Oogwormen: Soorten en symptomen van worminfectie aan ogen
Diverse parasieten zijn in staat om het menselijk lichaam te treffen. Zo komen wormen soms in de ogen terecht om zich daar voort te planten. Diverse oogproblemen komen voor, zoals jeuk, pijn en een verlies van het gezichtsvermogen. Voor sommige oogwormen bestaat een medicamenteuze of chirurgische behandeling, terwijl voor andere ooginfecties geen behandeling bestaat. De vooruitzichten zijn tot slot variabel, waarbij bij sommige oogworminfecties geen schade optreedt aan het gezichtsvermogen, terwijl andere oogwormen een permanente slechtziend- of blindheid veroorzaken.
Acanthamoeba keratitis
Amoebe-keratitis is een
parasitaire ooginfectie waarbij het hoornvlies ontstoken is. Acanthamoeba zijn verantwoordelijk voor de hoornvliesaandoening die vooral contactlensdragers treft. Het is van essentieel belang om een correcte
contactlenshygiëne te hanteren. Acanthamoeba-soorten bevinden zich voornamelijk in leidingwater, de riolering, meren, zwembaden en
sauna's. Dit eencellig organisme heeft een levenscyclus in twee fasen, met name cysten en trofozoëten. De cysten zijn onschadelijk, maar de trofozoïden zijn in staat om het menselijk lichaam via het oog of via de neus binnen te dringen en bewegen. Ze bewegen zich in de richting van de luchtwegen of de beschadigde huid. Ernstige
oogpijn, is het belangrijkste symptoom van
Acanthamoeba keratitis. Een vroegtijdige diagnose is de sleutel tot een effectieve behandeling. De arts zet meestal combinaties in van zowel
antibiotica als
antivirale geneesmiddelen,
antimycotica (geneesmiddelen tegen een schimmelinfectie) en antiparasitaire geneesmiddelen (bestrijden een parasitaire infectieziekte). Deze medicijnen dient de patiënt rechtstreeks in de ogen toe via
oogdruppels.
Afrikaanse oogworm
De Afrikaanse oogworm, ook bekend als Loa Loa, gebruikt hertenvliegen als hun gastheer. Geïnfecteerde hertenvliegen dragen larven in hun buik. Na zeven tot twaalf dagen zijn de larven in staat om mensen te infecteren. Een geïnfecteerde hertenvlieg infecteert een mens door een beet. De larven kunnen alleen uitgroeien tot volwassen wormen in het menselijk lichaam, een proces dat ongeveer vijf maanden duurt. Ze komen in de bloedbaan terecht, maar reizen ook naar de
lymfeklieren en leven daar mogelijk tot een jaar. De symptomen van
loiasis zijn in de vroege stadia meestal niet merkbaar. De oogworm veroorzaakt geen problemen met het gezichtsvermogen, maar
oogpijn komt wel voor. De worm is wel zichtbaar in het oog, hetgeen een griezelig beeld oplevert. Soms is een operatie nodig om de worm te verwijderen, afhankelijk van de ernst van de worminfectie.
Cysticercose
Cysticercose is een weefselinfectie die wordt veroorzaakt door cysten van de varkenslintworm Taenia solium. De
overdracht van de infectie gebeurt via onvoldoende verhit voedsel. Door de inname van de eieren ontstaan cysten in verschillende weefsels, waaronder de
hersenen. Oogcysten behoren echter ook tot de mogelijkheden. Een
wazig gezichtsvermogen,
dubbelzien, blindheid en terugkerende
pijn aan de ogen zijn veel voorkomende symptomen. Bij een aantal patiënten treedt een netvliesloslating op. Anthelminctica zijn voorhanden voor het bestrijden van deze worminfectie, en corticosteroïden bestrijden de pijn en
gezwollen ogen, maar soms is een operatie noodzakelijk.
Myiasis
Botvliegen verspreiden de parasiet ‘Hypoderma tarandi’, een parasiet die eieren legt op rendieren en kariboes. Deze parasiet infecteert soms mensen. Wanneer de larven in het oog doordringen, is sprake van oftalmo
myiasis. De infectie tast mogelijk het gezichtsvermogen aan, en daarnaast neemt het risico op een
netvliesloslating en
glaucoom toe bij deze oogworminfectie. De parasiet heeft haken op de rug en dikke, witte lichamen, waardoor dit erg vervelend en pijnlijk aanvoelt. De oogarts verwijdert de larve met lasertherapie een
vitrectomie (glasvochtoperatie).
