Dermatitis (ontsteking van de huid): Soorten huidontsteking
Dermatitis is de medische term voor een ontsteking van de huid. Bij de meeste patiënten kenmerkt de veel voorkomende en niet-besmettelijke huidontsteking zich door een rode, droge, gezwollen en jeukende huid. Meer ernstige dermatitis resulteert in korstvorming, schubben, pijnlijke scheuren of blaasjes die vocht afscheiden. Vele oorzaken en ook vele soorten dermatitis zijn bekend. De arts spoort de specifieke vorm van de huidontsteking op en zet dan een behandeling in.
Atopische dermatitis
Een andere benaming voor
atopische dermatitis is ‘atopisch eczeem’. Bij deze
huidaandoening die vaak ontstaat in de kindertijd, heeft de patiënt een jeukende,
schilferende, gezwollen huid waarbij soms
blaarvorming optreedt. Dit type eczeem is vaak aanwezig in families en is bij veel patiënten geassocieerd met
allergieën,
astma (chronische
ontsteking van de luchtwegen in de longen) en
stress. Voorts speelt schade aan de huid ook een rol, want hierdoor treedt vocht naar buiten en dringen bacteriën naar binnen. De meeste patiënten met atopische dermatitis ervaren een chronisch verloop waarbij de symptomen opflakkeren om dan weer een tijdje te verdwijnen en dan weer terug te keren.
Contactdermatitis (
huiduitslag met roodheid en jeuk) veroorzaakt meestal een roze of rode
jeukende huiduitslag. Het nauwkeurig vaststellen van de oorzaak van contactdermatitis is soms lastig.
Bij
allergische contactdermatitis reageert de huid allergisch op iets dat de huid kort of lang aanraakt. Zo ervaren sommige patiënten een huidontsteking door contact met Poison Ivy (
gifsumak). Deze Noord-Amerikaanse klimplant van de Cashew-familie scheidt een irriterende olie uit de bladeren af. Ook andere planten veroorzaken mogelijk allergische contactdermatitis, zoals bepaalde bloemen,
kruiden, fruit en groenten. Andere oorzaken van allergische contactdermatitis zijn geurstoffen, haarkleurmiddelen, metalen (zoals
nikkelallergie), rubber, formaldehyde (gebruikt als conserveringsmiddel in veel producten) en huidverzorgingsproducten.

Irriterende contactdermatitis ontstaat bijvoorbeeld door het overmatig wassen van de handen /
Bron: Gentle07, Pixabay
Irriterende contactdermatitis is het gevolg van herhaaldelijk contact met een agressieve substantie waardoor de patiënt een droge, beschadigde huid krijgt. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het overmatig wassen van de handen. Het irriterende water droogt de handen uit en beschadigt de handen bij herhaalde blootstelling.
Neurodermatitis
Patiënten met neurodermatitis (
lichen simplex chronicus) ontwikkelen huidirritatie op plekken waar ze vaak uit gewoonte krabben. Zo zijn de rug, de zijkanten of achterkant van de nek, de geslachtsdelen, de hoofdhuid, de polsen, de enkels en het gebied in en achter het oor vaak getroffen. Patiënten krabben vaak zonder het te beseffen en dit zowel overdag als tijdens de slaap. Meestal vergroot de huiduitslag niet bij neurodermatitis, maar de geïrriteerde huid is mogelijk wel diep en diep gerimpeld. Ook ontstaan sneller infecties in de geïrriteerde huidgebieden. Stoppen met krabben is noodzakelijk bij dit type huidontsteking.
Nummulaire dermatitis
Bij nummulaire
dermatitis heeft een patiënt opvallende muntvormige rode plakkaten op de huid. Meestal ontstaan deze symptomen op de benen, de handen, de armen en de romp. Mannen zijn vaker dan vrouwen aangetast door de huidaandoening. De piekleeftijd van het begin van de klachten ligt tussen 55 en 65 jaar. Wonen in een droge omgeving of het nemen van frequente en zeer warme douches veroorzaakt mogelijk deze aandoening.

