Brandende tenen: oorzaken van branderig gevoel in de tenen

Brandende tenen of een branderig gevoel in de tenen is een vervelende klacht en het is vaak niet meteen duidelijk wat de oorzaak ervan is. Er is namelijk vaak geen voor de hand liggende oorzaak van de brandende sensatie en een branderig gevoel is wat anders dan pijn. Soms wordt het minder serieus genomen dan pijn, maar een brandend gevoel kan optreden om enkele van dezelfde redenen als pijn. Er kan sprake zijn van een onderliggende ziekte of aandoening, of schade aan de weefsels van de tenen en zonder medische zorg en behandeling kan dit tot ernstige complicaties leiden. Een brandend gevoel in de tenen kan om veel van dezelfde redenen voorkomen als een brandend gevoel in de voeten of het gehele onderbeen.

• Oorzaken van brandende tenen
• Symptomen
• Branderige tenen door letsel of trauma
• Brandende tenen door infecties
• Voetschimmel
• Bacteriële infectie
• Virale infectie
• Zenuwaandoeningen
• Diabetische neuropathie
• Beknelde zenuw
• Alcoholmisbruik
• Problemen met bloedvaten en de bloedcirculatie
• Perifeer arterieel vaatlijden
• Spataderen
• Vasculitis
• Overgang
• Wintertenen
• Gewrichtsaandoeningen
• Jicht
• Artrose
• Reumatoïde artritis
• Branderig gevoel door medicatie
• Tekortkomingen of overdosering vitaminen
• Andere oorzaken brandende tenen

Oorzaken van brandende tenen

Brandende tenen kunnen een aantal oorzaken hebben, waaronder een blessure (zoals het stoten van je teen), gedurende langere tijd in een bepaalde houding zitten, slecht passende schoenen of een probleem met je bloedsomloop dat de bloedtoevoer naar de voeten en tenen belemmert. Een branderig gevoel in de tenen kan ook worden veroorzaakt door zenuwbeschadiging door extreme hitte of kou of door giftige stoffen. Een andere mogelijkheid is perifere neuropathie, een aandoening waarbij de perifere zenuwen die signalen doorgeven tussen het lichaam en de hersenen en het ruggenmerg niet goed functioneren. Perifere neuropathie kan het gevolg zijn van een aantal specifieke ziekten en aandoeningen, waaronder diabetes en alcoholisme. In sommige gevallen heeft perifere neuropathie geen bekende oorzaak.

Symptomen

Brandende tenen kunnen gepaard gaan met de volgende symptomen:

• gevoel van warmte of branderigheid
• gevoelloosheid in de tenen
• scherpe of stekende pijn
• doffe pijn
• roodheid van de huid of overmatige warmte
• zwelling
• prikkelingen of tintelingen of een gevoel van speldenprikken

Branderige tenen door letsel of trauma

Letsel of trauma is de meest voorkomende oorzaak van branderige tenen. Een voor de hand liggende blessure, zoals een verstuiking van je teen (gekneusde teen) kan leiden tot pijn en een tijdje daarna een brandend gevoel, maar soms is de blessure niet zo acuut of zo gemakkelijk te herkennen. Een blessure zal meestal gepaard gaan met andere symptomen zoals roodheid, zwelling en warmte in het getroffen gebied. Andere oorzaken van een teenblessure omvatten:

• Blootstelling aan kou;
  Balletdansers lopen een groter risico / Bron: Gabriel Saldana, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
  [
• Contact met giftige chemicaliën;
• Insectenbeet;
• Slecht passende schoenen;
• Brandwonden;
• Langdurig op je tenen lopen of intensief aan ballet doen.

Sommige van deze oorzaken leiden mogelijk niet direct tot een branderig gevoel in je tenen. Slecht passende schoenen kunnen gedurende meerdere uren schijnbaar worden verdragen door je voeten, maar zodra je ze uitdoet, ontstaat er een brandend gevoel. Diabetici met zenuwbeschadiging voelen aanvankelijk vaak ook geen verwondingen totdat de initiële weefselschade aanzienlijk verslechtert.

