Tympanometrie: Onderzoek van het middenoor

Een tympanometrie is een onderzoek dat de audioloog uitvoert om het middenoor (trommelholte) te evalueren. Dit onderzoek is bijzonder nuttig bij het diagnosticeren van aandoeningen die kunnen leiden tot gehoorverlies, vooral bij kinderen. Het helpt bij het identificeren van problemen zoals vocht in het middenoor, de beweeglijkheid van het middenoorsysteem en de grootte van de gehoorgang. Het resultaat van een tympanometrie is een tympanogram, een grafiek die informatie geeft over de conditie van het middenoor. De test is eenvoudig, niet-invasief, niet pijnlijk en duurt meestal maar een paar minuten.

• Wat is tympanometrie?
• Doel van tympanometrie
• Toepassingen van tympanometrie
• Voordelen van tympanometrie
• Uitvoering van tympanometrie
• Tegenindicaties voor tympanometrie
• Voorbereiding op het onderzoek
• Tijdens het onderzoek
• Na het onderzoek
• Tympanogram: Types en interpretatie
• Resultaten van het onderzoek
• Beperkingen van tympanometrie
• Risico's van tympanometrie
• Prognose en vervolgonderzoek

Wat is tympanometrie?

Tympanometrie is een diagnostische test die wordt gebruikt om de werking van het middenoor en de status van het trommelvlies te beoordelen. Deze test meet hoe goed de lucht in het middenoor wordt afgesloten en hoe het trommelvlies en de gehoorbeentjes reageren op veranderingen in luchtdruk. Tympanometrie helpt bij het identificeren van aandoeningen zoals middenoorinfecties, vloeistof in het middenoor, en problemen met de gehoorbeentjes.

Doel van tympanometrie

Het doel van tympanometrie is om de integriteit van het middenoor te evalueren door te meten hoe het trommelvlies en de gehoorbeentjes reageren op drukveranderingen. Dit helpt bij het vaststellen van:

• Vloeistof in het middenoor (bijvoorbeeld door otitis media)
• Een perforatie of beschadiging van het trommelvlies
• Problemen met de gehoorbeentjes
• Verandering in de druk in het middenoor
• Congenitale afwijkingen van het middenoor

Toepassingen van tympanometrie

Tympanometrie wordt vaak gebruikt bij:

• Kinderen: Om vroege tekenen van middenoorinfecties te detecteren en te monitoren, wat belangrijk is voor de ontwikkeling van gehoor en spraak.
• Volwassenen: Voor de diagnose van oorinfecties, tinnitus, gehoorverlies en andere middenoorproblemen.
• Pre- en post-operatieve evaluaties: Om de gezondheid van het middenoor voor en na chirurgische ingrepen te beoordelen.

Voordelen van tympanometrie

Tympanometrie biedt verschillende voordelen:

• Niet-invasief: De test is pijnloos en vereist geen chirurgie of bloedafname.
• Snelle resultaten: Resultaten zijn meestal onmiddellijk beschikbaar.
• Effectief voor het detecteren van middenoorproblemen: Het kan snel veranderingen in de middenoorfunctie identificeren die mogelijk niet zichtbaar zijn bij visueel onderzoek.

Uitvoering van tympanometrie

Tympanometrie wordt uitgevoerd met een apparaat dat een tympanometer wordt genoemd. Tijdens de test wordt een zachte afsluiter in de gehoorgang geplaatst. Het apparaat blaast vervolgens lucht in de gehoorgang en meet de weerstand van het trommelvlies tegen deze luchtdrukveranderingen. De resultaten worden weergegeven op een tympanogram, een grafiek die de beweging van het trommelvlies bij verschillende drukniveaus laat zien.

Tegenindicaties voor tympanometrie

Een tympanometrie kan bij kinderen jonger dan zeven maanden vaak misleidende resultaten opleveren. Ook bij oudere kinderen kan het onderzoek problematisch zijn als het kind beweegt of huilt. Audiologen adviseren ouders vaak om het onderzoek voorafgaand thuis te oefenen met een pop, zodat het kind begrijpt wat er gaat gebeuren en rustiger is tijdens de test. Het onderzoek is ook moeilijk uit te voeren bij een overmatige hoeveelheid oorsmeer, zoals bij een oorprop.

