Lassa-koorts: Virale infectieziekte met koorts en bloedingen
Lassa-koorts is een acute infectieziekte die vooral in enkele Afrikaanse landen te vinden is. De ziekte wordt overgebracht door ratten en veroorzaakt een ernstig toxisch ziektebeeld met koorts, bloedingen, een shock en neurologische verschijnselen. De ziekte is vooral symptomatisch en ondersteunend te behandelen, al is in een vroeg stadium van de ziekte wel een effectief medicijn beschikbaar. De complicaties van deze aandoening zijn mogelijk heel ernstig, zelfs met een fataal verloop van de ziekte. Lassa-koorts werd voor het eerst gedocumenteerd in 1969 in de stad Lassa (Nigeria).- Epidemiologie en risicofactoren Lassa-koorts
- Geografische verspreiding en endemische gebieden
- Risico voor bewoners van landelijke gebieden
- Gezondheidsmedewerkers als risicogroep
- Slechte sanitaire voorzieningen en besmettingsrisico
- Overvolle leefomstandigheden en ziekteverspreiding
- Epidemiologie van Lassa-koorts in België en Nederland
- Dodelijke gevallen en medische impact
- Noodzaak van preventieve maatregelen
- Oorzaken virale infectieziekte: geïnfecteerde ratten
- Overdracht via besmette knaagdieren
- Mens-op-mens transmissie
- Ziekenhuisinfecties en gebrekkige hygiëne
- Voedsel en omgevingsbesmetting
- Risico’s in landelijke en stedelijke gebieden
- Weerstand en gevoeligheid voor infectie
- Impact van klimaatverandering en ecologische factoren
- Besmettelijkheid van Lassa-koorts
- Verspreiding via knaagdieren
- Mens-op-mens-overdracht
- Rol van bloed en lichaamsvloeistoffen
- Mogelijke overdracht via ademhaling
- Gevaren voor zwangere vrouwen en baby’s
- Bescherming en preventie
- Mogelijke vaccinatie en behandelingen
- Risicofactoren en risicogroepen
- Inwoners van landelijke gebieden
- Gezondheidsmedewerkers in endemische regio’s
- Bewoners van hoog-risicogebieden
- Zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen
- Personen met onderliggende gezondheidsproblemen
- Beperkte toegang tot medische zorg
- Personen met voedingsproblemen
- Werknemers in de landbouw en voedselverwerking
- Personen met zwakke slijmvliezen en huidaandoeningen
- Personen met een verzwakt immuunsysteem door medicatie
- Symptomen: koorts en bloedingen
- Beginstadium
- Later stadium
- Gevolgen voor de organen
- Effecten op de zwangerschap
- Langdurige gevolgen na herstel
- Wanneer medische hulp zoeken?
- Alarmsymptomen van Lassa-koorts
- Aanhoudende hoge koorts
- Bloedingen en stollingsproblemen
- Neurologische symptomen
- Spijsverteringsproblemen
- Oedeem en orgaanfalen
- Ademhalingsproblemen
- Psychische en gedragsveranderingen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling via medicijn
- Antivirale behandeling
- Ondersteunende behandeling
- Behandeling van complicaties
- Voeding en herstel
- Langetermijneffecten en nazorg
- Preventie en toekomstige ontwikkelingen
- Belang van vroege diagnose
- Prognose van ziekte
- Gehoorproblemen en doofheid
- Neurologische en motorische gevolgen
- Haarverlies en dermatologische effecten
- Psychische en cognitieve impact
- Effecten op het immuunsysteem en algemene gezondheid
- Langdurige of blijvende complicaties
- Overlevingskansen en sterftecijfer
- Complicaties
- Verspreiding van het virus in organen
- Permanente gehoorschade
- Levensbedreigende shocktoestand
- Risico’s tijdens de zwangerschap
- Ernstige bloedingen en orgaanfalen
- Neurologische en psychische gevolgen
- Langdurige herstelperiode en nazorg
- Preventie
- Het belang van goede hygiëne
- Voedselveiligheid en huishoudelijke bescherming
- Bescherming voor gezondheidswerkers
- Bewustwording en educatie
- Snelle isolatie en infectiebeheersing
- Het verminderen van knaagdierpopulaties
- Vaccinatie en toekomstig onderzoek
- Tips voor het leven / omgaan met Lassa-koorts: Virale infectieziekte met koorts en bloedingen
- Vroege herkenning en medische behandeling
- Veiligheidsmaatregelen en infectiepreventie
- Hygiëne en bescherming tegen knaagdieren
- Omgaan met complicaties en lange termijngevolgen
- Voeding en herstel na Lassa-koorts
- Psychologische impact en ondersteuning
- Bewustwording en educatie in risicogebieden
- Misvattingen rond Lassa-koorts
- Lassa-koorts is altijd dodelijk
