Tintelingen: oorzaken van een tintelend gevoel in lichaam

Tintelingen voelen in je lichaam, bijvoorbeeld in je armen, handen, benen, voeten, gezicht, lippen of elders, is een vreemde gewaarwording. Iedereen kent wel het tintelende gevoel van slapende ledematen. Abnormale sensaties of gewaarwordingen door het hele lichaam, zoals tintelingen, worden 'paresthesieën' genoemd. Paresthesie is een stoornis in de gevoelswaarneming, waarbij tintelingen, kriebelingen of jeuk gevoeld worden. Tintelingen worden vaak veroorzaakt door zenuwbeschadiging of een onderliggende aandoening of ziekte. Het is belangrijk om tintelingen aan te pakken; het kan uiteindelijk leiden tot gevoelloosheid in het getroffen gebied. Veel mogelijke problemen worden geassocieerd met tintelingen in het lichaam, waaronder zenuwbeschadiging, een paniekaanval (hyperventilatie), een tumor, multiple sclerose, diabetes, alcoholgebruik, roken, etc. Als je een tintelend gevoel ervaart dat niet verdwijnt, raadpleeg dan je huisarts.

• Tintelingen in het (hele) lichaam
• Zenuwletsel
• Angst- of paniekaanval (hyperventilatie)
• Eenzijdige tintelingen door migraine
• Tintelingen door een tumor
• Multiple sclerose
• Metabolische stoornissen
• Alcohol en tabak
• Diabetes
• Vitamine B12-tekort
• Trage schildklier
• Bloedsomloopstoornissen
• Auto-immuunziekten
• Infecties
• Medicijnen en gifstoffen

Tintelingen in het (hele) lichaam

Een tintelend gevoel kan optreden bij een waaier aan medische aandoeningen. Elke verandering in de zenuwfunctie kan leiden tot ongebruikelijke sensaties, zoals tintelingen, branderigheid, gevoel van speldenprikken, jeuk en gevoelloosheid. Het komt vaak voor dat je een combinatie van deze gewaarwordingen ervaart. Zenuwletsel, stofwisselingsaandoeningen, verstoringen van de bloedstroom, auto-immuunziekten, infecties en toxines (gifstoffen) behoren tot de mogelijke boosdoeners van een tintelend gevoel. Het bepalen van de oorzaak kan voor een arts een ware uitdaging zijn. Naast een grondig lichamelijk onderzoek, zijn diagnostische testen vaak nodig voor een nauwkeurige diagnose.

Zenuwletsel

Zenuwbeschadigingen, zoals beknelde zenuwen, kunnen overal in het lichaam voorkomen en resulteren vaak in een tintelend gevoel. Zenuwbeschadigingen kunnen op den duur leiden tot zenuwlittekenweefsel. Het contact met de spier wordt niet hersteld., waarbij de kans op permanente schade toeneemt. Het is daarom verstandig om zo snel mogelijk medische hulp in te schakelen bij zenuwletsel. Zenuwletsel kan worden behandeld door middel van fysiotherapie, medicatie, immobilisatie of door een operatie.

Angst- of paniekaanval (hyperventilatie)

Als je tintelende gevoel gepaard gaat met piekeren, angst, zweten, duizeligheid of oorsuizen, dan kan dit worden veroorzaakt door een paniekaanval of een angststoornis. Het is voor veel mensen moeilijk om te accepteren dat hun fysieke toestand wordt veroorzaakt door een psychische aandoening, maar tintelen is een veel voorkomend symptoom van paniekaanvallen als gevolg van hyperventilatie.

Eenzijdige tintelingen door migraine

Een klein deel van de migrainepatiënten heeft last van auraverschijnselen, zoals:

• gezichtsvelduitval, wat betekent dat je beeld steeds smaller wordt als je recht vooruit kijkt
• tintelingen aan één kant van het lichaam (dus de linkerkant of de rechterkant van het lichaam)
• krachtverlies
• zien van lichtflitsen, vlekken of sterretjes
• spraakstoornissen

Tintelingen door een tumor

Tumoren rond het ruggenmerg worden vaak ontdekt als een gevolg van klachten van een tintelend gevoel. Het tintelende gevoel treedt op in de buurt van de tumor en kan gepaard gaan met rugpijn. Daarnaast kun je problemen krijgen met bewegen, problemen met incontinentie, problemen met de ontlasting (ontlastingsincontinentie), erectieproblemen en een kromme rug. Een MRI-scan kan worden gebruikt om een ruggenmergtumor op te sporen.

Multiple sclerose

Tintelingen is een veel voorkomend symptoom van multiple sclerose, meestal kortweg MS genoemd. MS veroorzaakt schade aan de bescherm- en isolatielaag rondom de zenuwen in de hersenen, ruggenmerg en oogzenuwen, wat resulteert in een tintelend gevoel door het hele lichaam. Wanneer tintelingen worden veroorzaakt door MS, begint het meestal in de handen en/of voeten en gaat het langzaam naar het midden van het lichaam.

