Antimycotica: Medicatie tegen schimmels (schimmelinfecties)

Antimycotica: Medicatie tegen schimmels (schimmelinfecties) Antimycotica zijn geneesmiddelen met een schimmelwerende of een schimmeldodende functie. Geneesmiddelen tegen schimmels doden schimmelcellen, of ze voorkomen dat de schimmelcellen groeien en zich reproduceren. De patiënt neemt deze in bij een schimmelinfectie, die het vaakst plaatsvindt op de huid, de haar en de nagels. Maar ook breidt een schimmelinfectie zich soms uit in het lichaam naar de hersenen en de longen. Antischimmelmiddelen zijn beschikbaar in diverse vormen, afhankelijk van het aangetaste lichaamsdeel. Antimycotica geeft vaak milde bijwerkingen, al zijn enkele ernstige complicaties mogelijk. Een aantal antischimmelmiddelen zijn vrij verkrijgbaar bij de apotheker, anderen zijn enkel te verkrijgen op doktersvoorschrift.

Informatie over schimmelinfecties

Schimmels zijn kleine organismen die zich voeden door het afbreken van levend of dood weefsel. De schimmels die meestal infecties bij patiënten veroorzaken zijn bijzonder aangetrokken tot een taaie, waterdichte type weefsel (keratine), wat zich in de huid, haar en nagels bevindt. Deze schimmelparasieten van de huid staan bekend als dermatofyten. De schimmels verspreiden zich soms ook in het lichaam.

Indicatie antimycotica: Schimmels in of op het lichaam

Antimycotica helpt zowel bij schimmelinfecties op of nabij het oppervlak van het lichaam als bij schimmelinfecties in het lichaam.

Schimmelinfecties op of nabij het oppervlak van het lichaam

Antimycotica doden schimmels bij enkele bekende aandoeningen
  • Ernstige roos: Sommige schimmels resulteren in huidvlokken en pellen die van het hoofd vallen
  • Ringworm: Hierbij treedt een ringachtige rode huiduitslag op bij een oppervlakkige schimmelziekte van de hoofdhuid tinea capitis of van het lichaam (tinea corporis)
  • Schimmelinfectie op de nagel: De teennagels of vingernagels zijn verdikt, verkleurd en soms broos, met stukjes nagel die afbreken.Vaginale spruw:: Een candida schimmel veroorzaakt irritatie en zwelling van de vagina en de vulva (de uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen). Zeker vrouwen lopen een hogere kans op het ontwikkelen van vaginale spruw na het nemen van een antibioticakuur (antibiotica). Dit komt omdat het antibioticum de normale onschadelijke bacteriën die leven op de huid of de vagina doodt en het bijgevolg gemakkelijker maakt voor schimmels om zich te vermenigvuldigen.
  • Voetschimmel: De patiënt heeft een rode, schilferige en jeukende huiduitslag op de voeten die veroorzaakt is door de schimmel "tinea pedis".

Schimmels in het lichaam

Schimmelinfecties in het lichaam komen minder vaak voor, maar zijn ernstiger. Deze bevinden zich diep in het lichaamsweefsel of in één van de inwendige organen. Invasieve schimmelinfecties tasten volgende organen aan:
  • Hersenen: Bij fungale meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn, koorts en een stijve nek) infecteert een schimmel de beschermende membranen rond de hersenen en het ruggenmerg. Een mogelijke oorzaak hiervan is de schimmelinfectie cryptokokkose.
  • Longen: Een voorbeeld hiervan is aspergillose, waarbij de schimmel Aspergillus de bekleding van de longen infecteert. Ook histplasmose is een mogelijke veroorzaker van een schimmelinfectie die zich verspreidt naar de longen.

Risicofactoren schimmelinfectie

Patiënten met een verzwakt immuunsysteem zijn bijzonder kwetsbaar voor inwendige schimmelinfecties. Immuun verzwakte patiënten omvatten:

Indicatie antimycotica: Geneesmiddelen tegen schimmels

Zwangere patiënten, patiënten met een ernstige leverziekte of nieraandoening en kinderen krijgen meestal geen orale antimycotica voorgeschreven. Daarnaast verliezen sommige orale antischimmelmiddelen aan kracht wanneer de patiënt deze inneemt met andere medicatie, of soms ontstaan hierdoor zelfs (hevige) reacties. Daarom is het belangrijk dat de patiënt steeds aan de arts meldt welke medicijnen maar ook vitaminen en kruidensupplementen hij reeds gebruikt.

Soorten antischimmelmiddelen

Antischimmelmiddelen zijn te gebruiken op verschillende manieren, afhankelijk van de specifieke schimmelinfectie. De belangrijkste soorten van schimmeldodende medicijnen zijn onder andere:
  • Intravaginale schimmelwerende pessaria: Dit zijn kleine, zachte tabletten, crèmes, patiënt in de vagina steekt om bijvoorbeeld een vaginale schimmelinfectie te behandelen.
  • Intraveneuze antischimmelmiddelen: De arts injecteert deze medicatie in de bloedbaan (in een ader). De kans op bijwerkingen is groter maar dit is soms nodig bij ernstige infecties, waarbij de arts de voor- en nadelen tegen elkaar opweegt.
  • Orale antischimmelmiddelen: Oraal is de medische term voor "via de mond". De patiënt slikt deze in via een capsule, een pil of in vloeibare vorm.
  • Topische antischimmelmiddelen: Topische antischimmelmiddelen, ook gekend als "lokale" antimycotica, brengt de patiënt direct aan op de huid, de haar of de nagels. Topische antischimmelmiddelen bestaan in sprays, oplossingen of shampoos.