- Lassa-koorts verspreidt zich net als griep
- Iedereen die in een endemisch gebied komt, raakt besmet
- Er is geen manier om Lassa-koorts te diagnosticeren
- Lassa-koorts veroorzaakt altijd ernstige symptomen
- Er bestaat geen behandeling voor Lassa-koorts
Epidemiologie en risicofactoren Lassa-koorts
Lassa-koorts is een ernstige en besmettelijke infectieziekte die voorkomt in verschillende West-Afrikaanse landen, waaronder Benin, Ghana, Guinee, Liberia, Mali, Nigeria en Sierra Leone. Jaarlijks worden naar schatting 100.000 tot 300.000 patiënten besmet met het virus, en ongeveer 5.000 mensen overlijden als gevolg van de ziekte.Geografische verspreiding en endemische gebieden
De ziekte komt voornamelijk voor in landelijke gebieden van West-Afrika, waar slechte sanitaire omstandigheden en dichte bevolkingsomgevingen bijdragen aan de verspreiding van het virus. In deze regio’s leven de gastheren van het Lassa-virus, knaagdieren van het geslacht Mastomys, vaak in de nabijheid van mensen, wat de kans op besmetting vergroot.Risico voor bewoners van landelijke gebieden
Inwoners van landelijke gebieden lopen het grootste risico om Lassa-koorts op te lopen, vooral wanneer ze voedsel of huishoudelijke artikelen gebruiken die besmet zijn met urine, uitwerpselen of speeksel van besmette knaagdieren. De infectie komt vaker voor in huishoudens waar knaagdieren vrij kunnen bewegen en toegang hebben tot voedselvoorraden.Gezondheidsmedewerkers als risicogroep
Gezondheidswerkers in endemische gebieden hebben een verhoogd risico op besmetting wanneer ze onvoldoende beschermingsmaatregelen treffen. Direct contact met lichaamsvloeistoffen van besmette patiënten kan leiden tot overdracht van het virus, vooral in ziekenhuizen waar hygiënische standaarden niet optimaal worden nageleefd.Slechte sanitaire voorzieningen en besmettingsrisico
Slechte hygiëne en gebrek aan sanitaire voorzieningen vormen een belangrijke risicofactor voor de verspreiding van Lassa-koorts. Open riolen, onvoldoende afvalbeheer en het ontbreken van veilige opslagmethoden voor voedsel verhogen de kans op besmetting met het virus, aangezien knaagdieren zich aangetrokken voelen tot dergelijke omgevingen.Overvolle leefomstandigheden en ziekteverspreiding
In dichtbevolkte gebieden waar veel mensen samenleven in beperkte ruimtes, kan het risico op besmetting toenemen. De interactie tussen mensen en knaagdieren is in dergelijke omstandigheden groter, waardoor de kans op besmetting met het Lassa-virus stijgt.Epidemiologie van Lassa-koorts in België en Nederland
In België en Nederland komt Lassa-koorts zelden voor; de ziekte wordt voornamelijk gezien bij personen die in endemische gebieden zijn besmet en vervolgens terugkeren. In Nederland zijn in de afgelopen 40 jaar drie gevallen van Lassa-koorts vastgesteld bij personen die in het buitenland besmet raakten. In 2019 werden twee Nederlandse hulpverleners, werkzaam in Sierra Leone, gediagnosticeerd met Lassa-koorts. Beiden liepen de infectie op tijdens een chirurgische ingreep bij een patiënt die later positief bleek te zijn voor het Lassa-virus. Helaas overleed een van de hulpverleners aan de infectie. In België zijn er geen recente meldingen van Lassa-koorts bij teruggekeerde reizigers. Het risico op importgevallen blijft echter aanwezig vanwege het internationale reisverkeer en de aanwezigheid van Belgische hulpverleners in endemische gebieden. Het Belgische gezondheidsinstituut Sciensano houdt toezicht op dergelijke infectieziekten en benadrukt het belang van waakzaamheid. Hoewel Lassa-koorts endemisch is in bepaalde delen van West-Afrika, blijven België en Nederland waakzaam voor mogelijke importgevallen. Gezondheidsautoriteiten in beide landen hebben protocollen en maatregelen om snelle identificatie en behandeling van dergelijke zeldzame gevallen te waarborgen.Dodelijke gevallen en medische impact
Lassa-koorts kan in ernstige gevallen dodelijk zijn, vooral wanneer medische behandeling niet tijdig wordt gestart. Onbehandelde patiënten lopen een hoog risico op complicaties zoals orgaanfalen, ernstige bloedingen en neurologische schade. In 2019 overleed een Nederlandse tropenarts die werkzaam was in Sierra Leone aan de ziekte, wat het hoge risico voor medische professionals benadrukt.Noodzaak van preventieve maatregelen
