Gezwollen kaak/wang: Oorzaken van zwelling kaken of wangen

De kaak bestaat uit twee botten: de bovenkaak (het bovenste bot) en de onderkaak (het onderste bot). Het temporomandibulair gewricht verbindt de onderkaak met de schedel en maakt kauwbewegingen mogelijk. Afwijkingen van de kaakbotten of het temporomandibulair gewricht kunnen leiden tot zwelling. Ook problemen met de klieren, tanden of tandvlees kunnen zwelling rond de wang veroorzaken. De meeste oorzaken van kaakzwelling vereisen geen dringende behandeling, hoewel sommige infecties of letsels ernstig of zelfs levensbedreigend kunnen zijn zonder snelle behandeling.

• Anafylaxie
• Chronisch vermoeidheidssyndroom en gezwollen kaken
• Cushing-syndroom en zwelling van de wangen
• Infecties en gezwollen kaakgebied
• Cellulitis en zwelling van de wangen
• Ludwig’s angina
• Speekselklierinfectie
• Systemische infectie
• Tandinfectie
• Tonsillitis
• Veneuze infectie
• Andere infecties
• Medicatie
• Pre-eclampsie
• Andere mogelijke oorzaken van gezwollen kaken
• Wanneer contact opnemen met een arts
• Preventie van zwelling van de kaak
• Conclusie

Anafylaxie

Anafylaxie is een levensbedreigende allergische reactie. Het lichaam raakt in een shock, waardoor de luchtwegen vernauwen en een gezicht (inclusief de kaak), de tong en de keel kunnen opzwellen. Andere symptomen van anafylaxie zijn een lage bloeddruk, een zwakke of snelle pols, flauwvallen, misselijkheid, en ademhalingsproblemen. Antihistaminica toegediend via de mond of via een ader kunnen de allergische reactie behandelen, waardoor de zwelling in het gezicht vermindert.

Chronisch vermoeidheidssyndroom en gezwollen kaken

Myalgische encefalomyelitis (ook wel het chronisch vermoeidheidssyndroom genoemd) is een aandoening waarbij de patiënt chronische vermoeidheid ervaart die niet te verklaren is door een andere onderliggende aandoening. Bekende symptomen zijn vermoeidheid, hersenmist, onverklaarbare spierpijn of gewrichtspijn, en vergrote lymfeklieren in de nek of oksels. Daarnaast kan ook een opgezwollen kaak voorkomen.

Cushing-syndroom en zwelling van de wangen

Bij het Cushing-syndroom produceert het lichaam te veel van het hormoon cortisol. Dit kan leiden tot een gewichtstoename in verschillende lichaamsdelen, waaronder het gezicht en de wangen. Sommige patiënten met het Cushing-syndroom ontwikkelen sneller blauwe plekken. Andere symptomen zijn paarse of roze striemen, acne (huidaandoening met ontsteking van de talgklieren), en langzame wondgenezing. Onbehandeld kan het Cushing-syndroom leiden tot een hoge bloeddruk, diabetes mellitus type 2, en verlies van botmassa en spiermassa. Medicatie kan de hormonale onbalans corrigeren.

Infecties en gezwollen kaakgebied

Cellulitis en zwelling van de wangen

Cellulitis is een bacteriële huidinfectie die meestal de onderbenen aantast, maar ook het gezicht en de kaak kan doen opzwellen. Symptomen zijn onder andere koorts, blaren, kuiltjes in de huid, roodheid van de huid, en een warm aanvoelende huid. De infectie ontstaat wanneer bacteriën via een wonde of breuk in de huid het lichaam binnendringen. Wanneer de infectie zich verspreidt naar de bloedbaan, kan sepsis (bloedvergiftiging) optreden, wat een levensbedreigende complicatie is.

Ludwig’s angina

Ludwig’s angina is een zeldzame bacteriële huidinfectie onder de tong. Deze aandoening kan zwelling van de luchtwegen veroorzaken als gevolg van randproblemen.

Speekselklierinfectie

Een infectie van een speekselklier leidt vaak tot plotselinge zwelling en gevoeligheid in het getroffen gebied.

Systemische infectie

Virale infecties zoals de bof kunnen leiden tot gezwollen speekselklieren. Systemische infecties veroorzaken ook een uitbreiding van lymfeklieren in de nek, wat resulteert in gezwollen wangen.

Tandinfectie

Een infectie die begint in de tanden of het tandvlees kan zich verspreiden naar de mondweefsels en zwelling van de kaak veroorzaken. Dit type infectie kan ernstig zijn, met symptomen zoals het niet kunnen openen van de mond (mondklem), koorts, en/of ademhalingsproblemen.

