Brandende voeten: oorzaken branderige voeten en onderbenen

Brandende voeten is een pijnlijke, brandende sensatie in de voeten. Brandende voeten kunnen overdag en 's nachts in bed optreden en variëren in ernst van mild tot ernstig. Soms is het gevoel zo pijnlijk dat de pijn interfereert met je slaap en je niet in slaap kunt vallen en/of niet goed doorslaapt. Vooral 's nachts kunnen de klachten van branderige voeten erger zijn. Dit zorgt voor vermoeidheidsklachten overdag, met concentratieproblemen en andere klachten. Bij bepaalde aandoeningen kunnen brandende voeten ook gepaard gaan met een tintelend gevoel (paresthesie) of gevoelloosheid, of beide sensaties. Brandende voeten kunnen ook worden aangeduid als tintelende voeten of paresthesie. Oorzaken van branderige voeten variëren. Het kan samenhangen met diabetes, maar er kan ook wat mis zijn met je vaten. Zowel mannen als vrouwen kunnen last krijgen van warme, branderige voeten en onderbenen. Bij aanhoudende klachten van brandende voeten en onderbenen is het raadzaam de huisarts te raadplegen.

• Brandende voeten: wat zit er achter dat prikkelende vuur?
• Brandende voeten in vogelvlucht
• Epidemiologie
• Symptomen van branderige voeten
• Meest voorkomende verschijnselen
• Brandend gevoel in voeten en onderbenen
• Doof gevoel
• Tintelingen
• Doffe pijn voetzolen en voeten
• Oorzaken van brandende voeten
• Perifere neuropathie
• Morton's neuroom
• Perifere vaatziekte
• Brandende voeten na wandelen of hardlopen (metatarsalgie)
• Ziekte van Charcot-Marie-Tooth
• Tarsaal tunnel syndroom
• Diabetische neuropathie en 's nachts branderige voeten
• Erythromelalgia
• Complex regionaal pijn syndroom (CRPS)
• Brandende voeten syndroom
• Tekorten aan voedingsstoffen
• Foliumzuur
• Vitamine B6
• Vitamine B12
• Hormonen
• Brandende voeten tijdens overgang
• Warme voeten tijdens zwangerschap
• Overige oorzaken van brandende voeten
• Hernia
• Chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie (CIDP)
• Erytromelalgie door opwarming
• Guillain-Barré-syndroom (GBS)
• Hiv en aids
• Trage schildklier
• Chronische nierziekte
• Multiple sclerose
• Sarcoïdose
• Schimmelinfectie
• Vasculitis
• Tarsaaltunnelsyndroom
• Brandende voeten door alcohol
• Chemotherapie
• Medicijnen
• Verkeerde sokken of schoenen
• Brandende voeten in schoenen
• Brandende voeten tijdens het fietsen
• Gitelman-syndroom
• Reumatoïde artritis
• Psoriasis
• Hepatitis: brandende voeten door toxische ophopingen
• Hyperhidrose: te veel zweet, te veel brand
• Cytomegalovirus (CMV)
• Lymeziekte: zenuwbeschadiging door een tekenbeet
• Rusteloze benen syndroom (RLS)
• Risicogroepen en risicofactoren
• Wanneer de huisarts inschakelen bij brandende voeten?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Spieren en zenuwen testen
• Bloedonderzoek
• Beeldvormingsonderzoek
• Behandeling van brandende voeten
• Onderliggende oorzaak behandelen
• Diabetes beheren
• Medicatie
• Koude voetbaden
• Lasertherapie
• Zenuwblokkades
• Capsaïcinecrème
• Elektrotherapie (TENS)
• Dieet- en leefstijlinterventies
• Compressiekousen
• Infuustherapie voor vitamine- en mineralentekorten
• Gedragstherapie
• Alternatieve therapieën zoals kruidentherapie
• Zelfzorg bij voeten die branden
• Brandende voeten verhelpen bij warm weer (in de zomer)
• Voetmassage met gember
• Voetenbad met tijm
• Op blote voeten lopen
• Draag goede schoenen
• Prognose van branderige voeten
• Complicaties
• Preventie
• Casus: Het mysterie van brandende voeten – van klachten tot herstel

Brandende voeten: wat zit er achter dat prikkelende vuur?

Tom was net terug van zijn avondwandeling toen hij het voelde – dat bekende branderige gevoel in zijn voeten. Het begon als een lichte warmte, maar na een paar minuten leek het alsof zijn voetzolen in vuur en vlam stonden. Hij had zijn schoenen al uitgetrokken, maar dat hielp niet. IJswater leek even verlichting te geven, maar zodra zijn voeten opdroogden, kwam de hitte terug. "Dit kan toch niet normaal zijn?" dacht hij, terwijl hij op de rand van zijn bed zat, wrijvend over zijn voeten. Voor Tom was het niet de eerste keer, en hij wist dat er meer aan de hand moest zijn dan alleen vermoeidheid.

Brandende voeten zijn een verrassend veelvoorkomende klacht, waarbij het voelt alsof de voetzolen gloeien of prikken. Voor sommigen komt het na een lange dag op de benen, voor anderen is het een voortdurend probleem dat hun nachtrust verstoort. Dit ongemakkelijke gevoel kan verschillende oorzaken hebben, van simpele overbelasting tot meer complexe medische aandoeningen. Het kan een waarschuwing zijn dat er iets in het lichaam uit balans is – of het nu gaat om een probleem met de zenuwen, bloedcirculatie of een tekort aan essentiële voedingsstoffen.

Het brandende gevoel kan variëren van een milde warmte tot een intense gloed, en vaak komt het op als je voeten rust krijgen, bijvoorbeeld ’s avonds in bed. Veel mensen proberen het symptoom te verlichten met koud water of door hun voeten hoog te leggen, maar de onderliggende oorzaak kan variëren van iets als neuropathie door diabetes tot hormonale veranderingen tijdens de menopauze. Soms kan het zelfs zo simpel zijn als het dragen van te strakke schoenen of sokken.

Brandende voeten mogen niet worden genegeerd, vooral wanneer het een terugkerend probleem is. Het kan een indicatie zijn van gezondheidsproblemen zoals zenuwbeschadiging, vitaminetekorten, of chronische aandoeningen zoals de ziekte van Charcot-Marie-Tooth of perifere vaatziekten. Het is belangrijk om te luisteren naar wat je lichaam probeert te vertellen – je voeten kunnen het beginpunt zijn van een groter verhaal.

Epidemiologie

Brandende voeten, een symptoom dat varieert van een licht prikkelend gevoel tot intense pijn, treft mensen van verschillende leeftijden en achtergronden. De incidentie van dit fenomeen hangt af van factoren zoals geslacht, leeftijd, genetische aanleg, klimaat en omgevingsfactoren. In dit document onderzoeken we de epidemiologie van brandende voeten met speciale aandacht voor Nederland, de Nederlandse overzeese gebieden, België en mondiale trends.

Geslachts- en leeftijdsverschillen: wie heeft het meest last van brandende voeten?
Brandende voeten komen vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen en de incidentie neemt toe met de leeftijd. In Nederland heeft ongeveer 10-15% van de volwassenen boven de 50 jaar last van brandende voeten, vaak als gevolg van neuropathie, diabetes of doorbloedingstoornissen. Dit percentage ligt bij mannen iets lager dan bij vrouwen, vanwege de hogere prevalentie van bepaalde auto-immuunziekten en hormonale factoren bij vrouwen. In België zijn de cijfers vergelijkbaar, met ongeveer 12% van de volwassenen die dit symptoom op enig moment ervaren.

Bij kinderen is het voorkomen van brandende voeten zeldzaam en komt het meestal voor als gevolg van tijdelijke oorzaken zoals te strakke schoenen, allergische reacties of een huidinfectie. Naar schatting heeft minder dan 1% van de kinderen onder de 16 jaar in Nederland en België te maken gehad met dit symptoom.

Klimaat en omgevingsfactoren: invloed van weer en omgeving
Het klimaat speelt een belangrijke rol in de prevalentie van brandende voeten, met name in gebieden met hoge temperaturen. In de Nederlandse overzeese gebieden zoals Aruba en Curaçao, waar het klimaat warm en vochtig is, komen brandende voeten vaker voor door een combinatie van warmte, zweetproductie en verminderde ventilatie van de voeten. Ongeveer 8-10% van de bevolking in deze gebieden rapporteert incidenteel last van brandende voeten, vaak tijdens de heetste maanden.

In gematigde klimaten zoals Nederland en België wordt de incidentie van brandende voeten beïnvloed door seizoensgebonden factoren. In de zomermaanden, wanneer temperaturen stijgen, wordt een lichte toename van meldingen van brandende voeten waargenomen. Dit symptoom kan worden veroorzaakt door hitte en zwelling van de voeten, met name bij mensen die lange tijd staan of lopen.

Genetische factoren en familiaire aanleg
Genetica speelt een rol bij de vatbaarheid voor aandoeningen die brandende voeten veroorzaken, zoals erfelijke neuropathieën en diabetes. In Nederland heeft ongeveer 8% van de bevolking een genetische aanleg voor diabetes, wat een van de belangrijkste oorzaken is van perifere neuropathie en brandende voeten. Deze genetische aanleg verhoogt de kans op het ontwikkelen van symptomen zoals brandende voeten naarmate men ouder wordt.

