Gezwollen gezicht: Oorzaken van zwelling van gelaat

Bij een gezwollen gezicht ontstaat een opeenhoping van vocht in de weefsels van het gezicht. De zwelling in het gezicht heeft veel verschillende oorzaken, variërend van mild tot levensbedreigend. De patiënt meldt de arts of hij pijn heeft en wat de locatie is van deze pijn, hoe lang de zwelling van het gezicht al aanwezig is, welke factoren het gezwollen gezicht verbeteren of verergeren alsook of hij kampt met andere symptomen. Hoewel sommige kleine oorzaken van een zwelling in het gelaat thuis goed te behandelen zijn, is medisch advies nodig wanneer sprake is van een infectie of een allergische reactie. Bij een ernstige gezichtszwelling of ademhalingsproblemen is onmiddellijke medische hulp noodzakelijk.

• Allergieën en zwelling van het gezicht
• Cellulitis en gezwollen gezicht
• Chronische nierziekte en zwelling in het gelaat
• Chronische sinusitis en gezichtsoedeem
• Hormonale aandoeningen en gezichtszwelling
• Acromegalie
• Cushing-syndroom
• Kanker
• Acute lymfatische leukemie
• Hodgkin-lymfoom
• Longkanker
• Medicatie
• Onmiddellijke allergische reactie
• Vertraagde allergische reactie
• Sarcoïdose
• Schildklierproblemen en gelaatszwelling
• Hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
• Ziekte van Hashimoto en gelaatszwelling
• Tandproblemen en gezwollen gelaat
• Temporomandibiulaire gewrichtsdysfunctie
• Uitdroging en pafferig gelaat
• Zwangerschap en opgezwollen gezicht
• Andere oorzaken van oedeem in het gezicht
• Geassocieerde symptomen

Allergieën en zwelling van het gezicht

Een allergische reactie op voedsel (voedselallergie), stuifmeel, een medicijn, huidschilfers van honden of een andere stof veroorzaakt mogelijk een ontsteking van het gezicht, en dan vooral rond de ogen en de neus. Rode ogen, jeukende ogen, waterige ogen, niezen, een loopneus, netelroos, een piepende ademhaling (stridor), ademhalingsproblemen en een gezichtszwelling zijn enkele symptomen van allergieën. Antihistaminica bestrijden de allergische reactie.

Cellulitis en gezwollen gezicht

Cellulitis is een bacteriële huidinfectie waarbij de patiënt mogelijk te maken krijgt met een snel opgeblazen gezicht (of een ander lichaamsdeel) dat bovendien warm aanvoelt en een rode kleur krijgt. Gezichtspijn, een rood gezicht, hoofdpijn, koorts, rillingen en spierpijn komen daarnaast ook tot stand. Wanneer deze symptomen tot uiting komen en zeker wanneer de zwelling zich verspreidt, is onmiddellijke medische hulp nodig. Onbehandeld is de ziekte dodelijk, maar dankzij een antibioticakuur herstellen de meeste patiënten binnen de twee weken.

Chronische nierziekte en zwelling in het gelaat

Bij een chronische nierziekte (chronisch nierfalen) stopt de nier geleidelijk met werken. Meestal zijn ouderen aangetast. en Vermoeidheid, concentratieproblemen, een verlies van eetlust, een verminderde zin in seks (verminderd libido) en onbedoeld gewichtsverlies, een gezwollen gezicht zijn enkele symptomen van nierfalen.

Chronische sinusitis en gezichtsoedeem

Sinussen zijn de met lucht gevulde ruimten tussen de ogen en achter het voorhoofd, de neus en de jukbeenderen. Wanneer de sinussen ontstoken of geïnfecteerd zijn, geraken ze verstopt met slijm. De druk veroorzaakt een doffe pijn rond de ogen, een groenachtig-gele afscheiding uit de neus (sputum), een loopneus, congestie (verstopte sinussen), vermoeidheid, slaapproblemen en beukende hoofdpijn. Bij chronische sinusitis kampt de patiënt bovendien met een gezwollen gezicht. Meestal ligt een virus aan de basis van sinusitis. Voldoende rust nemen en water drinken in combinatie met het nemen van vrij verkrijgbare antihistaminica behandelen deze aandoening.

Hormonale aandoeningen en gezichtszwelling

Acromegalie

Acromegalie is een zeldzame aandoening waarbij het lichaam te veel groeihormoon aanmaakt. In de meeste gevallen is de overtollige hormoonproductie het gevolg van een klein goedaardig gezwelletje in de hypofyse. Vermoeidheid, hoofdpijn, gewrichtspijn, een gewichtstoename en problemen met het gezichtsvermogen komen tot stand. De arts verwijdert het abnormale gezwel in de hypofyse.

