Lage rugpijn: oorzaken en behandeling acute lage rugklachten
Acute lage rugpijn, lage rugklachten: pijn in de onderrug. Men spreekt van lage rugpijn als de pijn onder in de rug zit. In meer dan 90% van de gevallen is er geen specifieke lichamelijk aanwijsbare oorzaak. De rugpijn kan dan ontstaan zijn door overbelasting van de rug of een (plotselinge) verkeerde beweging. Dikwijls ontstaat lage rugpijn bij tillen, reiken of spitten in de tuin vanuit een gedraaide positie. In zeldzame gevallen wordt lage rugpijn veroorzaakt door een onderliggende aandoening. Zelfzorgmethoden zijn nuttig voor de eerste 72 uur nadat de pijn begint. Als de pijn na 72 uur thuisbehandeling niet verbetert, moet je je huisarts raadplegen. Medische behandeling van lage rugpijn kan bestaan uit o.a. medicijnen en fysiotherapie. Een enkele keer is een operatie nodig. Er zijn veel manieren om lage rugpijn te voorkomen. Bijvoorbeeld het trainen en sterker maken de spieren in je buik en rug, gewicht verliezen bij overgewicht, goed tillen en de juiste houding aannemen.
Wat is lage rugpijn?
Sanne, een drukke 38-jarige verpleegkundige, rende van patiënt naar patiënt tijdens een lange nachtdienst. Halverwege voelde ze een scherpe pijn in haar onderrug toen ze een patiënt uit bed wilde helpen. "Daar gaan we weer," dacht ze, terwijl ze haar rug instinctief vasthield. Ze wist dat ze haar houding had moeten verbeteren, maar in de chaos van haar werk schoot dat er steeds bij in. Die avond thuis legde ze eindelijk een warmtekussen op haar rug en besloot haar routines aan te passen. "Het is tijd dat ik niet alleen voor anderen zorg, maar ook voor mezelf," zuchtte ze, vastberaden om voortaan beter op haar lichaam te letten.

Lage rugpijn /
Bron: Maridav/Shutterstock.comEr zijn heel veel mensen die gedurende kortere of langere tijd last hebben van de onderrug. Bijna iedereen heeft op een bepaald moment in zijn leven weleens last van pijn in de rug. Gewoonlijk wordt lage
rugpijn veroorzaakt door een onverwachte beweging, een slechte houding, het steeds uitvoeren van dezelfde handeling(en), het tillen van zware voorwerpen of gewichten, of een combinatie van deze mechanische oorzaken. Rugpijn komt ook vaak voor tijdens de zwangerschap: zo'n 50% van de zwangeren heeft er last van. Soms kan rugpijn echter het gevolg zijn van een ernstiger probleem. Bij aanhoudende pijn of indien de lage rugpijn gepaard gaat met andere klachten en symptomen, dan is het raadzaam de huisarts te raadplegen.
De epidemiologie van lage rugpijn: hoe vaak, waar, en waarom?
Lage rugpijn. Iedereen kent wel iemand die ermee te maken heeft gehad, of misschien jijzelf wel. Het is een van die klachten die bijna universeel lijkt, maar de cijfers en oorzaken vertellen een verrassend divers verhaal. Laten we duiken in de wereld van lage rugpijn: van mannen en vrouwen tot kinderen en volwassenen, van Nederland tot de tropen, en alles daartussenin.
Hoe vaak komt lage rugpijn eigenlijk voor?
Wereldwijd heeft ongeveer 7,5% van de bevolking op enig moment in hun leven last van lage rugpijn. Dat klinkt misschien als "niet zoveel," maar reken even mee: dat zijn honderden miljoenen mensen. In Nederland kampt ruim 20% van de volwassenen jaarlijks met lage rugklachten. Onder hen iets meer vrouwen dan mannen, zo’n verhouding van 55%-45%. Dit verschil heeft mogelijk te maken met hormonale schommelingen en het feit dat vrouwen vaker zwaar huishoudelijk werk doen, wat een extra belasting op de rug geeft.
In België liggen de cijfers redelijk gelijk met Nederland. Lage rugpijn is daar verantwoordelijk voor ongeveer 11% van alle arbeidsverzuim. Voor beide landen geldt dat het vooral volwassenen tussen de 30 en 50 jaar treft, al zien we dat ook jongeren niet immuun zijn. Sterker nog, door urenlang stilzitten achter computers en schoolbanken hebben zelfs kinderen steeds vaker last van rugklachten. Ongeveer 8-10% van de jongeren rapporteert al rugpijnklachten vóór hun 18e verjaardag!
Klimaat: heeft het weer invloed op je rug?