In België is de prevalentie van diabetes vergelijkbaar, wat bijdraagt aan het aandeel van de bevolking dat last heeft van brandende voeten. Mensen met een familiegeschiedenis van neuropathische aandoeningen hebben een verhoogd risico op het ervaren van dit symptoom, vooral na het 40e levensjaar.

Voedingspatroon en levensstijl: impact van voeding en gewoonten
Een ongezond voedingspatroon dat rijk is aan suikers en vetten kan leiden tot aandoeningen zoals diabetes en obesitas, die de kans op brandende voeten vergroten. Ongeveer 20% van de Nederlandse volwassenen en 22% van de Belgische volwassenen kampt met overgewicht, wat bijdraagt aan een verhoogd risico op neuropathie en doorbloedingsproblemen die brandende voeten kunnen veroorzaken.

In de overzeese gebieden speelt een dieet dat rijk is aan vetten en suikers eveneens een rol bij de ontwikkeling van aandoeningen die gepaard gaan met brandende voeten. Ongeveer 15% van de inwoners in gebieden zoals Curaçao heeft te maken met overgewicht en daaraan gerelateerde symptomen, waaronder brandende voeten.

Wereldwijde trends en sociaal-economische factoren
Wereldwijd verschillen de oorzaken en de prevalentie van brandende voeten per regio. In ontwikkelingslanden is de toegang tot adequate medische zorg vaak beperkt, wat betekent dat symptomen zoals brandende voeten vaak pas in latere stadia worden herkend en behandeld. In sommige delen van Azië en Afrika, waar de prevalentie van infectieziekten zoals lepra hoger is, komen brandende voeten ook vaker voor.

In westerse landen zoals de Verenigde Staten en Europa wordt het symptoom vaak in verband gebracht met chronische aandoeningen zoals diabetes en neuropathie. Ongeveer 50% van de mensen met diabetes ontwikkelt neuropathie op enig moment, waarbij brandende voeten een veelvoorkomend symptoom zijn. Sociaal-economische status speelt ook een rol in de prevalentie; mensen met een lagere sociaal-economische status hebben vaak een minder gezonde levensstijl en minder toegang tot gezondheidszorg, wat kan bijdragen aan een hogere incidentie van brandende voeten.

Symptomen van branderige voeten

Symptomen van brandende voeten (en soms ook het onderste deel van de benen) kunnen van persoon tot persoon verschillen. De bovenste ledematen worden vaak gespaard. Over het algemeen kunnen één of meer van de volgende symptomen optreden.

Meest voorkomende verschijnselen

De meest voorkomende symptomen van brandende voeten zijn:

• gevoel van warmte of branderigheid, vaak 's nachts heviger
• gevoelloosheid in de voeten of benen
• scherpe of stekende pijn
• zwaar gevoel in de voeten
• doffe pijn in de voeten
• roodheid van de huid of overmatige warmte
• zwelling
• prikkelingen of tintelingen of een gevoel van speldenprikken

Factoren als stress, depressie, warmte, moeheid, etc., kunnen de klachten doen verergeren. Zo kan warm weer de sensatie van brandende voeten verergeren, vooral als je dichte, slecht ademende schoenen aan hebt.

Brandend gevoel in voeten en onderbenen

Dit gevoel kan bij sommige patiënten beperkt zijn tot de voetzolen. Anderen kunnen een brandend gevoel ervaren dat kan opstijgen van de zolen naar de enkels of onderbenen. Patiënten beschrijven het als 'voeten die als in brand staan', 'mijn voeten branden als rode peper', 'mijn voeten gloeien' of 'ik heb een warme gloed in mijn voet'. Het branderige gevoel in de voet kan gevoeld worden aan de onderkant van de voet (de voetzool), de bovenkant van de voet, de zijkant(en) van de voet en soms ook in de enkel. Het brandende gevoel kan gevoeld worden in rust en/of bij wandelen of lopen. De sensatie kan versterkt worden als er wat tegen je voeten aankomt, zoals een laken. De klachten kunnen steeds aanwezig zijn of plotseling ontstaan.

Doof gevoel

Gevoelloosheid kan worden gekenmerkt als het hebben van weinig of geen gevoel op de voeten. Gevoelloze voeten gaat meestal gepaard met tintelingen.

Tintelingen

Tintelingen zijn sensaties die vaak worden aangeduid als het gevoel alsof er spelden in het lichaamsdeel worden gestoken.

Doffe pijn voetzolen en voeten

Pijn in de voeten kan dof of zwaar zijn. Veelal treedt deze klacht 's nachts op, waardoor je de slaap niet kunt vatten of er wakker van wordt.

Oorzaken van brandende voeten

Een brandend gevoel in de voeten kan worden veroorzaakt door zenuwbeschadiging in de benen, ook wel neuropathie (het niet goed functioneren van een of meer zenuwen) genoemd. Ofschoon veel aandoeningen brandende voeten kunnen veroorzaken, wordt het vooral gezien bij diabetici. Dit komt doordat zenuwen die worden gevoed en van zuurstof worden voorzien door kleine bloedvaatjes, door diabetes kunnen worden aangetast. In veel gevallen richt de behandeling van brandende voeten zich op het voorkomen van verdere schade aan de zenuwen en het verminderen van pijn.

Perifere neuropathie

Perifere neuropathie wordt veroorzaakt door schade aan de lange zenuwen naar de benen en de armen. Het woord 'perifeer' staat voor handen en voeten. Het is de meest voorkomende oorzaak van brandende pijn in de voeten. Oorzaken zijn diverse medische aandoeningen zoals diabetes, verwondingen (bijvoorbeeld een fractuur), infecties (zoals gordelroos) of medicijnen. Bij ongeveer 30% van de gevallen is de oorzaak onbekend. Symptomen bestaan uit brandende pijn in de voet wat vaak gepaard gaat met een gevoel van zwakte, veranderde sensatie (tintelingen of gevoelloosheid), en veranderde balans en coördinatie. Vaak komt het in beide voeten tegelijk voor. De symptomen kunnen komen en gaan of worden juist steeds erger.

Behandeling
Behandeling varieert en is afhankelijk van de specifieke oorzaak van de perifere neuropathie.

Morton's neuroom

Een Morton-neuroom is een beklemde zenuw in de voorvoet en veroorzaakt brandende pijn in de voet en het voelt alsof je op kiezelsteentjes staat. Het wordt veroorzaakt door alles wat druk legt op de voet, zoals een abnormale positie van de voet, repetitieve high-impact activiteiten (zoals hardlopen), of slecht passend schoeisel (smalle schoenen of hoge hakken). Het meest klassieke symptoom is dat het voelt alsof je op kiezelstenen staat. Dit kan gepaard gaan met brandende pijn in de bal van je voet en tenen, en gevoelloosheid.

Behandeling
Behandeling bestaat uit rust, koelen met ijs (niet direct op de huid aanbrengen), anti-inflammatoire geneesmiddelen (naproxen, diclofenac of ibuprofen), goed passende schoenen (bij voorkeur breed en plat), een aangepaste schoenzool, injectie (ontstekingsremmer) en desnoods chirurgie.

Perifere vaatziekte

Perifere vaatziekte verwijst naar een ziekte of stoornis van de bloedsomloop buiten de hersenen en het hart. Perifere vaatziekte vermindert de bloedtoevoer naar de ledematen, wat kan leiden tot brandende pijn in de voeten. Perifeer arterieel vaatlijden (vaak kortweg aangeduid als PAD) ontstaat wanneer de slagaders geheel of gedeeltelijk geblokkeerd raken als gevolg van atherosclerose of slagaderverkalking. Symptomen zijn brandende pijn in de voet, vooral bij het lopen, gevoel van zwakte, spierkrampen, zweren, veranderingen in de huidskleur (meestal blauw of paars), verminderde haar- en nagelgroei. Het kan van invloed zijn op één of beide voeten. Symptomen verergeren meestal bij het verrichten van activiteit en verbeteren met rust.

Behandeling
Behandeling van PAD is gericht op het onder controle krijgen van de symptomen en het stoppen van de voortgang van de ziekte. Het gaat meestal om aanpassingen in je levensstijl, zoals regelmatige lichaamsbeweging, stoppen met roken en een gezond dieet, de behandeling van geassocieerde aandoeningen zoals diabetes, medicatie en in sommige gevallen een operatie.

Brandende voeten na wandelen of hardlopen (metatarsalgie)

Metatarsalgie is een brede benaming voor voorvoetklachten, welke brandende pijn in de voet onder de middenvoetsbeentjes veroorzaakt. Oorzaken zijn overbelasting (veel wandelen of hardlopen), overgewicht, slecht passende schoenen of abnormale voetpositie. Symptomen zijn brandende pijn in de bal van de voet, meestal onder de grote teen, wat erger wordt bij staan ​​of lopen.

Behandeling
Behandeling bestaat uit rust, ijs, oefeningen, het veranderen van schoenen en gewichtsverlies.

Ziekte van Charcot-Marie-Tooth

De ziekte van Charcot-Marie-Tooth is de verzamelnaam voor een groep erfelijke polyneuropathieën en het veroorzaakt een brandende pijn in de voeten. Hierbij zijn zowel de motorische als gevoelszenuwen aangetast. Het is een erfelijke aandoening veroorzaakt door een genetische mutatie. Symptomen variëren en kunnen bestaan uit krachtverlies in tenen, voeten en handen, klompvoeten, hamertenen, klauwhanden.

