Oogwormen: Soorten en symptomen van worminfectie aan ogen

Diverse parasieten kunnen het menselijk lichaam aantasten, waaronder het oog, waar ze ernstige gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Wormen kunnen in de ogen terechtkomen om zich daar voort te planten, wat leidt tot verschillende oogklachten zoals jeuk, pijn en gezichtsverlies. Voor sommige oogworminfecties bestaan effectieve behandelingen, zoals medicijnen of chirurgie, terwijl voor andere infecties nog geen adequate behandeling beschikbaar is. De prognose varieert, waarbij sommige oogworminfecties geen blijvende schade veroorzaken, terwijl andere kunnen leiden tot permanente slechtziendheid of blindheid.

• Acanthamoeba keratitis
• Afrikaanse oogworm (Loa Loa)
• Cysticercose
• Myiasis
• Rivierblindheid (Onchocerciasis)
• Rondworm Baylisascaris
• Thelaziasis
• Toxocariase
• Toxoplasmose
• Ziekte van Chagas

Acanthamoeba keratitis

Acanthamoeba keratitis is een parasitaire ooginfectie waarbij het hoornvlies ontstoken raakt door Acanthamoeba-soorten, die voornamelijk contactlensdragers treft. Correcte contactlenshygiëne is essentieel om deze infectie te voorkomen. Acanthamoeba-soorten leven in leidingwater, rioleringen, meren, zwembaden en sauna's. Ze hebben een levenscyclus met twee fasen: cysten en trofozoïten. De cysten zijn inactief, maar de trofozoïten kunnen via het oog of de neus het lichaam binnendringen en zich door het lichaam verspreiden. Ernstige oogpijn is het belangrijkste symptoom van Acanthamoeba keratitis. Vroegtijdige diagnose is cruciaal voor een succesvolle behandeling. De behandeling bestaat vaak uit een combinatie van antibiotica, antivirale geneesmiddelen, antimycotica en antiparasitaire middelen. Deze medicijnen worden meestal toegediend via oogdruppels.

Afrikaanse oogworm (Loa Loa)

De Afrikaanse oogworm, ook wel bekend als Loa Loa, wordt overgedragen door hertenvliegen. Deze vliegen dragen larven in hun lichaam en kunnen mensen infecteren door een beet. Na infectie kunnen de larven in het lichaam uitgroeien tot volwassen wormen, een proces dat ongeveer vijf maanden duurt. De wormen kunnen door het lichaam migreren en zich in de bloedbaan en lymfeklieren nestelen, waar ze tot een jaar kunnen overleven. Loiasis, de ziekte veroorzaakt door deze worm, veroorzaakt geen problemen met het gezichtsvermogen, maar kan wel oogpijn veroorzaken. De worm is vaak zichtbaar in het oog, wat een angstaanjagend gezicht kan zijn. In sommige gevallen is een chirurgische ingreep nodig om de worm te verwijderen.

Cysticercose

Cysticercose is een weefselinfectie veroorzaakt door de cysten van de varkenslintworm Taenia solium. De overdracht van de infectie gebeurt door het eten van onvoldoende verhit varkensvlees dat besmet is met de lintworm. Na het inslikken van de eieren ontstaan er cysten in verschillende weefsels, waaronder de hersenen en ogen. Symptomen zijn onder meer wazig gezichtsvermogen, dubbelzien, blindheid en terugkerende oogpijn. In sommige gevallen leidt cysticercose tot netvliesloslating. De behandeling bestaat uit anthelmintica om de worm te bestrijden en corticosteroïden om de gezwollen ogen te verminderen. In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn.

Myiasis

Myiasis is een parasitaire infectie veroorzaakt door de larven van botvliegen, zoals ‘Hypoderma tarandi’. Deze infectie komt vooral voor bij mensen die in contact komen met rendieren of kariboes, maar kan ook andere zoogdieren treffen. Wanneer de larven het oog binnendringen, ontstaat er oftalmomyiasis, wat kan leiden tot visuele problemen, verhoogd risico op netvliesloslating en glaucoom. De larven hebben haken op hun lichaam, wat het verwijderen moeilijk en pijnlijk maakt. Behandeling bestaat uit het verwijderen van de larven via lasertherapie of een vitrectomie (glasvochtoperatie).