Het idee dat vochtig of koud weer rugpijn erger maakt, wordt vaak gezien als een fabeltje, maar onderzoek laat zien dat er wel degelijk een verband is. In landen met een vochtig klimaat, zoals Nederland, lijken lage rugklachten net iets vaker voor te komen dan in drogere regio’s. Dit geldt ook voor de Nederlandse overzeese gebieden, waar de combinatie van hoge luchtvochtigheid en warmte soms een andere soort belasting op het lichaam geeft, vooral als je zware fysieke arbeid verricht.
In tropische gebieden, zoals de Cariben, komt rugpijn ook veel voor, maar daar ligt de nadruk meer op rugbelasting door fysieke arbeid, zoals werken in de landbouw of de bouw. In stedelijke gebieden, zoals in Nederland en België, is juist langdurig zitten de grote boosdoener.
Kinderen en volwassenen: een ander verhaal
Bij kinderen zien we rugklachten steeds vaker opduiken, en dat heeft veel te maken met levensstijl. Het is niet zeldzaam om jongeren urenlang gebogen over hun telefoon te zien zitten. Combineer dat met zware rugzakken en weinig beweging, en je hebt het perfecte recept voor rugpijn.
Bij volwassenen speelt een mix van factoren: slechte werkhouding, zwaar tillen, stress (ja, dat slaat vaak op je rug!), en ouderdomsslijtage. Vanaf je veertigste beginnen je tussenwervelschijven namelijk vocht te verliezen, wat de kans op klachten vergroot.
Een casus? Denk aan Mark, een 45-jarige leraar die dagelijks uren staat en ’s avonds uren achter de computer zit om lessen voor te bereiden. Hij klaagde steeds vaker over een "zeurende pijn" in zijn onderrug. Na wat simpele aanpassingen – minder lang zitten en korte stretchpauzes – merkte hij al verbetering.
Nederland versus de wereld: verschillen en overeenkomsten
In Nederland en België is lage rugpijn een van de meest gemelde gezondheidsproblemen, maar hoe zit dat wereldwijd? In Westerse landen wordt rugpijn vaak veroorzaakt door een zittende levensstijl en overgewicht. In armere landen ligt de oorzaak vaker bij zwaar fysiek werk, slechte schoenen en gebrekkige gezondheidszorg.
In de Nederlandse overzeese gebieden, zoals Curaçao, speelt ook een mix van factoren mee. Hier is rugpijn vaak gelinkt aan fysieke belasting, maar ook de toegang tot medische zorg kan beperkter zijn, wat ervoor zorgt dat klachten langer aanhouden.
Wereldwijd springen regio’s als Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië eruit met hoge aantallen rugpijnklachten door fysieke arbeid. Tegelijkertijd hebben landen als Japan en Zweden, ondanks hun welvaart, ook relatief veel rugklachten, mogelijk door de strakke werkcultuur die stress en spanning met zich meebrengt.
Wat doet genetica met je rug?
Ja, rugpijn kan deels in je genen zitten. Onderzoek laat zien dat ongeveer 20-30% van de gevallen van lage rugpijn een genetische component heeft. Dit gaat vooral om aandoeningen zoals hernia’s of aandoeningen aan de tussenwervelschijven.
Bijvoorbeeld, als jouw ouders rugklachten hadden, loop jij ook meer risico. Maar gelukkig betekent dit niet dat het onvermijdelijk is. Met een goede houding, regelmatige beweging en het vermijden van overbelasting kun je dat genetische risico flink verminderen.
Indeling van lage rugpijn
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute, subacute en chronische lage rugpijn.
Acute lage rugpijn
Acute of kortdurende lage rugpijn duurt over het algemeen van een paar dagen tot een paar weken.
Subacute lage rugpijn
Soms wordt er tevens een onderscheid gemaakt tussen acute en subacute rugklachten. Er wordt van acute rugklachten gesproken bij een duur van minder dan 6 weken en van subacute rugklachten bij een duur van 6 tot 12 weken.
Chronische lage rugpijn
Men spreekt van chronische pijn in de rug als de pijn gedurende meer dan 3 maanden aanhoudt. Het is bij
chronische rugpijn vaak moeilijk te achterhalen wat de oorzaak is.
Specifieke en aspecifieke rugpijnklachten
De specifieke structuur in de rug die verantwoordelijk is voor de pijn, wordt bijna nooit geïdentificeerd. Er wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen specifieke lage rugpijnklachten en aspecifieke rugpijnklachten. Specifieke rugklachten zijn rugklachten waarbij sprake is van een specifiek pathofysiologisch mechanisme en/of een stoornis in anatomische structuren, zoals een infectie, een ontsteking, osteoporose, hernia nuclei pulposi (HNP), een fractuur of een tumor of een metastase.[1] Aspecifieke rugklachten zijn rugklachten zonder aanwijsbare specifieke oorzaak. Dit is bij ongeveer 90% van de mensen met lage rugklachten het geval.[2] Men neemt aan dat aspecifieke lage rugpijn samenhangt met overbelasting van pijngevoelige structuren in en rond de wervelkolom.
