Galactorroe: Afscheiding uit tepel, niet door zwangerschap

Galactorroe: Afscheiding uit tepel, niet door zwangerschap Een melkwitte tepelafscheiding komt soms tot stand door hormonale veranderingen: tijdens de zwangerschap en de borstvoedingsperiode, alsook tijdens de puberteit bij meisjes. Dit normale verschijnsel vereist geen bezoek aan de arts. De melkachtige afscheiding uit de tepel duidt vaak op een verhoogd prolactineniveau in het bloed (hyperprolactinemie). Het hormoon prolactine wordt gevormd door de hypofyse in de hersenen. Dit hormoon zorgt ervoor dat borstklierweefsel zich ontwikkelt en stimuleert bovendien de melkproductie. Wanneer de melkwitte tepelafscheiding op andere momenten tot uiting komt, wijst dit vaak op een probleem en is sprake van galactorree (galactorroe). Dit kent tal van oorzaken met ook verschillende behandelingen.

Epidemiologie van aandoening

Galactorroe komt voor bij 5-20% van de vrouwen, zelfs bij vrouwen die nog nooit kinderen gehad hebben en bij vrouwen na de menopauze. Galactorroe komt ook voor bij mannen, pasgeboren baby's en adolescenten van beide geslachten.

Oorzaken van melkwitte afscheiding uit tepel van borst(en)

Een overmatige borststimulatie, bijwerkingen van medicijnen of aandoeningen dragen bij aan galactorroe, al is het niet altijd duidelijk waarom de afscheiding uit de tepel tot stand komt. Vaak is galactorroe het gevolg van verhoogde niveaus van prolactine (hyperprolactinemie), het hormoon dat de melkproductie stimuleert wanneer een vrouw een baby krijgt.

Aandoeningen

Enkele aandoeningen leiden sneller tot een melkwitte tepelafscheiding:

Omgevingsfactoren

Diverse medicijnen tasten mogelijk het centrale zenuwstelsel aan en veroorzaken dan galactorroe. Dit gebeurt bij orale (via de mond ingenomen) contraceptiva, sedativa, antidepressiva, antipsychotica, opioïden (krachtige (pijnstillers)) en medicijnen voor het behandelen van een verhoogde bloeddruk. Drugsmisbruik in de vorm van het gebruik van cocaïne, marihuana of opioïden (krachtige pijnstillende geneesmiddelen) leidt ook sneller tot galactorroe. De melkachtige tepelafscheiding verschijnt soms ook door het gebruik van kruidensupplementen, zoals venkel, anijs of fenegriekzaad. Verder veroorzaakt een overdreven manipulatie aan de borst (bijvoorbeeld tijdens de seksuele activiteit, langdurige wrijving door kleding of overmatige zelfborstonderzoeken) een tepelafscheiding uit meerdere kanalen. Dit is geen ernstige oorzaak, maar een doktersbezoek is toch aangewezen om borstkanker uit te sluiten.

Galactorree bij mannen en zuigelingen

Mannen
Mannen kampen mogelijk ook met een melkwitte tepelafscheiding. Dit is vaak geassocieerd met een testosterondeficiëntie (mannelijk hypogonadisme: onvoldoende ontwikkeling van de geslachtsklieren) en treedt meestal op bij een borstvergroting (gynaecomastie: borstontwikkeling bij de man). Erectiestoornissen en een gebrek aan libido (geen zin in seks) zijn mogelijk ook geassocieerd met testosterondeficiëntie.

Pasgeborenen
Zuigelingen kampen soms met galactorroe. Tijdens de zwangerschap van de moeder ontstaan bij de moeder hoge oestrogeenspiegels, die dit doorgekregen hebben van de moeder waardoor de melkklieren geactiveerd zijn. Baby’s hebben bijgevolg een vergroting van het borstweefsel met galactorroe tot gevolg. De oestrogeenspiegels van de baby verlagen geleidelijk waardoor dit symptoom verdwijnt nadat de baby circa twee maanden oud is.

Symptomen

De patiënt heeft een aanhoudende of intermitterende (met tussenpozen) afscheiding die uit de tepel verschijnt. De afscheiding komt spontaan tot stand of verschijnt met handmatige druk. Verder komt de tepelafscheiding uit meerdere melkkanalen. Één of beide borsten zijn verder aangetast. Bij vrouwen is de menstruatie afwezig of onregelmatig. Verder kampen sommige patiënten met hoofdpijn of problemen met het gezichtsvermogen. Een verminderd libido (minder seksuele verlangens) komt voor. Mannen kampen sneller met erectiestoornissen. Verder ervaren sommige patiënten meer haargroei op de kin of borst. Acne is tot slot een ander symptoom dat vaak vergezeld gaat met galactorree.