Brandende tenen door infecties

Een aantal verschillende infecties van de huid en de diepere weefsels van de tenen kunnen een brandend gevoel in de tenen veroorzaken.

Voetschimmel

Brandende tenen kunnen veroorzaakt worden door een schimmelinfectie. Voetschimmel (tinea pedis) komt veel voor. Het gaat hierbij om een oppervlakkige schimmelinfectie van de huid tussen de tenen. Het komt vaker voor tussen de tenen dan op de rest van de voet.

Bacteriële infectie

Een bacteriële infectie van de huid en het diepere weefsel kan optreden wanneer er een wondje in de huid is, slechte wondgenezing, onvoldoende verzorging van het wondje en/of verminderde werking van het immuunsysteem. Bacteriële infecties van de tenen komen vooral voor bij diabetici.

Virale infectie

Een virale infectie kan brandende tenen veroorzaken. Hoewel een aantal virussen de huid en diepere weefsels kunnen infecteren, is gordelroos de meest waarschijnlijke oorzaak van brandende tenen. Dit wordt veroorzaakt door reactivering van het waterpokkenvirus dat latent aanwezig is in de zenuwwortels.

Zenuwaandoeningen

Een aantal zenuwgerelateerde aandoeningen kunnen een brandend gevoel in de voeten veroorzaken. Dit zijn enkele van de meest voorkomende oorzaken van een branderig gevoel in tenen en voeten die aanhoudend of recidiverend zijn, zonder huiduitslag of duidelijk letsel. Neuropathie is het niet goed functioneren van een of meer zenuwen, en wanneer het zenuwen buiten de hersenen en het ruggenmerg treft, staat het bekend als perifere neuropathie. Er zijn een aantal redenen waarom een ​​zenuw beschadigd of aangetast kan worden.

Diabetische neuropathie

Diabetische neuropathie is zenuwbeschadiging die komt door langdurige en slecht gecontroleerde diabetes. Het branderige gevoel in de voeten is een veel voorkomend symptoom dat uiteindelijk verergert als er niets aan gedaan wordt.

Beknelde zenuw

Een gecomprimeerde of beknelde zenuw is een andere veel voorkomende oorzaak van abnormale sensaties zoals branderigheid en tintelingen van de voeten. In deze gevallen is de zenuw die signalen van de voeten naar de hersenen stuurt geïrriteerd, beschadigd of anderszins aangedaan. Als gevolg hiervan worden gevoelssensaties gegenereerd, zoals een branderig gevoel.

Alcoholmisbruik

Een minder bekende, maar belangrijke oorzaak van neuropathische pijn of brandend gevoel aan de voeten is alcoholmisbruik. De zenuwen zijn beschadigd door de langdurige en overmatige consumptie van alcohol en symptomen zoals een brandende pijn kunnen aanwezig zijn.

Problemen met bloedvaten en de bloedcirculatie

Een slechte bloedsomloop komt voor bij veel mensen. Bloedcirculatieproblemen kunnen ook aanleiding geven tot chronische brandende tenen en branderige voeten.

Perifeer arterieel vaatlijden

Bij perifeer arterieel vaatlijden is de stroom van zuurstofrijk bloed door de bloedvaten beperkt als gevolg van slagaderverkalking (atherosclerose) waardoor er een vernauwing in de slagaders is ontstaan. Wanneer deze vernauwing zich voordoet in de beenslagaders, wordt dat perifeer arterieel vaatlijden (PAV) genoemd. Dit kan leiden tot etalagebenen (claudicatio intermittens), rustpijn (waarbij zelfs in rust, of ’s nachts in bed, pijn ontstaat) en weefselverval.

Spataderen

Spataderen zijn verwijde aderen. Vaak geven spataderen geen klachten, maar beginnende spataderen kunnen zich presenteren in de vorm van vermoeide, zware benen. Rusteloosheid van de benen komt ook voor, evenals het gevoel de benen niet goed stil te kunnen houden (alsof er iets over de huid kruipt). Jeuk en een branderig gevoel in de benen zijn ook mogelijk.