Cushing-syndroom

Het Cushing-syndroom komt tot stand door een verhoogde hoeveelheid cortisol in het lichaam. Deze aandoening is meestal te wijten aan het gebruik van glucocorticosteroïde medicatie, een longtumor, een hypofysetumor (soort hersentumor) of een bijniertumor. Door de hormonale onbalans verschijnen volgende mogelijke symptomen bij de patiënt

• dikkere of meer lichaamsbeharing
• een abnormale menstruatie
• een afgerond en rood, gezwollen gezicht (maangezicht)
• een hoge bloeddruk (hypertensie)
• een hoge bloedsuikerspiegel (hyperglykemie)
• een laag libido (zin in seks)
• een opeenhoping van vet op de achterkant van de nek en de schouders
• een opeenhoping van vet op de borst en buik, met slanke armen en benen
• grote paarse striae (striemen)
• harige tepels (zelden)
• neerslachtigheid
• snel blauwe plekken
• stemmingswisselingen
• vruchtbaarheidsproblemen
• zwakte in de bovenarmen en dijen

De patiënt stopt geleidelijk met corticosteroïden als deze de oorzaak zijn van het syndroom van Cushing. Tumoren verwijdert de arts chirurgisch en daarna volgt mogelijk nog radiotherapie. Sommige patiënten hebben voorts levenslang medicatie nodig.

Kanker

Acute lymfatische leukemie

Acute lymfatische leukemie (ALL) is een vorm van kanker die de witte bloedcellen treft. Deze ziekte komt het vaakst voor bij kinderen tussen de twee tot vijf jaar. Patiënten met deze ziekte worden erg snel ziek. Ze kampen met ernstige vermoeidheid, duizeligheid, een verlies van eetlust, koorts, kortademigheid, en uiteindelijk leidt de ziekte tot beenmergfalen (onvoldoende productie van bloedcellen). Een bloedonderzoek bevestigt de diagnose. ALL is een ernstige aandoening die meestal wordt behandeld met agressieve chemotherapie.

Hodgkin-lymfoom

Een Hodgkin-lymfoom is een vorm van kanker van het lymfestelsel, dat deel uitmaakt van het immuunsysteem. Cellen in het lymfestelsel groeien hierbij abnormaal en verspreiden zich dan buiten het lymfestelsel. Vermoeidheid, een verlies van eetlust, kortademigheid, buikpijn en koorts zijn bekende tekenen van deze aandoening. De behandeling is gebaseerd op chemotherapie en/of radiotherapie.

Longkanker

De symptomen van kanker in de longen zijn meestal afwezig in de vroege stadia, maar een gezwollen gelaat is mogelijk één van de eerste tekenen van longkanker. Naarmate de aandoening zich ontwikkelt, zijn een aanhoudende hoest, bloed ophoesten, aanhoudende kortademigheid, onverklaarbare vermoeidheid en gewichtsverlies, en pijn bij het ademen of hoestende gebruikelijke symptomen. Een zwelling in het gezicht is mogelijk het resultaat van het vena cava superior-syndroom (verstopping van een bloedvat door een tumor). Dit is een grote ader in de borstkas die het bloed van de bovenste helft van het lichaam naar het hart transporteert. Een obstructie (verstopping) komt tot stand doordat iets deze bloedstroom blokkeert, zoals een tumor. De kanker oefent druk uit op het been of is mogelijk uitgezaaid (gemetastaseerd) naar de lymfeklieren (lymfekliermetastasen) in de buurt, waardoor ze opzwellen (gezwollen lymfeklieren).

Medicatie

Onmiddellijke allergische reactie

ACE-remmers zijn geneesmiddelen die een arts voorschrijft voor het behandelen van een hoge bloeddruk, een coronaire hartziekte, hartfalen en diabetes mellitus (suikerziekte). In zeldzame gevallen veroorzaken deze medicijnen een allergische reactie die levensbedreigend is. Ook andere medicijnen veroorzaken mogelijk snel een allergische reactie. Kortademigheid, gezichtsoedeem, slikproblemen, gezwollen lippen en een gezwollen tong zijn enkele kenmerken van deze vorm van een allergische reactie.

Vertraagde allergische reactie

Bij het medicatie-geïnduceerde overgevoeligheidssyndroom reageert een patiënt allergisch op verschillende medicijnen. Meestal verschijnt deze zeldzame maar levensbedreigende aandoening één tot enkele weken na het gebruik van bepaalde geneesmiddelen, en dan vooral anticonvulsiva en anti-epileptica (behandeling van epileptische aanvallen). Door de vertraagde allergische reactie ontstaan diverse symptomen zoals een huiduitslag, koorts, gezwollen lymfeklieren en een ontsteking of schade aan meerdere organen. De patiënt krijgt het advies van de arts om meteen te stoppen met de medicatie. De patiënt krijgt andere medicijnen voorgeschreven. Verder is het belangrijk dat alle zorgverstrekkers op de hoogte zijn van deze overgevoeligheid. De meeste patiënten herstellen maar soms komen patiënten te overlijden doordat meerdere organen niet meer werken.

Sarcoïdose

Sarcoïdose is een ontstekingsziekte die meestal de longen en de huid aantast, maar ook de gewrichten en ogen zijn mogelijk getroffen. Vermoeidheid, hoofdpijn, kortademigheid, een verlies van eetlust, een gezichtszwelling en gewrichtspijn zijn enkele symptomen van de zeldzame aandoening.

