Gezwollen teen of tenen: oorzaken en symptomen dikke teen
Een gezwollen teen of zwelling in meerdere tenen is meestal niet levensbedreigend, maar kan wel een teken van een ernstige onderliggende aandoening zijn die behandeling behoeft. Zorg er daarom voor dat je op de allereerste dag dat je merkt dat een teen gezwollen is, al een afspraak maakt met de huisarts. Tenzij deze zwelling te maken heeft met een milde normale verwonding die je hebt opgelopen, waarbij er geen sprake is van een fractuur. Onthoud dat herstel van zwellingen als gevolg van traumatisch letsel gewoonlijk een paar dagen of weken duurt. Het is daarbij wel van belang om een gebroken teen uit te sluiten, want een niet adequaat behandelde gebroken teen kan later complicaties geven.- Een gezwollen teen
- Symptomen opgezette en dikke teen
- Ingroeide teennagel
- Wat is een ingegroeide teennagel?
- Behandeling van ene ingegroeide nagel
- Sesamoiditis
- Pijn in de sesambeentjes
- Behandeling van sesamoiditis
- Gezwollen dikke teen door jicht
- Ontsteking in een gewricht, zoals de grote teen
- Behandeling van jicht
- Pijnlijke grote teen door artrose
- Wat is artrose?
- Behandeling van artrose
- Zwelling, roodheid of pijn door een bunion
- Een pijnlijke rode en ontstoken zwelling aan de zijkant van de grote teen
- Wat te doen?
- Voetproblemen bij diabetes
- Hoe komt dat?
- Behandeling
- Slagadervernauwing
- Welke klachten geeft dat?
- Behandeling van een slagadervernauwing
- Dikke, opgezette, pijnlijke teen door kneuzing
- Gekneusde teen
- Wat te doen bij een teenkneuzing?
- Andere oorzaken van een gezwollen teen
- Onderzoek en diagnose
- Behandeling van een gezwollen teen: van klassieke zorg tot medische innovaties
- Antibiotica bij infecties: de indringers aanpakken
- Corticosteroïden: de ontstekingsremmer met superkrachten
- Drainage: verlichting bij vocht en pus
- Röntgenfoto's en immobilisatie: zekerheid boven alles
- Lichttherapie: de toekomst van genezing
- Shockwavetherapie: krachtig en doelgericht
- PRP-behandeling: je eigen bloed als medicijn
- Chirurgische ingrepen: als het écht nodig is
- Langetermijnzorg: blijf je tenen koesteren
Een gezwollen teen
Tim, een fanatieke hardloper, had nét zijn eerste 10 kilometerwedstrijd achter de rug. Maar wat een overwinning had moeten zijn, werd een kleine ramp. Die avond merkte hij dat zijn grote teen rood, dik en pijnlijk was. Eerst dacht hij aan een simpele blaar, maar toen de zwelling de volgende ochtend erger leek te worden, begon hij zich zorgen te maken. Wat was er aan de hand?Een gezwollen teen kan iedereen overkomen, van sportievelingen zoals Tim tot mensen die simpelweg struikelen over een tafelpoot. Het is een veelvoorkomend probleem dat allerlei oorzaken kan hebben, van een onschuldige kneuzing tot een signaal van een onderliggende aandoening. Denk bijvoorbeeld aan een infectie, een allergische reactie, een verstuiking, of zelfs een jichtaanval. Het is vaak een combinatie van pijn, roodheid en warmte die je doet beseffen: dit is niet normaal.
In dit artikel lees je alles over mogelijke oorzaken van een gezwollen teen, wanneer je naar de dokter moet rennen (of in dit geval hinken), en hoe je je tenen in topvorm kunt houden. Want, laten we eerlijk zijn, je voeten hebben behoorlijk wat te verduren en verdienen soms wat extra liefde en aandacht!
