Hyperlipidemie: Verhoogde vetten in het bloed

Hyperlipidemie: Verhoogde vetten in het bloed Cholesterol en triglyceriden zijn lipiden (vetten) die een cruciale rol spelen in de gezondheid. Hyperlipidemie is de medische term voor een toestand waarbij de concentratie van lipiden, zoals triglyceriden en/of cholesterol, in het bloed te hoog is. Deze aandoening is veelvoorkomend en staat bekend als een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten, waaronder hartinfarcten en beroertes. Hyperlipidemie kan worden veroorzaakt door diverse aandoeningen, bijwerkingen van medicijnen, en leefstijlfactoren zoals roken, overgewicht, en een gebrek aan fysieke activiteit. Vaak speelt erfelijkheid ook een rol. Een gezonde voeding en medicatie kunnen helpen om lipidengehaltes te verbeteren en de bijbehorende gezondheidsrisico's te verlagen.

Terminologie cholesterol en triglyceriden

Cholesterol
Cholesterol is een vetachtige stof (lipide) die in het bloed wordt aangetroffen en voornamelijk in de lever wordt geproduceerd. Het speelt een essentiële rol bij de opbouw van celmembranen en de productie van bijnierschorshormonen en geslachtshormonen. Cholesterol circuleert in het bloed verpakt in lipoproteïnen, die in drie hoofdtypen worden ingedeeld:
  • HDL: HDL-cholesterol, vaak aangeduid als "goede cholesterol", verwijdert cholesterol uit de vaatwanden en transporteert het naar de lever voor verwerking. Hogere niveaus van HDL-cholesterol zijn gunstig voor de gezondheid.
  • LDL: LDL-cholesterol, bekend als "slechte cholesterol", heeft de neiging om zich af te zetten in de wanden van slagaders, wat kan leiden tot atherosclerose (aderverkalking). Dit verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.
  • VLDL: VLDL-cholesterol transporteert triglyceriden van de lever naar de weefsels in het lichaam. Verhoogde niveaus van VLDL kunnen bijdragen aan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Triglyceriden
Triglyceriden zijn de belangrijkste vorm van vet (lipiden) die in het lichaam worden opgeslagen. Ze ontstaan uit de afbraak van vetten die via de voeding worden opgenomen. Bovendien worden overtollige energie uit koolhydraten, vetten en eiwitten omgezet in triglyceriden. Deze worden door lipoproteïnen, zoals cholesterol, door het bloed getransporteerd. Triglyceriden worden opgeslagen in vetcellen en gebruikt als energiebron wanneer voedingsstoffen niet beschikbaar zijn.

Normaal lipidengehalte

De aanbevolen waarden voor lipiden kunnen variëren afhankelijk van individuele omstandigheden en gezondheidsrisico's:
  • Totale cholesterol: Een niveau lager dan 200 mg/dL wordt aanbevolen. Hypercholesterolemie wordt vastgesteld bij een totaal cholesterolniveau van meer dan 240 mg/dL. Bij kinderen moet het totale cholesterol lager zijn dan 180 mg/dL.
  • Triglyceriden: Normale triglycerideconcentraties liggen onder 150 mg/dL. Gehalten van 200-499 mg/dL worden als te hoog beschouwd, en niveaus van 500 mg/dL of hoger worden als zeer hoog gezien.
  • HDL-cholesterol: Optimale concentraties van HDL-cholesterol zijn 60 mg/dL of hoger. Niveaus lager dan 40 mg/dL vormen een significante risicofactor voor hartziekten.
  • LDL-cholesterol: LDL-cholesterolniveaus onder de 100 mg/dL worden als optimaal beschouwd. Een normale LDL-concentratie kan variëren van 50 tot 70 mg/dL. Hogere LDL-niveaus verhogen het risico op hart- en vaatziekten, maar de arts houdt ook rekening met andere gezondheidsproblemen en risicofactoren bij het bepalen van het cardiovasculaire risico.

Epidemiologie

Hyperlipidemie is wereldwijd een van de meest voorkomende aandoeningen die bijdraagt aan cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit. De prevalentie varieert sterk per regio en bevolkingsgroep, beïnvloed door genetische, culturele en omgevingsfactoren.

