Pijn aan de heup: oorzaken van heuppijn of pijnlijke heupen
Pijn aan de heup of heuppijn is een vervelende en invaliderende klacht. Het heupgewricht bestaat uit de heupkop en de heupkom, welke onderdeel is van het bekken en het bovenbeen. Coxalgie is pijn aan de heup door een aandoening van het heupgewricht en het weefsel rond het heupgewricht. De meest voorkomende oorzaken van heuppijn zijn heupartrose en slijmbeursontsteking. Andere mogelijke oorzaken zijn tumoren, botbreuken, heupkopafwijkingen en infecties. Bij artrose staat pijn meestal op de voorgrond, vooral bij het starten van een beweging en bij belasting. Een slijmbeursontsteking in de heup geeft pijn aan de buitenzijde van de heup, waarbij de pijn kan uitstralen naar de zijkant van het been richting de knie. Dit kan gepaard gaan met lokale roodheid, zwelling en warmte. Heuppijn na hardlopen kan duiden op een slijmbeursontsteking in de heup. Dit is een bekende hardloopblessure. Maar ook als je nooit hardloopt, kan deze slijmbeurs ontstoken raken.
Wat is heuppijn of coxalgie?
Coxalgie is
pijn aan de heup of
pijn rond het heupgewricht door een aandoening van het heupgewricht en het weefsel rond het heupgewricht.
Wat zijn de mogelijke oorzaken van pijn aan de heup?
Heuppijn kan allerlei oorzaken hebben. De
meest voorkomende oorzaken van pijn aan de heup zijn:
- heupartrose (coxartrose); en
- slijmbeursontsteking (bursitis trochanterica).
Andere oorzaken van pijn aan de heup zijn:
- tumoren (zeldzaam);
- botbreuken;
- heupkopafwijkingen; en
- infecties.
Pijn aan de heup door heupartrose
Wanneer het kraakbeen van het heupgewricht wordt aangetast door slijtage, dan spreekt men van '
artrose'. Hierbij neemt de hoogte van de kraakbeenlaag af, als gevolg waarvan het gewricht meer op elkaar komt te zitten. Artrose kenmerkt zich door klachten als stijfheid en
gewrichtspijn.
Er worden twee typen artrose van de heup onderscheiden:
- primaire artrose; en
- secundaire artrose.
Secundaire artrose
Secundair artrose kan al op jongere leeftijd optreden en is het gevolg van een reeds bestaande afwijking, zoals:
- aangeboren heupafwijkingen (bijvoorbeeld een afwijking van de vorm van de heupkom, waarbij deze te ondiep is aangelegd wat 'dysplasie' wordt genoemd);
- doorgemaakte heupontstekingen;
- bepaalde ziekten van de heup op de kinderleeftijd (bijvoorbeeld de ziekte van Perthes en de epifysiolysis capitis femoris);
- een doorgemaakt trauma zoals een gebroken heup (fractuur) of een uit de kom schieten van de heup (luxatie);
- een heupkopnecrose, ook wel osteonecrose van de heupkop genoemd of avasculaire necrose (het afsterven van de heupkop).
Primaire artrose
Bij een geleidelijke, regelmatige vermindering van de hoogte van de kraakbeenlaag van de heupkop, spreekt men van primaire artrose. Vooral oudere vrouwen hebben hier last van. Er treedt bij secundaire artrose niet alleen een vermindering van de hoogte van het kraakbeen op, maar er wordt ook botwoekeringen aan het gewricht (osteofyten) gezien.

Hardlopende vrouw /
Bron: Istock.com/MartinanPijn aan de heup door slijmbeursontsteking
Wat is het?
Een slijmbeurs is een met vloeistof gevuld zakje, een soort stootkussen dat op uitstekend botdelen zit en helpt de wrijving tussen botten en pezen te verminderen, hetgeen de beweging versoepelt. Ontsteking van de slijmbeurs –gelegen tussen spier en bot–ontstaat meestal door overbelasting door bijvoorbeeld (trap)lopen of als gevolg van een hardloopblessure door bijvoorbeeld een verkeerde trainingsopbouw of een verkeerde looptechniek.
Vrouwen
Bij vrouwen van middelbare leeftijd komt een slijmbeursontsteking van de heup vaker voor. Dit komt doordat vrouwen normaliter een breder bekken hebben dan mannen en hun voeten staan iets dichter bij elkaar, waardoor ter hoogte van de slijmbeurs iets meer druk ontstaat.
Val op de heup
Door een val op de heup kan ook een slijmbeursontsteking ontstaan. Het herstel hiervan is vaak een langdurige zaak.
Trochantair pijnsyndroom
Het trochantair pijnsyndroom geeft pijn aan de buitenkant van de heup en de
pijn is vaak erger als je loopt of op je heup ligt. In veel gevallen ontstaat dit pijnsyndroom als gevolg van veranderingen op de plek waar de pezen aan het bot vastzitten, of is de slijmbeurs ontstoken. Het pijnsyndroom is genoemd naar een uitsteeksel van het bot van het bovenbeen, de zogeheten 'trochanter'.
Wat zijn de klachten en symptomen?
