Gezwollen gezicht: Oorzaken van zwelling van gelaat
Bij een gezwollen gezicht ontstaat een opeenhoping van vocht in de weefsels van het gezicht. De zwelling in het gezicht heeft veel verschillende oorzaken, variërend van mild tot levensbedreigend. De patiënt meldt de arts of hij pijn heeft en wat de locatie is van deze pijn, hoe lang de zwelling van het gezicht al aanwezig is, welke factoren het gezwollen gezicht verbeteren of verergeren alsook of hij kampt met andere symptomen. Hoewel sommige kleine oorzaken van een zwelling in het gelaat thuis goed te behandelen zijn, is medisch advies nodig wanneer sprake is van een infectie of een allergische reactie. Bij een ernstige gezichtszwelling of ademhalingsproblemen is onmiddellijke medische hulp noodzakelijk.

Sommige patiënten reageren allergisch op voedsel met een gezwollen gezicht als gevolg /
Bron: Jill111, PixabayAllergieën en zwelling van het gezicht
Een
allergische reactie op voedsel (
voedselallergie), stuifmeel, een
medicijn,
huidschilfers van honden of een andere stof veroorzaakt mogelijk een
ontsteking van het gezicht, en dan vooral rond de ogen en de neus.
Rode ogen,
jeukende ogen,
waterige ogen,
niezen, een
loopneus,
netelroos, een
piepende ademhaling (stridor),
ademhalingsproblemen en een gezichtszwelling zijn enkele symptomen van allergieën.
Antihistaminica bestrijden de allergische reactie.
Cellulitis en gezwollen gezicht
Cellulitis is een
bacteriële huidinfectie waarbij de patiënt mogelijk te maken krijgt met een snel opgeblazen
gezicht (of een ander lichaamsdeel) dat bovendien warm aanvoelt en een rode kleur krijgt. Gezichtspijn, een rood gezicht, hoofdpijn,
koorts,
rillingen en
spierpijn komen daarnaast ook tot stand. Wanneer deze symptomen tot uiting komen en zeker wanneer de zwelling zich verspreidt, is onmiddellijke medische hulp nodig. Onbehandeld is de ziekte dodelijk, maar dankzij een
antibioticakuur herstellen de meeste patiënten binnen de twee weken.

Vermoeidheid en concentratieproblemen treden op bij nierfalen /
Bron: Concord90, PixabayChronische nierziekte en zwelling in het gelaat
Bij een
chronische nierziekte (chronisch
nierfalen) stopt de nier geleidelijk met werken. Meestal zijn ouderen aangetast. en
Vermoeidheid,
concentratieproblemen, een
verlies van eetlust, een verminderde zin in seks (verminderd libido) en
onbedoeld gewichtsverlies, een gezwollen gezicht zijn enkele symptomen van nierfalen.
Chronische sinusitis en gezichtsoedeem
Sinussen zijn de met lucht gevulde ruimten tussen de ogen en achter het voorhoofd, de neus en de jukbeenderen. Wanneer de sinussen ontstoken of geïnfecteerd zijn, geraken ze verstopt met slijm. De druk veroorzaakt een doffe
pijn rond de ogen, een groenachtig-gele afscheiding uit de neus (
sputum), een loopneus,
congestie (verstopte sinussen), vermoeidheid,
slaapproblemen en beukende
hoofdpijn. Bij
chronische sinusitis kampt de patiënt bovendien met een gezwollen gezicht. Meestal ligt een virus aan de basis van
sinusitis. Voldoende rust nemen en
water drinken in combinatie met het nemen van vrij verkrijgbare antihistaminica behandelen deze aandoening.
Hormonale aandoeningen en gezichtszwelling
Acromegalie
Acromegalie is een zeldzame aandoening waarbij het lichaam te veel groeihormoon aanmaakt. In de meeste gevallen is de overtollige hormoonproductie het gevolg van een klein goedaardig gezwelletje in de hypofyse. Vermoeidheid, hoofdpijn,
gewrichtspijn, een
gewichtstoename en problemen met het gezichtsvermogen komen tot stand. De arts verwijdert het abnormale gezwel in de hypofyse.