Het gebruik van fluoride tandpasta is een mogelijke risicofactor voor periorale dermatitis /
Bron: Photo Mix, PixabayPeriorale dermatitis
Periorale dermatitis presenteert zich als een
rode huiduitslag rond het mondgebied met uitbraken bij de ogen, de neus en de wangen. Soms bevinden zich ook met vocht gevulde blaasjes op de huid. Deze blaasjes verdwijnen en verschijnen en gaan gepaard met jeuk en een
branderig gevoel. Het overmatig gebruik van op de huid aangebrachte
steroïde crèmes,
neussprays, inhalers of irritatie door het gebruik van fluoride
tandpasta zijn enkele risicofactoren voor periorale dermatitis.
Seborreïsche dermatitis
Patiënten met
seborreïsche dermatitis presenteren zich met vettige, geelachtige of roodachtige schilfering op de hoofdhuid, het
gezicht of de geslachtsorganen. Wanneer de patiënt de klachten op het gezicht ligt, zijn meestal (het gebied rond) de wenkbrauwen of de zijkanten van de neus getroffen.
Stress verergert mogelijk seborreïsche dermatitis. Wanneer seborreïsche dermatitis de hoofdhuid van volwassenen aantast, is in de volksmond sprake van ‘
roos’. Patiënten met congestief
hartfalen, de
ziekte van Parkinson (
neurologische aandoening met
bevingen) en
hiv zijn tot slot vaker getroffen door seborreïsche dermatitis.
Stasis dermatitis
Stasis dermatitis resulteert uit een
slechte bloedsomloop in de benen. Risicofactoren voor de ziekte zijn de aanwezigheid van spataderen, congestief hartfalen of andere aandoeningen die een chronische
pijn en
zwelling aan het been met zich meebrengen. Aders in de onderbenen slagen er bij de aandoening niet in om het bloed efficiënt terug te brengen naar het hart, waardoor bloed,
vochtophoping en zwelling samenkomen in de onderbenen. Deze zwelling leidt tot huidirritatie, vooral rond de enkels, waardoor ook
gezwollen enkels ontstaan.
Behandeling van huidontsteking
Zelfzorg
Diverse behandelingen zijn mogelijk bij dermatitis. Meestal volstaan leefstijlaanpassingen en huismiddeltjes zoals het vermijden van uitlokkende factoren of het verlichten van stress. Het aanbrengen van koele, natte kompressen kalmeert bovendien de huid. Gladde katoenen kledij zorgt niet voor verdere huidirritatie. Wrijven of krabben aan de huid is niet aanbevolen omdat hierdoor mogelijk verdere irritatie of een bacteriële infectie ontstaat. Tot slot gebruikt de patiënt milde wasmiddelen.
Professionele medische behandeling
De arts bekijkt wat de oorzaak is van de huidontsteking en stemt hierop een goede behandeling af. De arts behandelt een eventueel onderliggend probleem. Verder zet de arts mogelijk
topische (op de huid aangebrachte) crèmes met corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) of anders
antihistaminica (medicatie voor het verlichten van de jeuk door een allergische reactie) in. Ook andere crèmes of lotions zijn inzetbaar, zoals calcineurineremmers (tasten het immuunsysteem aan). Tot slot behoort fototherapie (behandeling via natuurlijk licht of kunstlicht) van de aangetaste huid tot de mogelijkheden.
Preventie van ontsteking van de huid
De patiënt moet zorgen dat de huid voldoende gehydrateerd blijft, want een
droge huid is een risicofactor voor dermatitis. Het is daarom nodig om maar kortstondig te baden of douchen tot maximaal tien minuten, en voorts mag de patiënt geen al te heet water gebruiken. Verder is het verstandig om milde of geurloze verzorgingsproducten te gebruiken. Het afdrogen gebeurt voorts voorzichtig met een zachte handdoek. De huid is verder best zo vochtig mogelijk; hiervoor mogen mensen steeds ongeparfumeerde crèmes met olie gebruiken.
Lees verder