Naadlekkage na operatie aan de dikke darm

Een naadlekkage is een relatief veel voorkomende complicatie na een operatie aan de dikke darm. Wordt een operatie uitgevoerd om bijvoorbeeld een tumor of een beschadigd stuk darm te verwijderen dan worden de overgebleven uiteinden naderhand weer aan elkaar vastgemaakt. Het kan gebeuren dat op de plek van de naad een lekkage ontstaat. Hierdoor kan een deel van de darminhoud in de buikholte terecht komen en een buikvliesontsteking veroorzaken. Dit is een potentieel levensbedreigende complicatie die een nieuwe operatie vereist waarbij de lekkage verholpen wordt, mogelijk door het aanleggen van een stoma.

Naadlekkage

• Het risico van een naadlekkage na een darmoperatie
• Soort operaties waarbij de complicatie kan ontstaan
• Symptomen van een naadlekkage
• Diagnostiek
• Risicofactoren voor het ontstaan van een naadlekkage

Het risico van een naadlekkage na een darmoperatie

Bij een operatie aan de dikke darm waarbij een deel van de darm wordt verwijderd en de darm vervolgens weer wordt gedicht bestaat altijd het risico op het ontstaan van een naadlekkage. Nabij de plek waar de darm weer is gedicht lekt dan darminhoud weg de buikholte in. Dit is een ernstige maar relatief veel voorkomende complicatie na een dikkedarmoperatie. Uit onderzoek van het Erasmus MC uit 2014 blijkt dat een naadlekkage optreedt na 9% van deze operaties. Is dit het geval dan kan een levensbedreigende situatie ontstaan omdat men hierdoor een buikvliesontsteking kan krijgen. Wordt een naadlekkage op tijd ontdekt dan zal men opnieuw geopereerd moeten worden om de lekkage te herstellen of eventueel een (al dan niet tijdelijk) stoma aan te leggen.

Het voorkomen van naadlekkages blijft een belangrijk thema in de maag/darm/lever-chirurgie. In 2011 dacht men met de C-seal een methode gevonden te hebben om het risico op de complicatie te verkleinen, maar een proef met de drain die kan worden ingebracht in de dikke darm om lekkages te voorkomen bleek het risico helaas alleen maar te vergroten.

Soort operaties waarbij de complicatie kan ontstaan

Het risico op een naadlekkage bestaat bij operaties aan de dikke darm, vaak een colorectale resectie of endeldarmoperatie. Dit zijn operaties die vaak worden uitgevoerd om een tumor te verwijderen bij patiënten met darmkanker. Operaties aan de dikke darm worden ook vaak gedaan bij mensen met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Een andere veel uitgevoerde operatie die het risico van een naadlekkage met zich meebrengt is de gastric bypass, die veel wordt uitgevoerd bij patiënten met extreem overgewicht. In dit geval gaat het echter om een lekkage op de plek waar maag weer met de dunne darm wordt verbonden.

Symptomen van een naadlekkage

Om het risico op het ontstaan van een naadlekkage zo klein mogelijk te maken wordt vaak aan het einde van een operatie aan de dikke darm al door middel van het spoelen met kleurstof gekeken of er vloeistof langs de hechtingen lekt. Is dit het geval dan zal het lek worden gedicht. Desondanks kan op een later moment alsnog een naadlekkage ontstaan. Deze wordt meestal pas zo'n zes tot acht dagen na de operatie ontdekt. Symptomen van een naadlekkage zijn:

• Misselijkheid en braken
• Buikpijn
• Een bolle en gespannen buik
• Koorts

Diagnostiek

Om een naadlekkage vast te stellen wordt vaak gebruikt gemaakt van röntgenonderzoek met contrastvloeistof. Dit wordt ook wel een colon inloop genoemd. Tijdens het onderzoek wordt via de anus of eventueel een stoma een slangetje ingebracht waarmee een jodiumhoudend contrastmiddel in de dikke darm wordt gespoten. Dit maakt de darm zichtbaar op de röntgenfoto. Een naadlekkage is met dit type onderzoek goed op te sporen.

Risicofactoren voor het ontstaan van een naadlekkage

Bepaalde factoren verhogen de kans op het ontstaan van een naadlekkage na een operatie aan de dikke darm. Zo is het risico hoger wanneer de patiënt lijdt aan slagaderverkalking (arteriosclerose) of corticosteroïden als prednison gebruikt. Uit statistisch onderzoek is tevens gebleken dat wanneer iemand na een darmoperatie NSAID’s toegediend krijgt in plaats van bijvoorbeeld opioïden er een licht verhoogde kans op deze complicatie bestaat. Er zijn soms echter zwaarderwegende redenen om toch voor NSAID's als pijnmedicatie te kiezen.

Uit promotieonderzoek van Ilse Saline Bakker uit 2016 blijkt dat een naadlekkage vaker optreedt bij mannen dan bij vrouwen en dat het tevens vaker voorkomt na een spoedoperatie dan na een geplande operatie.