Hyperprolactinemie: Verhoogde prolactinewaarden in het bloed

Hyperprolactinemie: Verhoogde prolactinewaarden in het bloed Hyperprolactinemie is een toestand waarbij zich abnormaal hoge niveaus van prolactine in het bloed bevinden. Prolactine is een peptidehormoon geproduceerd door de voorkwab van de hypofyse in de hersenen. Prolactine stimuleert de melkafscheiding en speelt een vitale rol bij de ontwikkeling van de borsten tijdens de zwangerschap. Deze toestand is bijgevolg normaal tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode, maar soms wijst dit wel op een ziekte. Ook het gebruik van bepaalde medicijnen leidt mogelijk tot hogere prolactinewaarden in het bloed. Een bloedonderzoek onthult de toestand. Onvruchtbaarheid, wijzigingen in de menstruatie en minder zin in seks zijn enkele symptomen van overmatig veel prolactine in het bloed. De arts behandelt patiënten met hyperprolactinemie vaak met medicijnen, al zijn ook andere behandelingen beschikbaar. De prognose is over het algemeen goed al is soms wel langdurige therapie met medicatie nodig.

Oorzaken van hoge niveaus prolactine in bloed

Het is normaal om tijdens de zwangerschap hogere prolactinespiegels in het bloed te hebben / Bron: PublicDomainPictures, PixabayHet is normaal om tijdens de zwangerschap hogere prolactinespiegels in het bloed te hebben / Bron: PublicDomainPictures, Pixabay

Fysiologisch

Fysiologische hyperprolactinemie komt voor tijdens de zwangerschap, de borstvoeding en ernstige stress, evenals tijdens de slaap en de geslachtsgemeenschap. Borstwandstimulatie veroorzaakt eveneens mogelijk hyperprolactinemie.

Aandoeningen

Hyperprolactinemie heeft veel oorzaken. Soms is een verhoogd prolactinegehalte in het bloed ook het gevolg van een ziekte.

Medicatie

De normale regulatie van prolactinespiegels is soms verstoord door het gebruik van geneesmiddelen. Dit geldt vooral voor medicatie de arts inzet voor het behandelen van:

Symptomen

Vrouwen

Hyperprolactinemie veroorzaakt galactorroe (productie en spontane stroom van moedermelk, niet veroorzaakt door de zwangerschap). Niet alle vrouwen met galactorroe hebben echter hyperprolactinemie. Verder treden er problemen op met de menstruatie zoals een afwezige menstruatie of een onregelmatige menstruatie. Ook zijn symptomen van oestrogeendeficiëntie aanwezig. De puberteit is vertraagd of gestopt. Vrouwen hebben tevens een verminderd libido (minder zin in seks). Tevens treedt sneller vaginale droogte op, hetgeen leidt tot pijn tijdens de geslachtsgemeenschap. Onvruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid) of een verminderde vruchtbaarheid komen ook voor. Op de lange termijn is osteoporose (verlies van botmassa met risico op botbreuken) tot slot een mogelijk gevolg van hyperprolactinemie, vooral bij vrouwen.

Mannen

Bij mannen treden mogelijk hypogonadisme (onderontwikkeling van geslachtsklieren), een vertraagde of gestopte puberteit, mannelijke onvruchtbaarheid / een verminderde vruchtbaarheid en erectiestoornissen op. Mannen kampen af en toe met milde gynaecomastie (borstontwikkeling). Een vertraagde of gestopte puberteit bij jongens is tot slot een ander mogelijk kenmerk van hyperprolactinemie.

Hypofysetumor

Bovendien treden hoofdpijn en/of gezichtsvelddefecten op als er een hypofysetumor is (vaker bij mannen).

Een bloedonderzoek onthult de verhoogde prolactineniveaus in het bloed / Bron: Frolicsomepl, PixabayEen bloedonderzoek onthult de verhoogde prolactineniveaus in het bloed / Bron: Frolicsomepl, Pixabay

Diagnose en onderzoeken

Normale niveaus van het prolactineniveau in het bloed bedragen minder dan 500 mIU / L (20 ng / ml of μg / L) voor vrouwen en minder dan 450 mI U / L voor mannen. Licht verhoogde prolactinespiegels (400-600 mU / L) kunnen fysiologisch en asymptomatisch zijn, maar hogere niveaus vereisen een diagnose. Niveaus boven 5000 mU / L duiden altijd op de aanwezigheid van een prolactine-afscheidende hypofysetumor. Hyperprolactinemie moet worden bevestigd door een herhaald bloedonderzoek. Verdere onderzoeken zijn geschikt nadat fysiologische en medicamenteuze oorzaken zijn uitgesloten: De arts zet dan mogelijk nog een gezichtsveldonderzoek, een röntgenfoto, een CT-scan en/of een MRI-scan van de hypofyse in.