Behandeling
Er is geen remedie bekend, maar de behandeling is gericht op het beperken van de gevolgen ervan, bijvoorbeeld fysiotherapie, ergotherapie, en hulpmiddelen als aangepaste schoenen of een wandelstok.

Tarsaal tunnel syndroom

Het tarsaal tunnel syndroom wijst op compressie van de nervus tibialis als het door de tarsale tunnel aan de binnenzijde van de voet bij de enkel passeert. Oorzaken zijn onder meer uitlopers van botten, een tumor, een steriele peesontsteking, etc. Symptomen bestaan uit brandende pijn in de voet en wel op de zool van de voet, tintelingen, gevoelloosheid in de hiel en tenen. Meestal zijn de klachten van invloed op één voet.

Behandeling
Behandeling bestaat uit rust, oefeningen, medicijnen, injecties en soms chirurgie.

Diabetische neuropathie en 's nachts branderige voeten

Zenuwen worden gevoed en van zuurstof voorzien door kleine bloedvaatjes, die als gevolg van diabetes worden aangetast. Hierdoor kan zenuwschade ontstaan. Dit staat bekend als diabetische neuropathie. Diabetische perifere neuropathie kan vaak leiden tot de vorming van zweren. Het gaat hierbij om een ernstige complicatie van diabetes die schade toebrengt aan de zenuwen, wat perifere neuropathie veroorzaakt. De oorzaak van diabetische neuropathie is een langdurige hoge bloedsuikerspiegel die schade aan de bloedvaten toebrengt die de zenuwen van zuurstof en voedingsstoffen voorzien en invloed hebben op hoe de zenuwen signalen uitzenden. De symptomen beginnen meestal in de voeten en (onder)benen en kunnen zich verspreiden naar de handen. Tintelingen, gevoelloosheid, brandende pijn in de voet is 's nachts vaak erger, wat gepaard gaat met spierzwakte en de vorming van zweren.

Behandeling
Behandeling bestaat uit medicijnen, strikt toezicht en de controle van de bloedsuikerspiegel, gezonde voeding, lichaamsbeweging, stoppen met roken en overmatig alcoholgebruik voorkomen. Iedereen die diabetes heeft moet extra zorg dragen voor hun voeten en deze regelmatig nakijken op eventuele problemen. Het verlies van gevoel in de voet resulteert vaak in voetproblemen en dit gaat vaak onopgemerkt.

Erythromelalgia

Erythromelalgie is een zeldzame aandoening die wordt gekenmerkt door aanvalsgewijze hevige brandende pijn, en roodheid van de huid. Soms treedt er ook oedeem op. Het wordt vooral gezien aan de onderbenen, en het wordt getriggerd door warmte, bijvoorbeeld door inspanning of verhoging van de lokale huidtemperatuur. Erythromelalgia is een neurovasculaire aandoening waarbij bloedvaten met tussenpozen geblokkeerd raken. Oorzaak is een probleem met de neuropathologische en microvasculaire systemen.

Behandeling
De behandeling bestaat uit koelen, rust en hoogleggen van de aangedane lichaamsdelen.

Complex regionaal pijn syndroom (CRPS)

Het complex regionaal pijnsyndroom is een chronische pijnaandoening die vooral optreedt in de armen, benen, handen of voeten. Het veroorzaakt extreme brandende pijn in de voeten. CRPS is een chronische, progressieve aandoening veroorzaakt door het niet goed functioneren en overgevoeligheid van het zenuwstelsel, waarbij de perifere zenuwen ongepast pijnsignalen zenden naar het centrale zenuwstelsel. De oorzaak en ontstaanswijze van CRPS wordt slecht begrepen. CRPS kan ontstaan na een letsel aan een arm of been. Het wordt daarom ook wel posttraumatische dystrofie (PD) genoemd. Symptomen bestaan uit een intense, constante, extreme brandende pijn die veel intenser is en langer duurt dan men op grond van het letsel zou verwachten. Verder kunnen er symptomen van zwelling, roodheid en warmte in het aangedane lichaamsdeel optreden.

Behandeling
Er is geen bekende remedie voor CRPS. De behandeling is gericht op het verlichten van de symptomen en bestaat uit medicatie (pijnstillers en antidepressiva), fysiotherapie, zenuwblokkade, oefeningen en psychologische begeleiding. Vaak zijn er meerdere disciplines bij betrokken, zoals een revalidatiearts, fysiotherapeut, ergotherapeut, psycholoog en eventueel een pijnspecialist.

Brandende voeten syndroom

Deze medische aandoening staat ook wel bekend als het Grierson-Gopalan Syndroom en hierbij is sprake van schade aan de kleine zenuwvezels van de voet. Er is vaak geen duidelijke oorzaak, maar het wordt geassocieerd met onder meer vitamine B-tekort, diabetes, traag werkende schildklier (hypothyreoïdie), reumatoïde artritis, nierfalen, etc. Er wordt ook een genetisch component vermoed. Symptomen bestaan uit brandende pijn in de voet, meestal op de zolen van de voeten, maar zo nu en dan breidt het zich uit naar de onderbenen. 's Nachts zijn de klachten erger. Soms gaat het vergezeld van tintelingen en gevoelloosheid. In de meeste gevallen is er geen roodheid of gevoeligheid in de getroffen regio. Het gezichtsvermogen kan er ook door beïnvloed worden.

Behandeling
Behandeling bestaat uit koud water voetbaden, vitamine B-supplementen en comfortabel schoeisel.

Tekorten aan voedingsstoffen

Zenuwen hebben bepaalde voedingsstoffen nodig voor een adequate werking. Wanneer je lichaam niet in staat is om deze voedingsstoffen op te nemen of wanneer je niet voldoende van deze voedingsstoffen tot je neemt, verhoogt dat de kans op zenuwbeschadiging en bijgevolg branderige voeten. Tekorten aan foliumzuur, vitamine B6 en vitamine B12 kunnen leiden tot neuropathie.

Foliumzuur

Foliumzuur is belangrijk voor het bloed en de werking van de zenuwen. Het is hoofdzakelijk aanwezig in groenten en volkorenproducten. Een foliumzuurtekort kan onder meer ontstaan door eenzijdige voeding, overmatig alcoholgebruik en malabsorptie (een gestoorde opname van voedingsstoffen in de darm).

Vitamine B6

Een vitamine B6-tekort kan klachten geven, maar als je langdurig teveel vitamine B6 inneemt, kan dit ook schadelijke effecten hebben op de zenuwbanen.

Vitamine B12

Een vitamine B12-tekort leidt tot beschadiging van het zachte vettige materiaal (myeline) dat je zenuwen omgeeft en beschermt. Een B12-tekort kan een waaier aan klachten geven, onder meer tintelingen, doof gevoel, brandend gevoel in armen, benen, handen en/of voeten, zenuwpijn en uitvalsverschijnselen.

Hormonen

Vrouwen kunnen tijdens de zwangerschap of overgang last krijgen van branden voeten.

Brandende voeten tijdens overgang

Tijdens de overgang kunnen hormonale veranderingen leiden tot verhoogde lichaamstemperatuur en warme voeten. De meeste vrouwen hebben last van de overgang als ze tussen de 45 en 55 jaar oud zijn.

Warme voeten tijdens zwangerschap

Vrouwen die zwanger zijn kunnen brandende voeten ervaren als gevolg van hormonale veranderingen wat leidt tot een verhoging van de lichaamstemperatuur verhogen. Een verhoogde belasting van de voeten door gewichtstoename als gevolg van de groei van het ongeboren kind en een toename van de totale lichaamsvloeistof, zij factoren die ook een rol spelen bij warme of branderige voeten tijdens de zwangerschap.

Overige oorzaken van brandende voeten

Hernia

Door een hernia kun je ook last krijgen van brandende voeten. De langste zenuwen in het menselijk lichaam zijn de zenuwen, die naar je voeten lopen. Deze beginnen in het ruggenmerg, ongeveer net boven het stuitje, en bestaan uit heel veel zenuwcellen. ze eindigen pas bij de tenen. De zenuwen die naar de voeten lopen kunnen op verschillende plekken beklemd raken, bijvoorbeeld in de rug ten gevolge van een hernia, een uitpuiling van een tussenwervelschijf. Dit zorgt voor brandende voeten.

Chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie (CIDP)

Chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie is een spierziekte waarbij je in een periode van ongeveer twee maanden verlamd kunnen raken aan armen en benen. De kracht in je arm- en beenspieren neemt geleidelijk af. Je hebt gevoelsstoornissen waaronder een tintelend of branderig gevoel in de voeten en ook handen, pijn en je bent erg vermoeid.

Erytromelalgie door opwarming

Erythromelalgie zijn pijnlijke rode onderbenen uitgelokt door opwarming. Deze zeldzame aandoening wordt gekenmerkt door aanvalsgewijze hevige brandende pijn, roodheid, warmte, en soms oedeem van de huid. Het treedt vooral op aan de onderbenen, uitgelokt door warmte, zowel bij warmte of inspanning, als bij een warmere lokale huidtemperatuur (meestal > 16 graden).