Voorbereiding op het onderzoek

Voor de tympanometrie onderzoekt de audioloog de oren van de patiënt met een otoscoop, een instrument waarmee de gehoorgang en het trommelvlies bekeken worden. Het trommelvlies mag niet geblokkeerd zijn door een vreemd voorwerp of oorsmeer. Bij jonge kinderen kan een kalmerend middel worden toegediend om hen te helpen ontspannen tijdens het onderzoek. Bij oudere kinderen en volwassenen zijn geen speciale voorbereidingen nodig. Het onderzoek duurt doorgaans tussen de twee en tien minuten en vindt poliklinisch plaats, wat betekent dat de patiënt na afloop direct naar huis kan.

Tijdens het onderzoek

Tijdens de tympanometrie plaatst de audioloog een apparaat in de gehoorgang. Dit kan een tijdelijk ongemakkelijk gevoel veroorzaken, maar is niet schadelijk. Het apparaat verandert de luchtdruk in het oor en produceert een heldere, hoge toon. De patiënt dient stil te blijven en niet te praten, slikken of bewegen om de nauwkeurigheid van de test te waarborgen. Deze veranderingen in luchtdruk maken de beweging van het trommelvlies zichtbaar, wat resulteert in een tympanogram. Dit is een grafische weergave van de respons van het trommelvlies op de veranderende druk.

Na het onderzoek

Na afloop van de tympanometrie kan de patiënt direct naar huis. Er zijn geen speciale nazorginstructies nodig.

Tympanogram: Types en interpretatie

De resultaten van tympanometrie worden weergegeven in een tympanogram, dat verschillende typen kan vertonen:

• Type A: Normale werking van het middenoor, waarbij het trommelvlies goed beweegt en de luchtdruk in het middenoor in balans is met de omgeving.
• Type B: Wijst meestal op vloeistof in het middenoor of een perforatie van het trommelvlies, waarbij er weinig tot geen beweging van het trommelvlies wordt geregistreerd, ongeacht de luchtdruk.
• Type C: Duidt op een afwijking in de luchtdruk in het middenoor, vaak veroorzaakt door een negatieve druk zoals bij Eustachian buis disfunctie. Het trommelvlies beweegt normaal bij lage druk, maar minder bij normale druk.

Resultaten van het onderzoek

Normale resultaten

Bij een normale tympanometrie is de luchtdruk in het middenoor normaal, het trommelvlies is glad en er is geen vocht aanwezig. De beweeglijkheid van het trommelvlies en de gehoorbeentjes is normaal.

Abnormale resultaten

Abnormale resultaten kunnen wijzen op verschillende aandoeningen, zoals:

• Een geperforeerd trommelvlies (gaatje in het trommelvlies)
• Oorsmeer of een oorprop
• Tumoren in het middenoor
• Problemen met de buis van Eustachius
• Middenoorontsteking (otitis media)
• Littekens op het trommelvlies
• Vocht of slijm in het middenoor

Beperkingen van tympanometrie

Hoewel tympanometrie nuttig is, kent het ook enkele beperkingen:

• Beperkte informatie over binnenoor- en gehoorzenuwproblemen: Tympanometrie kan geen informatie geven over het binnenoor of de gehoorzenuw.
• Valse resultaten bij obstructies: Oorwas of andere obstructies in de gehoorgang kunnen de testresultaten beïnvloeden.

Risico's van tympanometrie

Er zijn geen risico’s verbonden aan tympanometrie. Het onderzoek is veilig en niet-invasief.

Prognose en vervolgonderzoek

Een tympanometrie alleen kan geen definitieve diagnose stellen van alle aandoeningen die het gehoor beïnvloeden. Bij abnormale resultaten kan de audioloog verdere onderzoeken aanbevelen of de patiënt doorverwijzen naar een specialist voor een uitgebreide evaluatie en behandeling.

Lees verder

• Mastoïditis: Infectie na middenoorontsteking met oorpijn
• Otitis media (middenoorontsteking): Infectie bij kinderen
• Otoscopie: Inwendig gehooronderzoek van het oor of de oren
• Perceptief en geleidend gehoorverlies: Oorzaken en symptomen