Gezien de risico’s en de dodelijke gevolgen van Lassa-koorts is preventie essentieel. Het verbeteren van hygiënische omstandigheden, het trainen van gezondheidsmedewerkers en het verminderen van de blootstelling aan besmette knaagdieren zijn cruciale stappen om de verspreiding van het virus te beperken.Oorzaken virale infectieziekte: geïnfecteerde ratten
Het Lassa-virus wordt overgedragen op de mens door contact met voedsel of huishoudelijke artikelen besmet met de urine, de ontlasting of het speeksel van knaagdieren, waarin zich het virus bevindt. De gastheer is namelijk een knaagdier van het geslacht Mastomys, algemeen bekend als de "veeltepelmuis". Mastomys-ratten die besmet zijn met het Lassa-virus zijn niet ziek, maar ze scheiden het virus wel uit via de urine, de uitwerpselen en het speeksel. Ook gebeurt de verspreiding van het virus door direct contact met het bloed, de urine, de ontlasting of andere lichaamsafscheidingen van een patiënt die geïnfecteerd is met Lassa-koorts. Wanneer tevens in ziekenhuizen onvoldoende hygiënische maatregelen van kracht zijn, treedt ook sneller een besmetting op met het Lassa-virus, bijvoorbeeld door het hergebruik van naalden of besmette apparatuur.Overdracht via besmette knaagdieren
Het Lassa-virus wordt primair overgedragen via direct of indirect contact met geïnfecteerde Mastomys-ratten. Deze ratten scheiden het virus continu uit, waardoor oppervlakken, voedsel en waterbronnen gemakkelijk besmet kunnen raken. Mensen kunnen besmet raken door het inademen van virusdeeltjes afkomstig van opgedroogde uitwerpselen of urine van besmette knaagdieren.Mens-op-mens transmissie
Naast overdracht door knaagdieren kan het virus zich ook van mens op mens verspreiden, vooral in zorgomgevingen met onvoldoende infectiepreventie. Blootstelling aan het bloed, speeksel, urine of braaksel van een besmet persoon vergroot het risico op infectie. Dit gebeurt vooral bij familieleden die een patiënt verzorgen of bij gezondheidswerkers zonder adequate bescherming.Ziekenhuisinfecties en gebrekkige hygiëne
In medische instellingen met beperkte middelen en slechte hygiënische omstandigheden kan het Lassa-virus zich sneller verspreiden. Het hergebruik van medische instrumenten, onvoldoende sterilisatie en het niet naleven van infectiepreventieprotocollen dragen bij aan de verspreiding. Dit vergroot het risico op ziekenhuisinfecties en secundaire overdracht.Voedsel en omgevingsbesmetting
Besmet voedsel is een veelvoorkomende oorzaak van infectie. Voedsel dat openligt en in contact komt met urine of ontlasting van Mastomys-ratten kan het virus bevatten. Het koken van voedsel op hoge temperatuur kan het virus doden, maar rauw of onvoldoende verhit voedsel vormt een risico. Ook besmette huishoudelijke oppervlakken kunnen bijdragen aan de verspreiding.Risico’s in landelijke en stedelijke gebieden
Hoewel Lassa-koorts voornamelijk wordt geassocieerd met landelijke gebieden, waar contact met knaagdieren frequenter voorkomt, kunnen stedelijke gebieden ook risico lopen. Gebrekkige sanitaire voorzieningen, onhygiënische marktomstandigheden en hoge bevolkingsdichtheid dragen bij aan de verspreiding van het virus.Weerstand en gevoeligheid voor infectie
Niet iedereen die in contact komt met het Lassa-virus ontwikkelt ernstige symptomen. Sommige mensen kunnen een milde infectie doormaken of zelfs asymptomatisch blijven. Factoren zoals genetische predispositie, voedingstoestand en algemene gezondheidstoestand kunnen de ernst van de infectie beïnvloeden. Ondervoede personen of mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen een hoger risico.Impact van klimaatverandering en ecologische factoren
Veranderingen in het milieu, zoals ontbossing en klimaatverandering, kunnen de verspreiding van het Lassa-virus beïnvloeden. Door ontbossing verliezen knaagdieren hun natuurlijke habitat en trekken ze vaker naar menselijke nederzettingen, wat de kans op besmetting vergroot. Bovendien kunnen veranderingen in temperatuur en neerslagpatronen de populatie van Mastomys-ratten beïnvloeden, waardoor het risico op uitbraken toeneemt.Besmettelijkheid van Lassa-koorts