Dosering en behandelduur van antimycoticum

De arts schrijft de gebruikte dosis voor. De bijsluiter van het geneesmiddel biedt eveneens advies over het gebruik hiervan. Sommige maar niet alle schimmeldodende medicijnen zijn te gebruiken voor baby's en kinderen. De dosis bij jonge patiënten is meestal verschillend ten opzichte van volwassenen. De arts en/of apotheker adviseert de ouders hierover uitgebreid. De duur van de behandeling is afhankelijk van de soort schimmelinfectie die de patiënt vertoont, de ernst en uitgebreidheid van de symptomen en eventueel bijkomende gezondheidsproblemen. De duur varieert van enkele dagen tot bijvoorbeeld acht weken bij een ringworminfectie van de hoofdhuid.

Bijwerkingen schimmelwerende of schimmeldodende medicatie

Milde bijwerkingen

Jeuk, een licht branderig gevoel en roodheid komen regelmatig voor bij topische antimycotica. Orale antimycotica leidt af en toe tot spijsverteringsproblemen, uitslag, hoofdpijn, gewrichtspijn, spierpijn, rillingen, koorts, winderigheid (flatulentie), diarree, buikpijn en malaise (ziek gevoel). Deze bijwerkingen zijn mild en duren slechts kortstondig.

Ernstige bijwerkingen

Andere, meer ernstige bijwerkingen van antimycotica omvatten:

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Antimycotica: behandeling van schimmelinfectiesAntimycotica: behandeling van schimmelinfectiesAntimycotica zijn geneesmiddelen die gebruikt worden bij de behandeling van schimmelinfecties. Schimmelinfecties zijn va…
Schimmels en schimmelziektenSchimmels leven op of in de mens en leven daar in harmonie. Soms word het natuurlijk evenwicht verstoord en krijgen schi…
Waarom zijn schimmelinfecties zo hardnekkig?Waarom zijn schimmelinfecties zo hardnekkig?Veel mensen worden door schimmelinfecties getroffen. En hoewel een uiterlijk optredende schimmelinfectie meestal snel on…
Schimmelinfecties bij paardenSchimmelinfecties bij paardenBij huidproblemen bij paarden is vaak een langdurige en zorgvuldige behandeling nodig. Het herstellen en vervangen van d…

Botdichtheidsmeting bij osteoporose (onderzoek: DXA-scan)Botdichtheidsmeting bij osteoporose (onderzoek: DXA-scan)Een DXA-scan is een speciaal radiografisch onderzoek waarbij de arts de botdichtheid meet met lage doses röntgenstraling…
Bètablokkers: Medicatie die hartslag en bloeddruk verlaagtBètablokkers: Medicatie die hartslag en bloeddruk verlaagtBètablokkers zijn enkel op doktersvoorschrift verkrijgbare geneesmiddelen die heel wat functies bieden. Zo verlagen ze d…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: OpenClipartVectors, Pixabay
  • Antifungal medicines, http://patient.info/health/antifungal-medicines, geraadpleegd op 6 juni 2016
  • Antifungal medicines, http://www.nhs.uk/conditions/Antifungal-drugs/Pages/Introduction.aspx, geraadpleegd op 6 juni 2016
  • Fungal Infections: Risks of Oral Antifungals - Topic Overview, http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/tc/fungal-infections-risks-of-oral-antifungals-topic-overview, geraadpleegd op 6 juni 2016
  • Oral antifungal drugs, http://www.dermnetnz.org/doctors/fungal-infections/antifungal.html, geraadpleegd op 6 juni 2016
  • Side effects of antifungal medicines and interactions with other medicines, https://www.healthexchange.org.uk/body-parts/side-effects-of-antifungal-medicines-and-interactions-with-other-medicines/, geraadpleegd op 6 juni 2016
Reactie

Jan Burgers, 17-10-2017
Ik kreeg sinds gisteren van mijn huisarts KETOCONAZOL J - C créme 20 mg/g 30 g (schimmel-infectie?). Dit m.b.t. al dagen lang jeuk op én rond mijn "zitvlak"! Hoe kan dit ontstaan… en is dit gevaarlijk?
Dit is de eerste keer dat ik dit geneesmiddel gebruik (ik ben 81 jaar) en vraag mij af of dit iets te maken heeft met "aambeien" daar ik wel 'ns ooit last van heb?
Graag uw informatie s.v.p.
Bij voorbaat hartelijk dank! Reactie infoteur, 17-10-2017
Hallo Jan

Het lijkt me verstandig om deze vragen met je huisarts te bespreken. Beterschap!

Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.