Incidentie lage rugpijn
Het blijkt dat 60-90% van de bevolking op enige moment een episode van lage rugpijn doormaakt in zijn of haar leven.[3] 5% van de bevolking heeft jaarlijks last van lage rugpijn. Voor een gemiddelde huisartsenpraktijk betekent dit gemiddeld 3% van alle patiënten per jaar.[4]
Ziekteverzuim door lage rugpijn
Lage rugpijn veroorzaakt van alle klachten van het houding- en bewegingsapparaat de hoogste kosten wat betreft ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Vooral in de bouw en de verpleging komen lage rugpijnklachten veelvuldig voor.
Lage rugpijn nummer één oorzaak van arbeidsongeschiktheid
Een nieuwe studie heeft aangetoond dat lage rugpijn niet alleen de nummer één oorzaak van ziekteverzuim is, maar ook meer arbeidsongeschiktheid over de hele wereld veroorzaakt dan welke andere aandoening dan ook. De banen waar veel werknemers last hebben van lage rugpijn, zijn die waarbij veel wordt getild, krachtige bewegingen worden gemaakt, ongemakkelijke houdingen worden aangenomen en waar werknemers veelvuldig bloot staan aan trillingen. Het onderzoek toont aan dat arbeiders die werkzaam zijn in de agrarische sector bijna vier keer zoveel kans hebben om blijvend uit te vallen vanwege lage rugpijn als werknemers in alle andere sectoren bijelkaar. Het onderzoek werd gepubliceerd in the journal Annals of the Rheumatic Diseases. (25 maart 2014)
Symptomen van lage rugpijn
Lage rugpijn kan een breed scala aan symptomen omvatten. De pijn kan mild en slechts vervelend zijn of het kan ernstig en immobiliserend zijn. Lage rugpijn kan plotseling beginnen, of het kan langzaam ontstaan (en mogelijk komen en gaan) en geleidelijk aan verslechteren. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de pijn, kunnen symptomen op verschillende manieren worden ervaren. De symptomen van lage rugpijn kunnen bestaan uit:
- pijn die dof of zeurend is
- stekende, brandende pijn die van de lage rug naar de onderrug en dijen beweegt, soms in de onderbenen of voeten (soms zelf doof gevoel of tintelingen)
- spierspasmen en beklemming in de lage rug, het bekken en de heupen
- pijn die verergert na langdurig zitten of staan
- moeite met rechtop staan, lopen of van zitten naar opstaan

Rugpijn door zittend werk /
Bron: Istock.com/AnaBGDOorzaken van acute lage rugpijn
Mechanische oorzaken
Zoals hierboven reeds beschreven, is lage rugpijn vaak te wijten aan mechanische oorzaken. Voorbeelden hiervan zijn een langdurige slechte werkhouding achter het bureau, in de auto of in de bouw of andere werkzaamheden, het plotseling tillen van zware gewichten of steeds terugkerende activiteiten zonder afwisseling of rust. Belangrijke symptomen van mechanische rugklachten zijn pijn en verminderd lichamelijk functioneren. De patiënt ondervindt hinder bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en werk. De pijn is vaak gelokaliseerd in de lage rug, maar soms ook hoger. Er kan sprake zijn van rugpijn met uitstraling. Hierbij treedt prikkeling op van zenuwen die naar de benen lopen. Rugklachten hoeven niet altijd gepaard te gaan met stijfheid, kracht- en bewegingsbeperking.
Pijn van de inwendige organen
Pijn van de inwendige organen kunnen soms ook in de rug gevoeld worden. Zo kan pijn in de organen in de buik, het bekken (
bekkenpijn), of
pijn op de borst gevoeld worden in de rug. Dit wordt uitstralingspijn genoemd. Zo kan er bij een acuut myocardinfarct (
hartaanval) onder andere sprake zijn van uitstralingspijn naar de rug. En bij Candida oesofagitis (
slokdarmontsteking door Candida) kan de patiënt
pijn in de buurt van het borstbeen ervaren, waarbij de pijn kan uitstralen naar de rug of de
schouderbladen. Veel intra-abdominale aandoeningen (dat zijn aandoeningen in de buikholte), zoals
appendicitis (blindedarmontsteking), aneurysma (het plaatselijk wijder worden van een bloedvat),
pancreatitis (ontsteking van de
alvleesklier), nierproblemen,
blaasontsteking,
nierbekkenontsteking en ovariële stoornissen, zoals een
eileiderontsteking (salpingitis), kunnen leiden tot pijn naar de onderrug.

