Slijmbeursontsteking heup: oorzaken bursitis trochanterica

Een slijmbeursontsteking of bursitis is een ontsteking van de slijmbeurs of bursa, een met vloeistof gevulde zak nabij een gewricht. Een slijmbeursontsteking in de heup staat ook wel bekend als 'bursitis trochanterica'. Wanneer deze bursa geïrriteerd of ontstoken raakt, veroorzaakt het pijn in de heup. Dit is een courante oorzaak van heuppijn. Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van een slijmbeursontsteking van de heup, zoals verwonding of trauma van de heup, overbelasting, onjuiste houding (door onder meer scoliose), stress op de zachte weefsels door een afwijkend of slecht gepositioneerd gewricht of bot (zoals beenlengteverschillen of artritis in het gewricht) en andere ziekten of aandoeningen (zoals reumatoïde artritis, jicht, psoriasis of schildklieraandoeningen). Sporadisch kan een slijmbeursontsteking in de heup het gevolg zijn van een infectie. Raadpleeg bij klachten je huisarts die een diagnose kan stellen en op basis daarvan de juiste behandeling kan voorschrijven.

Wat is een slijmbeurs?
Wat is bursitis trochanterica?
Symptomen
Oorzaken slijmbeursontsteking heup
Heupblessure of trauma
Repetitieve druk op de heup
Leeftijd en geslacht
Reumatoïde artritis en jicht
Biomechanische problemen
Problemen met de wervelkolom
Eerdere heupoperatie
Bacteriële infectie van slijmbeurs
Eerdere slijmbeursontsteking
Botsporen of kalkaanslag
Behandeling
Preventie

Wat is een slijmbeurs?

Een slijmbeurs (ook wel bursa genoemd) is een kleine, geleiachtige zak die zich op verschillende plekken in het lichaam bevindt, waaronder de schouder, elleboog, heup, knie en hiel. Ze bevatten een kleine hoeveelheid vocht en zijn gepositioneerd tussen botten en zachte weefsels en dienen als stootkussens om wrijving te verminderen. Bursitis is een ontsteking van de slijmbeurs oftewel een slijmbeursontsteking.

Wat is bursitis trochanterica?

Trochanteric bursitis is een ontsteking (zwelling) van de slijmbeurs (met vloeistof gevulde zak nabij een gewricht) aan de buitenkant (lateraal) van de heup die bekend staat als de grotere trochanter. Wanneer deze bursa geïrriteerd of ontstoken raakt, veroorzaakt het pijn in de heup. Dit is een veelvoorkomende oorzaak van heuppijn.

Symptomen

Een slijmbeursontsteking aan de heup veroorzaakt meestal de volgende symptomen:

pijn aan de buitenkant van de heup en de dij of in de bil
pijn wanneer je op de aangedane zijde ligt
pijn als je aan de buitenkant van de heup drukt
pijn die erger wordt tijdens activiteiten zoals opstaan uit een diepe stoel of uitstappen uit een auto
pijn bij traplopen

Oorzaken slijmbeursontsteking heup

Er zijn een aantal mogelijke oorzaken en risicofactoren van een slijmbeursontsteking in de heup:

Heupblessure of trauma

Vallen op de buitenkant van de heup, of een harde klap op de heup, kan ervoor zorgen dat de slijmbeurs zich vult met bloed en ontstoken raakt. Hoewel het lichaam het bloed opneemt, kan de voering van de slijmbeurs ontstoken blijven en klachten veroorzaken. Deze aandoening wordt traumatische bursitis genoemd.

Repetitieve druk op de heup

Meestal wordt een slijmbeursontsteking veroorzaakt door frequente 'minitrauma's', die dezelfde problemen kunnen veroorzaken als een enkel, ernstiger trauma. Mensen die langdurig fietsen, rennen (hardlopen) of staan, hebben mogelijk meer kans op een ontsteking als gevolg van scheurtjes in de heupen.

Leeftijd en geslacht

Vrouwen hebben over het algemeen vaker pijn aan de heup dan mannen. Hoewel mensen van elke leeftijd last kunnen krijgen van een slijmbeursontsteking in de heup, worden vooral mensen in de leeftijd van 40, 50 en 60 jaar erdoor getroffen.

