Hematurie (bloed in de urine): Oorzaken en symptomen

Hematurie (bloed in de urine): Oorzaken en symptomen Bloed in de urine (hematurie, haematuria, bloedwateren) is symptoom waarbij een patiënt éénmalig, tijdelijk of regelmatig urine loost dat vermengd is met bloed of uitsluitend bestaat uit bloed. Vaak is dit een teken van een goedaardig probleem zoals de menstruatieperiode, maar soms is sprake van een meer ernstige onderliggende ziekte die bloed in de urine met zich meebrengt. Bij dit beangstigende symptoom is het van belang dat de arts zo snel mogelijk de onderliggende oorzaak bepaalt, zodat hij een geschikte behandeling kan inzetten.

Typen van bloed plassen

Hematurie is onderverdeeld in twee typen namelijk ‘microscopische hematurie’ en ‘macroscopische hematurie’.

Microscopische hematurie

Bij microscopische hematurie bevinden zich rode bloedcellen in de urine zijn, maar in zo'n kleine hoeveelheid dat een microscoop nodig is om ze daadwerkelijk te zien. Microscopische hematurie ontdekt de arts vaak per toeval bij een standaard medisch onderzoek waarbij de patiënt een urinemonster inlevert. Een urineanalyse onthult dan dit type hematurie.

Macroscopische hematurie

Macroscopische hematurie, ook gekend als ‘bruto hematurie’, is een type hematurie waarbij het bloedverlies in de urine met het blote oog te zien is. Bij zichtbare hematurie is van 1 milliliter tot 1 liter bloed in de urine aanwezig. De kleur weerspiegelt niet de mate van bloedverlies.

Oorzaken van hematurie

De meeste oorzaken van hematurie goedaardig, maar in sommige gevallen duidt bloed in de urine op een (zeer) ernstig gezondheidsprobleem. Bloed in de urine ontstaat mogelijk op elk moment tussen de nieren en de urethra, waarlangs de urine passeert. Heel vaak is een urineweginfectie de boosdoener, maar ook andere ziekten zijn mogelijk. Het is in elk geval belangrijk om hematurie niet te negeren.

Intensief sporten leidt mogelijk tot bloed in de urine / Bron: Skeeze, PixabayIntensief sporten leidt mogelijk tot bloed in de urine / Bron: Skeeze, Pixabay

Intensieve inspanning

Zelden treedt na een zeer intensieve inspanning brutohematurie op. Lopers zijn het vaakst getroffen, maar het is mogelijk bij iedereen die een intense lichaamsbeweging uitoefent. Wellicht is dit het gevolg van uitdroging (dehydratie), een blaastrauma of een afbraak van rode bloedcellen door lange aërobe activiteit. Daarom staat dit fenomeen bekend als ‘sport hematurie’. Meestal is dit symptoom goedaardig en verdwijnt dit spontaan, maar toch is het belangrijk om bij tekenen van bloed in de urine, meteen een arts te raadplegen om andere oorzaken uit te sluiten.

Medicatiegebruik

Enkele medicijnen verhogen de kans op bloed in de urine.

Sommige medicijnen zijn tevens sterk gepigmenteerd, waardoor geen bloed in de urine aanwezig is, maar wel kleurstof.

Aandoeningen

Blaas, urinewegen en prostaat
Infecties en andere problemen met de blaas veroorzaken regelmatig bloed in de urine.

Bloed
Volgende bloedaandoeningen brengen bloed in de urine met zich mee.

Infecties
Bij bepaalde infectieziekten komt sneller hematurie tot stand.

Kanker
Bloed in de urine vloeit soms voort uit een vorm van kanker zoals:

Nieren
Schade aan de nieren gaat vaak gepaard met hematurie.

Risicofactoren

Bloedwateren treedt mogelijk op bij iedereen, maar enkele risicofactoren verhogen wel de kans op de aanwezigheid van rode bloedcellen in de urine.
  • atleten: Intense lichaamsbeweging veroorzaakt sneller bloed in de urine. Atleten lopen bijgevolg een hoger risico.
  • een nierziekte: Mensen met een familiegeschiedenis van een nierziekte of nierstenen, krijgen sneller te maken met bloedplassen.
  • een recente infectie: Bij hematurie bij kinderen is komt een nierontsteking na een virale of bacteriële infectie af en toe voor, en deze nierproblemen leiden tot bloed in de urine.
  • geslacht: Een urineweginfectie komt bij meer dan de helft van alle vrouwen minimaal één keer in het leven voor. Dit gaat af en toe gepaard met bloed in de urine. Verder ervaren mannen met een blanke huidskleur meer nierstenen wat ook gepaard gaat met hematurie.
  • leeftijd (en geslacht): Vijftigplussers ervaren sporadisch bloed in de urine door een vergrote prostaat.

