Placentaloslating: Ernstige complicatie bij zwangere vrouw

In ongeveer 1% van de zwangerschappen wereldwijd treedt een loslating van de placenta op. Deze aandoening, bekend als placentaloslating, is een zeldzame complicatie waarbij de placenta (moederkoek, die zuurstof en voeding aan de baby levert) geheel of gedeeltelijk voortijdig loskomt van de baarmoederwand voordat de baby is geboren. Dit kan ernstige complicaties voor zowel de moeder als de baby met zich meebrengen. Placentaloslating komt meestal voor in het derde trimester van de zwangerschap, maar kan optreden vanaf de twintigste zwangerschapsweek. Symptomen kunnen onder andere bloeding, verminderde beweging van de baby en buikpijn zijn. Behandelingen variëren van een afwachtend beleid tot een spoedkeizersnede.

• Synoniemen van loslating van de placenta
• Oorzaken van abruptio placentae
• Risicofactoren
• Symptomen van een placentaloslating
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van placentaloslating
• Prognose voor de zwangere vrouw en de baby
• Complicaties van een placentaloslating
• Preventie van een placentaloslating

Synoniemen van loslating van de placenta

De termen 'placenta abruptio', 'solutio placentae' en 'abruptio placentae' worden vaak gebruikt om een placentaloslating aan te duiden.

Oorzaken van abruptio placentae

Normaal gesproken blijft de placenta stevig vastgehecht aan de binnenwand van de baarmoeder tot de bevalling. Bij placentaloslating komt de placenta echter voortijdig los, nog voordat de baby geboren is. De precieze oorzaak van een placentaloslating is vaak onbekend, maar verschillende medische aandoeningen en omgevingsfactoren kunnen het risico verhogen.

Risicofactoren

Aandoeningen en medische behandelingen

Enkele aandoeningen en medische situaties die het risico op een placentaloslating verhogen zijn:

• Amniocentese: Een vruchtwaterpunctie kan soms leiden tot bloeding achter de placenta.
• Bloedstollingsstoornissen: Verstoorde bloedstolling kan het risico op een placentaloslating verhogen.
• Hoge bloeddruk: Chronische hoge bloeddruk (140/90 of hoger) of hoge bloeddruk door pre-eclampsie verhoogt het risico op een placentaloslating.
• Korte navelstreng.
• Retroplacentaal fibromyoom: Een goedaardig gezwel van bindweefsel en spierweefsel achter de placenta.
• Vorige placentaloslating: Vrouwen die eerder een placentaloslating hebben gehad, hebben een verhoogd risico op herhaling.
• Langdurig gebroken vliezen: Gebroken vliezen langer dan 24 uur, vooral als er een infectie in de baarmoeder is.
• Letsel: Trauma door auto-ongelukken, valpartijen of mishandeling kan bijdragen aan een placentaloslating.
• Littekenweefsel: Vrouwen met een litteken in de baarmoeder van een eerdere operatie of een fibroïd lopen meer risico.
• Mannelijke foetus: Een zwangerschap met een mannelijke foetus verhoogt het risico.
• Meerlingenzwangerschap: Bij meerlingenzwangerschappen kan de bevalling van de eerste baby leiden tot veranderingen in de baarmoeder die een placentaloslating kunnen veroorzaken vóór de geboorte van de tweede baby.

Omgevingsfactoren

Enkele omgevingsfactoren die het risico op een placentaloslating verhogen zijn:

• Alcohol: Misbruik van alcohol kan bijdragen aan de loslating van de placenta.
• Drugs: Het gebruik van drugs zoals cocaïne verhoogt het risico.
• Economische status: Een lage sociaaleconomische status kan een risicofactor zijn.
• Huidskleur: Vrouwen met een zwarte huidskleur hebben een hoger risico dan vrouwen met een blanke huidskleur.
• Leeftijd: Vrouwen jonger dan twintig jaar en ouder dan veertig jaar hebben een verhoogd risico.
• Roken: Roken tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op een placentaloslating.

Symptomen van een placentaloslating

De symptomen van een placentaloslating treden vaak plotseling op en kunnen variëren in ernst.

Milde symptomen

Waarschuwingssignalen van een placentaloslating kunnen zijn:

• Buikpijn, een harde buik of buikpijn tijdens de zwangerschap.
• Lichte tot matige abnormale vaginale bloeding. De hoeveelheid bloed zegt niet altijd iets over de ernst van de aandoening; bloed kan tussen de placenta en de baarmoederwand vast komen te zitten.
• Pijnlijke baarmoeder die stijf aanvoelt.
• Verminderde beweging van de baby.
• Tekenen van een voortijdige bevalling, zoals regelmatige weeën en pijn in de onderrug (lage rugpijn) of buik.