Lassa-koorts is een ernstige tropische aandoening die wordt veroorzaakt door het Lassavirus. De ziekte komt voornamelijk voor in West-Afrika en verspreidt zich via contact met besmette knaagdieren of hun uitscheidingen. In sommige gevallen kan de ziekte ook van mens op mens worden overgedragen, wat het risico op uitbraken in zorginstellingen verhoogt.Verspreiding via knaagdieren
De primaire bron van infectie is de Mastomys-rat, een veelvoorkomend knaagdier in Afrika. Het virus wordt uitgescheiden via de urine en uitwerpselen van deze dieren, wat zorgt voor besmetting van voedsel en oppervlakken. Mensen kunnen besmet raken door direct contact met deze materialen of door inademing van besmet stof.Mens-op-mens-overdracht
Hoewel de meeste infecties rechtstreeks van knaagdieren op mensen worden overgedragen, kan verspreiding tussen mensen plaatsvinden via lichaamsvloeistoffen zoals bloed, speeksel, urine en uitwerpselen. Dit gebeurt vooral bij direct contact met een besmette patiënt, bijvoorbeeld in ziekenhuizen waar onvoldoende voorzorgsmaatregelen worden genomen. Hierdoor kunnen ziekenhuisinfecties ontstaan, vooral bij medisch personeel dat zonder beschermende maatregelen werkt.Rol van bloed en lichaamsvloeistoffen
Het Lassavirus kan zich verspreiden via besmet bloed en andere lichaamsvloeistoffen. Bloedonderzoeken zijn nodig om de infectie te bevestigen, maar het hanteren van besmet materiaal brengt een hoog risico met zich mee. Daarom is het belangrijk dat laboratoria strikte protocollen volgen om verdere verspreiding te voorkomen.Mogelijke overdracht via ademhaling
Hoewel Lassa-koorts zich voornamelijk verspreidt via direct contact, is er enige bezorgdheid over mogelijke overdracht via aerosolen, vooral bij medische procedures zoals intubatie. Dit benadrukt de noodzaak van beschermende maatregelen, zoals het dragen van maskers en handschoenen bij de behandeling van patiënten.Gevaren voor zwangere vrouwen en baby’s
Lassa-koorts vormt een ernstig risico voor zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen. De infectie kan leiden tot spontane abortus, vroeggeboorte of doodgeboorte. Zwangerschap verhoogt het risico op complicaties, en pasgeborenen lopen een bijzonder hoog risico op overlijden als ze besmet raken. Daarom is vroege detectie en behandeling essentieel.Bescherming en preventie
Het voorkomen van Lassa-koorts vereist strikte hygiënemaatregelen, zoals het goed afsluiten van voedselopslag en het vermijden van contact met knaagdieren. In zorginstellingen moeten strikte infectiecontrolemaatregelen worden gevolgd om besmetting via lichaamsvloeistoffen te minimaliseren. Ook het gebruik van beschermende kleding en het correct desinfecteren van instrumenten helpt bij het verminderen van transmissie.Mogelijke vaccinatie en behandelingen
Er bestaat momenteel geen goedgekeurd vaccin tegen Lassa-koorts, waardoor preventieve maatregelen des te belangrijker zijn. Behandeling met antivirale medicatie kan de ernst van de ziekte verminderen, vooral als deze vroeg wordt toegediend. Onderzoek naar vaccins en nieuwe therapieën is echter in volle gang, wat hoop biedt voor betere bescherming in de toekomst.Risicofactoren en risicogroepen
Lassa-koorts is een infectieziekte die niet iedereen in gelijke mate treft. Bepaalde factoren en bevolkingsgroepen lopen een verhoogd risico op besmetting en ernstige complicaties. Dit hangt samen met omgevingsfactoren, sociale omstandigheden en individuele gezondheidstoestand.Inwoners van landelijke gebieden
Mensen die in landelijke gebieden wonen, vooral in West-Afrika, lopen een groter risico op besmetting. De knaagdieren die het Lassa-virus dragen, komen veel voor in dorpen waar voedselopslag niet goed afgesloten is en sanitaire voorzieningen beperkt zijn. Vooral in overvolle of slecht onderhouden woningen kan contact met deze dieren niet altijd worden vermeden.Gezondheidsmedewerkers in endemische regio’s
Medisch personeel dat werkt in gebieden waar Lassa-koorts veel voorkomt, loopt een verhoogd risico op besmetting, vooral wanneer er onvoldoende beschermingsmaatregelen worden genomen. Direct contact met besmette lichaamsvloeistoffen verhoogt de kans op overdracht. Ziekenhuisinfecties kunnen ontstaan wanneer hygiënische protocollen niet strikt worden nageleefd.Bewoners van hoog-risicogebieden
