Vasculitis: Ontsteking van bloedvat door ziekte of medicatie
Vasculitis is de medische term voor een ontsteking van de wand van de bloedvaten. Hierdoor verdikken, verzwakken, vernauwen de bloedvaten of ontstaan littekens of uitstulpingen. Als het bloed niet meer (goed) bij de weefsels geraakt, ontstaat orgaan- en weefselschade. Deze ontsteking van de bloedvaatwand komt voor bij vele mogelijke aandoeningen en infecties, of is het gevolg van medicatiegebruik. Doordat diverse lichaamsdelen mogelijk zijn aangetast, ontstaat een zeer variabel klinisch beeld. De behandeling van vasculitis gebeurt veelal met medicijnen. De vooruitzichten voor behandelde patiënten zijn variabel maar meestal is medicatie nodig om de symptomen van de aandoening te verhelpen.
Oorzaken vasculitis
Bij patiënten met vasculitis beschadigt een
ontsteking het slijmvlies van de aangetaste bloedvaten, waardoor een vernauwing optreedt (
vasoconstrictie),
bloedstolsels zich ontwikkelen en/of een verstopping ontstaat. Daardoor is de toevoer van zuurstofrijk bloed naar bepaalde weefsels belemmerd. Hierdoor ontstaat pijn, schade aan nabijgelegen weefsels (necrose). Daarnaast vormen zich mogelijk bloedstolsels (
trombose). In zeldzame gevallen ontstaan uitstulpingen in de vaatwand wat leidt tot een aneurysma wanneer deze openscheurt. De specifieke onderliggende oorzaak van vasculitis is niet gekend. Het immuunsysteem van het eigen lichaam valt echter meestal het bloed per toeval aan. De meeste artsen rekenen vasculitis dan ook onder de auto-immuunaandoeningen.
Risicofactoren door ziekte of medicatie
Een infectie, een andere ziekten of medicatiegebruik leiden sneller tot vasculitis.
Aandoeningen en infecties
Vasculitis komt tot stand bij onder andere volgende aandoeningen en infecties:
Medicatie
Soms leidt een allergische reactie op medicatie ook tot vasculitis. Voorbeelden hiervan zijn
Indeling
De meest gebruikte indeling van vasculitis is gebaseerd op de grootte van het aangetaste bloedvat. Vasculitis treft namelijk:
- de slagaders (bezorgen bloed van het hart aan de organen van het lichaam) en de zijtakken van de slagaders,
- de aders (bezorgen bloed terug aan het hart) of
- de haarvaten (capillairen: kleine bloedvaten die de kleine slagaders en aders verbinden).
Veranderingen van bloedstroom
Een ontsteking aan een bloedvat resulteert in één van volgende problemen:
- vernauwing: Het bloed geraakt moeilijker door het bloedvat
- afsluiting: Het bloed geraakt niet door het bloedvat.
- uitstulping: een uitgerekt en verzwakt bloedvat leidt tot een uitstulping, beter bekend als een aneurysma. Een gebarsten aneurysma veroorzaakt gevaarlijke bloedingen in het lichaam.
Symptomen bloedvatontsteking
De patiënt krijgt éénmalig of meermaals te maken met een bloedvatontsteking. De symptomen van vasculitis variëren, maar de meest voorkomende symptomen omvatten
koorts,
gewrichtspijn,
vermoeidheid,
nachtzweten,
brandende voeten,
gewichtsverlies,
een acute buik (plots ernstige
buikpijn), een zwelling en een algemeen ziek gevoel (malaise). Vaak verschijnen deze tekenen voordat schade aan de organen optreedt. Daarna treft vasculitis mogelijk diverse lichaamsgebieden waardoor de milde tot ernstige symptomen sterk variabel zijn. Vasculitis treft mogelijk volgende lichaamsstructuren:
- de gewrichten
- de huid
- de lever
- de longen
- de neus-keel-oor
- de nieren
- de ogen
- de spieren
- het hart
- het zenuwstelsel
Diagnose en onderzoeken van ontstoken bloedvat
Door de grote verscheidenheid van symptomen en betrokken lichaamssystemen, is een uitgebreid vraaggesprek en een grondig lichamelijk onderzoek nodig alvorens de arts in staat is om de diagnose van het type vasculitis vast te stellen. Één of meer beeldvormende- en andere diagnostische onderzoeken zijn nodig bij een vermoeden van vasculitis:

Medicatie stopzetten of wijzigen of juist medicatie toedienen is nodig bij vasculitis /
Bron: Stevepb, PixabayBehandeling ontsteking van bloedvaten
Sommige typen van vasculitis verbeteren spontaan en dan is een behandeling niet vereist. Neemt de patiënt reeds
medicatie die mogelijk een uitlokkende factor is, dan besluit de arts deze medicijnen stop te zetten of vervangt hij deze door andere geneesmiddelen. Is een ziekte mogelijk de oorzaak van vasculitis, dan zet de arts een intensieve behandeling met
corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmende medicijnen) en/of
immunosuppressiva (geneesmiddelen die het immuunsysteem onderdrukken) en/of andere geneesmiddelen in. Een onderliggende bacteriële infectie behandelt de arts met
antibiotica. De duur van de behandeling is tot slot variabel.
Prognose bloedvatontsteking
Zijn de inwendige organen aangetast, dan is de prognose veelal slechter dan wanneer enkel de huid getroffen is. Hierbij spelen ook wel andere factoren een rol, zoals de algemene gezondheid van de patiënt en de eventueel aanwezige aandoening. Wanneer meerdere organen getroffen zijn, dan ontstaan soms levensbedreigende complicaties waardoor een patiënt komt te overlijden. Bij symptomen die enkel aan de huid optreden, verdwijnen de klachten na de behandeling meestal binnen enkele dagen tot maanden, afhankelijk van de aanwezige symptomen en de effectiviteit van de behandeling.
Lees verder