Echinokokkose: Cysten door infectie met lintworm

Echinokokkose: Cysten door infectie met lintworm Echinokokkose is een infectie veroorzaakt door lintwormen van het geslacht Echinococcus, specifiek Echinococcus granulosus (hondenlintworm) of Echinococcus multilocularis (vossenlintworm). De eitjes van deze wormen bevinden zich op de bodem, in verontreinigd water, of op besmette dieren zoals honden en andere zoogdieren. Mensen kunnen besmet raken door contact met deze eieren. De symptomen van echinokokkose ontwikkelen zich vaak pas na een lange incubatietijd. Cysten kunnen zich vormen in verschillende organen, waaronder de lever, wat kan leiden tot symptomen zoals geelzucht, vermoeidheid, buikpijn en huidproblemen. De aandoening kan effectief worden behandeld met wormdodende medicatie, maar zonder behandeling kan de aandoening fataal zijn.

Synoniem echinokokkose

Echinokokkose staat ook bekend onder de volgende termen:
  • Blaasworminfestatie
  • Blaaswormziekte
  • Echinococcose
  • Echinococcosis
  • Hondenlintworminfestatie
  • Hydatide cysten
  • Hydatidose
  • Hydatidosus
  • Vossenlintworminfestatie

Epidemiologie van infectie door lintwormen

De jaarlijkse incidentie van echinokokkose varieert van 1 tot 20 gevallen per 100.000 personen. De ziekte komt voor in gebieden waar honden worden gebruikt voor het hoeden van vee, vooral schapen. Het komt voor in Australië, Argentinië, het Midden-Oosten en delen van Oost-Afrika. In Noord-Wales en plattelandsgebieden van Schotland zijn ook nog enkele besmettingshaarden te vinden. Echinokokkose kent geen specifieke voorkeur voor geslacht of ras en kan zowel bij kinderen als volwassenen optreden. Bij kinderen komt de ziekte vaker voor, waarschijnlijk door minder goede hygiënepraktijken bij het omgaan met honden. Bij volwassenen is de ziekte vaker aanwezig bij personen boven de 55 jaar.

Oorzaken van echinokokkose

Overdracht en besmetting

Echinokokkose wordt veroorzaakt door lintwormen van het geslacht Echinococcus. Deze wormen komen voor bij een verscheidenheid aan dieren zoals varkens, schapen, vee, herten, honden, wolven en coyotes. De overdracht naar de mens gebeurt meestal door direct contact met de ontlasting van besmette dieren of door het inslikken van eieren die aanwezig zijn in besmet voedsel, water of op de bodem. Na opname in de darmwand verspreiden de eieren zich naar de lever, longen en andere organen, waar zich cysten (abnormaal gevormde holten) vormen. De cysten kunnen ook in de botten, hersenen, milt, nieren en skeletspieren voorkomen. De patiënt is niet besmettelijk voor anderen.

Soorten echinokokkose

Echinokokkose kent vier belangrijke vormen, waarvan de cystische en alveolaire echinokokkose de meest voorkomende zijn:
  • Cystische echinokokkose, veroorzaakt door Echinococcus granulosus. Deze vorm wordt ook wel hydatidose genoemd en wordt voornamelijk overgedragen via contact met besmette honden, geiten, varkens, paarden, koeien, kamelen en jaks.
  • Alveolaire echinokokkose, veroorzaakt door Echinococcus multilocularis. Deze vorm, ook bekend als vossenlintworminfectie, komt voor bij vossen, wasbeerhonden, knaagdieren, huishonden en soms katten.
  • Polycystische echinokokkose, veroorzaakt door Echinococcus vogeli. Deze vorm is zeldzamer en komt voornamelijk voor in Zuid-Amerika.
  • Unicystische echinokokkose, veroorzaakt door Echinococcus oligarthrus. Deze vorm is eveneens zeldzaam en komt voor in specifieke geografische gebieden.

Pijn op de borst kan voorkomen bij echinokokkose / Bron: Pexels, PixabayPijn op de borst kan voorkomen bij echinokokkose / Bron: Pexels, Pixabay

Symptomen door cysten in lever en andere organen

De symptomen van echinokokkose hangen af van de locatie van de cysten en kunnen variëren van mild tot ernstig. De symptomen verschijnen vaak pas vijf tot twintig jaar na de besmetting. De lever is het meest getroffen orgaan (60%), gevolgd door de longen (20%), de nieren (3%), de hersenen (1%) en de botten (1%). Symptomen kunnen lijken op die van een langzaam groeiende goedaardige tumor. Door druk op de galwegen kan geelzucht (icterus) ontstaan. Een ruptuur (scheuring) van de cysten kan leiden tot ernstige symptomen zoals buikpijn, koorts en intermitterende geelzucht, en kan geassocieerd worden met eosinofilie. Andere mogelijke klachten zijn zwakte, anorexia, gewichtsverlies, bloederig sputum, ernstige jeuk, misselijkheid, braken, pijn op de borst, hoesten en vette urine door verstopping van de lymfevaten in de nieren. Een cyste die openbreekt in een bronchus kan spontaan genezen, maar een secundaire infectie kan leiden tot een chronisch longabces. Focale aanvallen zijn mogelijk bij cysten in de hersenen. Bij betrokkenheid van de nieren kunnen lendenpijn en hematurie (bloed in de urine) optreden. Ook een parasitaire ooginfectie behoort tot de mogelijkheden. Verkalking van de cysten komt voor in ongeveer 40% van de gevallen. Alveolaire echinokokkose, veroorzaakt door E. multilocularis, is ernstiger en invasiever, met een sneller optreden van uitzaaiingen naar andere organen.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Tijdens een grondig lichamelijk onderzoek kan de arts symptomen zoals buikpijn, huidproblemen, problemen met andere organen en eventueel tekenen van shock opmerken. Vergroting van de lever (hepatomegalie) kan ook worden geïdentificeerd.