Metabolische stoornissen

Metabolische stoornissen kunnen overal in het lichaam tintelingen veroorzaken, hoewel de voeten en handen het vaakst worden getroffen.

Alcohol en tabak

Alcoholisme kan neuropathie veroorzaken met tintelingen of gevoelloosheid. Overmatige blootstelling aan toxische stoffen, waaronder alcohol en tabak, kan een tintelend gevoel veroorzaken. De aanwezigheid van dergelijke stoffen in het lichaam veroorzaakt na verloop van tijd zenuwschade, wat resulteert in een tintelend gevoel. Deze zenuwbeschadiging is blijvend en de tintelingen zullen waarschijnlijk niet verdwijnen.

Diabetes

Aanhoudend hoge bloedsuikerspiegels als gevolg van diabetes leiden in de loop van de tijd vaak tot zenuwbeschadiging. Deze aandoening, bekend als diabetische neuropathie, veroorzaakt vaak gevoelloosheid, tintelingen en pijn. Diabetes veroorzaakt een verhoogde bloedsuikerspiegel, die het zenuwstelsel beschadigt en tintelingen kan veroorzaken. Als het tintelende gevoel gepaard gaat met wazig zien, overmatige dorst, extreme honger, vermoeidheid of gewichtsverlies, dan kan er sprake zijn van diabetes en moet je zo snel mogelijk contact opnemen met je huisarts voor onderzoek.

Vitamine B12-tekort

Vitamine B12-tekort kan ook leiden tot tintelingen. Dit komt doordat een langdurig vitamine B12-tekort op een gegeven ogenblik neurologische gevolgen heeft doordat het zenuwstelsel wordt aangetast.

Trage schildklier

Een traag werkende schildklier kan een waaier geven aan klachten veroorzaken, waaronder een brandend gevoel, jeuk, tintelingen (alsof er beestjes onder je huid krioelen) in de armen en/of benen (of voeten), vaak nadat je een nacht hebt geslapen.

Bloedsomloopstoornissen

De bloedsomloop levert bloed naar elke cel in je lichaam. Wanneer de bloedsomloop niet goed functioneert, krijgen delen van je lichaam onvoldoende zuurstofrijk bloed aangeleverd en kan een tintelend gevoel ontstaan. De gezondheid van je bloedsomloop kan worden verbeterd door de bloeddruk te verlagen, gewicht te verliezen en te stoppen met roken. Als je te zwaar bent, een roker bent of een te hoge bloeddruk hebt, is het tintelende gevoel mogelijk het gevolg van een slechte bloedsomloop.

Auto-immuunziekten

Auto-immuunziekten zijn ziekten waarbij het lichaam zijn eigen cellen verwart voor iets schadelijks en aanvallen. De resulterende ontsteking kan soms zenuwbeschadiging en tintelingen veroorzaken. Auto-immuunziekten zijn systemisch, wat betekent dat ze het hele lichaam beïnvloeden. Daarom kan tintelingen overal in het lichaam worden gevoeld, afhankelijk van de specifieke aangetaste zenuwen. Veel voorkomende auto-immuunziekten die tintelingen kunnen veroorzaken, zijn multiple sclerose, systemische lupus erythematosus en reumatoïde artritis.

Infecties

Bepaalde soorten infecties kunnen direct of indirect de zenuwen beïnvloeden, waardoor ze tintelingen veroorzaken. Virale infecties die vaak gepaard gaan met tintelingen, zijn onder meer hiv, genitale herpes, koortslip en gordelroos. Mensen met de ziekte van Lyme – een bacteriële infectie verspreid door teken – kunnen zenuwaandoening ervaren met tintelingen of pijn als een late complicatie van de ziekte. Hoewel minder vaak voorkomend, kunnen syfilis, lepra en hondsdolheid ook neuropathie en tintelingen veroorzaken.

Medicijnen en gifstoffen

Medicijnen en gifstoffen kunnen de zenuwen direct beschadigen, wat leidt tot toxische neuropathie en tintelingen. Vergiften geassocieerd met toxische neuropathie omvatten koolmonoxide, arseen en lood. Het inademen van bepaalde stoffen in spuitbussen kan ook de zenuwen schaden. Bepaalde chemotherapiemedicijnen kunnen leiden tot neuropathie, waaronder cisplatine (Platinol), carboplatine, doctaxel (Taxotere) en paclitaxel (Taxol). Sommige antivirale medicijnen die worden gebruikt voor de behandeling van hiv/aids kunnen vergelijkbare zenuwsymptomen veroorzaken, en andere geneesmiddelen kunnen soms ook tintelingen als bijwerking veroorzaken.

Lees verder

• Tintelende benen: oorzaken van tintelende of prikkende benen
• Tintelende hand en vingers: oorzaken van tintelingen
• Prikkelingen: oorzaken en behandeling van een prikkende huid
• Tintelende voeten: oorzaken, symptomen en behandeling
• Tintelingen in arm: oorzaken en symptomen van tintelingen