Landen zoals Nigeria, Sierra Leone, Liberia en Guinee hebben een hoge incidentie van Lassa-koorts. Mensen die zich in deze regio’s bevinden, vooral in rurale gemeenschappen, hebben een verhoogd risico door de constante blootstelling aan besmette knaagdieren en de beperkte toegang tot preventieve maatregelen.Zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen
Zwangerschap brengt een extra risico met zich mee. Vooral in het derde trimester kan een Lassa-infectie ernstige gevolgen hebben, waaronder vroeggeboorte, doodgeboorte en een hoog sterfterisico voor zowel de moeder als de baby. De afwezigheid van een effectieve vaccinatie maakt preventie en snelle medische zorg cruciaal.Personen met onderliggende gezondheidsproblemen
Mensen met reeds bestaande aandoeningen, zoals suikerziekte, lever- of nieraandoeningen, hebben vaak een verzwakt immuunsysteem, waardoor de kans op complicaties bij een Lassa-infectie toeneemt. Een zwakker immuunsysteem kan ertoe leiden dat het lichaam minder effectief reageert op de infectie, wat de ziekte verergert.Beperkte toegang tot medische zorg
Personen die in afgelegen gebieden wonen zonder snelle toegang tot medische zorg lopen een groter risico. Omdat Lassa-koorts vaak begint met milde symptomen, wordt de diagnose soms laat gesteld. Dit verhoogt het risico op ernstige complicaties en sterfte, vooral wanneer antivirale medicatie niet tijdig wordt toegediend.Personen met voedingsproblemen
Een verzwakt immuunsysteem door een tekort aan voedingsstoffen kan de vatbaarheid voor infecties verhogen. Ondervoeding komt veel voor in bepaalde delen van West-Afrika, waardoor mensen in deze regio’s een verhoogd risico lopen op een ernstiger ziekteverloop bij besmetting met Lassa-koorts.Werknemers in de landbouw en voedselverwerking
Mensen die werken in de landbouw of in de voedselindustrie lopen ook risico, vooral als ze werken in gebieden waar besmette knaagdieren veel voorkomen. Contact met graanopslagplaatsen of markten waar voedsel in open lucht wordt bewaard, kan de kans op blootstelling aan knaagdieruitscheidingen vergroten.Personen met zwakke slijmvliezen en huidaandoeningen
Mensen met een beschadigde huidbarrière, zoals bij chronische huidaandoeningen, kunnen een hoger risico lopen wanneer ze in contact komen met besmet materiaal. Wondjes of huidbeschadigingen kunnen een directe ingang vormen voor het virus, waardoor infectie gemakkelijker optreedt.Personen met een verzwakt immuunsysteem door medicatie
Mensen die immuunonderdrukkende therapieën gebruiken, zoals bij kankerbehandelingen of orgaantransplantaties, hebben een verminderde weerstand tegen virale infecties. Dit vergroot niet alleen de kans op besmetting, maar ook op een ernstiger verloop van de ziekte.Symptomen: koorts en bloedingen
Bij gemiddeld 80% van de patiënten die besmet zijn met het Lassa-virus, ontstaan geen symptomen. Ongeveer 10-30% van de infecties zijn symptomatisch en kunnen variëren van milde tot ernstige klachten. De incubatietijd (de periode tussen de besmetting en het optreden van de symptomen) bedraagt 6-21 dagen. Symptomen ontwikkelen zich doorgaans geleidelijk en kunnen in verschillende fasen worden onderverdeeld.Beginstadium
De ziekte begint vaak met aspecifieke klachten die lijken op die van andere virale infecties. De eerste symptomen omvatten meestal koorts, algemene zwakte en een algemeen ziek gevoel (malaise). In deze fase kunnen ook hoofdpijn, keelpijn, gezwollen lymfeklieren en spierpijn (myalgie) optreden. Patiënten ervaren soms ook pijn op de borst, misselijkheid, braken en diarree.Een ander veelvoorkomend symptoom in deze fase is hoesten, wat soms gepaard gaat met bloedsporen. Daarnaast kunnen er spijsverteringsklachten optreden, zoals buikpijn en een opgeblazen gevoel. In sommige gevallen melden patiënten (ernstige) rugpijn en een voorbijgaande huiduitslag. Hoewel deze klachten in eerste instantie mild lijken, kunnen ze in de loop van enkele dagen verergeren en overgaan in een ernstiger stadium van de ziekte.
