Acanthamoeba keratitis: Ooginfectie bij contactlensdragers

Acanthamoeba keratitis is een zeldzame maar ernstige parasitaire infectie van het hoornvlies, het doorzichtige venster aan de voorkant van het oog. Deze hoornvliesontsteking komt vooral voor bij contactlensdragers die onvoldoende hygiëne in acht nemen. De infectie kenmerkt zich door intense pijn, rode en tranende ogen, en een wazig gezichtsvermogen. De diagnose en behandeling van deze aandoening vormen een klinische uitdaging. Snelle en adequate behandeling met specifieke oogdruppels is cruciaal om permanent verlies van gezichtsvermogen te voorkomen. De ziekte werd voor het eerst beschreven in de medische literatuur in 1973.

• Oorzaken en risicofactoren
• Soorten acanthamoeba
• Symptomen van Acanthamoeba Keratitis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling met oogdruppels en overige therapieën
• Complicaties
• Preventie: Goede contactlenshygiëne

Oorzaken en risicofactoren

Acanthamoeba keratitis wordt veroorzaakt door de Acanthamoeba, een microscopisch ééncellig organisme dat veel voorkomt in de natuur, met name in bodem- en wateromgevingen zoals meren, oceanen, rivieren, kraanwater en zwembaden. De belangrijkste oorzaken van Acanthamoeba keratitis zijn:

• het bewaren van contactlenzen in een vieze contactlenshouder
• het dragen van contactlenzen in een warm bad
• het gebruik van vervuild leidingwater of bronwater voor het reinigen van contactlenzen
• het zelf maken van contactlensoplossingen
• het zwemmen of douchen met contactlenzen in

Risicofactoren omvatten het dragen van contactlenzen, blootstelling aan besmet water, een trauma aan het hoornvlies, en een verzwakt immuunsysteem. De infectie komt ook vaker voor tijdens de zomermaanden.

Soorten acanthamoeba

Er zijn veel verschillende soorten Acanthamoeba. Hoewel de meeste soorten geen schade veroorzaken, zijn twee van de acht bekende soorten, A. castellanii en A. polyphaga, verantwoordelijk voor de meeste ooginfecties. Acanthamoeba keratitis komt het meest voor bij contactlensdragers, maar ook mensen met hoornvliesletsel of hoornvliesaandoeningen kunnen deze infectie ontwikkelen.

Symptomen van Acanthamoeba Keratitis

De infectie wordt gekenmerkt door pijn die vaak niet in verhouding staat tot de bevindingen bij een oogonderzoek. Andere symptomen zijn een verminderd gezichtsvermogen (wazig zicht), rode ogen, fotofobie (overgevoeligheid voor licht), tranende ogen, en een oogafscheiding. Patiënten kunnen ook een zanderig gevoel in het oog ervaren (). Ernstige hoofdpijn kan eveneens optreden. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig en kunnen weken tot maanden aanhouden zonder snelle behandeling.

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek

De oogarts voert een standaard [ARTIKEL=158840]oogonderzoek uit met behulp van een spleetlamp, een speciale microscoop die het hoornvlies en andere oogstructuren in detail zichtbaar maakt. Hij zoekt naar tekenen van ontsteking in het hoornvlies. Soms wordt een klein monster van hoornvliesweefsel (een schraapsel) genomen en in een laboratorium onderzocht. De diagnose van Acanthamoeba keratitis kan echter vaak traag en moeilijk zijn.

Differentiële diagnose

In de vroege stadia is Acanthamoeba keratitis moeilijk te onderscheiden van andere microbiële hoornvliesinfecties omdat de symptomen vergelijkbaar zijn. Het is cruciaal om Acanthamoeba keratitis te onderscheiden van andere aandoeningen voor een juiste behandeling. Differentiële diagnoses omvatten conjunctivitis (oogbindvliesontsteking), droge ogen, herpes simplex virus keratitis, cornea-erosie, stafylokok marginale keratitis, en contactlensgerelateerde keratitis. In de latere fasen kunnen ook virale, bacteriële, schimmel- en steriele keratitis in overweging worden genomen.

Behandeling met oogdruppels en overige therapieën

Acanthamoeba keratitis kan niet met antibiotica worden behandeld, omdat de infectie geen bacteriële oorsprong heeft. De behandeling omvat het gebruik van antiseptische oogdruppels met anti-amoebeneffecten. Deze druppels moeten in de beginfase elke uur, zelfs 's nachts, worden toegediend. De frequentie wordt later verminderd naar om de twee uur, uitsluitend overdag. Het is cruciaal om de voorgeschreven doseringsschema's strikt te volgen en de oogdruppelrichtlijnen nauwkeurig toe te passen. Naast anti-amoebene oogdruppels kunnen ontstekingsremmers of pijnstillers worden voorgeschreven om de pijn te verlichten. In sommige gevallen worden mydriatica (pupilverwijdende druppels) gebruikt om pijnlijke krampen in de iris te verminderen.

Ongeveer 10% van de Acanthamoeba-infecties vertoont ook een bacteriële component. In dergelijke gevallen worden aanvullende antibiotische oogdruppels voorgeschreven. Soms worden antibacteriële druppels preventief gegeven om secundaire infecties te voorkomen, vooral wanneer het oogoppervlak is beschadigd in de vroege stadia. Bij ernstige ontsteking of scleritis (ontsteking van het witte deel van het oog) kunnen steroïde oogdruppels worden overwogen, hoewel dit niet altijd noodzakelijk is. Regelmatige controle door de oogarts is essentieel.

Als medicatie niet effectief is, kan een hoornvliestransplantatie noodzakelijk zijn.

Complicaties

Wanneer Acanthamoeba keratitis niet tijdig en adequaat wordt behandeld, kan dit leiden tot ernstig en permanent verlies van gezichtsvermogen.

Preventie: Goede contactlenshygiëne

Contactlensdragers dienen strikte contactlenshygiëne te volgen om Acanthamoeba keratitis te voorkomen. Hier zijn enkele belangrijke richtlijnen:

• Gebruik geen kraanwater of zoutoplossingen voor het reinigen van contactlenzen. Maak uitsluitend gebruik van aanbevolen contactlensvloeistoffen.
• Was je handen grondig met water en zeep voordat je je contactlenzen in- of uitdoet (goede handhygiëne).
• Bewaar je contactlenzen 's nachts in een desinfecterende oplossing en vervang deze oplossing regelmatig. Zorg ervoor dat de contactlensvloeistof altijd vers is.
• Vervang je contactlenshouder elke drie maanden om bacteriële ophoping te voorkomen.
• Verwijder je contactlenzen voordat je gaat zwemmen, douchen, of het gebruik van een sauna.
• Volg de specifieke richtlijnen voor je contactlenzen zoals aangegeven door je oogzorgspecialist.
• Raadpleeg onmiddellijk een oogarts als je symptomen van Acanthamoeba keratitis opmerkt, zoals pijn, wazig zicht, of rode ogen.

Door deze voorzorgsmaatregelen te nemen, verklein je het risico op infecties en houd je je ogen gezond.

Lees verder

• Oogparasieten: Soorten en types van parasitaire ooginfecties
• Zwemmen in het water met lenzen of bril op de ogen?
• Ooginfecties door bacteriën, schimmels en virussen
• Contactlenzen: Soorten en algemene informatie
• Contactlenshygiëne: Tips voor het dragen van contactlenzen