Guillain-Barré-syndroom (GBS)

Het Guillain-Barré syndroom is een aandoening van de zenuwen buiten het centrale zenuwstelsel. De aandoening kan plots opduiken, soms na een infectie. Het kan onder meer pijnlijke branderige, opgezette voeten veroorzaken, alsof er met naaldjes of spelden in geprikt wordt.

Hiv en aids

Een van de symptomen van hiv of aids in de laatste fase is perifere neuropathie en brandende voeten of een heet gevoel van de voeten. Schade aan de zenuwen komt bijna bij een derde van de mensen met hiv voor.

Trage schildklier

Een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) kan leiden tot abnormale sensaties, zoals een brandend gevoel, jeuk, tintelingen (alsof kleine insecten onder je huid kruipen) in de armen en/of benen, meestal bij het ontwaken.

Chronische nierziekte

Als je chronische nieraandoening hebt, betekent dit dat je nieren al een tijdje niet werken zoals ze zouden moeten. Je nieren hebben de belangrijke taak om je bloed te filteren. Ze verwijderen afvalstoffen en extra vocht en spoelen dit in de vorm van urine uit je lichaam. Wanneer je nieren niet goed werken, bouwt het afval zich op in je bloed en dit maakt je ziek. De toxische stoffen die zich opbouwen in het lichaam, leidt tot neuropathie (zenuwaandoening). Branderige voeten kunnen het gevolg zijn van de zenuwstoornis.

Multiple sclerose

Multiple sclerose (MS) kan zich aandienen met abnormale sensorische stoornissen (gevoelswaarnemingen). Deze uiten zich vaak als gevoelloosheid en tintelingen.

Sarcoïdose

Sarcoïdose is een ziekte waarbij ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam. Als de huid of het zenuwstelsel wordt aangetast, kunnen de voeten branderig of warm aanvoelen.

Schimmelinfectie

Een schimmelinfectie aan de voeten (voetschimmel) is iets wat veel voorkomt. Een snelle behandeling van deze infectie is belangrijk omdat het zich kan verspreiden naar andere delen van het lichaam, maar ook naar andere mensen.

Vasculitis

Vasculitis is een ontsteking van de bloedvaten. Deze aandoening kan pijn en tintelingen in de voeten veroorzaken, omdat bloed niet vrij naar de ledematen kan stromen. Het kan weefselschade tot gevolg hebben.

Tarsaaltunnelsyndroom

Het tarsaaltunnelsyndroom ontstaat door druk van de tibialiszenuw in de tarsale tunnel die onder de enkel aan de binnenzijde van de voet zit. De oorzaak is een zwelling van de enkel. De symptomen bestaan uit tintelingen of een brandende pijn in de tenen, de voetzool of de hiel. Het tarsaaltunnelsyndroom kan als complicatie optreden bij reuma.

Brandende voeten door alcohol

Alcoholmisbruik is een andere veel voorkomende oorzaak van branderige voeten. Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot zenuwbeschadiging in de voeten en andere lichaamsdelen, een aandoening die bekend staat als alcoholische neuropathie.

Chemotherapie

Chemotherapie is de behandeling van kanker met medicijnen die kankercellen doden of hun celdeling remmen. Het kan echter bijwerkingen geven en onder meer resulteren in zenuwbeschadiging en de bijbehorende symptomen van brandende en tintelende voeten en handen.

Medicijnen

Sommige medicijnen die worden voorgeschreven voor het behandelen van hiv of epileptische aanvallen kunnen als bijwerking zenuwbeschadiging met brandende voeten hebben. Raadpleeg in dat geval direct de arts.

Verkeerde sokken of schoenen

Leefstijlfactoren kunnen ook bijdragen aan een branderig gevoel van de voeten. Brandende voeten ontstaan veelal als gevolg van wrijving in de schoenen. Slecht schoeisel en het dragen van sokken van synthetische materialen, zeker in combinatie met langdurig staan ​​of lopen, vooral bij hoge temperaturen, kan leiden tot hete of brandende voeten.

Brandende voeten in schoenen

Je kunt allergisch zijn voor schoenen. Het gaat in dat geval om een contactallergie voor bepaalde bestanddelen van schoenen: leer rubber, lijm, kleurstoffen, etc. Symptomen zijn eczeem met blaasvormige en/of gezwollen, rode, schilferende plekjes op beide voeten. Het eczeem gaat vaak gepaard met jeuk en branderige voeten.

Brandende voeten tijdens het fietsen

Veel (amateur) wielrenners en andere fietsers hebben last van brandende voeten tijdens het fietsen en dan vaak in de zomer als het wat warmer is, maar soms ook het hele jaar door. Brandende of slapende voeten ontstaan in veel gevallen doordat bepaalde zenuwen onder druk worden samengeperst en gecomprimeerd. Verkeerd afgestelde schoenplaatjes, te strakke schoenriemen of schoenen met onvoldoende teenruimte zijn vaak de boosdoeners.

Gitelman-syndroom

Het Gitelman-syndroom is een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte waarbij de normale nierfunctie verstoord is. De ziekte wordt gekenmerkt door een tekort aan kalium, magnesium in het bloed en een te laag calciumgehalte in de urine, als gevolg van een stoornis in de nieren. Hierbij treden perioden op met spierzwakte, spierkrampen, buikpijn, braken, koorts, veel plassen en drinken (veel dorst) en gevoel van algehele malaise voorkomen. Ook kan gevoelloosheid of tintelingen, pijn en brandende sensaties optreden als gevolg van de elektrolytische onevenwichtigheden.

Reumatoïde artritis

Bij reumatoïde artritis vallen je eigen immuuncellen de gewrichten aan, wat ontstekingen en zwellingen veroorzaakt. Naast de gebruikelijke pijn kunnen de ontstekingen ook zorgen voor een brandend gevoel in de voeten, vooral als de dag lang is geweest of de gewrichten overbelast zijn. Reumatoïde artritis kan het gevoel geven dat je voeten in vuur en vlam staan, met als gevolg moeilijkheden bij het lopen of langdurig staan.

Psoriasis

Psoriasis vulgaris is niet alleen een huidaandoening; het kan ook diepe impact hebben op de zenuwen. De voeten kunnen worden aangetast door rode, schilferige plekken die branden of prikken. Voor sommigen lijkt het alsof de voeten in een constante staat van irritatie verkeren, vooral bij uitbraken van de ziekte. Die brandende huid kan intens worden, waardoor elke stap ongemakkelijk voelt.

Hepatitis: brandende voeten door toxische ophopingen

Bij leverproblemen zoals hepatitis kunnen toxines zich ophopen in het lichaam, wat leidt tot zenuwschade. Deze gifstoffen kunnen de zenuwen aantasten en resulteren in dat oncomfortabele branderige gevoel in je voeten. In sommige gevallen ontstaat de brand door de ophoping van afvalstoffen die de zenuwen irriteren, wat vooral 's nachts voor onrust kan zorgen.

Hyperhidrose: te veel zweet, te veel brand

Als je overmatig zweet aan je voeten hebt, ook bekend als hyperhidrose, kan dit leiden tot schimmelinfecties of huidirritatie. Dit constante vocht zorgt niet alleen voor ongemak, maar kan ook een brandend gevoel veroorzaken, vooral als de voeten voortdurend nat en warm zijn. Strakke schoenen en sokken kunnen dit gevoel nog verergeren, alsof je voeten gevangen zitten in een oven.

Cytomegalovirus (CMV)

Hoewel cytomegalovirus (CMV) vaak sluimert zonder veel symptomen, kan het zenuwstelsel soms worden aangetast, wat resulteert in perifere neuropathie. Een van de belangrijkste symptomen hiervan is een brandend gevoel in de voeten. Dit branden kan plotseling opkomen en aanvoelen alsof de zenuwen zelf ontstoken raken, wat voor veel ongemak zorgt.

Lymeziekte: zenuwbeschadiging door een tekenbeet

Ziekte van Lyme (borreliose, tekenbeetziekte) is een sluipende aandoening die het zenuwstelsel kan aanvallen. Na de beet van een geïnfecteerde teek kan de ziekte zich ontwikkelen tot zenuwgerelateerde symptomen zoals brandende voeten. Het branden ontstaat wanneer de zenuwen ontstoken raken, vaak maanden nadat de infectie is opgelopen.

Rusteloze benen syndroom (RLS)

Hoewel rusteloze benen syndroom vooral bekend staat om de onbedwingbare drang om de benen te bewegen, kunnen sommigen ook last hebben van een brandend gevoel in hun voeten. Vooral 's nachts, wanneer de voeten in rust zijn, kan de warmte opkomen. Het brandende gevoel verstoort de slaap, en de constante drang om te bewegen kan leiden tot vermoeidheid en frustratie.

Risicogroepen en risicofactoren

Brandende voeten kunnen bij iedereen voorkomen, maar er zijn bepaalde groepen mensen die een verhoogd risico lopen om dit ongemakkelijke symptoom te ervaren. De oorzaken kunnen uiteenlopen van onderliggende gezondheidsproblemen tot levensstijlkeuzes. Laten we eens kijken naar de belangrijkste risicogroepen en factoren die het branderige gevoel in de voeten kunnen verergeren.