Later stadium
Naarmate de ziekte vordert, kunnen ernstigere symptomen optreden. In dit stadium ontstaat vaak een zwelling in het gezicht en kan er een vochtophoping optreden in de longen (longoedeem). Interne bloedingen zijn een kenmerkend symptoom van ernstige Lassa-koorts. Dit kan zich uiten in bloedingen uit de neus, de oren, de mond, de vagina of het maagdarmkanaal.Een andere ernstige complicatie is een snelle daling van de bloeddruk (hypotensie), wat kan leiden tot flauwvallen en shocktoestanden. De ziekte behoort tot de virale hemorragische koortsen, wat betekent dat het lichaam moeite heeft met bloedstolling, waardoor spontane bloedingen en blauwe plekken kunnen optreden. De koorts houdt meestal een tot drie weken aan en kan aanhoudend hoog blijven.
In ernstige gevallen kan de infectie het zenuwstelsel aantasten, wat leidt tot neurologische symptomen zoals convulsies (stuipen), tremor (bevingen), desoriëntatie en verwardheid. In gevorderde stadia kan de patiënt in een coma raken, wat een levensbedreigende situatie is. Het risico op orgaanfalen neemt dan aanzienlijk toe.
Gevolgen voor de organen
Lassa-koorts kan verschillende organen aantasten, wat leidt tot ernstige complicaties. Een acute ontsteking van de lever kan optreden, wat zich uit in geelzucht en een verminderde leverfunctie. Ook de nieren kunnen aangetast worden, wat kan resulteren in nierfalen en de noodzaak van dialyse.De hersenen kunnen eveneens worden getroffen, wat leidt tot neurologische complicaties zoals encefalitis (hersenvliesontsteking). Patiënten kunnen last krijgen van extreme verwardheid, evenwichtsproblemen en, in ernstige gevallen, blijvende hersenschade. De alvleesklier kan ook ontstoken raken, wat kan bijdragen aan spijsverteringsproblemen en een verergering van andere symptomen.
Effecten op de zwangerschap
Voor zwangere vrouwen is een infectie met Lassa-koorts bijzonder gevaarlijk. Het risico op een miskraam, vroeggeboorte en doodgeboorte is aanzienlijk verhoogd. Vooral in het derde trimester zijn de overlevingskansen voor zowel de moeder als de baby laag. Lassa-koorts kan de placenta aantasten, waardoor de foetus minder voedingsstoffen en zuurstof ontvangt. Dit vergroot de kans op groeiachterstanden en ernstige complicaties bij de geboorte.Langdurige gevolgen na herstel
Zelfs bij patiënten die herstellen van Lassa-koorts, kunnen er blijvende gevolgen optreden. Een veelvoorkomend probleem is blijvende gehoorverlies, dat zich bij ongeveer een derde van de patiënten voordoet, zelfs bij milde infecties. Dit gehoorverlies kan variëren van gedeeltelijke doofheid tot volledige doofheid in beide oren. De precieze oorzaak hiervan is niet volledig bekend, maar wordt vermoedelijk veroorzaakt door schade aan de gehoorzenuwen.Andere langdurige complicaties kunnen bestaan uit chronische vermoeidheid, geheugenproblemen en psychologische gevolgen zoals angststoornissen en depressie. In sommige gevallen ontwikkelen patiënten langdurige ontstekingsreacties in het lichaam, wat kan bijdragen aan auto-immuunproblemen of verhoogde gevoeligheid voor andere infecties.
Wanneer medische hulp zoeken?