Wereldwijde prevalentie
Hyperlipidemie wordt vaker gerapporteerd in landen met een hogere welvaart, waar een westers voedingspatroon en sedentaire leefstijl bijdragen aan een verhoogd risico. Studies wijzen uit dat in veel ontwikkelde landen tot 40% van de volwassen bevolking verhoogde cholesterolwaarden heeft.

Leeftijds- en geslachtsverschillen
Hoewel hyperlipidemie in alle leeftijdsgroepen kan voorkomen, neemt de prevalentie toe met de leeftijd, vooral bij ouderen. Mannen hebben doorgaans op jongere leeftijd hogere LDL-cholesterolwaarden dan vrouwen, maar na de menopauze neemt bij vrouwen het risico aanzienlijk toe, vermoedelijk door hormonale veranderingen.

Geografische variatie
In ontwikkelingslanden neemt de prevalentie van hyperlipidemie snel toe door veranderingen in voedingspatronen en urbanisatie. In sommige Aziatische landen wordt een toename gezien van hyperlipidemie-gerelateerde aandoeningen door een verschuiving naar meer vetrijke en bewerkte voeding.

Mechanisme

Hyperlipidemie ontstaat door een verstoring van het lipidenmetabolisme, wat leidt tot een overmaat aan lipiden zoals cholesterol en triglyceriden in het bloed.

Lipoproteïnebalans
Cholesterol en triglyceriden worden in het bloed getransporteerd door lipoproteïnen, waaronder LDL (low-density lipoprotein) en HDL (high-density lipoprotein). Bij hyperlipidemie ontstaat vaak een verhoogde LDL- en/of verlaagde HDL-concentratie, wat bijdraagt aan de vorming van atherosclerotische plaques.

Rol van genetica
Bij primaire hyperlipidemieën, zoals familiaire hypercholesterolemie, spelen mutaties in genen die betrokken zijn bij het lipidenmetabolisme een belangrijke rol. Deze mutaties leiden tot een verstoorde opname of afbraak van LDL-cholesterol.

Invloed van secundaire factoren
Secundaire hyperlipidemie wordt veroorzaakt door externe factoren zoals diabetes mellitus, obesitas, medicatiegebruik of hormonale stoornissen. Deze aandoeningen beïnvloeden enzymatische processen en verhogen de productie of afname van lipoproteïnen.

Oorzaken van hyperlipidemie

Hyperlipidemie wordt vaak gezien bij personen met overgewicht of een ongezond dieet. Overmatig alcoholgebruik kan ook bijdragen aan verhoogde lipidenwaarden. Soms is hyperlipidemie erfelijk (primaire hyperlipidemie), wat voorkomt bij ongeveer 1 op de 500 mensen.

Aandoeningen
Diverse aandoeningen kunnen bijdragen aan verhoogde lipidenwaarden:

Medicatie
Bepaalde medicijnen kunnen het cholesterol- en triglyceridengehalte beïnvloeden:

Risicofactoren

Diverse factoren verhogen het risico op hyperlipidemie, waaronder genetische predispositie, leefstijlfactoren en comorbiditeiten.

Leefstijl en voeding
Een voedingspatroon rijk aan verzadigde vetten, transvetten en bewerkte suikers verhoogt het risico aanzienlijk. Daarnaast zijn fysieke inactiviteit en roken bekende risicofactoren die het HDL-cholesterol verlagen en oxidatieve stress bevorderen.

Genetische aanleg
Patiënten met een familiegeschiedenis van hyperlipidemie of vroegtijdig optredende cardiovasculaire aandoeningen lopen een verhoogd risico, zelfs bij een relatief gezond voedingspatroon.

Comorbiditeiten
Chronische aandoeningen zoals hypertensie, nierziekten of hypothyreoïdie kunnen bijdragen aan verhoogde lipidenwaarden in het bloed, wat het risico op cardiovasculaire complicaties verder vergroot.

Risicogroepen

Bepaalde groepen patiënten lopen een verhoogd risico op hyperlipidemie, vaak door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren.