Vasculitis

Vasculitis is een ontsteking van de bloedvaten, de slagaders of de aders. Hier komt het brandende gevoel uit het bloedvat zelf.

Overgang

Brandende tenen en voeten is een veel voorkomende klacht in de overgang. Er wordt aangenomen dat dit het gevolg is van de veranderingen in de bloedstroom naar de voeten als gevolg van de hormoonveranderingen die optreden tijdens de overgang. Het exacte mechanisme voor het brandende gevoel in de voeten tijdens de overgang is echter niet precies bekend.

Wintertenen

Wintertenen zijn kleine, jeukende, pijnlijke paarsrode zwellingen die zich ontwikkelen op de bovenkant van tenen; het kan evenwel ook de vingers treffen. Deze aandoening is een abnormale reactie van de spiertjes in de bloedvaten in tenen (en vingers) op vochtige kou. Als reactie daarop gaan de kleine bloedvaatjes in de huid tijdelijk verkrampen en vernauwen.

Gewrichtsaandoeningen

De gewrichten in de tenen kunnen worden getroffen door verschillende ziekten die een brandend gevoel veroorzaken, wat al dan niet gepaard gaat met andere symptomen. De belangrijkste aandoeningen zijn jicht, artrose en reumatoïde artritis.

Jicht

Jicht is een aandoening die wordt gekenmerkt door hoge niveaus van urinezuur in de bloedbaan. Het veroorzaakt gewrichtspijn en zwelling en meestal is de dikke teen getroffen. Een aanval van jicht kan zich aandienen met een brandende pijn de tenen.

Artrose

Artrose wordt veroorzaakt door het verminderen van (de kwaliteit van) het kraakbeen dat de uiteinden van de botten in een gewricht afdekt. Stijfheid en pijn zijn de belangrijkste symptomen. Deze pijn kan soms worden omschreven als een branderige gevoel ter hoogte van het aangedane gewricht.

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte dat gekenmerkt wordt door chronische gewrichtsontstekingen. Stijfheid, pijn en zwelling zijn aanwezig en meestal zullen de gewrichten aan beide voeten gelijktijdig worden aangetast. Dit kan ook een brandende pijn veroorzaken.

Branderig gevoel door medicatie

Een brandend gevoel in je tenen of brandende tenen kan een bijwerking zijn van verschillende geneesmiddelen waaronder antiretrovirale middelen (bij hiv), chemotherapie en metformine (dit middel verlaagt het bloedglucose).

Tekortkomingen of overdosering vitaminen

Bepaalde tekorten aan voedingsstoffen kunnen een brandend gevoel in de tenen veroorzaken, vooral een vitamine B12-tekort en een foliumzuurtekort. Andere B-vitaminen kunnen echter ook een rol spelen, zoals vitamine B5. De meeste tekortkomingen kunnen worden gecorrigeerd met een uitgebalanceerd dieet en zo nodig suppletie.

Soms kan overmatige inname van vitaminen zoals een overdosis vitamine B6, ook een brandend gevoel in de voeten en tenen veroorzaken. Een aantal gifstoffen kan ook brandende tenen en voeten veroorzaken, met name arsenicum, lood en kwik.

Andere oorzaken brandende tenen

Mogelijke andere oorzaken van brandende tenen zijn:

• Hypothyreoïdie (trage schildklier);
• Systemische lupus erythematosus (SLE);
• Sarcoïdose;
• Multiple sclerose (MS).
• Guillian-Barre-syndroom

Lees verder

• Brandende voeten: oorzaken branderige voeten en onderbenen
• Pijn aan de voet: symptomen en oorzaken van pijnlijke voeten
• Pijnlijke voeten, ontstoken tenen, pijn, irritatie, zwelling
• Gezwollen teen of tenen: oorzaken en symptomen dikke teen
• Gekneusde teen: oorzaken en behandeling van gekneusde tenen