Rivierblindheid (Onchocerciasis)

Rivierblindheid, medisch bekend als onchocerciasis, is een veel voorkomende ooginfectie, vooral in Afrika. De ziekte wordt veroorzaakt door de worm ‘Onchocerca volvulus’, die wordt overgedragen door geïnfecteerde zwarte vliegen die leven nabij snelstromende rivieren. Nadat de worm in contact komt met de menselijke huid, legt hij larven af. Symptomen van deze oogworminfectie zijn jeukende ogen, huiduitslag en bultjes op de huid. Wormdodende medicijnen (anthelmintica) zijn beschikbaar voor de behandeling van rivierblindheid.

Rondworm Baylisascaris

De rondworm ‘Baylisascaris’, met de wasbeer als gastheer, kan ook mensen infecteren. De worm ontwikkelt zich volledig in de ingewanden van de wasbeer en verspreidt miljoenen eieren via de uitwerpselen. Wanneer mensen per ongeluk deze eieren binnenkrijgen, kan dit leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder ooginfecties die schade aan de oogzenuw kunnen veroorzaken en mogelijk leiden tot blindheid. Meestal worden echter andere organen of het ruggenmerg aangetast. Volgens de Centers for Disease Control and Prevention zijn er geen specifieke medicijnen beschikbaar voor de behandeling van deze infectie, hoewel snelle behandeling met bepaalde anthelmintica soms effect heeft.

Thelaziasis

Thelaziasis is een infectie veroorzaakt door de worm ‘Thelazia Callipaeda’, die vooral de ogen van katten, honden en soms mensen aantast. De volwassen wormen bevinden zich in de traankanalen, waar vliegen zich voeden met de tranen van de gastheer. Deze vliegen fungeren als tussengastheer en kunnen mensen besmetten door een beet. Eenmaal in het oog, ontwikkelen de larven zich tot volwassen wormen, wat leidt tot symptomen zoals tranenvloed, oogontsteking en soms fotofobie (overgevoeligheid voor licht). De oogarts verwijdert de wormen doorgaans via een chirurgische ingreep.

Toxocariase

Toxocariase is een zoönose die wordt overgedragen van dieren, voornamelijk katten en honden, op mensen. De infectie wordt veroorzaakt door toxocara-wormen die via de ontlasting van geïnfecteerde dieren worden uitgescheiden. Wanneer mensen in contact komen met besmette grond of uitwerpselen, kunnen ze de larven opnemen, die vervolgens naar het oog migreren. Dit kan leiden tot littekens op het netvlies, oogontsteking en gezichtsverlies. Behandeling omvat het gebruik van corticosteroïden om verdere oogschade te voorkomen, en in sommige gevallen kan lasertherapie of een vitrectomie nodig zijn.

Toxoplasmose

Toxoplasmose is een infectieziekte veroorzaakt door de parasiet ‘Toxoplasma gondii’, waarvan de huiskat de primaire gastheer is. De parasiet vormt cysten in de ontlasting van katten. Mensen raken geïnfecteerd door contact met deze uitwerpselen, bijvoorbeeld tijdens het schoonmaken van de kattenbak, of door het eten van voedsel dat in aanraking is geweest met besmette grond. Katten vertonen meestal geen symptomen, wat het moeilijk maakt om te detecteren of ze geïnfecteerd zijn. Bij mensen kunnen de cysten zich door het lichaam verspreiden en in de ogen terechtkomen, wat leidt tot wazig gezichtsvermogen en, indien onbehandeld, schade aan het netvlies en zelfs blindheid. Symptomen kunnen vaak pas optreden wanneer het immuunsysteem verzwakt is. De behandeling van oculaire toxoplasmose bestaat uit een combinatie van antibiotica en medicijnen die ook worden gebruikt om malaria te bestrijden.

Ziekte van Chagas

De ziekte van Chagas wordt veroorzaakt door de parasiet Trypanosoma cruzi, die wordt overgedragen door bloedzuigende Noord-Amerikaanse insecten. Deze insecten nestelen zich vaak in modder, muurscheuren, stro en andere bouwmaterialen. De parasiet veroorzaakt een pijnlijke beet bij mensen, meestal op het gezicht en vaak ook nabij het membraan in de binnenhoek van de ogen, wat leidt tot zwelling van de oogleden. Antiparasitaire medicatie zoals benznidazole en nifurtimox wordt gebruikt om deze infectie te bestrijden.

Lees verder

• Acanthamoeba keratitis: Ooginfectie bij contactlensdragers
• Loiasis: Infectie met zwelling rond gewrichten en oogworm
• Ziekte van Chagas: Infectieziekte door beet van parasiet
• Cysticercose: Varkensworminfectie in verschillende weefsels
• Onchocerciasis: Infectieziekte met symptomen aan huid & ogen