Hypotensie (te lage bloeddruk): Symptomen en behandeling

Hypotensie is de medische term voor een lage bloeddruk. Bij hypotensie krijgt het hart, de hersenen en andere delen van het lichaam niet voldoende bloed, wat kan leiden tot symptomen zoals duizeligheid en flauwvallen. Deze symptomen zijn vaak kortstondig en niet ernstig, maar hypotensie kan in sommige gevallen levensbedreigend zijn. Hypotensie kan ook wijzen op een onderliggende medische aandoening. In veel gevallen kan de bloeddruk door zelfzorg en medische behandeling worden genormaliseerd.

• Bloeddrukmeting
• Oorzaken van hypotensie
• Symptomen van lage bloeddruk
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van verlaagde bloeddruk: Soms medische noodsituatie
• Prognose van hypotensie
• Complicaties van hypotensie
• Preventie van te lage bloeddruk

Bloeddrukmeting

De bloeddruk wordt gemeten in millimeters kwikdruk (mmHg). Tijdens een bloeddrukmeting worden twee waarden genoteerd. De eerste waarde is de bovendruk (systolische druk), die de druk aangeeft die het hart genereert bij het pompen van bloed door de aderen naar de rest van het lichaam. De tweede waarde is de onderdruk (diastolische druk), die de druk aangeeft die aanwezig is in de bloedvaten wanneer het hart zich ontspant. Een normale bloeddruk ligt doorgaans tussen de 90/60 mmHg en 120/80 mmHg. Bij hypotensie zijn deze waarden lager dan normaal.

Oorzaken van hypotensie

De bloeddruk is de kracht waarmee het bloed tegen de wanden van de slagaders (arteriën) drukt. Deze druk kan per persoon variëren. Bij sommige mensen kan een daling van slechts 20 mmHg al problemen veroorzaken, terwijl anderen geen klachten ervaren bij vergelijkbare dalingen. Er zijn verschillende oorzaken van hypotensie:

Shock: Plotseling bloedverlies

Een hypovolemische shock wordt veroorzaakt door plotseling bloedverlies. Hypotensie kan ook optreden bij ernstige infecties, een hartaanval of een ernstige allergische reactie, ook bekend als "anafylaxie".

Orthostatische hypotensie

Orthostatische hypotensie treedt op wanneer iemand plotseling opstaat vanuit een liggende of zittende positie, wat leidt tot een tijdelijke daling van de bloeddruk die slechts enkele seconden of minuten aanhoudt. Dit type hypotensie kan ook optreden na een maaltijd, wat wordt aangeduid als "postprandiale orthostatische hypotensie". Ouderen, mensen met hypertensie (hoge bloeddruk) en mensen met de ziekte van Parkinson (neurologische aandoening gekenmerkt door bewegingsverlies, coördinatieproblemen en beven) lopen een hoger risico op orthostatische hypotensie.

Neuraal gemedieerde hypotensie (NMH)

Neuraal gemedieerde hypotensie kan optreden bij langdurig rechtstaan, vooral bij jongvolwassenen en kinderen. Dit type hypotensie ontwikkelt zich soms ook na een emotionele gebeurtenis. Vaak groeien kinderen uit deze aandoening, hoewel het soms chronisch kan zijn.

Bepaalde medicijnen en stoffen

Hypotensie kan worden veroorzaakt door alcohol, anti-angstmedicijnen, bepaalde antidepressiva, medicijnen voor erectiestoornissen, bètablokkers, diuretica (vochtafdrijvende middelen), geneesmiddelen voor het hart (ook voor hoge bloeddruk en hart- en vaataandoeningen), en bepaalde pijnstillers.

Andere oorzaken van lage bloeddruk

Andere mogelijke oorzaken van hypotensie zijn zwangerschap, hartfalen, uitdroging (onvoldoende vochtopname), infecties in de bloedbaan, zenuwschade door diabetes mellitus (suikerziekte), bijnierinsufficiëntie (bijvoorbeeld ziekte van Addison), schildklieraandoeningen en hartritmestoornissen. Ouderen hebben vaak een verhoogd risico op hypotensie. Soms is de oorzaak van hypotensie onbekend, wat wordt aangeduid als "chronische symptomatische hypotensie". Dit leidt meestal niet tot ernstige gezondheidsproblemen.

Symptomen van lage bloeddruk

Bij een verlaagde bloeddruk kunnen de volgende symptomen optreden:

• duizeligheid
• flauwvallen (syncope)
• misselijkheid
• braken
• koude-intolerantie (sneller koud hebben)
• een koude huid en klamme huid
• koude handen en voeten, koude vingers
• concentratieproblemen
• een snelle en oppervlakkige ademhaling (tachypneu)
• depressie / neerslachtigheid
• dorst, slaperigheid
• verwardheid
• een wazig gezichtsvermogen
• zwakte

Diagnose en onderzoeken

Contact opnemen met de arts

Bij een bewusteloze patiënt is onmiddellijke behandeling noodzakelijk. Reanimatie is vereist als de patiënt geen polsslag meer heeft, en de medische hulpdiensten moeten onmiddellijk worden ingeschakeld. Het is ook belangrijk om contact op te nemen met de arts bij flauwte, koorts boven 38,3 °C, kortademigheid, lichte duizeligheid, een onregelmatige hartslag, pijn op de borst en zwarte of kastanjebruine ontlasting.