Pelvic Inflammatory Disease /
Bron: Alila Medical Media/ShutterstockVrouwen: pelvic inflammatory disaese (PID) en enometriose
PID is een verzamelnaam voor infecties aan de vrouwelijke voortplantingsorganen: van het kleine bekken (baarmoederslijmvlies, eileiders en buikholte) en abcessen in de
eierstokken of eileider. Onbehandeld kunnen deze infecties zich uitbreiden en aanleiding geven tot terugkerende klachten. Belangrijke oorzaken van PID zijn seksueel overdraagbare aandoeningen als
chlamydia en
gonorroe, maar ook ingrijpende gebeurtenissen als een bevalling, abortus of een operatieve ingreep van de voortplantingsorganen of het bekken kunnen PID veroorzaken. PID kan gepaard gaan met chronische, vaak hevige pijn in de onderbuik, pijnlijke geslachtsgemeenschap, ongewone vaginale afscheiding, abnormale vaginale bloedingen zoals na seks of middenin de menstruatiecyclus, rugpijnkrampen, koorts, misselijkheid, diarree, gewichtsverlies en pijn bij het plassen. Het kan evenwel ook zonder klachten verlopen.
Endometriose is een aandoening waarbij het baarmoederslijmvies zich verspreidt naar andere gebieden, doorgaans het bekken of de buikholte. Deze goedaardige afwijking veroorzaakt bij veel vrouwen pijn (onder andere buikpijn en lage rugpijn), moeheid, een verstoorde stoelgang en problemen of pijn bij het urineren (dysurie).
Nierstenen en galstenen
Pijn in de rug kan ook voorkomen bij
nierstenen en
galstenen.
Hernia
De meest voorkomende specifieke rugklacht is de hernia nuclei pulposi (afgekort HNP). In 90-98% van de gevallen blijkt een HNP gelokaliseerd in de lage rug.[5] Een hernia is een uitpuilende tussenwervelschijf, één van de schokdempende schijven die tussen de ruggenwervels liggen. HNP komt het meest frequent voor tussen de leeftijd van 45 en 65 jaar. Evenveel vrouwen als mannen worden erdoor getroffen. Wellicht dat grote lichaamslengte,
overgewicht (obesitas), zware en aanhoudende rugbelasting en langdurig autorijden risicofactoren zijn. Erfelijkheid speelt geen rol van betekenis. De symptomen kunnen vrij plotseling optreden of zich gedurende enkele weken ontwikkelen en zijn: een scherpe pijn in het getroffen gebied met voor de meeste patiënten een uitstralende pijn, die meestal via de bil langs de achterzijde van het been trekt, soms zelfs tot in de tenen (ischias). Verder kan de patiënt last hebben van spierspasme en stijfheid rond het aangedane gebied, waardoor normaal bewegen moeilijker wordt. Bij een sterke afklemming van de zenuw, kunnen zelfs uitvalsverschijnselen ontstaan, zoals gevoelsstoornissen en verlammingsverschijnselen in het been of problemen met urineren (plassen) of met de ontlasting.
Wervelkolomletsel
Lage rugpijn kan ook het gevolg zijn van wervelkolomletsel: schade aan de rug (of nek) waarbij het ruggenmerg is betrokken. Verwonding van de wervelkolom als gevolg van een ongeval kan het ruggenmerg beschadigen.

Rugpijn tijdens zwangerschap /
Bron: Istock.com/kzenonRugpijn tijdens zwangerschap
Zo'n 50% van de zwangere vrouwen heeft last van lage rugpijnklachten. Deze pijn kan ontstaan als gevolg van een veranderde houding van de vrouw door het gewicht van de groeiende baby en hormonale veranderingen die leiden tot het verslappen van banden en gewrichten, waaronder die van het wervelkolom.
Gewrichtsaandoening
Aanhoudende lage rugpijn kan het gevolg zijn van een gewrichtsaandoening. Bij jonge mensen kan het de ziekte van Bechterew betreffen, ook wel spondylitis ankylopoetica genoemd. De ziekte van Bechterew is een reumatische ziekte met onder meer de volgende symptomen: stijfheid; rugpijn; pijn in de bilstreek en/of het bekken. Bij rust treedt een verergering van klachten op en er zijn minder klachten door beweging.
Artrose
Aanhoudende rugpijn bij ouderen kan worden veroorzaakt door
artrose. Bij artrose gaat het gewrichtskraakbeen in kwaliteit achteruit. Na verloop van tijd kan het zelfs geheel verdwijnen. Bij artrose neemt het aangrenzende bot toe. In de volksmond wordt dit proces vaak aangeduid met de term 'slijtage'. De aandoening wordt gekenmerkt door pijn (
gewrichtspijn), stijfheid en functieverlies.