Patiënten met het Cushing-syndroom hebben sneller blauwe plekken /
Bron: Dezidor, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Cushing-syndroom
Het
Cushing-syndroom komt tot stand door een verhoogde hoeveelheid cortisol in het lichaam. Deze aandoening is meestal te wijten aan het gebruik van glucocorticosteroïde medicatie, een longtumor, een
hypofysetumor (soort
hersentumor) of een bijniertumor. Door de
hormonale onbalans verschijnen volgende mogelijke symptomen bij de patiënt
- dikkere of meer lichaamsbeharing
- een abnormale menstruatie
- een afgerond en rood, gezwollen gezicht (maangezicht)
- een hoge bloeddruk (hypertensie)
- een hoge bloedsuikerspiegel (hyperglykemie)
- een laag libido (zin in seks)
- een opeenhoping van vet op de achterkant van de nek en de schouders
- een opeenhoping van vet op de borst en buik, met slanke armen en benen
- grote paarse striae (striemen)
- harige tepels (zelden)
- neerslachtigheid
- snel blauwe plekken
- stemmingswisselingen
- vruchtbaarheidsproblemen
- zwakte in de bovenarmen en dijen
De patiënt stopt geleidelijk met
corticosteroïden als deze de oorzaak zijn van het syndroom van Cushing. Tumoren verwijdert de arts chirurgisch en daarna volgt mogelijk nog
radiotherapie. Sommige patiënten hebben voorts levenslang medicatie nodig.
Kanker
Acute lymfatische leukemie
Acute lymfatische leukemie (ALL) is een vorm van
kanker die de witte bloedcellen treft. Deze ziekte komt het vaakst voor bij kinderen tussen de twee tot vijf jaar. Patiënten met deze ziekte worden erg snel ziek. Ze kampen met ernstige
vermoeidheid,
duizeligheid, een verlies van eetlust, koorts,
kortademigheid, en uiteindelijk leidt de ziekte tot
beenmergfalen (onvoldoende productie van bloedcellen). Een
bloedonderzoek bevestigt de diagnose. ALL is een ernstige aandoening die meestal wordt behandeld met agressieve
chemotherapie.
Hodgkin-lymfoom
Een
Hodgkin-lymfoom is een vorm van kanker van het lymfestelsel, dat deel uitmaakt van het immuunsysteem. Cellen in het lymfestelsel groeien hierbij abnormaal en verspreiden zich dan buiten het lymfestelsel. Vermoeidheid, een verlies van eetlust, kortademigheid,
buikpijn en koorts zijn bekende tekenen van deze aandoening. De behandeling is gebaseerd op chemotherapie en/of radiotherapie.
Longkanker
De symptomen van kanker in de longen zijn meestal afwezig in de vroege stadia, maar een gezwollen gelaat is mogelijk één van de eerste tekenen van
longkanker. Naarmate de aandoening zich ontwikkelt, zijn een
aanhoudende hoest,
bloed ophoesten, aanhoudende kortademigheid, onverklaarbare vermoeidheid en gewichtsverlies, en pijn bij het ademen of
hoestende gebruikelijke symptomen. Een zwelling in het gezicht is mogelijk het resultaat van het
vena cava superior-syndroom (verstopping van een bloedvat door een tumor). Dit is een grote ader in de
borstkas die het bloed van de bovenste helft van het lichaam naar het hart transporteert. Een obstructie (verstopping) komt tot stand doordat iets deze bloedstroom blokkeert, zoals een tumor. De kanker oefent druk uit op het been of is mogelijk uitgezaaid (
gemetastaseerd) naar de
lymfeklieren (lymfekliermetastasen) in de buurt, waardoor ze opzwellen (
gezwollen lymfeklieren).

Sommige medicijnen veroorzaken een zwelling in het gelaat /
Bron: Stevepb, PixabayMedicatie
Onmiddellijke allergische reactie
ACE-remmers zijn geneesmiddelen die een arts voorschrijft voor het behandelen van een hoge bloeddruk, een coronaire
hartziekte,
hartfalen en
diabetes mellitus (suikerziekte). In zeldzame gevallen veroorzaken deze medicijnen een allergische reactie die levensbedreigend is. Ook andere medicijnen veroorzaken mogelijk snel een allergische reactie. Kortademigheid, gezichtsoedeem,
slikproblemen,
gezwollen lippen en een
gezwollen tong zijn enkele kenmerken van deze vorm van een allergische reactie.
Vertraagde allergische reactie
Bij het
medicatie-geïnduceerde overgevoeligheidssyndroom reageert een patiënt allergisch op verschillende medicijnen. Meestal verschijnt deze zeldzame maar levensbedreigende aandoening één tot enkele weken na het gebruik van bepaalde geneesmiddelen, en dan vooral anticonvulsiva en anti-epileptica (behandeling van
epileptische aanvallen). Door de vertraagde allergische reactie ontstaan diverse symptomen zoals een
huiduitslag, koorts, gezwollen lymfeklieren en een ontsteking of schade aan meerdere organen. De patiënt krijgt het advies van de arts om meteen te stoppen met de medicatie. De patiënt krijgt andere medicijnen voorgeschreven. Verder is het belangrijk dat alle zorgverstrekkers op de hoogte zijn van deze overgevoeligheid. De meeste patiënten herstellen maar soms komen patiënten te overlijden doordat meerdere organen niet meer werken.