Lichamelijk onderzoek

De arts zal de patiënt vragen naar medicatiegebruik en de medische geschiedenis. Vervolgens zal een lichamelijk onderzoek worden uitgevoerd om de oorzaak van de lage bloeddruk te achterhalen. Dit omvat het regelmatig controleren van vitale functies zoals temperatuur, hartslag, ademhalingssnelheid en bloeddruk. In sommige gevallen kan ziekenhuisopname nodig zijn.

Diagnostisch onderzoek

Mogelijke diagnostische onderzoeken omvatten een volledig bloedonderzoek, een elektrocardiografie (ECG, meting van de elektrische activiteit van het hart), een urineonderzoek, een radiografisch onderzoek van de buik en een radiografisch onderzoek van de borstkas (thoraxfoto).

Behandeling van verlaagde bloeddruk: Soms medische noodsituatie

Zelfzorg

Bij gezonde patiënten veroorzaakt een lagere bloeddruk vaak geen of milde symptomen, waardoor medische behandeling niet altijd nodig is. Enkele zelfzorgmaatregelen kunnen helpen om de bloeddruk te verhogen. Het is aan te raden om meer vocht te drinken, hoewel alcohol vermeden moet worden. Sommige patiënten krijgen het advies om steunkousen te dragen om te voorkomen dat het bloed zich in de benen verzamelt, waardoor meer bloed in het bovenlichaam blijft. Bij neuraal gemedieerde hypotensie moet de patiënt voorkomen dat hij langdurig rechtstaat. Bij een plotselinge bloeddrukdaling moet de patiënt onmiddellijk gaan zitten of liggen en de voeten omhoog plaatsen ten opzichte van het hart. Verder kan het verhogen van de zoutinname via voeding nuttig zijn. Het is ook belangrijk om langzaam op te staan na zitten of liggen om orthostatische hypotensie te voorkomen.

Professionele medische zorg

De behandeling van hypotensie hangt af van de onderliggende oorzaak en de symptomen van de patiënt. Er zijn medicijnen beschikbaar om de bloeddruk te verhogen, maar dit moet altijd onder begeleiding van een arts gebeuren.

Shock

Ernstige hypotensie veroorzaakt door shock is een medische noodsituatie. De patiënt zal intraveneuze bloedtoediening nodig hebben (bloed dat via een ader wordt toegediend). Daarnaast kunnen geneesmiddelen worden gegeven om de bloeddruk te verhogen en de hartkracht te verbeteren. Soms zijn ook antibiotica nodig.

Orthostatische hypotensie

Als orthostatische hypotensie wordt veroorzaakt door medicatie, kan de arts de dosering aanpassen of een ander geneesmiddel voorschrijven. Dit moet altijd in overleg met de arts worden gedaan.

Prognose van hypotensie

De behandeling van een lage bloeddruk is vaak succesvol, en de meeste patiënten kunnen hun bloeddruk weer naar normale waarden brengen met de juiste behandeling.

Complicaties van hypotensie

Bij oudere patiënten kan hypotensie leiden tot vallen, wat kan resulteren in een gebroken heup of een wervelkolomfractuur. Deze letsels kunnen de algemene gezondheid en mobiliteit van de patiënt verminderen. Een plotselinge daling van de bloeddruk kan leiden tot zuurstoftekort in het lichaam, wat schade kan veroorzaken aan het hart, de hersenen en andere organen. In dergelijke gevallen is onmiddellijke medische behandeling noodzakelijk, omdat deze vorm van lage bloeddruk levensbedreigend kan zijn.

Preventie van te lage bloeddruk

Vochtinname

Zorg ervoor dat je voldoende vocht binnenkrijgt om uitdroging te voorkomen, wat een veelvoorkomende oorzaak van hypotensie is. Het is belangrijk om regelmatig water te drinken, vooral op warme dagen of tijdens lichamelijke activiteit.

Voorkom plotselinge veranderingen in houding

Sta langzaam op vanuit een liggende of zittende positie om orthostatische hypotensie te voorkomen. Als je merkt dat je duizelig wordt, ga dan zitten of liggen totdat de symptomen verdwijnen.

Gezonde voeding

Eet een gebalanceerd dieet dat rijk is aan voedingsstoffen en voldoende zout bevat, tenzij anders geadviseerd door een arts. Zout kan helpen om de bloeddruk te verhogen, maar het moet met mate worden geconsumeerd.

Beperk alcoholgebruik

Alcohol kan de bloeddruk verlagen en bijdragen aan uitdroging. Beperk de inname van alcoholische dranken om hypotensie te voorkomen.

Regelmatige lichaamsbeweging

Regelmatige lichaamsbeweging helpt om de bloedcirculatie te verbeteren en kan bijdragen aan een stabiele bloeddruk. Kies voor een activiteit die je leuk vindt en houd een consistent schema aan.

Vermijd langdurig staan

Als je langdurig moet staan, probeer dan af en toe te bewegen of je benen te verplaatsen om de bloedcirculatie te bevorderen. Dit kan helpen om neuraal gemedieerde hypotensie te voorkomen.

Medische controle

Laat je bloeddruk regelmatig controleren, vooral als je medicijnen gebruikt die de bloeddruk kunnen beïnvloeden. Volg de adviezen van je arts op om je bloeddruk op een gezond niveau te houden.