Omdat de vroege symptomen van Lassa-koorts lijken op die van andere infectieziekten, wordt de diagnose vaak pas laat gesteld. Het is essentieel om medische hulp te zoeken als je in een endemisch gebied bent geweest en symptomen ontwikkelt zoals aanhoudende hoge koorts, ernstige pijn, bloedingen of neurologische symptomen. Een vroege diagnose en behandeling kunnen het risico op ernstige complicaties en sterfte aanzienlijk verminderen.Medische professionals kunnen via bloedonderzoeken en andere diagnostische tests de aanwezigheid van het virus vaststellen. Beeldvormende technieken zoals beeldvormende onderzoeken kunnen helpen bij het beoordelen van orgaanschade. De behandeling omvat vaak antivirale medicatie, symptomatische zorg en ondersteuning van de vitale functies in een ziekenhuisomgeving.
Alarmsymptomen van Lassa-koorts
Lassa-koorts is een ernstige virale infectie die zich in verschillende fasen kan manifesteren. In de vroege stadia lijkt de ziekte vaak op een milde griep, maar bij sommige patiënten kunnen levensbedreigende complicaties optreden. Het tijdig herkennen van alarmsymptomen is cruciaal om ernstige gevolgen te voorkomen en medische interventie op tijd te starten.Aanhoudende hoge koorts
Een van de eerste en meest zorgwekkende symptomen van Lassa-koorts is een langdurige en hoge koorts. In tegenstelling tot een gewone infectie verdwijnt deze niet met gangbare medicatie en kan het lichaam ernstig uitputten. Patiënten die ondanks behandeling een aanhoudende koorts hebben, moeten onmiddellijk medische hulp zoeken.Bloedingen en stollingsproblemen
In ernstige gevallen kan Lassa-koorts leiden tot bloedingen uit de mond, neus, of het maag-darmkanaal. Dit wijst op een verstoring van de bloedstolling en kan duiden op een verslechtering van de toestand. Inwendige bloedingen zijn vaak moeilijk te detecteren, maar bloed in urine of ontlasting kan een indicatie zijn.Neurologische symptomen
De aantasting van het zenuwstelsel kan zich uiten in hoofdpijn, verwardheid en toevallen. Vooral als de hersenen worden aangetast, kunnen patiënten plots ernstige cognitieve problemen ervaren, zoals desoriëntatie en hallucinaties. Dit is een teken dat het virus zich systemisch verspreidt en onmiddellijke medische zorg vereist.Spijsverteringsproblemen
Lassa-koorts veroorzaakt vaak ernstige misselijkheid, braken en diarree, wat kan leiden tot uitdroging en verstoring van de elektrolyten in het lichaam. Hierdoor kunnen spierzwakte en hartritmestoornissen optreden. Bij aanhoudende maag-darmklachten is ziekenhuisopname noodzakelijk om uitdroging en verdere complicaties te voorkomen.Oedeem en orgaanfalen
Sommige patiënten ontwikkelen zwellingen door vochtophoping in het gezicht, de ledematen of de nieren, wat kan duiden op orgaanfalen. De infectie kan ook de lever en milt aantasten, wat gepaard gaat met een snelle verslechtering van de gezondheidstoestand.Ademhalingsproblemen
Wanneer Lassa-koorts de longen aantast, kunnen patiënten kortademigheid en pijn op de borst ervaren. Dit kan een teken zijn van vochtophoping in de longen of een secundaire infectie, zoals een bacteriële longontsteking. Patiënten met ademhalingsproblemen hebben dringend medische hulp nodig.Psychische en gedragsveranderingen
Naast de fysieke symptomen kunnen sommige patiënten last krijgen van depressie, prikkelbaarheid of zelfs psychoses. De infectie kan invloed hebben op de mentale gezondheid, wat zich uit in extreme angst of desoriëntatie. Deze symptomen vereisen zowel medische als psychologische ondersteuning om de patiënt optimaal te begeleiden.Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk en diagnostisch onderzoekDe diagnose van Lassa-koorts gebeurt aan de hand van een bloedonderzoek, een urineonderzoek (de aanwezigheid van eiwit in de urine) of een keeluitstrijkje. Wel is de diagnose moeilijk omdat het klinische verloop van de ziekte erg variabel is.
Differentiële diagnose
Lassa-koorts is moeilijk te onderscheiden van andere virale hemorragische koortsen zoals ebola en andere ziekten die koorts veroorzaken, zoals malaria, shigellose (bacteriële infectie die gepaard gaat met diarree), tyfus (bacteriële infectie door besmette insectenbeet) en gele koorts (griepachtige symptomen en geelzucht).
