Gekneusde teen: oorzaken en behandeling van gekneusde tenen

Gekneusde teen symptomen zijn pijn en gevoeligheid in de teen, zwelling, stijfheid, roodheid en soms blauwverkleuring en minder beweeglijkheid. Een gekneusde teen wordt ook wel een verstuikte teen genoemd. Bij een verstuikte teen of gekneusde teen worden het botvlies en banden rond de teenkootjes uitgerekt. Dit kan flink pijn doen. Door de pijn kan de beweeglijkheid afnemen. Een gekneusde teen kan optreden aan de grote teen, de kleine teen of de andere tenen. Bij een gekneusde teen kan veelal worden volstaan met het koelen van de teen met ijsblokjes en relatieve rust. De klachten nemen dan normaal gesproken vrij snel af. Indien de pijn en zwelling aanhouden of de teen ernstig beschadigd is, is het raadzaam medische hulp te zoeken om de teen te laten beoordelen en mogelijke breuken uit te sluiten. Het dragen van comfortabel schoeisel en het vermijden van druk op de gekneusde teen kan het herstel bevorderen.

• Wat is een gekneusde teen?
• Omschrijving
• Gebroken teen
• Oorzaken van een gekneusde teen
• Risicofactoren
• Symptomen gekneusde teen
• Verschijnselen
• Pijn bij gekneusde teen
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese: Het verhaal van de teen
• Lichamelijk onderzoek: Voelen en bewegen
• Bewegingstest: Hoe flexibel is de teen?
• Röntgenfoto: Dieper kijken
• Diagnose: Kneuzing of breuk?
• Zelfzorg en behandeling gekneusde teen
• Herstel en prognose
• Preventie
• Draag beschermend schoeisel
• Zorg voor een veilige omgeving
• Pas op bij zware objecten
• Oefen goede sporttechnieken
• Versterk je voeten
• Let op bij onregelmatige oppervlakken

Wat is een gekneusde teen?

Omschrijving

Een gekneusde teen is een relatief veel voorkomende aandoening, welke wordt gekenmerkt door uitrekking van het botvlies en banden rond de teenkootjes van één of meerdere tenen. Soms gaat dit gepaard met een afscheuring van de pezen. Elke teen (behalve de grote teen) bestaat uit drie kleine kootjes, te weten:

• phalanx proximali, welke contact maakt met het middenvoetsbeen;
• phalanx media, oftewel het middelste kootje; en
• phalanx distalis, het derde kootje.

Gebroken teen

Een gekneusde teen moet worden onderscheiden van een gebroken teen, waarbij pijn, zwelling en stijfheid optreden. Een gekneusde teen kan echter ook zeer pijnlijk zijn en daarom soms voor een gebroken teen worden aangezien.

Oorzaken van een gekneusde teen

De oorzaak van een gekneusde teen ligt dikwijls in het stoten van de teen of het geforceerd (over)strekken van de tenen. Een gekneusde teen komt relatief vaak voor bij contactsporten (als gevolg van een botsing met een andere speler), in vechtsporten of bij ballet. Af en toe kan er een gekneusde teen optreden als gevolg van repetitieve handelingen in verband met overmatig gebruik.

Risicofactoren

Factoren die het risico op het krijgen van een gekneusde teen vergroten, zijn:

• Je teen stoten terwijl je op blote voeten loopt of tijdens het dragen van sandalen of andere open schoenen;
• Plotseling stoppen met rennen, waardoor je tenen met harde kracht tegen het uiteinde van je schoen aankomen;
• Een onhandige landing na een sprong, waardoor je tenen met harde kracht tegen het uiteinde van je schoen aankomen;
• Sporten zoals voetbal, rugby, basketbal, hardlopen en ballet;
  Hardlopende vrouw / Bron: Istock.com/Martinan
• Het dragen van ongepast schoeisel voor een activiteit;
• Slechte coördinatie;
• Ruw terrein (ongelijkmatige ondergrond).

Symptomen gekneusde teen

Verschijnselen

Symptomen zijn onder meer:

• Pijn en gevoeligheid in de teen;
• Zwelling, stijfheid, roodheid en soms blauwverkleuring;
• Minder beweeglijkheid.

Pijn bij gekneusde teen

Vooral pijn staat op de voorgrond bij een gekneusde teen en als gevolg van de pijn kan tevens de beweeglijkheid verminderd zijn. Zodra de pijn en de zwelling minder worden, zullen de klachten veelal vanzelf overgaan. Wanneer een fractuur wordt vermoed, is nader lichamelijk onderzoek door een (huis)arts of een verpleger op z'n plaats. Beeldvormend onderzoek kan dan nodig zijn. Vooral wanneer er een standsafwijking van de teen is opgetreden, moet bezien worden of er sprake is van een botbreuk. Daarbij moet ook worden bekeken of er letsel van pezen en gewrichten is opgetreden.