Diabetici
Een van de meest voorkomende oorzaken van brandende voeten is diabetische neuropathie. Bij mensen met diabetes worden de zenuwen in de voeten beschadigd door langdurig hoge bloedsuikerspiegels, wat leidt tot tintelingen, gevoelloosheid en een brandend gevoel. Naar schatting ontwikkelt bijna 50% van de mensen met diabetes uiteindelijk neuropathie, en brandende voeten kunnen een van de eerste symptomen zijn. Deze zenuwbeschadiging kan vooral ’s nachts opspelen, waardoor de rust wordt verstoord.

Ouderen
Naarmate we ouder worden, neemt de kans op brandende voeten toe. Dit komt doordat de zenuwen kwetsbaarder worden voor schade door leeftijdsgerelateerde aandoeningen zoals perifere neuropathie en perifere vaatziekte. Bij mensen boven de 60 komt brandende voeten vaker voor door een afname van de bloedcirculatie en een verzwakt zenuwstelsel. Ouderen die last hebben van chronische aandoeningen zoals diabetes, een trage schildklier of een vitaminetekort lopen een verhoogd risico.

Mensen met overgewicht: extra druk op de voeten
Mensen met overgewicht of obesitas lopen ook een groter risico op brandende voeten. De extra druk op de voeten kan leiden tot metatarsalgie, een aandoening waarbij de voetzolen pijnlijk en branderig aanvoelen, vooral na langdurig staan of lopen. Bovendien verhoogt overgewicht de kans op diabetes en hart- en vaatziekten, wat beide kan bijdragen aan het ontstaan van neuropathie en perifere vaatproblemen.

Mensen met vitaminetekorten
Voedingsstoffen zoals vitamine B12, foliumzuur en vitamine B6 zijn essentieel voor een gezonde zenuwfunctie. Een tekort aan deze vitamines kan leiden tot zenuwbeschadiging, wat resulteert in een brandend of tintelend gevoel in de voeten. Mensen met een slecht dieet, alcoholmisbruik of bepaalde medische aandoeningen zoals pernicieuze anemie lopen een verhoogd risico op deze tekorten. Deze tekorten veroorzaken niet alleen tintelingen, maar kunnen ook leiden tot chronische brandende pijn.

Mensen met chronische nierziekten: ophoping van afvalstoffen
Bij mensen met chronische nierinsufficiëntie kunnen gifstoffen zich in het lichaam ophopen omdat de nieren niet goed functioneren. Deze toxines kunnen de zenuwen beschadigen en leiden tot uremic neuropathie, wat kan zorgen voor een branderig gevoel in de voeten. Dit wordt vaak verergerd wanneer de afvalstoffen zich blijven ophopen, vooral bij mensen die dialyse ondergaan.

Mensen die vaak alcohol drinken: alcoholische neuropathie
Langdurig overmatig alcoholgebruik kan de zenuwen beschadigen en leiden tot alcoholische neuropathie. Deze vorm van zenuwbeschadiging veroorzaakt vaak een brandend of tintelend gevoel in de voeten en benen. Ongeveer 25-66% van de chronische alcoholgebruikers ontwikkelt alcoholische neuropathie, waarbij het brandende gevoel het gevolg is van giftige effecten van alcohol op de zenuwen in combinatie met vitaminetekorten (vooral vitamine B1).

Zwangere vrouwen en vrouwen in de overgang: hormonale veranderingen
Hormonale schommelingen tijdens zwangerschap en menopauze kunnen leiden tot brandende voeten. Tijdens de zwangerschap kunnen vochtophoping en een verhoogde druk op de voeten zorgen voor een brandend gevoel, vooral in het laatste trimester. Vrouwen in de menopauze ervaren vaak veranderingen in hun bloedcirculatie en vochtbalans, wat kan leiden tot brandende voeten door hormonale fluctuaties en warmtegevoelens.

Mensen met perifere vaatziekten: problemen met de bloedcirculatie
Mensen met perifere vaatziekte (PAV), waarbij de slagaders vernauwd zijn, ervaren vaak een brandend gevoel in hun voeten door een gebrek aan voldoende bloedtoevoer. Deze aandoening treft vooral mensen met een hoge bloeddruk, diabetes, rokers en mensen met een hoog cholesterolgehalte. Het brandende gevoel treedt meestal op tijdens inspanning, zoals lopen, en verdwijnt in rust. PAV verhoogt ook het risico op claudicatio intermittens (etalagebenen), waarbij de voeten of benen tijdens het lopen branderig of pijnlijk aanvoelen.

Mensen met zenuwaandoeningen zoals Guillain-Barré-syndroom of MS
Neurologische aandoeningen zoals Guillain-Barré-syndroom en multiple sclerose (MS) kunnen brandende voeten veroorzaken door ontsteking of beschadiging van de zenuwen. Deze aandoeningen tasten het zenuwstelsel aan en verstoren de normale signalen tussen de hersenen en de ledematen, wat kan resulteren in prikkende, brandende sensaties in de voeten.

Mensen die strakke schoenen dragen of lang staan: mechanische factoren
Mensen die vaak strakke schoenen dragen, vooral schoenen die onvoldoende steun bieden of gemaakt zijn van niet-ademende materialen, kunnen last krijgen van brandende voeten. De wrijving en hitteopbouw in slecht passende schoenen kunnen de voeten oververhitten en irriteren. Bovendien kunnen mensen die lange uren staan, zoals winkelpersoneel of verpleegkundigen, ook brandende voetzolen ontwikkelen door voortdurende druk op de voeten, wat leidt tot vermoeidheid en irritatie van de zenuwen.

Mensen met auto-immuunziekten: ontsteking van de zenuwen
Auto-immuunziekten zoals lupus, reumatoïde artritis en systeemziekten kunnen ontstekingen in het lichaam veroorzaken, waaronder de zenuwen en bloedvaten. Deze ontstekingen kunnen leiden tot zenuwbeschadiging, wat resulteert in een brandend of prikkelend gevoel in de voeten. Vasculitis, een ontsteking van de bloedvaten, komt vaak voor bij auto-immuunziekten en kan leiden tot een verminderde bloedtoevoer naar de voeten, wat het brandende gevoel verergert.

Mensen met chemotherapie of andere medicatie
Bepaalde medicijnen, vooral chemotherapie, kunnen medicatie-geïnduceerde neuropathie veroorzaken, wat leidt tot tintelingen en een brandend gevoel in de voeten. Chemotherapie medicijnen zoals vincristine, paclitaxel en cisplatine staan bekend om hun neurotoxische eigenschappen, die de perifere zenuwen kunnen beschadigen. Naast chemotherapie kunnen ook andere medicijnen, zoals antivirale middelen voor de behandeling van HIV, bijdragen aan neuropathie en brandende voeten.

Mensen met infectieziekten
Bepaalde infecties kunnen het zenuwstelsel aantasten en brandende voeten veroorzaken. Infecties zoals Lymeziekte, HIV en gordelroos (herpes zoster) kunnen allemaal leiden tot zenuwbeschadiging. Bij Lymeziekte kan de infectie de perifere zenuwen aantasten, wat kan leiden tot brandende of tintelende voeten. Gordelroos kan na een uitbraak zenuwpijn achterlaten, wat zich kan uiten in een branderig gevoel in de getroffen ledematen, inclusief de voeten.

Mensen met schildklieraandoeningen: een trage schildklier vertraagt de zenuwfunctie
Mensen met een trage schildklier (hypothyreoïdie) kunnen brandende voeten ervaren door een vertraagde zenuwgeleiding en een vertraagde stofwisseling. Een onvoldoende actieve schildklier kan de normale functie van het zenuwstelsel verstoren, wat kan leiden tot symptomen zoals tintelingen, pijn en een brandend gevoel in de voeten. Deze symptomen kunnen vooral optreden als het schildklierprobleem onbehandeld blijft.

Mensen met vasculaire compressie
Het tarsaal tunnelsyndroom is een compressie van de nervus tibialis aan de binnenkant van de enkel, vergelijkbaar met het carpaal tunnelsyndroom in de pols. Deze zenuwcompressie kan leiden tot pijn, tintelingen en een brandend gevoel in de voet en enkel. Mensen die regelmatig zware belasting of druk op hun voeten ervaren, zoals sporters, hebben een hoger risico op het ontwikkelen van dit syndroom.

Mensen met Gitelman-syndroom: zeldzame mineralentekorten
Het Gitelman-syndroom is een zeldzame genetische aandoening die leidt tot een onbalans van elektrolyten zoals kalium en magnesium. Deze mineralentekorten kunnen spierzwakte, krampen en een brandend gevoel in de voeten veroorzaken door het verstoren van de zenuw- en spierfunctie. Hoewel het zeldzaam is, kan deze aandoening leiden tot ernstige en chronische branderige sensaties in de voeten.

Mensen met sarcoïdose: granulomen die de zenuwen aantasten
Sarcoïdose is een zeldzame inflammatoire ziekte waarbij abnormale opeenhopingen van ontstekingscellen (granulomen) zich vormen in verschillende delen van het lichaam, waaronder de zenuwen. Wanneer de granulomen de zenuwen in de voeten aantasten, kunnen ze leiden tot een brandend of prikkelend gevoel. Sarcoïdose kan chronisch zijn en de zenuwbeschadiging kan in sommige gevallen blijvende symptomen veroorzaken.