Osteoporose of botontkalking
Bij osteoporose, ook wel
botontkalking genoemd, worden de botten brozer, doordat er minder
calcium (kalk) in de botten aanwezig is. Bij osteoporose kunnen de rugwervels worden aangetast hetgeen rugpijn kan veroorzaken, die zich op diverse manieren kan manifesteren. Bij een acute inzakking van een wervel, treedt er plotselinge hevige pijn op. De pijn vermindert of verdwijnt gewoonlijk wanneer de patiënt gaat liggen. Teneinde de bewegingen rondom de plek van de wervelinzakking tegen te gaan, kunnen de lokale rugspieren zich krachtig samentrekken. Deze
spierverkramping kan in het ergste geval dagen aanhouden. Dit leidt tot verstijving van de rug en intense
spierpijn. De acute pijn als gevolg van de wervelinzakking is veel gevallen in vier tot zes weken verdwenen. Het is ook mogelijk dat de pijn aanhoudt en chronisch wordt.
Osteomyelitis of botinfectie
Bij osteomyelitis is er een infectie in het bot, als gevolg waarvan er ontstekingen ontstaan. Deze ontstekingen kunnen onder ander pijnklachten veroorzaken. Osteomyelitis kan ook voorkomen in wervels of tussenwervelschijven. Dit wordt ook wel infectieuze spondylitis of septische spondylitis c.q. spondylodiscitis genoemd. Hierdoor kunnen de wervels beschadigd raken, vervormen of inzakken.
Tumoren
In zeldzame gevallen is rugpijn afkomstig van tumoren die kunnen uitgaan van de ruggenwervels, het ruggenmergsvlies, de zenuwwortels of van het ruggenmerg zelf. Metastasen of
uitzaaiingen van tumoren elders in het lichaam naar delen rond het ruggenmerg komen vaker voor.
Prostaatontsteking
Voor mannen geldt dat
prostatitis (prostaatontsteking) ook aanleiding kan geven tot lage rugpijnklachten. Andere klachten van een prostaatontsteking zijn: een branderig gevoel of pij bij het plassen; problemen met urineren; frequent urineren en dan vooral 's nachts; dringend moeten urineren; pijn in de lies, onderrug, buik (
buikpijn), geslachtsdeel.
Emotionele stress
Tot slot kan emotionele stress ook lage rugpijnklachten geven.
Onderzoek en diagnose
Normaal gesproken is een arts in staat om lage rugpijn te diagnosticeren op basis van de informatie die is verkregen uit het vraaggesprek over je klachten, de beoordeling van je medische geschiedenis en een lichamelijk onderzoek en is verder onderzoek niet nodig.
Zelfzorg bij pijn in de lage rug
Afhankelijk van de diagnose, kunnen sommige behandelingen effectiever zijn dan andere. Veel mensen ervaren dat een combinatie van behandelingen het beste is. Zelfzorgmaatregelen kunnen effectief zijn voor de behandeling van milde of acute pijn door
spierspanning, evenals het verminderen van de effecten van aanhoudende, ernstige pijn.
Kort rusten
Vroeger gaven artsen dikwijls het advies om bedrust te houden bij rugpijn, maar anno 2025 is genoegzaam bekend dat liggen één van de slechtste dingen is die je kunt doen. Het kan je rugklachten zelfs verergeren. Rust dan ook kortdurend uit en niet langer dan één dag of twee dagen. Te veel inactiviteit bemoeilijkt de genezing.

Blijf bewegen /
Bron: Halfpoint/Shutterstock.comBlijf bewegen
Belangrijk is om in
beweging te blijven, doch niks te forceren. Bewegen is een van de meest effectieve manieren om snel te herstellen van rugpijn, vooral wandelen en zwemmen zijn goed om te doen.
Wijziging van activiteiten
Blijf bewegen, maar vermijd activiteiten en posities die de pijn verergeren. Als langdurig zitten in een auto of aan een bureau de pijn verergert, stel dan een timer in om elke 20 minuten op te staan en rond te lopen of voorzichtig uit te rekken. Als staan de pijn verergert, vermijd dan klusjes waarbij je veel moet staan, zoals afwassen bij de gootsteen.
Toepassen van warmte of koude
Warmte van een warm bad, een warmwaterkruik, een elektrisch verwarmingskussen of chemische of warmtepleiters, kunnen gespannen spieren ontspannen en de bloedstroom verbeteren. Verhoogde doorbloeding brengt voedingsstoffen en zuurstof die spieren nodig hebben om te genezen en gezond te blijven. Als de lage rug pijnlijk is als gevolg van een ontsteking, kunnen ijs of koude packs worden gebruikt om zwelling te verminderen. Het is belangrijk om de huid te beschermen tijdens het aanbrengen van warmte en ijs om weefselbeschadiging te voorkomen. Dus nooit rechtstreeks ijs op je rug aanbrengen!
Afwisseling van warmte en koude kan vooral nuttig zijn bij hervatten van activiteiten: het toepassen van warmte voordat je bepaalde activiteiten gaat uitvoeren, helpt de spieren ontspannen. Dit verbetert de flexibiliteit en mobiliteit. Het toepassen van koude na een activiteit vermindert de kans dat een gebied geïrriteerd en gezwollen raakt door inspanning.

