Exfoliatieve dermatitis: Ontsteking met verlies van huid
Exfoliatieve dermatitis is een ernstige ontsteking met roodheid van de huid en met verlies van grote stukken huid over grote delen van het lichaam. Deze huidaandoening treedt op bij reeds bestaande medische aandoeningen of door het gebruik van medicijnen bij sommige patiënten, al is niet bij iedereen de oorzaak bekend. Naast de huidafwijkingen treden ook nog griepachtige symptomen op, al zijn ook andere afwijkingen mogelijk. Deze aandoening vereist een ziekenhuisopname. De prognose is sterk variabel en afhankelijk van de oorzaak van de huidaandoening.
Synoniemen exfoliatieve dermatitis
Exfoliatieve
dermatitis is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- dermatitis exfoliativa
- erytrodermie
Epidemiologie
De incidentie en prevalentie zijn niet gevonden in de geraadpleegde literatuur. Vrouwen zijn dubbel zo vaak dan mannen aangetast. De gemiddelde leeftijd bij aanvang is 52 jaar. Verder kent de aandoening geen raciale voorliefde.
Oorzaken
Aandoeningen
Bij sommige aandoeningen komt exfoliaitieve dermatitis sneller tot stand met name bij patiënten met chronische
huidaandoeningen, zoals
auto-immuunziekten,
psoriasis (chronische huidziekte met
droge huid en
schilfers),
seborreïsche dermatitis (huidziekte met
hoofdroos en een
rode huid) en
eczeem (chronische huidziekte met droge huid en
jeukende huid).
Bijwerkingen van medicatie
Haast elk geneesmiddel geeft mogelijk bijwerkingen die leiden tot exfoliatieve dermatitis. De meest voorkomende
medicijnen die deze aandoening veroorzaken zijn onder andere:
- barbituraten (oudere klasse van geneesmiddelen die het centrale zenuwstelsel onderdrukken)
- bloeddrukmedicatie
- calciumantagonisten
- fenytoïne (Dilantin) en andere anti-epileptica
- isoniazide
- medicatie voor de huid
- penicilline
- sulfonamiden
Andere factoren
Bepaalde soorten
kanker, zoals
leukemie en een
lymfoom, veroorzaken ook deze huidaandoening. Daarnaast is de oorzaak van de ziekte bij ongeveer één op de vier patiënten onbekend.
Symptomen: Ontsteking met verlies van huid
Exfoliatieve dermatitis heeft een snel of langzaam begin.
Huid en nagels
Exfoliatieve dermatitis begint bij de meeste patiënten met extreme roodheid, die zich verspreidt over grote delen van het lichaam. Deze verandering in de huidskleur is in
medische termen bekend als erytrodermie. Na de uitgebreide vervelling van de huid en de roodheid volgt de
ontsteking. De huid voelt hierdoor ruw en schilferig aan. De droogte en vervelling van de huid leiden vervolgens tot jeuk en
pijn. De nagels zijn tot slot dikker en geribbeld.
Griepachtige symptomen
Griepachtige symptomen treden eveneens op bij patiënten met exfoliatieve dermatitis.
Koorts,
rillingen en
gezwollen lymfeklieren (lymfadenopathie) gaan hierbij met andere woorden vaak gepaard. Hoewel veel patiënten met de wijdverspreide huidvervelling verschijnen met koorts, voelen ze zich koud en hebben ze koude rillingen. Dit resulteert uit een groot verlies van warmte door de beschadigde huid. Grote hoeveelheden vocht en elektrolyten (zoals natrium, kalium en
calcium),
ijzer en eiwit sijpelen dan door deze huid. De beschadigde huid is een slechte barrière tegen een infectie, zodat de huid snel geïnfecteerd is door bacteriën.
Diagnose en onderzoeken
De arts voert een
huidbiopsie uit om kanker uit te sluiten. De diagnose is gebaseerd op de geschiedenis van de patiënt en de resultaten van een lichamelijk onderzoek.
Behandeling
De patiënt krijgt in het ziekenhuis intraveneus vocht en voedingsstoffen toegediend. De ondersteunende zorg omvat warme baden, rust en orale
antihistaminica. De jeukende en droge huid bevochtigen is mogelijk met medicinale crèmes.
Steroïde medicijnen behandelen de ernstige of chronische ontsteking en afschilfering van de huid. Sommige patiënten hebben baat bij lichttherapie en behandelingen met psoraleen.
Immunosuppressiva, geneesmiddelen die het immuunsysteem onderdrukken, vertragen het vervellingsproces, wat vooral nuttig is bij patiënten met chronische klachten.
Antibiotica bestrijden eventuele infecties. Daarnaast gebeurt een correcte wondbehandeling om infecties te voorkomen. Tot slot behandelt de arts alle onderliggende aandoeningen. Hij stopt bijvoorbeeld met medicatie die de allergische reacties opwekken.
Prognose is erg verschillend
De vooruitzichten voor exfoliatieve dermatitis variëren sterk en zijn ook afhankelijk van een eventueel onderliggende aandoening. Is de huidaandoening het gevolg van het gebruik van medicatie, dan is dit doorgaans makkelijker te behandelen dan andere oorzaken. Na een effectieve behandeling herstelt de huid zich meestal binnen twee tot zes weken na het stoppen van de medicatie. Het behandelen van onderliggende aandoeningen zoals kanker en psoriasis versnelt het genezingsproces. Patiënten zonder bekende oorzaak van de ziekte hebben tijdens het hele leven opflakkeringen. Daarnaast treden langdurige veranderingen in de kleur van de aangetaste huid op. Bovendien ontstaat mogelijk
haarverlies of presenteert de patiënt zich met
nagelafwijkingen. De meest voorkomende doodsoorzaken bij patiënten met exfoliatieve dermatitis zijn een
longontsteking (pneumonie: ontsteking onderste luchtwegen), bloedvergiftiging en
hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart).
Complicaties
Complicaties omvatten infecties, verlies van voedingsstoffen,
uitdroging,
ondervoeding en hartfalen. Zelden leidt exfoliatieve dermatitis tot de dood. Patiënten met deze aandoening hebben ook een laag bloedvolume.
Lees verder