Symptomen opgezette en dikke teen
Een gezwollen teen, of het nu de grote teen, kleine teen of een andere teen is, kan gepaard gaan met pijn of pijnloos zijn. De pijn kan zeurend zijn, of meer stekend van aard. Ook kan er jeuk of een branderig gevoel optreden. Een teenzwelling kan veroorzaakt worden door een aantal oorzaken.Symptomen van een gezwollen teen zullen afhangen van de oorzaak. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig, en kunnen bestaan uit:
- Pijn en irritatie;
- Rode teen of verkleuring van een teen;
- Moeite om te lopen;
- Gevoeligheid rond de teen;
- Moeite om de teen te buigen;
- Stijfheid van de teen;
- Moeite om schoenen aan te doen;
- Blauwe plekken.
Ingegroeide teennagel / Ingroeide teennagel
Wat is een ingegroeide teennagel?
Ingegroeide nagel of onychocryptose is een veelvoorkomende oorzaak van ontstekingen. Dit is een pijnlijke aangelegenheid waarbij de nagel in het nagelbed groeit, aan een of beide kanten van het nagelbed. Dit is een algemene aandoening die vaak voorkomt bij teennagels, vooral de dikke teen. Als een ingegroeide teennagel niet behandeld wordt, kan er zich een infectie ontwikkelen of zelfs een abces en in het ergste geval een infectie van het bot (osteomyelitis). Een infectie kenmerkt zich door roodheid, zwelling, jeuk en warmte. Oorzaken van ingegroeide teennagels in tenen zijn het onjuist afknippen van nagels, krappe schoenen en traumatische schade aan de voet. Bepaalde ingegroeide teennagels zijn chronisch, en gaan gepaard met pijn in de grote teen, infecties, irritatie, roodheid, warmte en zwelling van de teen.Behandeling van ene ingegroeide nagel
Antiseptica en antibiotica kunnen gebruikt worden om ingegroeide teennagels te behandelen. Een beginnende ontsteking kan worden verzorgd met voetbaden (met soda) en door betadine jodium te smeren op de ingegroeide nagel. Chirurgie kan ook worden uitgevoerd om een gedeelte van de nagel of de hele nagel te verwijderen. Het dragen van ruim zittend schoeisel wordt geadviseerd.Sesamoiditis
Pijn in de sesambeentjes
Sesamoiditis staat voor pijn ter hoogte van de sesambeentjes. Een sesambeen is een botje dat zich bevindt in het verloop van een pees. Onder meer in de pezen die onder de voetzool naar de grote teen lopen bevinden zich sesambeentjes en ze zorgen voor een vlot glij-mechanisme. Het werkt als een soort katrol aan de pezen en helpt om de grote teen normaal te verplaatsen. Het helpt je grote teen als je loopt, springt of rijdt. Als gevolg van overbelasting kun je er last van krijgen, maar ze kunnen ook artrose vertonen of afsterven. Dit geeft pijn die is geconcentreerd onder de grote teen, ter hoogte van de bal van de voet.Behandeling van sesamoiditis
Ontlasting van de sesamoiden met een steunzool, is vaak de aangewezen behandeling. Pijnstillers kunnen ook gebruikt worden om pijn in het teengewricht te verlichten. Fysiotherapie en operaties kunnen ook worden uitgevoerd, afhankelijk van de oorzaak.