Slijmbeursontsteking
Een slijmbeursontsteking geeft pijn aan de buitenzijde van de heup, waarbij de pijn kan uitstralen naar de zijkant van het been richting de knie. Dit kan gepaard gaan met lokale roodheid, zwelling en warmte. De pijn aan de heup neemt toe wanneer je loop of trap loopt, maar ook in rust is de pijn aanwezig. Meestal wordt de pijn erger bij het naar buiten brengen van de been.
Heupartrose
Heupartrose kan pijn en stijfheid veroorzaken, vooral bij de volgende activiteiten:
- het opstaan uit bed of van een stoel;
- bij het instappen van een auto;
- bij het traplopen.
Pijn bij heupartrose wordt vaak pijn ervaren in de lies en bovenbeen, met uitstralingspijn naar de bil en de knie. Het bewegen van het gewricht wordt langzaamaan steeds pijnlijker en moeilijker. Er ontstaat een mankend looppatroon. Handelingen als aandoen van schoenen en veters strikken wordt een steeds zwaardere opgave. Op een gegeven ogenblik kan de pijn zodanig zijn dat je slaap erdoor verstoord wordt. Bij artrose kunnen vooral 's ochtends de gewrichten stijf zijn. Dit wordt ook wel 'ochtendstijfheid' genoemd.
Trochantair pijnsyndroom
Bij het trochantair pijnsyndroom ervaar je pijn aan de buitenzijde van de heup. Deze pijn kan weken tot maanden aanhouden en straalt soms uit naar de zijkant van het hele
bovenbeen tot aan de knie. Soms straalt de pijn uit naar de onderrug of bil. Als je loopt of op de aangedane heup ligt, voel je de pijn.
Behandeling van pijnlijke heupen
Behandeling van een slijmbeursontsteking
Relatieve rust, dat wil zeggen de belasting verminderen of te veranderen, in combinatie met een trainingsschema van rekken en spierversterkende oefeningen, is in de meeste gevallen voldoende. Eventueel kan de pijn bestreden worden met ontstekingsremmende medicatie. Soms wordt fysiotherapie voorgeschreven en een injectie in de slijmbeurs of in de pees kan tijdelijk helpen. Een operatie is bijna nooit nodig.
Behandeling van heupartrose
Fysiotherapie of warmtetherapie geeft vaak verlichting van de klachten. Ontstekingsremmende medicijnen (NSAID's) bestrijden de 'ontstekingsverschijnselen' van het gewrichtskapsel waardoor de pijn verlicht wordt. Soms is er een indicatie voor een 'nieuwe heup', een zogeheten totale heupartroplastiek.
Wat te doen bij het trochantair pijnsyndroom
Het trochantair pijnsyndroom kan vanzelf overgaan. Fysiotherapie kan helpen en tegen de pijn kan een injectie met pijnstillende en ontstekingsremmende medicijnen nodig zijn. Als dit onvoldoende soelaas biedt, kan een operatie helpen door een orthopedisch chirurg.
Huisarts raadplegen
Raadpleeg je huisarts bij aanhoudende heuppijn of pijn in heup.
Lees verder
Reacties
Zambee, 09-06-2014
Mijn man heeft eind oktober 2013 zijn rug gebroken de L2. Nog steeds veel pijn. en vandaag is het erger dan erg. Hij kan niets meer en klaagt vooral over pijn in de heup en bilspier. Het lijkt wel of hij weer iets gebroken heeft.Hij heeft net zoveel pijn als toen, hij was toen van dak afgevallen, en nu niet gelukkig. maar herstel is er nog lang niet. Hij heeft het niet op pijnstillers maar vandaag heeft hij alles geslikt wat er maar te slikken is, en nog steeds pijn. Hij is 66. Mijn vraag is kan hij door een vreemde beweging zijn heup hebben gebroken? Of zie ik nu spoken?
Reactie infoteur, 09-06-2014
Het is verstandig om de huisartsenpost te bellen voor overleg.
Ook is het raadzaam om (na het weekend) deze klachten voor te leggen aan (één van) de personen die bij de behandeling/revalidatie van uw man betrokken zijn,
David, 18-04-2014
Ben al een tijdje aan het zoeken op internet wat ik precies heb, maar kan niet echt een antwoord vinden. Ik heb pijn in mijn rechterbeen. Het begon met wat steken af en toe in mijn heup, maar nu wordt ik met pijn in mijn hele been wakker. Mijn been is alleen niet stijf en ik heb ook geen moeite met lopen, het doet gewoon zeer en het is een zeurderige pijn. Hoop dat je weet wat het is.
MVG,
David
Reactie infoteur, 13-05-2014
Misschien heeft u dat al gedaan, maar het is het beste om uw klachten voor te leggen aan uw huisarts.
Max, 04-01-2014
Zoals 'Hendriks' omschrijft: ik heb precies hetzelfde. Ik had er echter wel minder last van toen ik in een bungalow sliep met een ander(zacht matras). Echter was het nog steeds aanwezig. Het voelt alsof de kom waar het bovenbeen in hangt pijn doet. En dit komt altijd naar voren NA het slapen en is na 1-2 uur weer weg. Maar bij het opstaan of wakker worden voelt het qua pijn als erge spierpijn! Ik hoor graag wat ik hier aan kan doen, bij voorbaat dank
Reactie infoteur, 05-01-2014
Mogelijk biedt een orthopedische matras uitkomst. Vraag uw huisarts om advies.