Ooginfecties door parasieten: Parasitaire infecties aan ogen
Wereldwijd zijn parasieten de belangrijkste oorzaak van een oogaandoening. Tal van parasitaire infecties veroorzaken mogelijk problemen met de ogen. Een aantal van deze parasieten zijn zelfs de belangrijkste oorzaken van blindheid in de wereld. Meestal komen deze parasieten voor in ontwikkelingslanden, maar af en toe zijn ook parasitaire ooginfecties in ontwikkelde landen mogelijk. Het uitroeien van infectieziekten gebeurt vaak door een combinatie van chirurgie en medicatie. Parasieten infecteren snel de ogen omdat de ogen het meest kwetsbare deel van het lichaam zijn. Preventief zijn daarom niet altijd parasitaire ooginfecties te voorkomen, maar enkele preventieve maatregelen en adviezen houden de parasieten meer op afstand.
Oorzaken van parasitaire ooginfecties
Volgende lijst bevat de meest voorkomende ooginfecties die het gevolg zijn van parasieten en de geografische verspreiding van deze parasieten.
Infectieziekte | Parasiet | Geografische verspreiding | Overdracht | Ontstaan |
Acanthamoeba keratitis | Acanthamoeba spp (geassocieerd met een foute contactlenshygiëne) | Wereldwijd aanzienlijk in Chicago, San Francisco, Boston, Philadelphia, Zweden, Portland, Nieuw-Zeeland, Verenigd Koninkrijk, India, Afrika | direct contact, water | verworven |
cysticercose | Taenia-lintworm | Indisch subcontinent, Centraal- en Zuid-Amerika, Afrika en het Verre Oosten | voedsel, ontlasting | verworven |
dirofilariose | Dirofilaria immitis (hondenhartworm) | Azië, Afrika en Europa | muggen | verworven |
echinokokkose | Echinococcus spp | Zuid-Amerika, het Midden-Oosten, mediterrane landen, India en Australië | voedsel, ontlasting | verworven |
giardiasis | Giardia lamblia | Zuidoost-Azië, Zuid-Afrika, Europa en de Verenigde Staten | direct contact, water, ontlasting | verworven |
gnathostomiasis | Gnathostoma-soorten, meestal Gnathostoma spinigerum | Zuidoost-Azië, met name Thailand, China, Japan en India, Centraal- en Zuid-Amerika, met name in Mexico, Guatemala, Peru en Ecuador | voeding, transplantaal | aangeboren en verworven |
leishmaniasis | Leishmania spp | Afrika, Middellandse Zeegebied, Midden-Oosten, Midden- en Zuid-Amerika, delen van Azië | zandvlieg | verworven |
loiasis | Afrikaanse oogworm, Loa Loa | Centraal- en West-Afrika | chrysopsvliegen | verworven |
luizen | Anoplura, geslachten Pediculus en Phthirus | wereldwijd | nauw contact, kledij en persoonlijke voorwerpen | verworven |
malaria | vier verschillende parasieten namelijk Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae en Plasmodium falciparum | Afrika, Midden- en Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en Azië | muggen | verworven |
microsporidiose | phylum Microspora, geslachten Encephalitozoon en Nosema | wereldwijd | rechtstreekse inoculatie, bloedbaan (aids-patiënten) | verworven |
myiasis | Dermatobia, Gasterophilus, Oestra, Cordylobia, Chrysomia, Wohlfahrtia, Cochliomyia en Hypoderma | wereldwijd met meer overvloed in arme sociaaleconomische regio's van tropische en subtropische landen, het Middellandse-Zeebekken en het Midden-Oosten | vliegen | verworven |
onchocerciasis (rivierblindheid) | Onchocercus volvulus | Afrika, Zuid-Amerika, Arabisch schiereiland | vliegen | verworven |
rhinosporidiosis | Rhinosporidium seeberi | vooral in Zuid-India en Sri Lanka | onbekend | verworven |
teken | klasse Arachnida | wereldwijd | teken | verworven |
toxocariasis | Toxocara spp | Azië-Pacific regio - China, India, Thailand, Indonesië, Japan en Korea | voedsel, ontlasting | verworven |
toxoplasmose | Toxoplasma gondii (veroorzaakt mogelijk chorioretinitis) | wereldwijd, met name in Midden-Amerika, Azië, het Caribisch gebied, Europa, vooral in Frankrijk | voedsel, ontlasting, bloedtransfusie, orgaantransplantatie, van moeder op kind | aangeboren en verworven |
ziekte van Chagas (Amerikaanse trypanosomiasis) | Trypanosoma cruzi | Centraal en Zuid Amerika | bloedzuigende insecten | verworven |
Symptomen
De klinische symptomen van een
ooginfectie veroorzaakt door een parasiet zijn variabel en hangen af van de veroorzakende
oogparasiet en het aangetaste oogweefsel. Veel voorkomende symptomen van oogparasieten zijn een milde tot hevige overgevoeligheid voor licht,
rode ogen,
gezwollen ogen, overmatig
tranende ogen, een
oogafscheiding,
oogjeuk, oogzweren,
floaters (het zien van drijvers), een tijdelijk of permanent gedeeltelijk of volledig verlies van het gezichtsvermogen of het verlies van sommige
wimpers of zelfs alle wimpers (
madarose) en witte
schilfers op de wimpers.