Schildklierproblemen en gelaatszwelling

Hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)

Hypothyreoïdie treedt op wanneer de schildklier niet langer voldoende hormonen produceert. Schildklierhormonen zijn essentieel voor vele lichaamsfuncties, waaronder de ademhaling, de hartslag en het metabolisme. Vermoeidheid, neerslachtigheid, concentratieproblemen, een gewichtstoename en spierpijn zijn beende symptomen van een te traag werkende schilklier. Schildklierhormonen zijn nodig om deze ziekte te behandelen.

Ziekte van Hashimoto en gelaatszwelling

De schildklier is een vlindervormig orgaan in de nek. Dit orgaantje is verantwoordelijk voor de productie van schildklierhormonen. Deze hormonen regelen belangrijke lichaamsfuncties, zoals de hartslag en de snelheid waarmee het lichaam voedsel omzet in energie. De ziekte van Hashimoto is een aandoening waarbij het immuunsysteem de schildklier aanvalt, en bijgevolg te weinig schildklierhormonen geproduceerd worden. De patiënt kampt door deze auto-immuunaandoening met vermoeidheid, concentratiestoornissen, gewichtstoename, obstipatie, een zwelling in het gezicht en diarree. De behandeling bestaat meestal uit hormoonvervangingstherapie om de hormoonspiegels weer te normaliseren.

Tandproblemen en gezwollen gelaat

Een gebarsten of afgebroken tand of een onbehandeld gaatje in de tand zijn risicofactoren voor een ophoping van bacteriën in de tandpulp. Een bacteriële infectie resulteert in een tandabces (verzameling van pus en zwelling rond de tand of het tandvlees). Hierdoor krijgt de patiënt te maken met tandpijn, kaakpijn, een stijve kaak en een gezwollen kaak. De symptomen verergeren bij het drinken van warme, koude of zoete dranken. De tandarts schrijft antibiotica voor. Daarnaast is mogelijk een wortelkanaalbehandeling nodig om de geïnfecteerde zenuw te verwijderen. In de tussentijd mag de patiënt zoutwaterspoelingen en vrij verkrijgbare pijnstillers gebruiken.

Temporomandibiulaire gewrichtsdysfunctie

Het temporomandibulair gewricht bevindt zich voor het oor en verbindt de kaak met de zijkant van het hoofd. Temporomandibulaire dysfunctie is een pijnlijke aandoening die het gevolg is van een overmatige spanning in de kaakslijm, de verkeerde uitlijning tussen de bovenste en onderste tanden, artritis (gewrichtsontsteking) of een verwonding van de kaak of het gezicht. Duizeligheid, een geschiedenis van hoofdpijn, een beperkt bewegingsbereik van de kaak, klikgeluiden van de kaak, pijn in de achterkant van de nek (nekpijn), kaakpijn, gezichtspijn en een zwelling in het gezicht zijn mogelijke tekenen van deze aandoening. De behandeling bestaat uit het laten rusten van de kaak via een zachte voeding, pijnstillers en fysiotherapie.

Uitdroging en pafferig gelaat

Bij ernstige uitdroging houden de weefsels van het gezicht water vast, wat leidt tot een zwelling van het gezicht of wallen onder de ogen. Voldoende water drinken is nodig.

Zwangerschap en opgezwollen gezicht

Oedeem (zwelling) van het gezicht komt vaak voor tijdens de zwangerschap. Veel zwangere vrouwen ervaren een zwelling in de handen, de voeten, de enkels en de benen, maar ook het gelaat is mogelijk getroffen.

Andere oorzaken van oedeem in het gezicht

Andere oorzaken van een gelaatszwelling omvatten:

• een aandoening aan de urinewegen
• een hart- en vaataandoening
• een infectie in de mond, de tanden of het tandvlees
• een leverziekte
• een slaapgebrek
• een slechte voeding
• een trauma aan het gezicht of het hoofd
• het drinken van veel alcohol
• het onjuist gebruik van cosmetica
• langdurige honger
• ooginfecties: bacteriële ooginfecties, virale ooginfecties, ooginfecties veroorzaakt door schimmels en parasitaire ooginfecties

Geassocieerde symptomen

Symptomen die geassocieerd zijn met oedeem in het gezicht omvatten:

• ademhalingsproblemen
• braken
• gezichtspijn
• koorts
• nekpijn
• rillingen
• roodheid van het gezicht
• wheezing (piepend geluid bij uitademing)

Lees verder

• Oedeem (vochtretentie): Getroffen lichaamsdelen en oorzaken
• Gezwollen bovenlip (bovenlipzwelling): Oorzaken & symptomen
• Gezwollen kaak/wang: Oorzaken van zwelling kaken of wangen
• Gezwollen ogen & oogleden: Oorzaken, symptomen & behandeling
• Gezwollen slapen: Zwelling van slaap aan zijkant van hoofd