Reumatoïde artritis en jicht

Bursitis ontstaat wanneer de buitenbekleding van de slijmbeurs, een synoviaal membraan, ontstoken is. Mensen die lijden aan reumatoïde artritis (een vorm van artritis), wat van invloed is op het synoviale membraan en het gewrichtskapsel, hebben meer kans op een slijmbeursontsteking. Evenzo hebben mensen die last hebben van jicht, een ontstekingsziekte waarbij uraatkristallen neerslaan in en rondom de gewrichten, meer kans op bursitis.

Biomechanische problemen

Fysieke omstandigheden die de biomechanica van de onderste ledematen veranderen, kunnen een domino-effect hebben dat pijn aan de zijkant van de heup veroorzaakt. Bijvoorbeeld artrose van de knie, lage rugpijn en gevoeligheid van de iliotibiale band (de peesplaat die ligt langs de buitenkant van de dij, van de heup tot de knie) zijn in verband gebracht met bursitis trochanterica.

Problemen met de wervelkolom

Scoliose en andere problemen met de wervelkolom, zoals een beknelde zenuw in de rug, kunnen het risico op heupbursitis vergroten. Bovendien kunnen mensen waarbij het ene been langer is dan het andere, op een manier lopen die de bursa irriteert. Het gaat hierbij om een beenlengteverschil van 1 cm of meer.

Eerdere heupoperatie

Een operatie aan of zelfs in de buurt van de heup kan de kans op het ontwikkelen van heupbursitis vergroten.

Bacteriële infectie van slijmbeurs

Een infectie van de slijmbeurs met bacteriën staat bekend als septische bursitis. Bepaalde medische aandoeningen en medicijnen onderdrukken het immuunsysteem van mensen en maken ze vatbaarder voor septische bursitis. Mensen met kanker, hiv/aids, lupus, alcoholisme, COPD en diabetes hebben bijvoorbeeld meer kans op septische bursitis.

Eerdere slijmbeursontsteking

Personen die in het verleden een slijmbeursontsteking hebben gehad, hebben meer kans dan anderen om het opnieuw te krijgen.

Botsporen of kalkaanslag

Slijmbeurzen in de heup en ander zacht weefsel kunnen geïrriteerd raken door botsporen, ook wel osteophyten genoemd, en calciumafzettingen, kleine afzettingen van calcium die vaak klein en zacht zijn maar na verloop van tijd kunnen groeien en uitharden.

Behandeling

Behandeling van een slijmbeursontsteking in de heup richt zich op het verminderen van pijn en ontsteking (zwelling), het behoud van mobiliteit en het voorkomen van invaliditeit en recidief. Aanbevelingen voor de behandeling kunnen bestaan uit een combinatie van rust, spalken en toepassing van warmte en koude. Andere behandelmogelijkheden zijn:

Het gebruiken van NSAID's, zoals ibuprofen of naproxen.
Corticosteroïd-injecties gegeven ter verlichting van pijn en het tegengaan van ontsteking.
Fysiotherapie met bewegingsoefeningen en spalken.
Operatieve ingreep wanneer andere behandelingen onvoldoende soelaas bieden.

Preventie

Omdat de meeste gevallen van slijmbeursontsteking worden veroorzaakt door overbelasting, is voorkomen beter dan genezen. Het is belangrijk om de activiteiten die het probleem kunnen veroorzaken te vermijden of aan te passen. Onderliggende uitlokkende factoren zoals beenlengteverschil, onjuiste houding of slechte sporttechniek of werkhouding, moeten worden gecorrigeerd. Pas deze basisregels toe bij het uitvoeren van activiteiten:

Doe het eerst langzaam en bouw geleidelijk aan je activiteitenniveau op.
Gebruik beperkte kracht en beperkt het steeds herhalen van bepaalde bewegingen of repetitieve activiteiten die belastend zijn voor de heupen.
Stop als er ongebruikelijke pijn optreedt.
Afvallen bij overgewicht.
Inlegzolen kunnen helpen bij een beenlengteverschil.
Handhaven van kracht en flexibiliteit van de heupspieren.
Gebruik een wandelstok of krukken gedurende een bepaalde periode als dat nodig is.