Mensen die lange afstanden lopen of sporten: overbelasting van de voeten
Langdurige inspanningen zoals wandelen, hardlopen of fietsen kunnen ook bijdragen aan brandende voeten door overbelasting en wrijving. Mensen die regelmatig lange afstanden lopen of intensief sporten, hebben meer kans op aandoeningen zoals metatarsalgie, waarbij de voetzolen pijnlijk en brandend aanvoelen door constante druk. Slechte schoenen of onvoldoende voetondersteuning kunnen dit probleem verergeren.

Mensen met chronisch complex regionaal pijnsyndroom (CRPS)
Complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) is een chronische aandoening die ontstaat na een blessure of operatie, waarbij zenuwen en bloedvaten overgevoelig raken. Dit leidt tot hevige pijn en een brandend gevoel in de aangedane ledematen, inclusief de voeten. Bij CRPS reageert het zenuwstelsel op een disproportionele manier op letsel, waardoor zelfs lichte aanraking of warmte kan leiden tot intense branderige pijn.

Wanneer de huisarts inschakelen bij brandende voeten?

Brandende voeten kunnen soms een tijdelijke irritatie zijn, maar in veel gevallen kunnen ze wijzen op een onderliggend gezondheidsprobleem. Het is belangrijk om te weten wanneer je je huisarts moet inschakelen om ernstigere complicaties te voorkomen. Hier zijn de belangrijkste situaties waarin je een arts moet raadplegen:

Aanhoudende of verergerende symptomen
Als het branderige gevoel in je voeten niet binnen enkele dagen verdwijnt of zelfs erger wordt, is het tijd om je huisarts te raadplegen. Aanhoudende symptomen kunnen duiden op aandoeningen zoals diabetische neuropathie of andere vormen van zenuwbeschadiging.

Gevoelloosheid, zwakte, of verlies van coördinatie
Wanneer brandende voeten gepaard gaan met gevoelloosheid, spierzwakte, of verlies van coördinatie, kan dit een teken zijn van ernstige zenuwproblemen zoals een hernia, multiple sclerose, of Guillain-Barré-syndroom. Dit vereist onmiddellijke medische aandacht om permanente schade te voorkomen.

Nachtelijke symptomen die je slaap verstoren
Als het branderige gevoel vooral 's nachts optreedt en je slaap verstoort, is dit een reden om naar de huisarts te gaan. Nachtelijke branderigheid, vooral bij diabetici, kan een symptoom zijn van neuropathie, waarbij de zenuwen voortdurend geprikkeld raken.

Bij verkleuring, zwelling of wonden
Brandende voeten in combinatie met verkleuring, zwelling, of wondjes vereisen snel medisch onderzoek, vooral als je diabetes hebt. Deze symptomen kunnen wijzen op perifere vaatziekte of andere complicaties zoals infecties of zweren, die medische behandeling nodig hebben.

Na het starten van nieuwe medicijnen
Als je brandende voeten ervaart nadat je bent begonnen met een nieuwe medicatie (zoals chemotherapie of antivirale middelen), kan dit een bijwerking zijn. In dit geval is het belangrijk om je huisarts te raadplegen om mogelijke aanpassingen aan de medicatie te bespreken.

Brandende voeten na een blessure of operatie
Als de klachten ontstaan na een medische ingreep, blessure of operatie, kan dit wijzen op complex regionaal pijnsyndroom (CRPS). Dit syndroom vereist een vroege diagnose om verdere schade te voorkomen.

Systemische symptomen zoals koorts of gewichtsverlies
Wanneer het branderige gevoel gepaard gaat met koorts, vermoeidheid, gewichtsverlies, of andere systemische symptomen, kan dit wijzen op een infectie, auto-immuunziekte, of nierproblemen. Deze tekenen vragen om directe medische hulp.

Geen duidelijke oorzaak
Als je geen duidelijke verklaring hebt voor het brandende gevoel in je voeten, zoals overbelasting of slecht schoeisel, en het gevoel blijft aanhouden, is het belangrijk om een arts in te schakelen. Dit kan een signaal zijn van een onderliggend gezondheidsprobleem zoals perifere neuropathie, dat nader onderzoek vereist.

Onderzoek en diagnose

Aangezien er geen tests zijn om objectief de intensiteit van voetpijn of de mate van branderige voeten te meten, zal de arts proberen de onderliggende oorzaak van de symptomen te bepalen.

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De (huis)arts zal vragen aan je stellen over de klachten die je ervaart en hij zal je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Hij zal ook kijken naar de medicijnen die je gebruikt. De arts zal je reflexen testen en je voeten onderzoeken op tekenen van infectie, verwonding of andere problemen. De arts zal ook bekijken welke schoenen je draagt. De arts wil ook weten of er sprake is een voorgeschiedenis van overmatig alcoholgebruik of diabetes, omdat dit een veel voorkomende oorzaak van brandende voeten is.

Spieren en zenuwen testen

• Zenuwfunctietests. Elektrodiagnostische tests kunnen worden uitgevoerd in het geval van vermoedelijke zenuwbeschadiging.
• Elektromyografie (EMG). Deze test meet de elektrische activiteit van een spier en wordt uitgevoerd om te zien hoe de spier reageert op zenuwstimulatie. Een zeer dunne naald wordt door de huid in de spier ingebracht om de activiteit van de spier te meten wanneer deze samentrekt en ontspant. Het wordt uitgevoerd om de oorzaak van pijn, gevoelloosheid of tintelingen te bepalen.
• Zenuwgeleidingssnelheidstest: de zenuwfunctie in kaart brengen. Deze test wordt gedaan om de snelheid te bepalen waarmee elektrische impulsen langs een zenuw bewegen. Het wordt uitgevoerd om onderscheid te maken tussen echte zenuwaandoeningen en aandoeningen waarbij spieren worden aangetast door een zenuwbeschadiging. Vlakke elektroden worden op de huid langs de zenuwbaan geplaatst en een stroom met lage intensiteit wordt toegepast.

Bloedonderzoek

Bloedonderzoek kan worden gedaan om je bloedsuikerspiegel te bepalen of om voedingstekorten of endocriene stoornissen te achterhalen. Een volledig bloedbeeld wordt meestal uitgevoerd. De nierfunctie en de schildklierwaarden kunnen ook worden onderzocht.

Beeldvormingsonderzoek

Beeldvormingsonderzoek kan worden uitgevoerd bij vermoeden van bijvoorbeeld het tarsaal tunnel syndroom.

Behandeling van brandende voeten

Onderliggende oorzaak behandelen

Behandeling van brandende voeten is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Vaak kan de behandeling eenvoudig zijn. Behandeling kan bijvoorbeeld bestaan uit:

• het toepassen van een antischimmelcrème bij voetschimmel
• comfortabele schoenen dragen
• een corrigerende inlegzool in je schoenen
• vitamine B-supplementen slikken
• schildkliermedicijnen slikken

Diabetes beheren

Als je diabetes hebt, zul je misschien je leefstijl moeten veranderen en/of je krijg medicijnen voorgeschreven. De arts kan ook geneesmiddelen voorschrijven die kunnen helpen bij zenuwpijn. In geval van ernstige zenuwpijn kan zenuwstimulatie nodig zijn.

Medicatie

De arts kan medicijnen voorschrijven:

• Insuline of orale antidiabetica kunnen de bloedglucosespiegels bij mensen met diabetes onder controle houden.
• Voedingssupplementen kunnen worden voorgeschreven voor mensen met vitaminetekorten.
• Pijnstillers (analgetica). Geneesmiddelen die je slikt of plaatselijk aanbrengt kunnen worden voorgeschreven om pijn te verlichten. Crèmes, lotions, sprays of pleisters met lidocaïne kunnen ongemak verlichten.
  Pijnstillers bij branderige voeten / Bron: Stevepb, Pixabay
• Antidepressiva. Tricyclische antidepressiva (middelen tegen depressie) kunnen helpen bij chronische pijn geassocieerd met neuropathie.
• Anti-epileptica. Gabapentine, carbamazepine, pregabaline en andere middelen tegen epilepsie kunnen worden gebruikt om chronische pijn te behandelen.
• Schimmeldodende medicijnen kunnen helpen bij een schimmelinfectie.
• Fysiotherapie en lichaamsbeweging.
• Dieetveranderingen (gezond eten en drinken, bijvoorbeeld een plantaardig dieet).
• Orthopedische Inlegzolen.
• Chirurgie. Orthopedische chirurgie kan soms nodig zijn.

Koude voetbaden

Het regelmatig nemen van een koud voetbad kan de brandende sensatie verlichten, vooral bij mensen die last hebben van oververhitte voeten na langdurig staan of bij erythromelalgie. Het helpt de bloedvaten te vernauwen en de hitte in de voeten te verminderen. Let er wel op dat ijswater nooit direct op de huid mag worden aangebracht om beschadiging te voorkomen.

Lasertherapie

Bij ernstige zenuwpijn of neuropathie kan low-level lasertherapie worden ingezet om de zenuwen te stimuleren en ontstekingen te verminderen. Deze therapie bevordert het herstel van beschadigde zenuwen en kan verlichting bieden bij chronische pijn.

