Calciumantagonisten: Medicatie bij hart- en vaataandoeningen

Calciumantagonisten: Medicatie bij hart- en vaataandoeningen Calciumantagonisten zijn medicijnen die de arts gebruikt om verschillende hart- en vaataandoeningen te behandelen. Zo zet de arts deze in bij de behandeling van angina pectoris (beklemming op de borst door zuurstoftekort van het hart), een hoge bloeddruk en het fenomeen van Raynaud (bleekheid van vingers of tenen: situatie waarbij de bloedstroom naar de handen en/of voeten in aanvallen vermindert). Deze medicijnen kennen een aantal milde bijwerkingen, en slechts af en toe komen ernstige complicaties voor. Een andere benaming voor het medicijn is "calciumkanaalblokkers".

Indicatie calciumantagonisten: Behandeling van hart- en vaataandoeningen

Deze geneesmiddelen beïnvloeden de manier waarop calcium naar bepaalde spiercellen gaat. Meerdere aandoeningen zijn te behandelen met dit geneesmiddel, waaronder een hoge bloeddruk (medische term: hypertensie), angina pectoris (pijn op de borst, teken van een hartaanval), pulmonale hypertensie (hoge bloeddruk in de bloedvaten van de longen), het fenomeen van Raynaud (wijzigingen in de huidskleur met koude, gevoelloosheid en pijn) en hartritmestoornissen. Bij patiënten met een zwarte huiskleur en ouderen, zijn calciumkanaalblokkers soms effectiever dan andere bloeddruk verlagende medicijnen, zoals bètablokkers, angiotensine converted enzym (ACE)-remmers en angiotensine II receptor blokkers. Bij een zwangere vrouw stoppen ze tevens voortijdige weeën. Bepaalde middelen zijn ook toepasbaar als profylaxe (preventief geneesmiddel) bij migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn) en duizeligheid.

Werking medicijn: Remming van calcium in spiercellen

Het hart is voornamelijk gemaakt van speciale spiercellen die bloed in de bloedvaten (slagaders) pompen. De wanden van de bloedvaten bevatten ook gladde spiercellen. Wanneer deze samentrekken (contracteren), versmalt de slagader. De hartspiercellen en gladde spiercellen hebben calcium nodig om samen te trekken. Calcium gaat naar deze cellen via minuscule kanalen. Calciumantagonisten verminderen de hoeveelheid calcium die in deze spiercellen gaan, waardoor deze spiercellen ontspannen.

Het medicijn kent een aantal belangrijke functies. Vooreerst verbreden de slagaders waardoor de bloeddruk verlaagt, de pijn van angina pectoris vermindert (doordat de kransslagaders verbreden) en daarnaast verlichten de symptomen van het Raynaudfenomeen. Ook verlaagt de kracht en de snelheid van de hartslag waardoor de pijn van angina vermindert. Als een zwangere vrouw te vroeg gaat bevallen, remmen de calciumantagonisten de samentrekkingen van de spieren van de baarmoeder.

Verschillende soorten: Verapamil, Diltiazem en Dihydropyridine

De calciumantagonisten hebben een verschillende werking, afhankelijk van de plaats waar de medicatie moet werken in het lichaam. Daarom schrijft de arts verschillende types voor.

Verapamil

Angina, hoge bloeddruk en bepaalde hartritmestoornissen (aritmieën) zijn te behandelen met Verapamil. De medicatie voorkomt dat calcium in de speciale geleidende cellen in het hart terechtkomt en vertraagt bijgevolg de hartslag. Deze medicatie gebruikt de patiënt niet in combinatie met een bètablokker.

Diltiazem

Angina en een hoge bloeddruk behandelt de arts met Diltiazem. Af en toe is dit geneesmiddel inzetbaar bij aritmieën, zoals atriumfibrillatie (voorkamers van het hart trekken te snel en te onregelmatig samen waardoor een te hoge hartslag optreedt). Indien nodig valt dit medicijn wel te combineren met een bètablokker. Verapamil of Diltiazem zijn niet bruikbaar bij hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart) omdat ze het hart doen ontspannen en daardoor de symptomen van hartfalen verergeren.

Dihydropyridine calciumantagonisten

Deze omvatten Amlodipine, Felodipine, Lacidipine, Lercanidipine, Nicardipine, Nifedipine en Nimodipine. Deze doen de bloedvaten meer ontspannen en doen de hartspier minder ontspannen dan Verapamil of Diltiazem. De meeste medicijnen gebruikt de patiënt met hoge bloeddruk of angina pectoris. Nifedipine is ook inzetbaar bij het fenomeen van Raynaud. Dihydropyridine calciumantagonisten zijn niet nuttig voor hartritmestoornissen. Ze verergeren hartfalen niet en zijn veilig in te nemen met een bètablokker (wat meestal ook gebeurt).