Ibuprofen /
Bron: Martin SulmanVrij verkrijgbare pijnstillers
De meest gebruikelijke medicijnen zonder recept zijn
paracetamol en NSAID;s zoals
ibuprofen en
naproxen. Ibuprofen en naproxen zijn ontstekingsremmende geneesmiddelen die de lage rugpijn verlichten die wordt veroorzaakt door gezwollen zenuwen of spieren. Paracetamol werkt door te interfereren met pijnsignalen die naar de hersenen worden gestuurd.
Behandeling acute lage rugklachten
Het doel van medische behandelingen is om pijn te verminderen en je mobiliteit te verbeteren.
Spierverslappers
Spierverslappers zijn medicijnen die de spierspanning verlagen. De meest voorgeschreven spierverslappend medicijn is
diazepam, behorende tot de
benzodiazepinen.
Opioïden
Opioïden zijn afgeleid van opium uit papaver (Papaver somniferum). Deze pijnstillers veranderen de perceptie van pijn door het verzwakken van de signalen die naar de hersenen worden gestuurd. Bij lage rugpijn hebben opioïden slechts een matig effect op de korte termijn, zo blijkt uit een meta-analyse [JAMA Intern Med., epub 23 mei 2016].
Rugbrace
Een rugbrace of rugbandage verbetert de houding en vermindert pijnklachten. Een rugbrace kan ook nuttig zijn na een rugoperatie.
Epidurale corticosteroïden injectie lage rug
Een epidurale injectie in de lage rug is een vorm van pijnbestrijding die een deel van het lichaam verdoofd. Het staat ook bekend als 'ruggenprik'. Het doel van de injectie is om tijdelijk de pijn te verlichten door de ontsteking rondom een samengedrukte zenuwwortel te verminderen.
Medische behandelingen worden vaak gebruikt in combinatie met andere methoden. Een epidurale corticosteroïden injectie kan bijvoorbeeld voldoende pijnverlichting op korte termijn verschaffen om vooruitgang bij fysiotherapie mogelijk te maken.

Fysiotherapie /
Bron: Istock.com/KatarzynaBialasiewiczFysiotherapie
Meteen naar een fysiotherapeut gaan met lage rugpijn heeft weinig voordelen, aangezien de klachten meestal vanzelf overgaan. Fysiotherapie kan evenwel zinvol zijn als je hulp nodig hebt bij het actief blijven of beginnen met bewegen.
Operatie
Wanneer niet-operatieve methoden onvoldoende soelaas bieden, kan wervelkolomchirurgie worden overwogen. Rugklachten waarbij een operatie tot de mogelijkheden behoort zijn hernia, scoliose, spondylolisthesis en stenose.
Lage rugpijn? Dit kun je doen om weer soepel te bewegen!
Je zit net lekker op de bank of bukt om iets op te rapen, en daar is het weer: die vervelende lage rugpijn. Het voelt alsof je rug je in de steek laat, maar er zijn gelukkig veel manieren om dit ongemak aan te pakken. Van eenvoudige zelfzorg tot slimme aanpassingen in je dagelijkse routine, je hebt meer controle over je rug dan je denkt. Lees verder en ontdek hoe jij die rugpijn te slim af kunt zijn!
De juiste houding is het halve werk
Je moeder zei het waarschijnlijk al: "Zit rechtop!" En gelijk had ze. Een slechte houding is een van de grootste boosdoeners achter lage rugpijn. Te lang zitten in een verkeerde positie, onderuitgezakt op de bank of achteroverleunend in je bureaustoel, zorgt ervoor dat je rugspieren overbelast raken.
💡 Wat kun je doen?
Stel je werkplek goed in: je scherm op ooghoogte, je voeten plat op de grond en je knieën in een hoek van 90 graden. Heb je een zittend beroep? Sta dan elk halfuur even op om te bewegen. Zelfs korte momenten van activiteit helpen om je spieren los te maken en spanning te verminderen.
👉 Een simpele tip: stel een wekker om je eraan te herinneren even op te staan. Dit voorkomt dat je urenlang in dezelfde houding blijft zitten.

Warmte helpt je spieren te ontspannen. /
Bron: Absolutimages/shutterstockWarmte: je beste vriend bij rugpijn
Niets voelt fijner bij een zeurende rug dan warmte. Het ontspant gespannen spieren, verbetert de doorbloeding en vermindert pijn. Denk aan een warme kruik, een hittepit of zelfs een warm bad.
Je kunt ook een warme handdoek gebruiken: maak hem nat, wring hem uit en leg hem 15-20 minuten op je rug. Dit simpele trucje werkt vaak beter dan je denkt.
💡 Voor een extra boost kun je een paar druppels
eucalyptusolie of
lavendelolie toevoegen aan het water voordat je de handdoek natmaakt. Dit geeft een ontspannend effect en laat je heerlijk tot rust komen.