Zenuwblokkades

Voor mensen met ernstige, chronische zenuwpijn, zoals bij complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) of diabetische neuropathie, kan een zenuwblokkade worden toegepast. Dit is een injectie van verdovingsmiddelen rond de aangedane zenuwen om de pijnsignalen naar de hersenen te onderbreken.

Capsaïcinecrème

Capsaïcine, een stof die wordt gewonnen uit chilipepers, kan worden gebruikt in crèmes om het brandende gevoel te verminderen. Het werkt door de neurotransmitters die pijnsignalen sturen, tijdelijk uit te putten. Capsaïcine kan vooral nuttig zijn bij zenuwpijn, zoals bij perifere neuropathie.

Elektrotherapie (TENS)

Bij transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS) worden elektrische stroompjes door de huid gestuurd om de zenuwen te stimuleren en de pijnsignalen te blokkeren. Deze therapie kan worden toegepast bij brandende voeten door neuropathie of zenuwcompressie.

Dieet- en leefstijlinterventies

Voor mensen met alcoholische neuropathie kan het aanpassen van de voeding en het beperken van alcoholconsumptie helpen om verdere zenuwbeschadiging te voorkomen. Een dieet rijk aan voedingsstoffen zoals vitamine B1, B6, B12, en magnesium kan zenuwherstel bevorderen. Het stoppen met alcoholgebruik is cruciaal om verdere zenuwbeschadiging te voorkomen.

Compressiekousen

Mensen met perifere vaatziekten of spataderen kunnen baat hebben bij het dragen van compressiekousen. Deze kousen bevorderen de bloedcirculatie in de benen en helpen bij het verminderen van zwelling en het brandende gevoel dat wordt veroorzaakt door een slechte doorbloeding.

Infuustherapie voor vitamine- en mineralentekorten

Bij ernstige tekorten aan vitamines of mineralen, zoals vitamine B12 of magnesium, kan infuustherapie worden ingezet om de tekorten snel aan te vullen en de symptomen van neuropathie of spierzwakte te verlichten. Dit kan vooral nuttig zijn bij mensen met opnameproblemen van voedingsstoffen door aandoeningen zoals coeliakie of darmziekten.

Gedragstherapie

Bij patiënten met chronische pijn door brandende voeten kan cognitieve gedragstherapie (CGT) helpen om met de pijn om te gaan. Het helpt mensen hun pijn beter te begrijpen en strategieën te ontwikkelen om er effectief mee om te gaan, vooral als er geen volledige fysieke behandeling mogelijk is.

Alternatieve therapieën zoals kruidentherapie

Bepaalde kruiden en supplementen, zoals alfa-liponzuur, curcumine (uit kurkuma), en Ginkgo biloba, worden soms gebruikt bij neuropathie om ontstekingen te verminderen en de zenuwfunctie te ondersteunen. Ofschoon meer onderzoek nodig is, rapporteren sommige mensen verlichting door het gebruik van deze natuurlijke middelen.

Zelfzorg bij voeten die branden

Er zijn een aantal zelfzorgmaatregelen die kunnen helpen bij brandende voeten:

• Voetenbad nemen van ten minste 15 minuten in koel water. Dit kan tijdelijke verlichting bieden. Koud water wordt niet aanbevolen.
• Stel je voeten niet bloot aan hitte of warmte.
  Kurkuma / Bron: Simon A. Eugster, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• Leg je benen en voeten hoger.
• Voetenbad met Epsom-zout of een appelazijn.
• Neem een ​​supplement met kurkuma. De curcumine in kurkuma kan verlichting bieden bij zenuwpijn. Van curcumine is bekend dat het beschermende anti-inflammatoire, antioxiderende en antimicrobiële effecten heeft. Het kan mogelijk ook helpen bij neurologische klachten.
• Breng een crème aan die lidocaïne of capsaïcine bevat. Een zelfgemaakte gember- of kurkuma-oplossing kan ook werken.
• Masseer je voet om de doorbloeding en bloedsomloop te verbeteren.
• Bij warm weer open schoenen of geen schoenen dragen om brandende voeten te voorkomen.

Brandende voeten verhelpen bij warm weer (in de zomer)

Oudere mensen met diabetes, die werk doen waarbij ze langdurig moeten staan en mensen met zenuwaandoeningen zijn meer vatbaar voor brandende voeten bij warm weer (in de zomer). Goede zelfzorg en de volgende huismiddeltjes kunnen daarbij helpen.

Voetmassage met gember

Masseren van je voeten en benen met een warm mengsel van gembersap en olijf- of kokosolie gedurende tien minuten per dag zal pijn verlichten en bevordert de bloedsomloop. Je kunt zelfs dagelijks een stuk gember consumeren om de bloedcirculatie in je lichaam te verhogen.

Voetenbad met tijm

Maak een warme en een koude voetenbad en voeg er tijm aan toe. Afwisselend gebruik van warme en koude baden met tijm verlicht de pijn en gevoelloosheid die gepaard gaat met brandende voeten. Deze techniek heet hydromassage. Door steeds af te wisselen tussen het warme voetenbad en het koude voetenbad, vernauwen en verwijden je bloedvaten steeds waardoor de doorbloeding verbetert.

Op blote voeten lopen

Overweeg om op blote voeten op gras of zand te lopen, want dit verhoogt de bloedcirculatie naar de voeten. Maar vermijd lopen op hardere oppervlakken, omdat dit de pijn en het ongemak verergert. Zorg ervoor dat je voeten droog blijven.

Draag goede schoenen

Draag nooit nauwsluitende schoenen, omdat dit de bloedstroom naar je voeten zal verminderen. Draag comfortabele en goed passende schoenen aangezien dit voor een goede bloedcirculatie zal zorgen.

Prognose van branderige voeten

Het verhaal van brandende voeten is voor iedereen anders. Voor sommigen begint het als een tijdelijke ongemak na een lange dag staan, voor anderen wordt het een hardnekkige metgezel, veroorzaakt door onderliggende aandoeningen zoals neuropathie of vaatziekten. Maar wat je ook doormaakt, de prognose van brandende voeten hangt sterk af van de oorzaak én hoe snel je actie onderneemt.

Tijdelijke oorzaken: verlichting ligt binnen handbereik
Heb je last van brandende voeten door iets eenvoudigs zoals strakke schoenen, overmatige inspanning of een schimmelinfectie? Goed nieuws: met een paar aanpassingen in je routine, zoals comfortabele schoenen of een antischimmelcrème, kun je vaak snel verlichting verwachten. Binnen enkele dagen tot weken kunnen de klachten verdwijnen zonder blijvende gevolgen. De voeten hebben rust nodig, en dat kun je ze geven door te luisteren naar de signalen die ze afgeven.

Chronische aandoeningen: beheersing is de sleutel
Voor mensen met chronische aandoeningen zoals diabetische neuropathie, alcoholische neuropathie, of perifere vaatziekten, is de weg naar verlichting iets complexer, maar zeker niet onoverkomelijk. De sleutel ligt in het onder controle krijgen van de onderliggende ziekte. Diabetici die hun bloedsuikerspiegel goed beheersen, kunnen de progressie van neuropathie afremmen en de intensiteit van het brandende gevoel verminderen. Hoewel de zenuwbeschadiging niet altijd volledig kan worden teruggedraaid, kunnen behandelingen zoals medicatie, fysiotherapie, en leefstijlveranderingen veel doen om de symptomen te verlichten en verdere schade te voorkomen.

Voor deze groep is het belangrijk om te accepteren dat, hoewel het branderige gevoel niet altijd volledig verdwijnt, de kwaliteit van leven aanzienlijk kan verbeteren met de juiste behandelingen en een goede zelfzorg.

Voedingstekorten: herstel is mogelijk
Als je brandende voeten het gevolg zijn van vitaminetekorten zoals een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur, kun je met de juiste behandeling vaak binnen enkele weken verbetering zien. Wanneer de tekorten zijn aangevuld, beginnen de zenuwen zich te herstellen, wat leidt tot een afname van de symptomen. Het kan enkele maanden duren voordat de zenuwen volledig zijn hersteld, maar de prognose is over het algemeen zeer positief wanneer de tekorten tijdig worden aangepakt.

Neurologische aandoeningen: een langetermijnperspectief
In het geval van neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose (MS) of het Guillain-Barré-syndroom, kan de prognose wisselend zijn. Het brandende gevoel in de voeten kan episodisch zijn, met periodes van verergering en verbetering. De behandeling richt zich hier vaak op het beheersen van de symptomen en het voorkomen van verergering. Hoewel de weg langer en hobbeliger kan zijn, kunnen regelmatige medische zorg en het gebruik van medicatie zoals anti-epileptica of antidepressiva de symptomen vaak aanzienlijk verminderen.

Zenuwbeschadiging door letsel of medicatie: een geleidelijk herstel
Voor mensen die brandende voeten ervaren als gevolg van zenuwbeschadiging door letsel of chemotherapie, kan het herstel langer duren. Het zenuwherstel is een traag proces, en afhankelijk van de ernst van de beschadiging kan het maanden tot jaren duren voordat de symptomen volledig verdwijnen. Toch is er hoop: zenuwen hebben het vermogen om te regenereren, en met de juiste therapieën, zoals fysiotherapie of TENS, kan er veel vooruitgang worden geboekt.