Afhankelijk van de oorzaak komen soms kneuzingen voor / Bron: Dezidor, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Afhankelijk van de oorzaak komen soms kneuzingen voor / Bron: Dezidor, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Symptomen

Bloed in de urine is duidelijk aanwezig bij hematurie, maar daarnaast gaan soms nog andere symptomen gepaard. Deze zijn nuttig voor het stellen van de diagnose:

Naast een urineonderzoek is soms een bloedonderzoek nodig / Bron: Frolicsomepl, PixabayNaast een urineonderzoek is soms een bloedonderzoek nodig / Bron: Frolicsomepl, Pixabay

Diagnose en onderzoeken

De arts moet steeds een testen uitvoeren om de oorzaak te kennen van hematurie. Vaak biedt een eenvoudig urineonderzoeken/of bloedonderzoek reeds informatie over de diagnose. Soms is dit niet mogelijk, en dan zijn bijkomende testen nodig zoals een echografie, een MRI-scan, een CT-scan, een cystoscopie (inwendig kijkonderzoek van de blaas met een camera om bloedingen op te sporen). Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak zet de arts bijvoorbeeld nog een prostaatechografie (onderzoek prostaat met geluidsgolven) of een urodynamisch onderzoek (onderzoek van blaasfunctie) in.

Behandeling van bloedwateren

Hematurie is een symptoom waarvoor een zelfbehandeling als eerste stap niet gewenst is. De arts moet eerst de oorzaak ontdekken van het bloed in de urine. Wanneer de arts de oorzaak ontdekt heeft, past hij hierop zijn behandeling aan. De behandeling gebeurt met (andere) medicatie, een medische behandeling, een ingreep, en voedings- en leefstijladviezen. Soms is een behandeling niet vereist, of helpen enkele zelfzorgmaatregelen en/of natuurlijke middelen. Het is echter aanbevolen om steeds een arts te raadplegen om zo geen mogelijk andere onderliggende problemen uit te sluiten.

Stoppen met roken is belangrijk / Bron: Geralt, PixabayStoppen met roken is belangrijk / Bron: Geralt, Pixabay

Preventie van bloed in de urine

Blaaskanker
Stoppen met roken, voldoende blijven drinken en chemische stoffen vermijden zijn enkele tips om het risico op kanker in de blaas te verminderen.

Nierkanker
Ook bij nierkanker is het van belang om niet te roken, voldoende vocht te drinken en chemicaliën te vermijden. Daarnaast is een gezonde, gezonde en evenwichtige voeding, voldoende beweging en een gezond gewicht nodig.

Nierstenen
Bij nierstenen is het van belang om de voeding aan te passen: een beperking van de inname van zout, eiwitten en oxalaat vermindert het risico op nierstenen. Daarnaast is het essentieel om voldoende water te drinken.

Urineweginfecties
Urineweginfecties zijn te voorkomen door voldoende gehydrateerd te blijven. Dankzij een voldoende vochtinname is het lichaam namelijk in staat om regelmatig bacteriën uit het systeem weg te spoelen (via de urine). Bij een plasaandrang is het verder ook aanbevolen om te urineren en deze niet op te houden, omdat bacteriën in de blaas zich hierdoor gaan vermenigvuldigen.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hematurie: bloed in de urineBloed in het urine wordt ook wel hematurie genoemd. Hematurie kan een aanduiding zijn voor veel verschillende aandoening…
Bloed in de urine (hematurie)Bloed in de urine (hematurie)Bloed in de urine, ook wel hematurie genoemd, kan wijzen op bepaalde (ernstige) aandoeningen. Het is daarom verstandig a…
Oorzaken van bloed in urineOorzaken van bloed in urineWanneer u dit voor de eerst keer bloed in uw urine ziet, zal u misschien wel schrikken. Het komt redelijk vaak voor. Er…
Bloed in de urine: oorzaken & behandeling van bloedplassenBloed in de urine: oorzaken & behandeling van bloedplassenHet is een erg vervelend en verontrustend gevoel als je opeens merkt dat er bloed in je plas zit. Bloedplassen kan versc…

Gebroken teen of tenen: symptomen, oorzaak en behandelingGebroken teen of tenen: symptomen, oorzaak en behandelingEen gebroken teen komt vaak voor. Een gebroken teen is een breuk van een van de in de tenen gelegen botjes of teenkootje…
Bleke huidskleur (pallor): Oorzaken van bleekheid van huidBleke huidskleur (pallor): Oorzaken van bleekheid van huidBij mensen met bleekheid (pallor) is de normale huidskleur of de kleur van de slijmvliezen bleker (witter) dan normaal.…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Frolicsomepl, Pixabay
  • Geraadpleegd op 26 oktober 2017:
  • Blood in Your Urine, http://www.cxbladder.com/us/blood-in-your-urine/
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010)
  • Hematuria - Risks & Causes, https://urology.weillcornell.org/clinical-conditions/kidney-health-%E2%80%93-non-cancerous/hematuria-blood-urine/risks-causes
  • Hematuria - Symptoms & Evaluation, https://urology.weillcornell.org/clinical-conditions/kidney-health-%E2%80%93-non-cancerous/hematuria-blood-urine/symptoms-evaluation
  • Hematuria (Blood in the urine), https://urology.weillcornell.org/hematuria-blood-urine
  • Hematuria (blood in urine): Signs, symptoms, causes, prevention, and natural remedies, https://www.belmarrahealth.com/hematuria-blood-urine-signs-symptoms-causes-prevention-natural-remedies/
  • Hematuria: What Causes Blood in Urine?, https://draxe.com/hematuria/
  • If You See Blood in Your Urine, Don’t Panic, http://observer.com/2017/07/blood-in-urine-hematuria-causes/
  • Afbeelding bron 1: Skeeze, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Dezidor, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Frolicsomepl, Pixabay
  • Afbeelding bron 4: Geralt, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 09-10-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.