Alarmsymptomen

Wanneer een patiënt kampt met aanhoudende spontane afscheiding uit de tepels van één of beide borsten en de vrouw is niet zwanger of geeft geen borstvoeding, dan is het verstandig om een arts te raadplegen. Sommige patiënten verliezen spontaan een tepelafscheiding die bloederig, geel of waterig is. Dit teken vereist onmiddellijke medische aandacht, omdat dit soms wijst in de richting van een onderliggende vorm van borstkanker.

Diagnose en onderzoeken

De patiënt krijgt eerst een lichamelijk onderzoek, bekijkt het borstweefsel en de tepel nauwkeurig en probeert een beetje vloeistof uit de tepel te krijgen. Hij laat deze vloeistof analyseren om te zien of vetdruppels aanwezig zijn in de vloeistof, hetgeen duidt op de diagnose van galactorroe. Verder is een bloedonderzoek nodig om de prolactineniveaus en de waarden van het schildklierstimulerend hormoon te controleren. Ook krijgt een vruchtbare vrouw een zwangerschapstest om een zwangerschap uit te sluiten als mogelijke oorzaak van de tepelafscheiding. Indien de arts tijdens het lichamelijk onderzoek een knobbeltje in de borst vindt of andere verdachte veranderingen opmerkt in de borst of tepel, dan is een mammografie en/of echografie geïndiceerd. Een MRI-scan van de hersenen is nodig wanneer de symptomen van de patiënt wijzen in de richting van een tumor of een andere afwijking van de hypofyse, of als het bloedonderzoek een verhoogd prolactineniveau onthult.

Behandeling van galactorroe

Zelfzorg

De patiënt zorgt dat hij de tepel(s) niet overstimuleert. Het is verder verstandig om kledij te dragen die niet wrijft tegen de tepels.

Professionele medische behandeling

Als medicatie mogelijk aan de basis ligt van galactorroe, moet de patiënt dit medicijn stopzetten en andere medicatie innemen. Medicatie is inzetbaar voor het behandelen van een te traag werkende schildklier. Heeft de patiënt een tumor, dan is chirurgie, radiotherapie en/of chemotherapie noodzakelijk. Indien de exacte oorzaak van galactorroe niet bekend is, krijgt de patiënt medicatie om de effecten van prolactine te blokkeren of om de hoeveelheid prolactine in het lichaam te verlagen. Een vermindering van het prolactineniveau in het lichaam stopt de melkwitte tepelafscheiding.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Pijnlijke tepelPijnlijke tepelEen pijnlijke tepel ontstaat vaak bij vrouwen, maar soms ook bij mannen. Het is een vervelend gevoel, want tepels schure…
Niplette, een eenvoudige oplossing voor ingetrokken tepelsEen groot deel van de vrouwen heeft last van ingetrokken of platte tepels. Vrouwen kunnen zich hierdoor minder aantrekke…
Borstvoeding met ingetrokken of vlakke tepelsBorstvoeding met ingetrokken of vlakke tepelsZo'n tien procent van de vrouwen heeft een vlakke of ingetrokken tepel. Hoewel dit verschijnsel over het algemeen onschu…
Borstvoeding: Techniek en veelvoorkomende problemenBorstvoeding: Techniek en veelvoorkomende problemenWanneer je je baby borstvoeding wilt geven zul je dit de eerste weken na de geboorte zo’n acht tot twaalf keer per dag d…

Gezwollen gezicht: Oorzaken van zwelling van gelaatGezwollen gezicht: Oorzaken van zwelling van gelaatBij een gezwollen gezicht ontstaat een opeenhoping van vocht in de weefsels van het gezicht. De zwelling in het gezicht…
Hyperosmie (verhoogde reukzin): Toegenomen reukvermogenHyperosmie (verhoogde reukzin): Toegenomen reukvermogenHyperosmie is een zeldzame aandoening waarbij een patiënt een verhoogde reukzin heeft. Dit toegenomen vermogen om geuren…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 26 mei 2018;
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Common nipple problems and their causes, https://www.medicalnewstoday.com/articles/321927.php
  • Diagnosis, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/galactorrhea/diagnosis-treatment/drc-20350434
  • Galactorrhea, https://en.wikipedia.org/wiki/Galactorrhea
  • Galactorrhea, https://familydoctor.org/condition/galactorrhea/
  • GALACTORRHEA, https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/galactorrhea
  • Overview, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/galactorrhea/symptoms-causes/syc-20350431
  • Tepelafscheiding: Oorzaken afscheiding uit tepel van borst, https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/184083-tepelafscheiding-oorzaken-afscheiding-uit-tepel-van-borst.html
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-09-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.