Patiënten met metabool syndroom
Het metabool syndroom, gekenmerkt door obesitas, insulineresistentie en hypertensie, is sterk geassocieerd met verhoogde triglyceriden en verlaagde HDL-waarden, wat bijdraagt aan hyperlipidemie.

Ouderen
Bij ouderen neemt het risico op hyperlipidemie toe door leeftijdsgebonden veranderingen in het lipidenmetabolisme. Dit verhoogt hun kans op cardiovasculaire complicaties, waaronder myocardinfarcten en beroertes.

Patiënten met hormonale veranderingen
Vrouwen na de menopauze en patiënten met endocriene aandoeningen zoals hypothyreoïdie of polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) hebben een verhoogd risico op hyperlipidemie.

Geassocieerde symptomen

Hyperlipidemie is vaak asymptomatisch, maar kan in gevorderde stadia leiden tot zichtbare of indirecte symptomen.

Xanthomen en xanthelasmata
Patiënten kunnen gele vetafzettingen op de huid ontwikkelen, met name rond de ogen (xanthelasmata) of op pezen zoals de achillespees (xanthomen). Deze symptomen wijzen vaak op een onderliggende genetische oorzaak.

Cardiovasculaire symptomen
Hyperlipidemie verhoogt het risico op atherosclerose, wat kan leiden tot symptomen zoals angina pectoris, claudicatio intermittens of een verhoogde bloeddruk door verminderde elasticiteit van de bloedvaten.

Indirecte klachten door orgaanschade
In zeldzame gevallen kan een ernstig verhoogd triglyceridengehalte acute pancreatitis veroorzaken, wat zich uit in hevige buikpijn en misselijkheid.

Alarmsymptomen

Hoewel hyperlipidemie meestal geleidelijk vordert, kunnen acute complicaties plotseling optreden en vereisen onmiddellijke medische aandacht.

Acute pijn op de borst
Dit kan wijzen op een myocardinfarct, vaak veroorzaakt door een ruptuur van een atherosclerotische plaque. Patiënten met onbehandelde hyperlipidemie hebben een verhoogd risico.

Plotselinge neurologische symptomen
Symptomen zoals spraakproblemen, eenzijdige verlamming of plotselinge blindheid kunnen wijzen op een beroerte, een andere ernstige complicatie van hyperlipidemie.

Ernstige abdominale pijn
Bij patiënten met hypertriglyceridemie kan ernstige buikpijn wijzen op pancreatitis, een levensbedreigende aandoening die onmiddellijke interventie vereist.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De arts begint met een gedetailleerd gesprek over de medische geschiedenis en de huidige leefstijl van de patiënt. Hij vraagt ook naar medicatiegebruik, aangezien sommige geneesmiddelen het vetmetabolisme kunnen beïnvloeden. Dit helpt bij het opstellen van een geschikt lipidenprofiel. Bij lichamelijk onderzoek kunnen specifieke tekenen van erfelijke hyperlipidemie worden opgemerkt, zoals:
  • Premature Arcus senilis: Een witte of grijze ring zichtbaar aan de rand van de hoornvlies van het oog.
  • Pees xanthomata: Harde knobbeltjes op de pezen van de handen en de achillespees (achterkant van de enkel).
  • Xanthelasma: Gele cholesterolafzettingen rond de ogen.

Diagnostisch onderzoek
Om hyperlipidemie vast te stellen, moet de patiënt ten minste twaalf uur nuchter zijn voordat een bloedonderzoek wordt uitgevoerd. Dit bloedonderzoek meet de concentraties van cholesterol en triglyceriden in het bloed.