Gebruik van medicament

Dit medicijn is apart te gebruiken, maar veelal neemt de patiënt nog andere medicatie voor de behandeling van hoge bloeddruk of angina pectoris, of in combinatie met statines (cholesterolverlagende medicijnen). De patiënt gebruikt dit niet in combinatie met pompelmoessap, maar wel in combinatie met ander voedsel of melk. Ook alcohol is niet aanbevolen in gebruik met calciumantagonisten want dit verhoogt het risico op bijwerkingen. De gebruikte dosis is afhankelijk van het gebruikte medicijn en de gezondheidstoestand van de patiënt. De patiënt meet tijdens het gebruik van het medicijn op vraag van de arts dagelijks zijn pols. Wanneer de hartslag namelijk trager is dan normaal, dan contacteert hij best de arts. Verder krijgt de arts regelmatig een bloeddrukonderzoek bij de arts.

Bijwerkingen medicijnen

De meeste patiënten die calciumantagonisten nemen hebben geen of slechts milde bijwerkingen. Sommige patiënten blozen of hebben hoofdpijn. Meestal verminderen deze bijwerkingen na enkele dagen. Een milde zwelling van de enkels treedt bovendien vaak op, vooral bij het gebruik van dihydropyridine calciumantagonisten. Constipatie is een veel voorkomende bijwerking, vooral bij Verapamil. De patiënt verhoogt best de hoeveelheid vezels in de voeding en verhoogt eveneens de hoeveelheid vocht. Andere bijwerkingen zijn zeldzaam en omvatten misselijkheid, hartkloppingen, vermoeidheid, duizeligheid en een huiduitslag.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Amlodipine: medicijn tegen hartkramp en hoge bloeddrukAmlodipine: medicijn tegen hartkramp en hoge bloeddrukOver het algemeen voel je niet als je bloeddruk te hoog is. Het is geen ziekte, maar vergroot wel de kans op het krijgen…
Vaatverwijders/vasodilatoren: werking en bijwerkingenVaatverwijders/vasodilatoren: werking en bijwerkingenBij een hoge bloeddruk of angina pectoris (hartkramp) kan je arts vaatverwijders oftewel vasodilatoren voorschrijven. Di…
Angina pectoris: aderverstoppingAngina pectoris is een ziekte waarbij de kransslagader van het hart vernauwd of volledig afgesloten is. Het gevolg hierv…
Angina pectoris (pijn op de borst)Angina pectoris (pijn op de borst)Angina pectoris ofwel pijn op de borst is een van de meest voorkomende hartklachten. Angina pectoris ontstaat vaak door…

Hyperlipidemie: Verhoogde vetten in het bloedHyperlipidemie: Verhoogde vetten in het bloedCholesterol en triglyceriden zijn lipiden (= vetten). Hyperlipidemie is een toestand waarbij de concentratie van lipiden…
Wat gebeurt er in het lichaam bij chronische stress?Wat gebeurt er in het lichaam bij chronische stress?Hartkloppingen, adrenaline, zweten, een gejaagd gevoel, trillen ... Wie kent deze verschijnselen niet? Dikwijls denken w…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: OpenClipartVectors, Pixabay
  • Are there any differences among calcium channel blockers?, http://www.medicinenet.com/calcium_channel_blockers/page3.htm, geraadpleegd op 2 juli 2016
  • Calcium-channel Blockers, http://patient.info/health/calcium-channel-blockers-leaflet, geraadpleegd op 2 juli 2016
  • Calcium-channel Blockers, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/in-depth/calcium-channel-blockers/art-20047605, geraadpleegd op 2 juli 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 2 juli 2016
  • Heart Disease and Calcium Channel Blocker Drugs, http://www.webmd.com/heart-disease/guide/heart-disease-calcium-channel-blocker-drugs, geraadpleegd op 2 juli 2016
  • Heart Disease and Calcium Channel Blocker Drugs (cont.), http://www.webmd.com/heart-disease/guide/heart-disease-calcium-channel-blocker-drugs?page=2, geraadpleegd op 2 juli 2016
  • Uses for calcium channel blockers, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/in-depth/calcium-channel-blockers/art-20047605?pg=2, geraadpleegd op 2 juli 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.