Pijn in de dijen: oorzaken van een pijnlijke dij of dijpijn
De dij is het bovenste deel van het been, ook bovenbeen genoemd. De dij is het deel van het menselijk been tussen heup en knie. Plotselinge pijn aan de binnenkant van de dij komt vrijwel altijd door spierschade. Deze pijn wordt ook wel beschreven als adductiepijn, omdat het wordt veroorzaakt door letsel aan de heupadductoren. Dit is een spiergroep die zich aan de binnenzijde van het bovenbeen bevindt. Blessures aan deze spiergroep kunnen optreden als gevolg van overmatige belasting of verwondingen. Stretching of krachttraining van de dijspieren vermindert het risico op letsel en vervolgens adductorpijn. Een verrekking of spierscheuring van de heupadductoren kan ernstige pijn veroorzaken. Er moet altijd een arts worden geraadpleegd om grote problemen uit te sluiten.
Pijn in de dijen
Als je last hebt van pijn aan de binnenkant van de dij, dan betreft dit meestal zogenaamde adductiepijn. De groep spieren aan de binnenkant van het dijbeen worden de heupadductoren genoemd en deze spieren bewegen het bovenbeen naar binnen toe (= adductie). Deze pijn kan eenzijdig of aan beide kanten voorkomen. Vaak ervaar je een soort 'trekpijn' die mild of zeer intens kan zijn. De adductoren hebben de taak om het been dichter bij het andere been te brengen of de benen te laten kruisen. De adductoren worden ook gebruikt wanneer de knieën tegen elkaar worden gedrukt.
Oorzaken van een pijnlijke dij
Adductorpijn
De oorzaken van een pijnlijke dij als gevolg van adductorpijn zijn divers. Als de pijn slechts aan één kant optreedt, moet van een scheefstand van het lichaam worden uitgegaan. Dit scheeftrekken kan optreden door een eenzijdige gewichtsverandering op een been, een bekkenafwijking of zelfs een verkeerde houding.
Soms kunnen verwondingen ook adductorpijn veroorzaken. Spanningen kunnen optreden als gevolg van abrupte stilstand of het met kracht uithalen van een been (bijvoorbeeld tijdens het voetballen). Ook blessures (je glijdt bijvoorbeeld uit), waarbij het been plotseling en onverwacht naar buiten wordt gedraaid (of zelfs in het geval van een spagaat), kunnen adductorpijn veroorzaken.
Beknelde wervelkolomzenuw
Dijpijn kan worden veroorzaakt door een beknelde wervelkolomzenuw. Door slijtage (bijvoorbeeld door artrose) van de tussenwervelschijven kunnen zenuwen bekneld raken. Ook kan een rughernia voor klachten zorgen omdat het opeen zenuw drukt; de zenuwen die wervelkolom verlaten en langs je dij reizen. Symptomen van een beknelde zenuw kunnen zijn:
- pijn in de voorkant of achterkant van je dijbeen
- gevoelloosheid (doof gevoel) of tintelingen in je dijbeen
- zwakte in je dijspieren (spierzwakte)
- moeite met zitten of opstaan vanuit een zittende houding
Beknelde zenuwen veroorzaken meestal dijpijn die verandert afhankelijk van de positie van je wervelkolom, dus dit kan een aanwijzing zijn voor de arts dat je lage rug eigenlijk je dijpijn veroorzaakt.
Wervelkanaalstenose
Een vernauwing van het wervelkanaal is een veel voorkomende aandoening die meestal pas op oudere leeftijd ontstaat. De oorzaak van de klachten bestaat uit een vernauwing van het wervelkanaal (= stenose). Symptomen van stenose zijn onder meer:
- pijn in zowel dijen als de rest van je benen
- gevoelloosheid of een zwaar gevoel in je dijen
De pijn van spinale stenose wordt meestal tegelijkertijd in beide benen gevoeld. Symptomen worden verergerd bij lopen en bijna onmiddellijk verlicht bij zitten.
Trauma of verwonding
Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt waarbij je dijbeen is getroffen, dan kan dit (hevige) pijn veroorzaken. Meestal is de oorzaak van de pijn na een trauma duidelijk; je dij is gewond en nu doet het pijn. Symptomen van een slag op de dij kunnen pijn in de voorkant of achterkant van je dij zijn die erger is bij activiteit. Blauwe plekken kunnen aanwezig zijn. De pijn is meestal intermitterend; het komt en gaat, afhankelijk van je activiteitenniveau.
Hamstring tendinopathie
Bij een hamstring tendinopathie, ook bekend als hamstring tendinitis, ervaar je vaak
pijn aan de onderkant van de bilregio. Overmatig gebruik en repetitieve stress op je dijspieren kunnen ontstekingen in je pezen veroorzaken, een aandoening die bekend staat als
peesontsteking of tendinitis. Symptomen van hamstring tendinopathie zijn onder meer:
- pijn in de voorkant of achterkant van je dijbeen, meestal in de buurt van je knie of heup
- moeite met lopen of traplopen vanwege pijn
- zwak gevoel in je spieren aan de voorkant of achterkant van je dijbeen
Symptomen duren meestal vier tot zes weken en worden langzaam beter met fysiotherapie.