Lage rugpijn en stress: wat hebben die met elkaar te maken?
Misschien verwacht je het niet, maar stress kan een grote rol spelen bij rugklachten. Als je gestrest bent, spannen je spieren zich automatisch aan. Vooral in je onderrug kan dat leiden tot pijnlijke knopen en stijfheid.
Hoe pak je dat aan?
Probeer bewust je rugspieren te ontspannen. Dit kun je doen door diep te ademen en je te concentreren op het loslaten van spanning in je lichaam. Ga bijvoorbeeld comfortabel liggen op een matje, trek je knieën iets op en adem diep in en uit. Stel je voor dat je ademhaling door je rug stroomt.
Een paar keer per dag deze oefening kan wonderen doen, zeker als je dit combineert met lichte beweging. Zelfs een wandeling van 15 minuten in de frisse lucht kan al een wereld van verschil maken.
Eenvoudige oefeningen voor thuis
Je hoeft niet meteen naar de sportschool om je rug te versterken. Gewoon thuis kun je al aan de slag met oefeningen die je rugpijn verlichten en je spieren sterker maken.
Een goede oefening is de ‘kat-koe’-houding:
- Ga op handen en knieën zitten, je polsen onder je schouders en je knieën onder je heupen.
- Maak een holle rug terwijl je inademt, alsof je een kat na-aapt.
- Bij het uitademen trek je je rug bol en laat je je hoofd hangen.
Herhaal dit tien keer langzaam en voel hoe je rugspieren losser worden. Deze simpele beweging helpt om spanning te verminderen en je wervelkolom soepeler te maken.
De kracht van een goede matras
Je bed kan een stille veroorzaker zijn van je rugklachten. Een matras dat te hard of juist te zacht is, biedt je rug onvoldoende ondersteuning. Maar hoe weet je wat goed is?
Een goed matras ondersteunt je lichaam zodanig dat je ruggengraat in een natuurlijke, rechte lijn ligt. Overweeg een matras van traagschuim of een hybride matras dat zich aanpast aan de vorm van je lichaam. Als je elke ochtend wakker wordt met rugpijn, is het misschien tijd om je matras eens onder de loep te nemen.
💡 Pro-tip: Draai je matras om de drie maanden om slijtage te voorkomen en een gelijkmatige ondersteuning te behouden.
Wanneer naar de huisarts?
Lage rugpijn is meestal onschuldig, maar als de pijn aanhoudt of gepaard gaat met andere symptomen zoals tintelingen in je benen, krachtverlies of incontinentie, is het belangrijk om medische hulp in te schakelen. Een
bloedonderzoek of een scan kan uitsluitsel geven over de oorzaak.
Door een paar eenvoudige veranderingen in je dagelijks leven kun je lage rugpijn aanzienlijk verminderen. Het draait allemaal om balans: geef je lichaam de aandacht en rust die het nodig heeft, maar blijf ook in beweging. Zo maak je het jezelf een stuk comfortabeler!
Het wonder van een tennisbal
💡 Een tennisbal tegen rugpijn? Jazeker!
Een tennisbal is perfect om gespannen spieren los te maken. Door de bal op je pijnlijke plek te leggen en hier met je lichaamsgewicht zachtjes op te bewegen, kun je diepe spierknopen aanpakken. Het voelt in het begin misschien wat ongemakkelijk, maar na een paar minuten merk je dat de spanning afneemt.
Hoe doe je dit?
- Ga op een matje liggen met de bal onder je onderrug.
- Rol voorzichtig heen en weer zodat de bal de pijnlijke spieren masseert.
👉 Deze techniek werkt vooral goed als je last hebt van stijve, overbelaste spieren door lang zitten.
Probeer magnesiumolie
Magnesium staat bekend om zijn spierontspannende eigenschappen, maar wist je dat je het ook direct op je huid kunt aanbrengen? Magnesiumolie is een snelle manier om spanning in je rugspieren te verlichten.
Hoe gebruik je het?
- Spray de olie op je onderrug en masseer het zachtjes in.
- Laat het een paar minuten intrekken; je voelt al snel een tintelend effect.
💡 Extra tip: Breng de olie aan na een warme douche, zodat je poriën openstaan en het magnesium beter wordt opgenomen.
Een kussen tussen je knieën tijdens het slapen
Wakker worden met minder rugpijn? Het kan zo simpel zijn als een kussen op de juiste plek. Als je op je zij slaapt, zorgt een kussen tussen je knieën ervoor dat je bekken en ruggengraat beter uitgelijnd zijn. Dit vermindert spanning in je onderrug.
Hoe werkt het?
- Kies een stevig kussen dat niet te dik is.
- Leg het kussen tussen je knieën terwijl je op je zij ligt.
👉 Als je op je rug slaapt, kun je een kussen onder je knieën leggen om de druk op je onderrug te verminderen.