Onderzoek en diagnose

Bij een gekneusde teen is het belangrijk om de juiste diagnose te stellen om te bepalen of het echt om een kneuzing gaat of dat er sprake is van een botbreuk of ander letsel. Hier zijn de stappen voor onderzoek en diagnose:

Anamnese: Het verhaal van de teen

De arts vraagt hoe de blessure is ontstaan. Je beschrijft de pijn, zwelling en eventuele blauwe plekken. De arts zal ook vragen of je kunt lopen en hoe je de teen kunt bewegen.

Lichamelijk onderzoek: Voelen en bewegen

De arts inspecteert de teen en het omliggende gebied op zwelling, verkleuring en gevoeligheid. Door voorzichtig te drukken op verschillende delen van de teen kan de arts bepalen waar de pijn het hevigst is en of er sprake is van een kneuzing of mogelijk een breuk.

Bewegingstest: Hoe flexibel is de teen?

De arts vraagt je om je teen te bewegen, buigen en strekken. Beperkte beweging of hevige pijn bij beweging kan wijzen op ernstiger letsel, zoals een botbreuk of ligamentbeschadiging.

Röntgenfoto: Dieper kijken

Als de arts vermoedt dat er mogelijk een breuk is, zal hij een röntgenfoto laten maken van de teen. Deze geeft duidelijkheid over de botstructuur en laat zien of er sprake is van een breuk of slechts een kneuzing.

Diagnose: Kneuzing of breuk?

Op basis van het lichamelijk onderzoek en de eventuele röntgenfoto bepaalt de arts of de teen gekneusd of gebroken is. Een kneuzing betekent dat het weefsel beschadigd is zonder botbreuk, wat meestal rust, ijs en pijnstilling vereist voor herstel. Een breuk daarentegen vraagt om verdere behandeling, zoals spalken of zelfs gips.

Zelfzorg en behandeling gekneusde teen

Veelal kan worden volstaan met het koelen van de teen met ijsblokjes (nooit direct op de huid aanbrengen in verband met bevriezingsgevaar) en relatieve rust. Wikkel het ijs of cold-pack in een handdoek. Het aanbrengen van ijs vermindert de pijn en heeft een positieve uitwerking op de zwelling. Doe dit gedurende 15 tot 12 minuten, viermaal daags voor 2-3 dagen. Tegen de pijn kun je desgewenst een paracetamol of een andere pijnstiller nemen. Soms is het nodig om de gekneusde teen voor een tijdje te immobiliseren. In dat geval kan taping uitkomst brengen. Hierbij wordt de betreffende teen met een pleister aan een naastliggende teen geplakt of getapet. Leg echter nooit een drukverband aan om een gekneusde teen, aangezien je hiermee de bloedaanvoer naar de teen in gevaar kan brengen.

Herstel en prognose

De gemiddelde herstelduur van een verstuikte teen is afhankelijk van de plek en de ernst van de kneuzing, maar bedraagt gemiddeld twee tot zes weken. Na een gekneusde teen is het aanbevolen de teen te blijven bewegen, maar niet zwaar te belasten.

Preventie

Hier zijn enkele preventieve maatregelen om een gekneusde teen te voorkomen:

Draag beschermend schoeisel

Zorg ervoor dat je stevige, goed passende schoenen draagt, vooral tijdens sporten of activiteiten waarbij je tenen risico lopen op impact, zoals hardlopen, voetbal of werken met zware objecten.

Zorg voor een veilige omgeving

Vermijd rommel op de vloer in huis of op het werk. Dit kan struikelgevaar opleveren en leiden tot stoten of vallen waarbij je je teen kunt kneuzen.

Pas op bij zware objecten

Als je met zware voorwerpen werkt, til en verplaats deze met voorzichtigheid om te voorkomen dat ze op je tenen vallen. Overweeg stalen neuzen in je schoenen als je vaak met zware objecten werkt.

Oefen goede sporttechnieken

Tijdens sporten is het belangrijk om de juiste techniek te gebruiken en aandacht te besteden aan je lichaamshouding. Dit vermindert het risico op verwondingen aan je voeten en tenen.

Versterk je voeten

Voet- en teenoefeningen helpen je spieren en gewrichten in de voeten sterk en flexibel te houden. Sterke voeten kunnen impact beter opvangen, waardoor de kans op kneuzingen afneemt.

Let op bij onregelmatige oppervlakken

Wees voorzichtig bij het lopen of rennen op oneffen oppervlakken zoals grindpaden, bosgrond of trappen, omdat deze gemakkelijk een misstap of struikelen kunnen veroorzaken.

Lees verder

• Gebroken teen: symptomen en behandeling gebroken tenen
• Gezwollen teen of tenen: oorzaken en symptomen dikke teen
• Hamerteen: symptomen, oorzaak, behandeling en preventie
• Gebroken teen of tenen: symptomen, oorzaak en behandeling
• Tintelende tenen & vingers: oorzaken & symptomen tintelingen