In sommige gevallen kan de placentaloslating zich geleidelijk ontwikkelen, met mildere symptomen zoals trage groei van de baby, verminderde hoeveelheid vruchtwater (oligohydramnion), of andere complicaties.

Ernstige symptomen

Ernstige tekenen van een placentaloslating kunnen zijn:

• Ernstige bloedingen, zoals een grote bloeding of een bloedstolsel.
• Plotselinge of ernstige buikpijn.
• Tekenen van shock, zoals flauwvallen, verwardheid, rusteloosheid, zwakte, misselijkheid, braken en een snelle, oppervlakkige ademhaling (tachycardie). Soms is shock het enige teken van de aandoening.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De diagnose van een placentaloslating kan uitdagend zijn. De arts zal de zwangere vrouw ondervragen over haar symptomen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Dit omvat het monitoren van de foetale hartslag om de gezondheid van de baby te beoordelen en het observeren van de baarmoedersamentrekkingen. Een echografie kan helpen bij de diagnose, omdat het de arts in staat kan stellen om de aandoening bij ongeveer de helft van de patiënten te identificeren. Bovendien kan een bloedonderzoek noodzakelijk zijn om bloedarmoede (anemie) te detecteren bij ernstig bloedverlies. Bij vermoeden van een ernstige placentaloslating kan een ziekenhuisopname noodzakelijk zijn om de ernst van de aandoening te evalueren.

Differentiële diagnose

Het is essentieel om een snelle diagnose te stellen om de gezondheid van moeder en baby te waarborgen. De arts moet ook rekening houden met andere aandoeningen die vergelijkbare symptomen kunnen vertonen:

• Cysten (abnormaal gevormde blaasvormige holten in het lichaam)
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• Hemorragische shock
• Hypovolemische shock
• Ovariële torsie
• Stomp buiktrauma
• Zwangerschapstrauma
• Placenta praevia
• Pre-eclampsie
• Verspreide intravasculaire coagulatie

Behandeling van placentaloslating

De behandeling van een placentaloslating hangt af van de ernst van de aandoening, de uitgerekende datum en de toestand van de baby. Bij milde symptomen en een niet-invloedrijke toestand van de baby is een ziekenhuisopname mogelijk niet noodzakelijk, maar de arts zal de moeder en baby regelmatig volgen. Soms kunnen medicijnen worden gegeven om de arbeid te stoppen als de vrouw te vroeg begint met weeën. Bij matige tot ernstige gevallen is ziekenhuisopname noodzakelijk om de gezondheid van moeder en baby nauwlettend te monitoren. Ernstige gevallen vereisen vaak een snelle bevalling, vaak via een spoedkeizersnede. Vrouwen die veel bloed hebben verloren, kunnen een bloedtransfusie nodig hebben. Als de bloeding na de bevalling aanhoudt, kan een hysterectomie (chirurgische verwijdering van de baarmoeder) noodzakelijk zijn. Premature baby's worden behandeld in een gespecialiseerde eenheid, de neonatale intensive care unit (NICU), voor intensieve zorg.

Prognose voor de zwangere vrouw en de baby

Een aanhoudende bloeding verhoogt het risico op overlijden van zowel de moeder als de baby, vooral als er geen passende behandeling wordt gegeven. Bij een bijna volledige loslating van de placenta is de kans groot dat de foetus overlijdt (doodgeboorte), tenzij er onmiddellijk een keizersnede wordt uitgevoerd. Ongeveer 1% van de vrouwen met een placentaloslating overlijdt aan deze aandoening. Het overlijdensrisico is hoger bij rokers.

Complicaties van een placentaloslating

Baby

Een placentaloslating kan leiden tot ernstige problemen voor de baby, zoals vroeggeboorte (prematuriteit) of een laag geboortegewicht. In sommige gevallen kan de baby overlijden door de aandoening.

Moeder

De moeder kan ernstige complicaties ervaren, waaronder aanzienlijk bloedverlies dat kan leiden tot een hypovolemische shock. Ook kunnen er aandoeningen zoals diffuse intravasale stolling (bloedingsstoornis) optreden. Andere mogelijke complicaties zijn nierfalen en het falen van andere organen.

Preventie van een placentaloslating

Hoewel een placentaloslating niet volledig te voorkomen is, kunnen risicofactoren worden geminimaliseerd door bepaalde maatregelen te nemen. Dit omvat het goed beheren van de bloeddruk, het vermijden van roken, alcoholmisbruik en het gebruik van illegale drugs. Regelmatige prenatale zorg en het nemen van foliumzuur zijn ook belangrijk voor een gezonde zwangerschap.

Lees verder

• Keizersnede: Operatie om baby ter wereld te brengen
• Doodgeboorte: Oorzaken en behandeling van verlies van kindje
• Buikpijn tijdens zwangerschap: Oorzaken van pijnlijke buik