Gember /
Bron: Istock.com/msk.ninaGemberkompressen
Gember is niet alleen een krachtige ontstekingsremmer als je het eet; je kunt het ook uitwendig gebruiken voor je rug. Een warm gemberkompres kan pijn en stijfheid in je lage rug verminderen.
Hoe maak je het?
- Snijd verse gember in plakjes en kook ze in een liter water.
- Laat het mengsel afkoelen tot een warme temperatuur en doop er een schone doek in.
- Leg de doek op je onderrug en laat het 15-20 minuten inwerken.
💡 Pro-tip: Gebruik dit ’s avonds voor een ontspannende afsluiting van je dag.
Zwevende bewegingen met een foamroller
Een foamroller is een uitstekend hulpmiddel om de diepe spieren van je onderrug los te maken. Maar in plaats van stevig heen en weer rollen, kun je beter kiezen voor kleine, zwevende bewegingen. Dit voorkomt overbelasting en biedt gerichte verlichting.
Hoe werkt het?
- Plaats de foamroller onder je onderrug terwijl je op een mat ligt.
- Beweeg langzaam en maak kleine, gecontroleerde bewegingen.
👉 Begin met 5 minuten per dag en bouw het rustig op. Je rug zal je dankbaar zijn!
Prognose en beloop lage rugpijn
Het natuurlijk beloop van aspecifieke rugklachten is in de meeste gevallen gunstig. Van de mensen met lage rugklachten in de algemene bevolking herstelt ongeveer 80-90 spontaan binnen vier tot zes weken.[6] Van de patiënten die bij de huisarts komen, is ongeveer 65% na twaalf weken klachtenvrij.[7] Lage rugpijnklachten recidiveren vaak. Men spreekt van een recidief als er binnen een jaar meer dan twee rugpijnepisodes optreden, waarvan de totale duur korter dan zes maanden is. Door de bank genomen is het zo dat rugklachten vaker en in ernstige mate terugkomen, wanneer de patiënt in het verleden vaak last heeft gehad van rugpijnepisodes of van aanhoudende, langdurige rugklachten.
Het beloop van specifieke rugklachten is geheel afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Daar kunnen geen algemene uitspraken over gedaan worden.

Gezonde voeding bereiden /
Bron: Gpointstudio/Shutterstock.comPreventie van lage rugklachten
Je kunt de kans verkleinen dat je last rijgt van lage rugpijn of lage rugklachten door deze positieve levensstijlaanpassingen aan te brengen:
- Eet gezond en gevarieerd, zodat je je lichaamsgewicht binnen een gezond bereik houdt.
- Regelmatige lichaamsbeweging om je rugspieren fit en flexibel te houden.
- Spieren van rug en buik versterken met oefeningen.
- Vermijd langdurig zitten.
- Als je gaat zitten, behoud dan een goede houding.
- Gebruik de juiste technieken om dingen op te tillen (til met je benen in plaats van met je rug).
- Vermijd frequent buigen en draaien. Vermijd in het bijzonder tegelijkertijd buigen, draaien en tillen (zoals sneeuw schuiven).
- Vermijd situaties waarbij je wervelkolom gedurende lange tijd wordt getrild.
- Zorg dagelijks voor voldoende slaap.
- Stop met roken.
- Afvallen bij overgewicht.
- Als je een depressie en/of angststoornis hebt (wat geassocieerd wordt met fysieke klachten), zoek dan professionele hulp.
Noten:
- Definitie van pathofysiologie: kennis van verstoringen in normale lichaamsfuncties waardoor ziekten en symptomen van ziekten kunnen ontstaan. Onder anatomische structuren wordt verstaan de onderdelen van het lichaam en hun onderlinge samenhang.
- Frymoyer JW. Back pain and sciatica. N Engl J Med 1988; 318: 291-300.
- G.E. Bekkering. H.J.M. Hendriks. B.W. Koes. R.A.B. Oostendorp. R.W.J.G. Ostelo. J. Thomassen. M.W. van Tulder: KNGF-richtlijn Lage-rugpijn.
- Ibid.
- Koes BW (Erasmus MC-huisartsgeneeskunde), Tulder MW van (VU-EMGO). Wat zijn nek- en rugklachten en wat is het beloop? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, <http://www.nationaalkompas.nl> Nationaal Kompas Volksgezondheid Ziekte, kwaliteit van leven en sterfte Ziekten en aandoeningen Ziekten van het bewegingsstelsel en bindweefsel Nek- en rugklachten, 11 december 2006.
- Waddell G. A new clinical model for the treatment of low-back pain. Spine, 1987; 12: 632-644.
- Faas A, Chavannes AW, Koes BW, Hoogen JMM van den, Mens JMA, Smeele LJM, et al. NHG-Standaard Lage-Rugpijn. Huisarts Wet 1996; 39: 18-31.
Lees verder