Diagnostisch onderzoek

Om de diagnose echinokokkose te bevestigen, kunnen de volgende onderzoeken worden uitgevoerd:

Differentiële diagnose

Echinokokkose kan gemakkelijk worden verward met andere aandoeningen, waaronder:

Behandeling

De behandeling van echinokokkose bestaat meestal uit het gebruik van anthelmintica, wormdodende medicatie die oraal wordt ingenomen. Chirurgische interventie kan noodzakelijk zijn om cysten te verwijderen, vooral als de cysten complicaties veroorzaken. De complexiteit van de operatie hangt af van de locatie en grootte van de cysten.

Prognose van de aandoening

Patiënten met echinokokkose reageren over het algemeen goed op medicamenteuze behandeling, vooral als deze vroegtijdig wordt gestart. Veel patiënten herstellen volledig. Zonder behandeling is alveolaire echinokokkose progressief en fataal, en kan het leiden tot ernstige complicaties en de dood.

Complicaties

Complicaties kunnen optreden wanneer de cysten breken (ruptuur), wat leidt tot ernstige medische problemen zoals koorts, lage bloeddruk (hypotensie) en shock. Bovendien kunnen de cysten zich verspreiden naar andere delen van het lichaam, wat de aandoening complexer maakt en de behandeling bemoeilijkt.

Preventie van echinokokkose

Preventie van echinokokkose omvat maatregelen zoals goede hygiënepraktijken, vooral bij contact met honden en andere potentiële besmettingsbronnen. Het vermijden van consumptie van ongewassen fruit en groenten en het zorgen voor een goede behandeling en controle van huisdieren kan helpen om het risico op infectie te verminderen.
© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Infectie met een lintworm & Oorzaak en behandelingInfectie met een lintworm & Oorzaak en behandelingEen infectie met een lintworm geeft vervelende symptomen. Drie soorten lintwormen kunnen in het menselijke spijsverterin…
Levercysten: Buikpijn, schouderpijn en vol gevoel bij cysteLevercysten: Buikpijn, schouderpijn en vol gevoel bij cysteCirca 2 tot 5% van de bevolking heeft een cyste in de lever. Een levercyste (hepatische cyste) is een abnormale, met voc…
Geneesmiddelen bij wormen (anthelminthica)Veel mensen krijgen ooit te maken met wormen (maden, spoelwormen en/of lintwormen). Worminfecties zijn over het algemeen…
Levercyste, cyste in de leverLevercyste, cyste in de leverEen levercyste is een cyste in de lever. Er kan slechts één cyste ontstaan, maar ook meerderen, Daarnaast zijn er zeer k…

Koortsstuipen bij kinderen: Meestal onschuldig bij infectieKoortsstuipen bij kinderen: Meestal onschuldig bij infectieHeel jonge kinderen hebben af en toe koortsstuipen. Hierdoor ontstaan stuipen (toevallen, sterke krampaanvallen) in comb…
Troebele urine: oorzaken troebele plas met een sterke geurTroebele urine: oorzaken troebele plas met een sterke geurTroebele urine kent meerdere oorzaken. Troebele urine kan onschuldig zijn en komen door te weinig drinken, maar troebele…
Bronnen en referenties
  • Hydatid disease, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 171
  • Echinokokkose, https://nl.wikipedia.org/wiki/Echinokokkose, geraadpleegd op 2 mei 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010geraadpleegd op 18 april 2016
  • http://emedicine.medscape.com/article/214349-differentialgeraadpleegd op 18 april 2016
  • http://emedicine.medscape.com/article/214349-overview#showallgeraadpleegd op 18 april 2016
  • http://www.huisarts-migrant.nl/echinokokkose-of-hydatide-cysten/ geraadpleegd op 18 april 2016
  • http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Professioneel_Praktisch/Richtlijnen/Infectieziekten/LCI_richtlijnen/LCI_richtlijn_Echinokokkose geraadpleegd op 18 april 2016
  • http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs377/en/geraadpleegd op 18 april 2016
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Echinokokkosegeraadpleegd op 18 april 2016
  • https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000676.htmgeraadpleegd op 18 april 2016
  • Afbeelding bron 1: Pexels, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 02-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.