Hoofdpijn komt voor bij sarcoïdose /
Bron: Geralt, PixabaySarcoïdose
Sarcoïdose is een ontstekingsziekte die meestal de longen en de huid aantast, maar ook de gewrichten en ogen zijn mogelijk getroffen. Vermoeidheid, hoofdpijn, kortademigheid, een verlies van eetlust, een gezichtszwelling en gewrichtspijn zijn enkele symptomen van de zeldzame aandoening.
Schildklierproblemen en gelaatszwelling
Hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
Hypothyreoïdie treedt op wanneer de schildklier niet langer voldoende hormonen produceert. Schildklierhormonen zijn essentieel voor vele lichaamsfuncties, waaronder de ademhaling, de hartslag en het
metabolisme. Vermoeidheid, neerslachtigheid, concentratieproblemen, een gewichtstoename en spierpijn zijn beende symptomen van een te traag werkende schilklier. Schildklierhormonen zijn nodig om deze ziekte te behandelen.
Ziekte van Hashimoto en gelaatszwelling
De schildklier is een vlindervormig orgaan in de nek. Dit orgaantje is verantwoordelijk voor de productie van schildklierhormonen. Deze hormonen regelen belangrijke lichaamsfuncties, zoals de hartslag en de snelheid waarmee het lichaam voedsel omzet in energie.
De ziekte van Hashimoto is een aandoening waarbij het immuunsysteem de schildklier aanvalt, en bijgevolg te weinig schildklierhormonen geproduceerd worden. De patiënt kampt door deze
auto-immuunaandoening met vermoeidheid, concentratiestoornissen, gewichtstoename,
obstipatie, een zwelling in het gezicht en
diarree. De behandeling bestaat meestal uit hormoonvervangingstherapie om de hormoonspiegels weer te normaliseren.
Tandproblemen en gezwollen gelaat
Een gebarsten of afgebroken tand of een onbehandeld gaatje in de tand zijn risicofactoren voor een ophoping van bacteriën in de tandpulp. Een bacteriële infectie resulteert in een
tandabces (verzameling van pus en zwelling rond de tand of het tandvlees). Hierdoor krijgt de patiënt te maken met
tandpijn,
kaakpijn, een
stijve kaak en een
gezwollen kaak. De symptomen verergeren bij het drinken van warme, koude of zoete dranken. De tandarts schrijft antibiotica voor. Daarnaast is mogelijk een wortelkanaalbehandeling nodig om de geïnfecteerde zenuw te verwijderen. In de tussentijd mag de patiënt zoutwaterspoelingen en vrij verkrijgbare
pijnstillers gebruiken.
Temporomandibiulaire gewrichtsdysfunctie
Het temporomandibulair gewricht bevindt zich voor het oor en verbindt de kaak met de zijkant van het hoofd.
Temporomandibulaire dysfunctie is een pijnlijke aandoening die het gevolg is van een overmatige spanning in de kaakslijm, de verkeerde uitlijning tussen de bovenste en onderste tanden,
artritis (gewrichtsontsteking) of een verwonding van de kaak of het gezicht. Duizeligheid, een geschiedenis van hoofdpijn, een beperkt bewegingsbereik van de kaak, klikgeluiden van de kaak, pijn in de achterkant van de nek (
nekpijn), kaakpijn,
gezichtspijn en een zwelling in het gezicht zijn mogelijke tekenen van deze aandoening. De behandeling bestaat uit het laten rusten van de kaak via een zachte voeding, pijnstillers en fysiotherapie.
Uitdroging en pafferig gelaat
Bij ernstige
uitdroging houden de weefsels van het gezicht water vast, wat leidt tot een zwelling van het gezicht of wallen onder de ogen. Voldoende water drinken is nodig.

Zwangere vrouwen ervaren mogelijk ook een gelaatszwelling /
Bron: PublicDomainPictures, PixabayZwangerschap en opgezwollen gezicht
Oedeem (zwelling) van het gezicht komt vaak voor tijdens de zwangerschap. Veel zwangere vrouwen ervaren een zwelling in de handen,
de voeten, de enkels en de benen, maar ook het gelaat is mogelijk getroffen.
Andere oorzaken van oedeem in het gezicht
Andere oorzaken van een gelaatszwelling omvatten:
Geassocieerde symptomen
Symptomen die geassocieerd zijn met
oedeem in het gezicht omvatten:
- ademhalingsproblemen
- braken
- gezichtspijn
- koorts
- nekpijn
- rillingen
- roodheid van het gezicht
- wheezing (piepend geluid bij uitademing)
Lees verder