Tonsillitis

Tonsillitis is een ontsteking van de keelamandelen, veroorzaakt door virussen of bacteriën. Symptomen zijn koorts, gezwollen en rode amandelen, heesheid, slikpijn, en oorpijn. Indien nodig verwijdert de arts de amandelen (tonsillen) via een operatie, bekend als een tonsillectomie.

Veneuze infectie

Een infectie van de halsader in de nek kan leiden tot gevoeligheid en zwelling bij de kaak, vaak vergezeld van systemische symptomen zoals koorts en koude rillingen.

Andere infecties

Andere infectieuze oorzaken van kaakzwelling zijn onder andere:

• een keelontsteking
• een verkoudheid
• klierkoorts
• ziekte van Lyme (bacteriële infectie veroorzaakt door tekenbeet)

Bacteriële infecties worden behandeld met antibiotica, en virale infecties met antivirale medicijnen.

Medicatie

Zelden kunnen medicijnen gezwollen lymfeklieren veroorzaken, wat kan leiden tot een gezwollen wang. Het langdurig gebruik van steroïden is bekend om een zwelling van de kaken en het gezicht te veroorzaken door vetafzettingen aan de zijkanten van het gezicht en de achterkant van de nek. Langdurig gebruik van steroïden kan ook leiden tot andere bijwerkingen zoals hoofdpijn, een dunner wordende huid, en rusteloosheid. Onder begeleiding van een arts kan het nodig zijn om de medicatie af te bouwen of stop te zetten om de gezwollen wangen te verminderen.

Pre-eclampsie

Pre-eclampsie is een aandoening die hoge bloeddruk veroorzaakt bij vrouwen rond de twintig weken zwangerschap. Deze zwangerschapstoestand veroorzaakt een aanzienlijke zwelling in de handen, voeten, benen, en gezicht. Vroege behandeling kan ernstige complicaties voor zowel moeder als kind helpen voorkomen. Indien de aandoening vergevorderd is, kan een vroege bevalling nodig zijn.

Andere mogelijke oorzaken van gezwollen kaken

Hieronder volgt een lijst met andere aandoeningen en gezondheidsproblemen die gezwollen kaken kunnen veroorzaken:

• Een bijtwond: Een wond door een beet van een dier of insect kan leiden tot infectie en zwelling.
• Kanker: Tumoren van de speekselklieren, kaakbotten of weke delen kunnen zwelling veroorzaken, hoewel dit meestal slechts één kant van de kaak betreft.
• Kaakdislocatie of -fractuur: Een breuk of dislocatie van de onderkaak kan ook zwelling in het kaakgebied veroorzaken.
• Auto-immuunziekten: Sommige auto-immuunziekten kunnen leiden tot zwelling van het gezicht en de kaken, zoals sclerodermie en systemische lupus erythematosus (SLE).

Wanneer contact opnemen met een arts

Het is belangrijk om contact op te nemen met een arts als je gezwollen kaken opmerkt, vooral als de zwelling gepaard gaat met symptomen zoals ademhalingsmoeilijkheden, koorts, ernstige pijn, of als de zwelling niet verbetert met zelfzorgmaatregelen. Ga onmiddellijk naar een spoedeisende hulp als je symptomen van anafylaxie, een ernstige allergische reactie, ervaart of als je een blessure hebt opgelopen die mogelijk een kaakfractuur kan zijn.

Preventie van zwelling van de kaak

Om zwelling van de kaak te voorkomen, kun je de volgende maatregelen overwegen:

• Goede mondhygiëne: Regelmatig tandenpoetsen en het gebruik van tandzijde kunnen helpen om tandvleesontstekingen en infecties te voorkomen.
• Bescherming tegen letsel: Het dragen van een mondbeschermer tijdens contact-sporten kan blessures aan de kaak voorkomen.
• Behandeling van allergieën: Het vermijden van bekende allergenen en het correct gebruiken van antihistaminica kan helpen om allergische reacties te beheersen.

Conclusie

Hoewel zwelling van de kaak vaak niet ernstig is en het gevolg kan zijn van veelvoorkomende aandoeningen zoals infecties of allergieën, kan het ook een teken zijn van ernstigere gezondheidsproblemen. Het is belangrijk om veranderingen in de kaak en het gezicht goed in de gaten te houden en bij twijfel altijd een arts te raadplegen.

Lees verder

• Stijve kaak: Oorzaken van kaakstijfheid (strakke kaken)
• Kaakpijn: Oorzaken en symptomen van pijnlijke kaak of kaken
• Gezwollen gezicht: Oorzaken van zwelling van gelaat
• Kaakgezwellen: Soorten odontogene cysten en tumoren
• Gebroken en ontwrichte kaak: Oorzaken en symptomen