Jicht / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Gezwollen dikke teen door jicht
Ontsteking in een gewricht, zoals de grote teen
Jicht in de grote teen is een andere veelvoorkomende oorzaak van een gezwollen en pijnlijke grote teen, maar jicht kan ook andere tenen beïnvloeden. Jicht wordt veroorzaakt door een te hoge urinezuurspiegel door een trage afvoer van uraat. Normaal gesproken zorgen de nieren voor het filteren en verwijderen van urinezuur, maar soms kunnen de nieren deze actie niet goed uitvoeren, vooral als het lichaam teveel zuur produceert. De accumulatie van urinezuurkristallen in het dikketeengewricht zal leiden tot jicht symptomen zoals intense pijn in het teenweefsel, een rode teen, warmte, ontsteking, gevoeligheid en teenzwelling. Oorzaken van jicht in de voet zijn purinerijk voedsel, psoriasis, kanker, chemotherapie, overgewicht of obesitas, stress, alcoholgebruik, verminderde nierfunctie, en bepaalde medicijnen (zoals plastabletten).Behandeling van jicht
Bij jicht kunnen verschillende medicijnen voorgeschreven worden. Je kunt zelf ook maatregelen nemen om het risico op een jichtaanval te verkleinen. Bijvoorbeeld door alcoholgebruik te beperken, af te vallen bij overgewicht en door 2 tot 3 liter water per dag te drinken.Pijnlijke grote teen door artrose
Wat is artrose?
Artrose is geen slijtage, maar duidt op het dunner en zachter worden van het kraakbeen met klachten als stijfheid en gewrichtspijn. Artrose komt het meest voor aan knieën en heupen, maar het kan ook in andere gewrichten voorkomen, zoals de vingers, duim en grote teen, de nek en het onderste deel van de rug. Bij artrose kan de grote teen scheef gaan staan, waarbij je vaak last krijgt van pijn en zwelling.Behandeling van artrose
Een standscorrectie van de grote teen kan nodig zijn bij scheefstand. Medicijnen kunnen voorgeschreven worden om pijn te verlichten, stijfheid te verminderen en eventuele ontstekingen af te remmen.
Bunion voor en na operatie / Bron: DrNealBlitz, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Zwelling, roodheid of pijn door een bunion
Een pijnlijke rode en ontstoken zwelling aan de zijkant van de grote teen
Een bunion duidt op een pijnlijk, rode, ontstoken zwelling aan de basis van de grote teen. Een bunion wordt veroorzaakt door druk van niet-passende, te strak zittende schoenen.Wat te doen?
Meestal worden bunions behandeld met behulp van goed zittend schoeisel zonder (hoge) hak. Zo nodig kan een operatie door een orthopedisch chirurg overwogen worden.Voetproblemen bij diabetes
Hoe komt dat?
Diabetes is een gezondheidstoestand die optreedt wanneer de hoeveelheid glucose (suiker) te hoog is in het bloed. Mogelijke klachten van diabetes zijn veel plassen, dorst, moeheid, jeuk en infecties. Deze aandoening veroorzaakt verschillende voetproblemen. Het veroorzaakt perifere vaatziekte en diabetische neuropathie. Deze twee aandoeningen kunnen diabetische zweren, infecties, gangreen veroorzaken als gevolg van onjuiste bloedcirculatie. Symptomen van diabetische klachten aan de dikke teen zijn pijn in de grote teen, tintelende sensaties, warmte, verkleuring en teenzwelling.
Stoppen met roken / Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.comBehandeling
De belangrijkste onderdelen van de behandeling van diabetes zijn gezond en gevarieerd eten, genoeg bewegen, niet roken en medicijnen en insuline.Slagadervernauwing
Welke klachten geeft dat?
Door vernauwing van een slagader in het been, kun je pijn krijgen in je voorvoet of tenen. Dit kan gepaard gaan met koude voeten die doof aanvoelen. Doordat de hoeveelheid bloed en zuurstof naar de voeten wordt beperkt, kan dit ook leiden tot zwelling van de tenen.Behandeling van een slagadervernauwing
Behandeling van slagadervernauwing bestaat uit dotteren, plaatsing van een stent of een bypassoperatie. Wat ook helpt is stoppen met roken, gezonder eten en meer bewegen.
Gebroken teen / Bron: Dormiraubois, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Dikke, opgezette, pijnlijke teen door kneuzing
Gekneusde teen
Een gekneusde teen geeft klachten als pijn en gevoeligheid in de teen, zwelling, stijfheid, roodheid en soms blauwverkleuring en minder beweeglijkheid. een teenkneuzing moet niet verward worden met een gebroken teen; de symptomen kunnen veel gelijkenis met elkaar vertonen.Wat te doen bij een teenkneuzing?