Rivierblindheid
Deze
ooginfectie komt wereldwijd erg veel voor, en dan bijna uitsluitend in Afrika. Rivierblindheid (
onchocerciasis) is een het gevolg van een infectie met de worm ‘Onchocerca volvulus’ die vooral aanwezig zijn in landelijke landbouwgebieden. De worminfectie gebeurt door geïnfecteerde zwarte
vliegen die leven en broeden in de buurt van rivieren. Nadat de parasiet in contact is gekomen met de menselijke huid, legt het zijn larven. De symptomen van deze oogworminfectie zijn
jeukende ogen, een
huiduitslag en
bultjes op de huid. Worm dodende medicijnen (
anthelmintica) zijn beschikbaar voor het behandelen van rivierblindheid.
Rondworm Baylisascaris
De wasbeer is de ultieme gastheer voor de rondworm ‘Baylisascaris’, maar kleine zoogdieren en
vogels zijn soms ook geïnfecteerd. De worm ontwikkelt zich volledig in de ingewanden van de wasbeer en geeft miljoenen eieren door via de uitwerpselen. Wanneer mensen deze besmette eieren innemen, krijgen ze te maken met de worminfectie. Deze worm tast mogelijk het oog aan, waardoor schade ontstaat aan de oogzenuw en soms blindheid optreedt. In de meeste gevallen zijn echter de organen of het ruggenmerg aangetast. De Centers for Disease Control andPrevention meldt dat er geen enkel medicijn effectief is in de behandeling van de rondworm, maar dat af en toe wel bepaalde worm dodende medicatie helpt, vooral dan bij een snelle behandeling.
Thelaziasis
Thelaziasis is een infectie veroorzaakt door de parasiet ‘Thelazia Callipaeda’, die de ogen van
katten,
hondenen mensen aantast. De volwassen parasieten zijn te vinden in de traankanalen. Vliegen voeden zich vervolgens met de tranen van de gastheer, en zijn zo de tussengastheer. Wanneer geïnfecteerde vliegen vervolgens mensen bijten, besmetten ze hen met de worminfectie. De wormen planten zich voort en veranderen in volwassenen wormen in de ogen. Een tranenvloed, een
oogontsteking en soms
fotofobie (overgevoeligheid voor licht) komen voor. De oogarts verwijdert de wormen uit het oog via een operatie.
Toxocariase
Toxocariase is een zogenaamde zoönose; deze wordt namelijk overgedragen van dieren op mensen. Katten en honden zijn geïnfecteerd door toxocara, die vervolgens in de ontlasting terechtkomen. Wanneer mensen in contact komen met de uitwerpselen van geïnfecteerde dieren, lopen ze de besmetting op. De larven verplaatsen zich naar het oog, wat littekens aan het netvlies en een oogontsteking veroorzaakt in combinatie met een verlies van het gezichtsvermogen. Een behandeling is met corticosteroïden vereist om verdere oogbeschadiging te bij deze rondworminfectie voorkomen. Soms zet de arts lasertherapie of een vitrectomie in wanneer de oogklachten aanhouden.
Toxoplasmose
De belangrijkste gastheer van
toxoplasmose is de huiskat. De parasiet die deze ziekte veroorzaakt, is gekend als ‘Toxoplasma gondii’. Door toxoplasma ontstaan cysten in uitwerpselen van katten. Contact met deze uitwerpselen leidt tot de overdracht van de infectie. De infectieziekte verschijnt bijvoorbeeld tijdens het schoonmaken van de kattenbak, of het inslikken van voedsel dat in contact is geweest met de bodem die is verontreinigd door uitwerpselen. Katten vertonen geen symptomen van de ziekte, waardoor het moeilijk is om te weten of de kat geïnfecteerd is. Volwassen cysten zijn infectieus voor mensen. In het lichaam van mensen vormen zich dan overal cysten, ook in het hart. Wanneer de cysten in de ogen terechtkomen, leiden ze tot een wazig gezichtsvermogen. Onbehandelde
oculaire toxoplasmose (
parasitaire ooginfectie) resulteert vervolgens in schade aan het netvlies en zelfs blindheid. Soms treden symptomen pas op als het immuunsysteem verzwakt (
verzwakt immuunsysteem) is. De behandeling bestaat uit een combinatie van antibiotica en een medicijn dat de arts ook gebruikt om
malaria (infectieziekte met koorts,
geelzucht en zwakte) te bestrijden.
Ziekte van Chagas
De parasiet Trypanosoma cruzi is de veroorzaker van de
ziekte van Chagas. De bloedzuigende Noord-Amerikaanse
insecten zijn te vinden in modder, muurscheuren, stro en andere bouwmaterialen. De parasiet veroorzaakt een pijnlijke beet bij mensen, meestal op het
gezicht en ook vaak door het membraan op de binnenhoek van de ogen. Dit veroorzaakt zwelling van de oogleden en vereist een behandeling. Antiparasitaire medicatie (benznidazole en nifurtimox) bestrijdt deze infectieziekte.
Lees verder