Behandeling van verhoogde vetten in het bloed: Voeding en medicatie

Zelfzorg
Voeding
Een gezond dieet kan helpen om het cholesterol- en triglyceridengehalte te verlagen. Het wordt aanbevolen om dagelijks ten minste vijf porties groenten en fruit te eten, idealiter zeven tot negen porties. Maaltijden moeten voornamelijk bestaan uit voedingsmiddelen met zetmeel (zoals granen, volkorenbrood, aardappelen, rijst, pasta) met de rest aangevuld met groenten en fruit. Vermijd voedingsmiddelen met veel vet, zoals vette vleeswaren, kaas, volle melk, gebakken voedsel, en boter. Kies voor vetarme, mono-onverzadigde of meervoudig onverzadigde vetten. Eet twee tot drie porties vis per week, waarvan minstens één portie vette vis (zwangere vrouwen wordt geadviseerd maximaal twee porties per week te eten). Beperk de zoutinname tot maximaal 6 gram per dag (en nog minder voor kinderen). Kies voor mager vlees zoals kip en gebruik plantaardige olie zoals zonnebloemolie, koolzaadolie, of olijfolie bij het koken. Voedingsmiddelen die plantensterolen of stanolen bevatten kunnen het totale cholesterol en LDL-cholesterol met ongeveer 10% verlagen, maar deze producten moeten met mate worden gebruikt.

Leefstijl
Naast een gezond dieet is het belangrijk om te stoppen met roken en regelmatig fysieke activiteit te bevorderen. Beperk ook de alcoholconsumptie.

Professionele medische zorg
Bij een verhoogd risico op hart- en vaatziekten kan de arts medicatie voorschrijven in combinatie met aanpassingen in de levensstijl. Statines zijn medicijnen die het cholesterol en triglyceriden verlagen door een enzym te blokkeren dat essentieel is voor de productie van cholesterol in de lever.

Innovaties in medicatie
Recentelijk zijn er nieuwe klassen van medicijnen ontwikkeld, zoals PCSK9-remmers, die de LDL-cholesterolniveaus verder kunnen verlagen bij patiënten die niet adequaat reageren op statines. Deze medicijnen werken door een eiwit te blokkeren dat de afbraak van LDL-receptoren bevordert, wat resulteert in een grotere opname van LDL uit het bloed.

Rol van digitale gezondheidstechnologie
Nieuwe digitale gezondheidstechnologieën, zoals mobiele apps voor gezondheidsmonitoring en wearables die vitale parameters volgen, kunnen patiënten helpen om hun lipidenprofielen beter te beheren en hun voortgang te monitoren. Deze technologieën kunnen ook bijdragen aan gepersonaliseerde behandelplannen en tijdige aanpassingen in de therapie.

Dieet en voedingssupplementen
Onderzoek naar de effecten van dieet en voedingssupplementen op lipidenprofielen blijft evolueren. Studies suggereren dat bepaalde voedingssupplementen, zoals omega-3-vetzuren en oplosbare vezels, gunstige effecten kunnen hebben op cholesterol- en triglyceridenwaarden. Het is echter belangrijk om dergelijke supplementen alleen onder begeleiding van een arts te gebruiken.

Prognose: Kans op hart- en vaataandoeningen

Zonder behandeling kan hyperlipidemie leiden tot vroegtijdig overlijden door een hartaanval of beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen, wat mentale en lichamelijke symptomen kan veroorzaken). Soms blijven patiënten, ondanks medicatie en een gezonde levensstijl, toch hoge lipidenwaarden behouden. De vooruitzichten hangen af van de snelheid van diagnose en het volgen van de behandeling.

Complicaties

Hyperlipidemie kan leiden tot verschillende ernstige complicaties, vooral als het niet adequaat wordt behandeld. Enkele van de belangrijkste complicaties zijn:
  • Atherosclerose: Een aandoening waarbij zich plaque (een combinatie van vetten, cholesterol, en andere stoffen) ophoopt in de wanden van de slagaders. Dit kan leiden tot een vernauwing en verstijving van de slagaders, wat de bloedstroom vermindert en kan bijdragen aan ernstige hart- en vaatziekten zoals hartinfarcten en beroertes.
  • Coronair arterieziekte (CAD): CAD ontstaat door atherosclerose in de kransslagaders die het hart van bloed voorzien. Dit kan leiden tot angina pectoris (pijn op de borst) en uiteindelijk tot een hartaanval.
  • Perifere arteriële ziekte (PAD): Deze aandoening treedt op wanneer atherosclerose de bloedvaten in de benen aantast. Dit kan leiden tot pijn, krampen en verminderde mobiliteit in de benen.
  • Cerebrovasculaire accidenten (CVA): Ook bekend als beroertes, ontstaan door een vermindering of onderbreking van de bloedtoevoer naar de hersenen, vaak als gevolg van een bloedstolsel dat ontstaat door atherosclerose.
  • Nierziekten: Langdurige hyperlipidemie kan bijdragen aan chronische nierziekte door schade aan de bloedvaten die de nieren van bloed voorzien, wat kan leiden tot nierfalen.
  • Retinopathie: Hoge lipidenwaarden kunnen de bloedvaten in de ogen beschadigen, wat kan leiden tot gezichtsproblemen of verlies van gezichtsvermogen.

