Roodvonk: Bacteriële infectie met keelpijn en huiduitslag
Roodvonk is een bacteriële infectie waarbij vooral kinderen zijn getroffen. Enkele kenmerkende symptomen omvatten keelpijn, kleurwijzigingen van de tong en een huiduitslag. Deze milde ziekte valt goed te behandelen met penicilline, een soort antibioticum. Een behandeling is wel nodig om ernstige en langdurige complicaties te vermijden. Via enkele maatregelen valt de ziekte te voorkomen, want voor de bacteriële infectie bestaat geen vaccin.
Synoniemen roodvonk
Roodvonk is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- febris scarlatinosa
- scarlatina
- scharlakenkoorts
Epidemiologie bacteriële infectieziekte
De ziekte treft voornamelijk kinderen tussen de twee en tien jaar, met een piek tussen drie- tot zesjarigen. Vooral tijdens de zomermaanden komt roodvonk voor. De infecties treden sporadisch of epidemisch op in residentiële instellingen zoals scholen, gevangenissen en militaire instellingen.
Oorzaken: Groep A-streptokokken (bacteriën)
Roodvonk is een acute zeer
besmettelijke ziekte, veroorzaakt door groep A-
streptokokken, een soort bacterie die verantwoordelijk zijn voor een keel- of huidinfectie. Groep A-streptokokken bacteriën leven in de neus en keel van een patiënt. De
verspreiding van de bacteriën gebeurt door druppelinfectie (
hoesten of
niezen) van een besmette patiënt. Komt iemand in contact met deze druppels via de mond, de neus of de ogen, dan loopt hij de infectie op. Ook het delen van bepaalde huishoudelijke artikelen zoals een glas of bord, resulteert in een besmetting. Roodvonk valt tot slot over te dragen door het aanraken van
huidzweren die het gevolg zijn van een groep A-streptokokkeninfectie die de huid heeft aangetast. De patiënt is 10-21 dagen na het begin van de
huiduitslag besmettelijk, tenzij hij een behandeling krijgt met het antibioticum penicilline.
Symptomen: Keelpijn, kleurwijzigingen van de tong en huiduitslag
De incubatietijd van de relatief milde ziekte bedraagt gemiddeld twee tot vier dagen na de besmetting van een streptokokkeninfectie (meestal in de keelholte).
Algemene symptomen en keelpijn
De ziekte begint meestal met
koorts,
keelpijn en
slikproblemen. Ook
rillingen,
braken,
hoofdpijn,
gezwollen lymfeklieren en
buikpijn treden op.
Kleurwijzigingen aan de tong
In het begin van de ziekte heeft de
tong een witte coating waardoor prominente felrode papillen te zien zijn. Later verdwijnt de witte coating, waardoor de tong een ruw, felrood uiterlijk (
felrode tong) krijgt (
aardbeientong). Af en toe ontstaat een
gele tong bij roodvonk.
Tongbultjes en
tongvlekken komen ook voor.
Huiduitslag
Ook verschijnt meestal de tweede dag van de ziekte een fijn uitziende huiduitslag op de hals, de
oksels, de liezen, de borst, de ellebogen en de binnenkant van de dijbenen. Meestal komen de vlekjes niet voor op het
gezicht, de
handpalmen en de voetzolen, maar in sporadische gevallen behoort dit wel tot de mogelijkheden. De soms jeukende huiduitslag bestaat uit in elkaar vloeiende rode vlekken voorzien van ontelbare puntjes. De huid voelt hierdoor aan als schuurpapier en ziet eruit als rood
kippenvel. Sommige patiënten mt roodvonk hebben een
maculopapulaire uitslag (huiduitslag met vlekken en bultjes). De huiduitslag blijft meestal ongeveer vijf dagen aanwezig en wordt gevolgd door een uitgebreide vervelling van de huid. Het gezicht heeft een
bleek en gespoeld uiterlijk.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De diagnose van roodvonk gebeurt aan de hand van de typische klinische kenmerken en de cultuur van een keeluitstrijkje.
Differentiële diagnose
Roodvonk lijkt op het klinisch beeld van tal van mogelijke aandoeningen zoals:
Behandeling via penicilline (antibioticum)
De behandeling van roodvonk gebeurt door middel van het
geneesmiddel penicilline, wat een soort
antibioticum is. Dit neemt de patiënt vier keer per dag via de mond (oraal) gedurende tien dagen. Patiënten die
allergisch zijn voor penicilline, krijgen een behandeling met het medicijn
erytromycine. Dankzij het nemen van deze medicijnen, voorkomt de patiënt veelal ernstige complicaties.
Pijnstillers, bedrust en veel vocht om
uitdroging (dehydratie) te voorkomen, zijn andere maatregelen om de ziekte te bestrijden.
Complicaties
Complicaties van roodvonk treden zelden op wanneer de patiënt een behandeling met antibiotica krijgt. Onbehandeld leidt roodvonk tot tal van mogelijke milde tot ernstige bijwerkingen:

Een goede handhygiëne is nodig /
Bron: Gentle07, PixabayPreventie
Bij een epidemie van roodvonk is het preventief gebruik van penicilline of erytromycine aanbevolen. De beste manier om een besmetting te voorkomen, is door vaak de
handen te wassen (
goede handhygiëne) (zeker bij een
pijnlijke keel) en producten niet te delen. Voor roodvonk is geen vaccin beschikbaar. Kinderen met roodvonk of een keelontsteking blijven verder minstens 24 uur thuis na het opstarten van een antibioticakuur tegen roodvonk.
Lees verder