Iliotibiale band syndroom (ITBS)
Je iliotibiale band is een dik stuk fascia en weefsel dat langs de buitenkant van je dij loopt. Soms kan het geïrriteerd raken door overmatig gebruik of herhaalde stress. Dit is een veel voorkomende hardloopblessure bekend als Iliotibiale band syndroom (ITBS). Symptomen van ITBS zijn onder meer:
- pijn aan de buitenkant van je dijbeen nabij je heup of knie
- strak gevoel bij je heup of knie
- moeilijkheden met lopen of rennen
De pijn van ITBS wordt meestal erger met verhoogde activiteit en beter met rust. Veel mensen profiteren van fysiotherapie waarbij ze rekoefeningen en versterkingsoefeningen voor ITBS aangeleerd krijgen.
Beroerte
Soms kan een
beroerte pijn in de dij veroorzaken. Dit gaat meestal gepaard met gevoelloosheid en tintelingen en een plotseling begin van spierzwakte. Dit is een medisch noodgeval, dus als je vermoedt dat je getroffen bent door een beroerte, ben dan direct 112.
Bloedstolsel
Een bloedstolsel in je onderbeen of dijbeen kan pijn in de dijen veroorzaken. Dit gaat meestal gepaard met warmte, zwelling en roodheid in je dijbeen. Een bloedstolsel moet onmiddellijk worden gediagnosticeerd en behandeld; als het stolsel uit je ader loskomt, kan het naar je longen reizen en een vaak fatale
longembolie veroorzaken.
Naar de huisarts bij pijn in de dijen /
Bron: Michaeljung/Shutterstock.com Onderzoek en diagnose
Eerst zal de huisarts een vraaggesprek met je voeren. In dit gesprek stelt de arts vragen over je klachten, sinds wanneer je de klachten hebt en welke factoren de klachten verminderen of verergeren. Door het gesprek kan de arts een idee krijgen of er zich een ongeval heeft voorgedaan dat de klachten zou kunnen veroorzaken. Na het vraaggesprek volgt het lichamelijk onderzoek. De arts controleert de dijspieren en lies op drukpijn of zwelling. Zelfs een kleine
blauwe plek kan soms de eerste indicatie zijn van een spierblessure.
De arts vraagt de patiënt ook om een weerstand op te bouwen met de dij. Dit veroorzaakt – indien geblesseerd – onmiddellijk pijn. Als er een mogelijkheid is dat verder letsel aanwezig is of de pijn niet duidelijk kan worden gedefinieerd, kan vervolgens een echografie – echografisch onderzoek – worden uitgevoerd. Door middel van echografie kan de arts eventuele afwijkingen in spieren zichtbaar maken en beoordelen zoals
spierscheur,
spierontsteking en atrofie. De arts kan met deze onderzoeksmethode ook bloedingen in het spierstelsel detecteren.
Het verloop van adductorpijn is positief. Er is geen blijvende gevolgschade; na een paar dagen gaat de pijn weg. Je moet echter wel een sportpauze inlassen om je spieren de rust te geven te herstellen, opdat chronische adductorpijn kan worden vermeden. Voor chronische adductorpijn moet je een sportpauze van ten minste een half jaar verwachten. Als de blessure echter goed wordt verzorgd, kan je na een paar dagen of weken de training weer hervatten (afhankelijk van hoe ernstig het letsel was of in welke lichamelijke toestand je verkeert).
Behandeling van dijpijn
Voor de behandeling van adductorpijn zijn er verschillende en gevarieerde behandelingsopties. Meestal bestaat het uit rust en het gradueel gaan belasten van het aangedane ledemaat. Het is belangrijk om te beseffen dat je het aangedane lichaamsdeel moet belasten binnen de grenzen van wat acceptabel is en dus niets te forceren. Je kunt hierbij om advies vragen aan een specialist als de sportfysiotherapeut. Fysiotherapeutische maatregelen helpen ook vaak bij pijn aan de binnenkant van de dij. Hierbij kan gedacht worden aan weke delen massage (soft-tissue), elektrotherapie (bijvoorbeeld ultrasound) of medical taping of easytaping. Bepaalde methoden versnellen het genezingsproces. Daarnaast kunnen ontstekingsremmende zalven soelaas bieden.
Preventie
Adductorpijn kan soms worden voorkomen. Het is belangrijk om de korte en lange adductoren te rekken voordat je begint met sporten. Ook kunnen versterkingsoefeningen helpen om de dijspieren te versterken, zodat het risico op letsel aanzienlijk wordt verminderd. Daarom zijn rekoefeningen vóór het sporten van essentieel belang omdat ze het risico op letsel verminderen.
Lees verder