Preventie van hyperlipidemie

Preventie is cruciaal om hyperlipidemie en de bijbehorende complicaties te voorkomen. Hier zijn enkele effectieve strategieën:
  • Gezonde voeding: Een dieet rijk aan groenten, fruit, volkorenproducten, en magere eiwitten, en laag in verzadigde vetten en transvetten kan helpen om het cholesterol- en triglyceridengehalte te verlagen. Het is nuttig om voedingsmiddelen die rijk zijn aan oplosbare vezels, zoals haver en peulvruchten, op te nemen in het dieet.
  • Regelmatige lichaamsbeweging: Streef naar minstens 150 minuten matige tot intense fysieke activiteit per week, zoals wandelen, fietsen, of zwemmen. Dit helpt om het HDL-cholesterol te verhogen en het LDL-cholesterol en triglyceriden te verlagen.
  • Gewichtsbeheersing: Het handhaven van een gezond gewicht kan helpen om de lipidenwaarden te verbeteren. Zelfs een bescheiden afname van 5-10% van het lichaamsgewicht kan aanzienlijke gezondheidsvoordelen bieden.
  • Roken vermijden: Stoppen met roken helpt niet alleen om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen, maar verbetert ook de lipidenprofielen.
  • Alcoholconsumptie beperken: Beperk de inname van alcohol tot een matige hoeveelheid. Voor de meeste mensen betekent dit niet meer dan één drankje per dag voor vrouwen en twee drankjes per dag voor mannen.
  • Medicatie: Voor sommige mensen kan medicatie noodzakelijk zijn om lipiden op een gezond niveau te houden. Statines en andere medicatie kunnen worden voorgeschreven door een arts op basis van individuele gezondheidsbehoeften.
  • Regelmatige controles: Regelmatige bloedonderzoeken zijn belangrijk om lipidenwaarden te monitoren en om tijdig in te grijpen bij afwijkende resultaten. Dit helpt bij het vroegtijdig opsporen van problemen en het aanpassen van behandelingen indien nodig.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met Hyperlipidemie

Hyperlipidemie, of verhoogde vetten in het bloed, kan bijdragen aan het ontstaan van hart- en vaatziekten. Het is belangrijk om deze aandoening goed te beheren om je risico op hartaanvallen, beroertes en andere complicaties te verminderen. Er zijn verschillende manieren om de vetten in je bloed te verlagen en je gezondheid te beschermen.

Volg een gezond, evenwichtig voedingspatroon

Het aanpassen van je voedingspatroon is een van de belangrijkste stappen in het beheersen van hyperlipidemie. Focus op het verminderen van verzadigde vetten en transvetten in je dieet, die vaak in verwerkte voedingsmiddelen, rood vlees en gefrituurd voedsel te vinden zijn. Kies in plaats daarvan voor gezonde vetten, zoals onverzadigde vetten die in vette vis, avocado's en noten zitten. Probeer ook je inname van bewerkte suikers te beperken. Een gezonde voeding, evenwichtig voedingspatroon ondersteunt niet alleen je hartgezondheid, maar helpt ook je cholesterol- en triglyceridenwaarden onder controle te houden.

Blijf fysiek actief

Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om je cholesterolgehalte te verlagen en je hartgezondheid te verbeteren. Probeer minimaal 150 minuten matige aerobe activiteit per week te doen, zoals wandelen, fietsen of zwemmen. Aerobe oefeningen kunnen helpen om het goede cholesterol (HDL) te verhogen en het slechte cholesterol (LDL) te verlagen. Je arts of fysiotherapeut kan je adviseren over een geschikt oefenprogramma op basis van je gezondheidstoestand en fysieke mogelijkheden.