Fotofobie, de medische term voor ‘lichtovergevoeligheid’ is vooral merkbaar bij patiënten die
contactlenzen dragen. Dit symptoom gaat soms gepaard met
hoofdpijn en
migraine. Tot slot ervaren patiënten af en toe oogcysten als gevolg van een parasiet.
Diagnose en onderzoeken
Vooral aangeboren ooginfecties zoals dacryocystitis en toxoplasmose vormen een uitdaging voor de diagnose en behandeling van patiënten. De klinische diagnose bootst namelijk meestal andere pathologieën na door de talrijke etiologieën, zowel infectieus als niet-infectieus. Bovendien zijn oogproblemen mogelijk bij verschillende systemische aandoeningen. De oogarts moet bijgevolg een grondig
oogonderzoek uitvoeren, in combinatie met de bevraging over de geschiedenis van reizen naar andere landen en andere medische aandoeningen. De bevestiging van de diagnose van een parasitaire ooginfectie gebeurt echter meestal door het vaststellen van parasieten in klinische monsters en/of door pathologische veranderingen die de arts waarneemt bij een
spleetlamponderzoek of een
biopsie (stukje van het aangetaste oogweefsel wegnemen en microscopisch laten onderzoeken). Bij een aantal ooginfecties veroorzaakt door parasieten, spoort de arts antigenen en antilichamen in oogvloeistoffen en/of bloedserum op. Moleculaire technieken zijn eveneens nuttig bij het diagnosticeren van parasitaire ooginfecties.
Behandeling van ooginfectie door parasieten
Parasitaire infectie
De voorkeursbehandeling is meestal chirurgische excisie (uitsnijding) van het aangetaste weefsel. Af en toe zet de arts wel medicatie in, maar meestal combineert hij dit dan toch met een chirurgische ingreep. De parasieten zijn namelijk vaak resistent tegen de medicijnen waardoor een operatie noodzakelijk is.
Bacteriële infectie
Soms ontstaan bijkomende bacteriële ooginfecties als gevolg van schade aan het oog door de parasiet.
Antibiotische therapie is vaak nodig om ernstigere complicaties te voorkomen. Medicinale
oogdruppels en/of orale (via de mond ingenomen) antibiotica zijn hiervoor beschikbaar.
Bron: Pexels, Pixabay Preventie van infectie aan ogen
De preventie van ooginfecties door parasieten gebeurt door:
- educatie van de bevolking die leeft in endemische landen
- een correcte bereiding van voedingsproducten
- geen persoonlijke voorwerpen te delen
- het gebruik van goede sanitaire voorzieningen en een correcte persoonlijke hygiëne
- regelmatig en grondig de handen te wassen
- beschermde geslachtsgemeenschap uit te oefenen
- tekenbeten te voorkomen en ook beschermingsmaatregelen te nemen tegen andere vectoren
Permanente schade aan het oog is te vermijden door een vroege diagnose en een snelle medische zorg. Door een
regelmatig oogonderzoek bemerkt de oogarts tijdig eventuele veranderingen voordat de oogschade ernstig of zelfs permanent is.
Lees verder