Behandeling van hyperprolactinemie

Hyperprolactinemie behandelt de arts meestal om de langetermijneffecten van oestrogeendeficiëntie of testosterondeficiëntie bij de man te voorkomen. Er is geen behandeling nodig voor lichte verhogingen (400-1000 mU / L) met behoud van een normale menstruatie (of normale mannelijke testosteronniveaus).

Medicijnen behandelen hyperprolactinemie / Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen behandelen hyperprolactinemie / Bron: Stevepb, Pixabay

Medicatie

Hyperprolactinemie behandelt de arts met een dopamine-agonist. Bijwerkingen, die in een minderheid van gevallen optreden, omvatten misselijkheid en braken, duizeligheid en flauwvallen, constipatie en koude handen en voeten. Hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier) behandelt de arts met synthetisch schildklierhormoon, zodat de prolactinespiegels weer normaliseren. Als hoge prolactinewaarden in het bloed veroorzaakt zijn door voorgeschreven medicijnen, schrijft de arts indien mogelijk andere soorten medicijnen voor.

Chirurgie

De arts voert mogelijk een operatie uit om een aanwezige tumor te verwijderen. Chirurgie is eveneens inzetbaar als geneesmiddelen niet effectief zijn. Soms is een operatie nodig als de tumor het gezichtsvermogen aantast.

Radiotherapie

Is medicatie of een operatie niet effectief, dan zet de arts radiotherapie in om een tumor te verkleinen.

Prognose van verhoogde waarden van prolactine in bloed

Bij het merendeel van de patiënten is een dopamine-agonist de eerste en enige therapie die op lange termijn inzetbaar is. Prolactinomen krimpen gewoonlijk in omvang door het gebruik van een dopamine-agonist. Als de patiënt echter stopt met de therapie, keert hyperprolactinemie echter meestal terug.

Complicaties van hoge prolactinewaarden in bloed

Complicaties van de medicatie omvatten pulmonale, retroperitoneale en pericardiale fibrotische reacties en hartklepletsels (indien gebruikt in hogere doses bij de ziekte van Parkinson). Patiënten moeten zorgvuldig worden gecontroleerd, hoewel dergelijke nadelige effecten zeer zeldzaam zijn.

Lees verder

© 2019 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Prolactinoom: Goedaardige hypofysetumor met onvruchtbaarheidProlactinoom: Goedaardige hypofysetumor met onvruchtbaarheidEen prolactinoom is een goedaardige hypofysetumor die het hormoon prolactine produceert. Hierdoor ontstaat een verhoogd…
Hoe wordt prolactinoom (tumor aan de hypofyse) behandeld?Hoe wordt prolactinoom (tumor aan de hypofyse) behandeld?Door prolactinoom is de hormoon huishouding in de war, waardoor de vrouw verminderd vruchtbaar en de man minder seksueel…
Uitblijven menstruatie na zwangerschap en prolactineUitblijven menstruatie na zwangerschap en prolactineProlactine is de veroorzaker van het uitblijven van de menstruatie na de zwangerschap. Prolactine is een hormoon dat ond…
Prolactinoom: hormoonproducerend gezwel in de hypofyseProlactinoom: hormoonproducerend gezwel in de hypofyseEen (meestal) goedaardige tumor in de hypofyse die te veel prolactine produceert. Normaal gesproken zorgt het hormoon pr…

Gevoelloze borsten: oorzaken van een doof gevoel in de borstGevoelloze borsten: oorzaken van een doof gevoel in de borstGevoelloze borsten of een gevoelloze borst is een euvel dat niet vaak voorkomt bij een vrouw. Het kan voor onrust zorgen…
Aambeien (hemorroïden) – verzachtende tips & adviezenAambeien (hemorroïden) – verzachtende tips & adviezenAambeien (hemorroïden) behoren tot de meest voorkomende kwalen. Ruim driekwart van alle volwassenen heeft er wel eens la…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 27 maart 2019:
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • HYPERPROLACTINAEMIA, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 981-982
  • Hyperprolactinaemia, https://en.wikipedia.org/wiki/Hyperprolactinaemia
  • Hyperprolactinemia, https://www.hormone.org/diseases-and-conditions/pituitary/hyperprolactinemia
  • Afbeelding bron 1: PublicDomainPictures, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Frolicsomepl, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Stevepb, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-09-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.