Neem medicatie zoals voorgeschreven

In sommige gevallen zal je arts medicatie voorschrijven om je cholesterol- of triglyceridengehalten te verlagen. Het is belangrijk om deze medicijnen volgens de voorgeschreven dosering en het juiste schema in te nemen. Wees alert op bijwerkingen en bespreek deze met je arts, zodat de medicatie eventueel kan worden aangepast. Onthoud dat medicatie meestal niet de enige oplossing is, en dat veranderingen in je levensstijl essentieel blijven.

Beheer je stressniveaus

Chronische stress kan bijdragen aan het verhogen van je cholesterol- en vetgehaltes in je bloed. Het is belangrijk om manieren te vinden om stress te beheren en ontspanningstechnieken toe te passen. Probeer meditatie, ademhalingsoefeningen of yoga, die je kunnen helpen je stressniveau te verlagen en je algehele gezondheid te verbeteren. Voldoende slaap is ook cruciaal voor het beheersen van je vetgehalte, omdat slechte slaapgewoonten kunnen bijdragen aan ongezonde vetniveaus in je bloed.

Volg controleafspraken met je arts

Het is belangrijk om regelmatig op controle te gaan bij je arts om je voortgang te monitoren. Je arts zal je cholesterol- en triglyceridenwaarden meten en bepalen of je behandelingsplan effectief is. Dit helpt bij het aanpassen van je medicatie of levensstijladviezen indien nodig. Zorg ervoor dat je eventuele veranderingen in je gezondheid, zoals nieuwe symptomen of bijwerkingen van medicatie, bespreekt tijdens je controleafspraken.
© 2016 - 2025 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Cholesterol: oorzaken en gevolgenCholesterol: oorzaken en gevolgenCholesterol, een ieder heeft het en dit moet ook. Maar op welk punt spreek je van een slecht cholesterol niveau? En wat…
Aderverkalking, vetten en voedingAderverkalking, vetten en voedingTriglyceriden zijn vetten die in het lichaam voornamelijk worden gebruikt als energiebron in spierweefsel; ze circuleren…
Cholesterol: wat is het? hoe pak je het aan?“Mijn cholesterol is te hoog.” Een vaak gehoorde klacht, en niet alleen bij senioren. Cholesterol is een stof die ons li…
Cholesterol, hoe komt het en wat doe je eraan?Cholesterol, hoe komt het en wat doe je eraan?Cholesterol, dit is een vetachtige stof die hoort bij het functioneren van jouw lichaam. Het word vooral gebruikt bij de…

Benzodiazepinen: Medicatie bij angst en slaapproblemenBenzodiazepinen: Medicatie bij angst en slaapproblemenBenzodiazepinen zijn een klasse van geneesmiddelen met sederende, slaapbevorderende, angstverminderende, anti-epileptisc…
Calciumantagonisten: Medicatie bij hart- en vaataandoeningenCalciumantagonisten: Medicatie bij hart- en vaataandoeningenCalciumantagonisten zijn medicijnen die de arts gebruikt om verschillende hart- en vaataandoeningen te behandelen. Zo wo…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: PortalJardin, Pixabay
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 3 juli 2016
  • Familial combined hyperlipidemia, https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000396.htm, geraadpleegd op 3 juli 2016
  • Hyperlipidaemia, http://patient.info/health/hyperlipidaemia-leaflet, geraadpleegd op 3 juli 2016
  • Hyperlipidemia, http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/Cholesterol/AboutCholesterol/Hyperlipidemia_UCM_434965_Article.jsp#.V3jeLvmLQ_U, geraadpleegd op 3 juli 2016
  • Hyperlipidemia, https://vascular.org/patient-resources/vascular-conditions/hyperlipidemia, geraadpleegd op 3 juli 2016
  • Hyperlipidemia: Diagnosis and Treatment, http://www.nutritionmd.org/health_care_providers/cardiovascular/hyperlipidemia_diagnosis.html, geraadpleegd op 3 juli 2016
  • What is hyperlipidemia, http://www.healthcommunities.com/high-cholesterol/what-is-hyperlipidemia.shtml, geraadpleegd op 3 juli 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 25-01-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.