Levenslange beheersing bij ernstige neuropathieën
Bij ernstige gevallen van perifere neuropathie, waarbij de zenuwbeschadiging blijvend is, kan de prognose erop wijzen dat het brandende gevoel misschien nooit volledig verdwijnt. Toch hoeft dit niet te betekenen dat de pijn je leven beheerst. Met de juiste combinaties van pijnmedicatie, fysiotherapie, en soms zelfs alternatieve therapieën zoals acupunctuur of zenuwstimulatie, kan het ongemak vaak sterk worden verminderd. Het doel is hier vooral om een balans te vinden waarin de pijn je leven niet langer domineert.

Complicaties

Brandende voeten kunnen meer zijn dan een tijdelijk ongemak – in sommige gevallen kunnen ze leiden tot serieuze complicaties die je dagelijkse leven beïnvloeden. Van pijnlijke zweren tot chronische zenuwbeschadiging, de gevolgen kunnen verstrekkend zijn als de onderliggende oorzaak onbehandeld blijft. Laten we een duik nemen in de mogelijke complicaties van brandende voeten, ondersteund door voorbeelden, cijfers en weetjes.

Chronische pijn en zenuwbeschadiging
Wanneer brandende voeten worden veroorzaakt door perifere neuropathie, zoals bij diabetes of alcoholische neuropathie, kan het brandende gevoel verergeren en zich ontwikkelen tot chronische pijn. Naar schatting zal bijna 50% van de diabetici op een bepaald punt in hun leven last krijgen van diabetische neuropathie. Dit brandende gevoel kan veranderen in een constante, stekende pijn die de dagelijkse activiteiten verstoort en zelfs de nachtrust ernstig beïnvloedt. Voor sommigen kan de pijn zo hevig worden dat zelfs lichte aanrakingen ondraaglijk zijn, een fenomeen dat allodynie wordt genoemd.

• Lisa, 52, die al jaren diabetes heeft, merkte dat haar brandende voeten geleidelijk veranderden in een scherpe, onophoudelijke pijn. Zelfs het dragen van sokken werd ondraaglijk. Haar pijn werd uiteindelijk zo chronisch dat ze nauwelijks nog kon slapen, wat haar energie en levensvreugde drastisch verminderde.

Zweren en infecties
Een van de meest ernstige complicaties van brandende voeten, vooral bij mensen met diabetes, is het risico op zweren en infecties. Door neuropathie verliezen veel mensen het gevoel in hun voeten, waardoor ze wonden of blaren vaak niet opmerken totdat ze geïnfecteerd raken. Deze wonden kunnen zich ontwikkelen tot diabetische voetzweren, die bij ongeveer 15% van de diabetici voorkomen. Als deze zweren onbehandeld blijven, kan dit leiden tot ernstige infecties, gangreen en zelfs amputatie.

Cijfers: Wereldwijd krijgen elk jaar meer dan 1 miljoen mensen een amputatie als gevolg van diabetische voetzweren en infecties.

• Hans, 60, ontwikkelde een wondje aan zijn voet zonder het op te merken door zijn diabetische neuropathie. Omdat hij het niet voelde, bleef hij doorlopen totdat de wond geïnfecteerd raakte. Uiteindelijk leidde de infectie tot een amputatie van zijn teen.

Mobiliteitsbeperkingen
Wanneer de pijn of het brandende gevoel in de voeten toeneemt, kunnen mensen moeite krijgen met lopen of staan. Dit kan leiden tot verminderde mobiliteit, wat het dagelijks functioneren beperkt. Langdurige mobiliteitsproblemen kunnen weer leiden tot spierzwakte, gewichtstoename, en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten door het gebrek aan beweging. Mensen met ernstige neuropathieën rapporteren vaak dat zelfs korte wandelingen te pijnlijk worden, waardoor ze geneigd zijn om beweging te vermijden.

• Karin, 47, ontwikkelde perifere neuropathie door langdurig overmatig alcoholgebruik. Haar brandende voeten maakten lopen zo moeilijk dat ze niet meer in staat was om haar werk als verpleegster voort te zetten. Binnen enkele maanden nam haar spierkracht af, en ze kreeg last van overgewicht door haar inactieve levensstijl.

Psychologische impact: van stress tot depressie
Langdurige pijn, zoals veroorzaakt door brandende voeten, kan een grote psychologische impact hebben. Het kan leiden tot gevoelens van frustratie, angst, en uiteindelijk depressie, vooral wanneer de pijn chronisch wordt. Het onvermogen om te genieten van dagelijkse activiteiten of een goede nachtrust te hebben, kan mensen emotioneel uitputten. Volgens studies heeft ongeveer 30% van de mensen met chronische pijn last van depressie of angst als gevolg van hun fysieke klachten.

Weetje: Chronische pijn verhoogt de kans op depressie met maar liefst 85%.

• Na jarenlang last te hebben gehad van brandende voeten door zijn diabetes, begon Johan, 55, zich steeds meer terug te trekken uit sociale activiteiten. Hij werd gefrustreerd door zijn constant aanwezige pijn en ontwikkelde uiteindelijk een depressie, omdat hij het gevoel had dat de pijn zijn leven beheerde.

Verstoorde nachtrust en slaapstoornissen
Brandende voeten worden vaak erger 's nachts, wat een enorme impact kan hebben op de slaapkwaliteit. Mensen die 's nachts last hebben van dit branderige gevoel ervaren vaak insomnie (slapeloosheid), wat op de lange termijn leidt tot chronische vermoeidheid, een verstoorde concentratie en een verminderd immuunsysteem. Gebrek aan slaap heeft ook gevolgen voor het herstelproces van het lichaam, wat de symptomen verder kan verergeren.

Cijfers: Tot 70% van de mensen met neuropathie rapporteert ernstige slaapproblemen als gevolg van nachtelijke pijn of brandende sensaties in hun voeten.

• Sandra, 48, werd elke nacht wakker door het brandende gevoel in haar voeten. Hierdoor voelde ze zich overdag uitgeput en had ze moeite zich te concentreren op haar werk. Uiteindelijk leidden haar slaapstoornissen tot chronische vermoeidheid en verhoogde stress.

Verslechterde levenskwaliteit
Brandende voeten die blijven aanhouden kunnen de algehele levenskwaliteit drastisch verminderen. Of het nu gaat om het vermijden van fysieke activiteiten, het verliezen van de mogelijkheid om zelfstandig te lopen, of het omgaan met constante pijn, de alledaagse dingen worden steeds moeilijker. Het sociale leven kan lijden, mensen vermijden vaak activiteiten zoals winkelen, wandelen of zelfs werken. Uiteindelijk kan dit leiden tot isolatie en een gevoel van afhankelijkheid van anderen.

Weetje: Volgens studies geven mensen met chronische neuropathische pijn aan dat hun kwaliteit van leven met gemiddeld 40% afneemt in vergelijking met mensen zonder pijn.

• Na een jarenlang gevecht met neuropathische pijn in haar voeten, stopte Maria, 62, met haar wekelijkse uitjes naar het park en sociale activiteiten. Ze voelde zich steeds afhankelijker van haar familie en werd uiteindelijk sociaal geïsoleerd, wat haar levensvreugde verminderde.

Amputaties bij diabetici
Bij mensen met onbehandelde diabetische neuropathie kunnen kleine wonden zich ontwikkelen tot ernstige zweren. Indien onbehandeld, kunnen deze zweren uiteindelijk leiden tot weefselafsterving, wat amputatie noodzakelijk maakt. Elk jaar worden wereldwijd meer dan 1 miljoen amputaties uitgevoerd als gevolg van diabetische voetproblemen. Mensen met geamputeerde ledematen hebben te maken met langdurige revalidatie en verminderde mobiliteit, wat hun levenskwaliteit sterk aantast.

Preventie

De volgende maatregelen kunnen brandende voeten mogelijk voorkomen:

• Regelmatige controles zijn nodig als je diabetes of een andere aandoening hebt die van invloed kan zijn op de zenuwen. Mensen met diabetes of andere aandoeningen moeten mogelijk speciale schoenen dragen.
• Kies schoenen die goed passen en zorg voor voldoende ventilatie. Schoenen moeten lage hakken hebben, de voorkant van de schoen (de neus) moet voldoende teenruimte bieden en de schoenen moeten goede ondersteuning bieden voor de voetbogen.
• Draag schone, droge sokken om voetschimmel te voorkomen. Verander je sokken vaak als je deelneemt aan sport of andere activiteiten waardoor de voeten transpireren, zeker bij zweetvoeten.
• Onderzoek dagelijks je voeten op tekenen van infectie of letsel. Controleer je voeten op blaren, zweren, wonden, en kloofjes in de huid om infecties te voorkomen.
• Als je diabetes hebt, is het belangrijk om je bloedsuiker onder controle te houden om op termijn zenuwschade te voorkomen.

Lees verder

• Jeukende voeten: oorzaken en symptomen jeuk aan de voeten
• Pijn aan de voet: symptomen en oorzaken van pijnlijke voeten
• Pijnlijke voeten, ontstoken tenen, pijn, irritatie, zwelling
• Brandende tenen: oorzaken van branderig gevoel in de tenen
• Warme voeten: oorzaken van warme gloed in de voeten