Behandeling via medicijn
In niet-endemische landen is een snelle isolatie van de getroffen patiënt(en) nodig. Dit is essentieel om verdere verspreiding van het virus te voorkomen en de nodige medische zorg te bieden. Het opsporen van mogelijke contacten van de besmette patiënt(en) is eveneens van groot belang om verdere uitbraken van de ziekte in te perken. Dit contactonderzoek omvat het identificeren van personen die recent in nauw contact zijn geweest met de patiënt en hen te monitoren op mogelijke symptomen.Antivirale behandeling
Het antiviraal geneesmiddel "ribavirine" is effectief in de behandeling van Lassa-koorts, op voorwaarde dat het vroegtijdig wordt toegediend. Hoe sneller de behandeling start, hoe groter de kans op herstel. De antivirale therapie vermindert de virusreplicatie, wat de ernst van de ziekte en de kans op complicaties aanzienlijk verlaagt. Hoewel ribavirine intraveneus of oraal kan worden toegediend, geniet intraveneuze toediening de voorkeur bij ernstige gevallen.Ondersteunende behandeling
Naast antivirale therapie wordt Lassa-koorts ook symptomatisch en ondersteunend behandeld. De arts richt zich op het stabiliseren van de patiënt door middel van vochttoediening om uitdroging te voorkomen. Dit gebeurt meestal via intraveneuze vloeistoffen om de vochtbalans te herstellen. Daarnaast is controle van bloeddruk en adequate zuurstoftoediening van groot belang bij ernstig zieke patiënten. Indien nodig wordt mechanische beademing overwogen.Behandeling van complicaties
Patiënten met Lassa-koorts kunnen ernstige complicaties ontwikkelen, waaronder koorts, orgaanfalen en neurologische symptomen zoals convulsies en bewustzijnsstoornissen. In sommige gevallen kan een infectie leiden tot een secundaire bacteriële infectie, waarvoor een arts medicatie zoals antibiotica kan voorschrijven. Hemorragische complicaties vereisen zorgvuldige monitoring en mogelijk een bloedtransfusie om ernstig bloedverlies te compenseren.Voeding en herstel
Lassa-koorts kan ernstige vermoeidheid en verzwakking veroorzaken, waardoor een goed herstelplan nodig is. Een evenwichtig voedingspatroon is essentieel om het immuunsysteem te ondersteunen en de verloren voedingsstoffen aan te vullen. In sommige gevallen is aanvullende voeding vereist, vooral bij patiënten die lijden aan ondervoeding. Het is belangrijk om de patiënt voldoende calorieën, eiwitten en essentiële vitaminen en mineralen te geven om een optimaal herstel te bevorderen.Langetermijneffecten en nazorg
Na herstel kunnen patiënten last hebben van restverschijnselen, zoals gehoorverlies, spierzwakte en vermoeidheid. In sommige gevallen kan gehoorschade blijvend zijn, wat een aanzienlijke impact heeft op de levenskwaliteit. Nazorg omvat revalidatie en, indien nodig, ondersteuning door een specialist zoals een audioloog of fysiotherapeut. Psychologische begeleiding kan eveneens noodzakelijk zijn voor patiënten die emotionele of mentale klachten ervaren na een ernstige infectie.Preventie en toekomstige ontwikkelingen
Momenteel is er geen beschikbaar vaccin voor Lassa-koorts, hoewel wetenschappers onderzoek doen naar mogelijke kandidaat-vaccins. Preventieve maatregelen, zoals het verbeteren van hygiëne en het verminderen van blootstelling aan knaagdieren, blijven essentieel in de strijd tegen de ziekte. Voor gezondheidswerkers in endemische gebieden is het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en strikte infectiecontroleprotocollen van cruciaal belang om overdracht te voorkomen.Belang van vroege diagnose
Een vroege en nauwkeurige diagnose van Lassa-koorts is essentieel om de overlevingskansen te verbeteren. Diagnostische tests omvatten onder andere bloedonderzoeken en PCR-testen om het virus te detecteren. Snelle identificatie van de ziekte stelt artsen in staat om tijdig antivirale therapie in te zetten en verspreiding te beperken. Patiënten met symptomen die wijzen op Lassa-koorts dienen zich onmiddellijk te melden bij een zorginstelling voor evaluatie en behandeling.
Lassa-koorts brengt ernstige complicaties met zich mee voor zwangere vrouwen / Bron: PublicDomainPictures, Pixabay