Vaak kan worden volstaan met het koelen van de teen met ijsblokjes (niet direct op de huid aanbrengen) en relatieve rust.Andere oorzaken van een gezwollen teen
Afgezien van de hierboven beschreven redenen, kan een gezwollen grote teen ook het gevolg zijn van de volgende aandoeningen:- Reumatoïde artritis en de seronegatieve artritiden;
- Bepaalde medicijnen;
- Levercirrose, nierfalen en hartfalen;
- Allergieën en irritaties;
- Insectenbeet;
- Bacteriële infecties en schimmelinfecties;
- Vitaminetekort (slecht dieet).
Onderzoek en diagnose
Een gezwollen teen kan je behoorlijk uit je dagelijkse routine halen. Maar hoe kom je erachter wat er precies aan de hand is? Een beetje detectivewerk is nodig, en gelukkig heeft je teen vaak veel te zeggen – als je maar goed luistert.Het verhaal achter de zwelling
Je huisarts begint meestal met een paar simpele vragen: Wanneer is de zwelling begonnen? Heb je iets raars gedaan, zoals een marathon lopen of met blote voeten door het huis struinen? Is er sprake van pijn, warmte of roodheid? En misschien het belangrijkste: kun je nog op je teen staan zonder dat je ogen zich vullen met tranen? Het antwoord op deze vragen helpt om de eerste verdachte te vinden.
Kijk en vergelijk
Dan volgt de inspectie. De dokter bekijkt je teen van alle kanten, alsof hij een kunstcriticus is die een schilderij beoordeelt. Is de teen rood of blauw verkleurd? Lijkt hij op een miniatuurballonnetje? Misschien valt er iets op, zoals een wondje, een blauwe plek of een ingegroeide nagel. Het voelen van de teen (ja, dit kan een beetje onprettig zijn) geeft belangrijke info over warmte en gevoeligheid.
Testen, testen, testen
Als de diagnose niet meteen duidelijk is, kan de dokter extra onderzoeken aanraden:
- Röntgenfoto’s: Om te checken of er sprake is van een breuk of scheurtje in een bot. Dat ene moment dat je tegen een tafelpoot botste, kan meer schade hebben aangericht dan je dacht.
- Bloedonderzoek: Bij verdenking van een ontsteking, infectie of jicht (hallo, urinezuurkristallen!).
- Echografie: Handig om pezen, spieren of zachte weefsels te beoordelen als daar iets mis lijkt te gaan.
- Punctie: Als er vocht in het gewricht zit, kan de dokter dit afnemen om te zien of er sprake is van een infectie of jicht.
De checklist voor risicofactoren
De dokter let ook op andere signalen. Heb je een medische geschiedenis met diabetes, reuma of jicht? Of ben je recent naar tropische landen gereisd? Soms kan een gezwollen teen een uiting zijn van een groter probleem, zoals een systemische ziekte of een exotische infectie.
Het verdict
Na alle vragen, tests en inspecties komt de dokter met een diagnose. Soms is het eenvoudig: een kneuzing of een blaar. Andere keren is er meer aan de hand, zoals een bacteriële infectie of een reumatische ontsteking. Wat het ook is, hoe sneller je de oorzaak vindt, hoe eerder je je geliefde teen weer normaal kunt belasten.
Behandeling van een gezwollen teen: van klassieke zorg tot medische innovaties
Een gezwollen teen kan je uit het niets verrassen, of het nu komt door een ongelukkige botsing tegen een tafelpoot of een medische aandoening die stiekem de kop opsteekt. Hoe dan ook, je teen verdient aandacht en een behandelplan op maat. In dit overzicht duiken we diep in de medische oplossingen – van traditionele aanpak tot de nieuwste snufjes – zodat jij weer soepel door het leven kunt stappen.
Medicatie / Bron: Syda Productions/Shutterstock.com
