Darmischemie en darminfarct: Ernstige buikpijn met koorts
Een infarct kan in diverse vormen voorkomen, zoals een herseninfarct (beroerte) of een myocardinfarct (hartaanval). Een infarct is echter ook mogelijk in de darmen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Klachten van darmischemie of een darminfarct zijn onder andere ernstige buikpijn, koorts, braken en diarree. Snelle behandeling is cruciaal omdat een darminfarct net zo dodelijk kan zijn als een hartaanval. De behandeling bestaat meestal uit een operatie en medicatie voor het onderliggende probleem.
Terminologie darminfarct en darmischemie
Darminfarct
Een darminfarct betekent dat het weefsel in de darmen afgestorven is (weefselnecrose).
Darmischemie
Ischemie houdt in dat de bloedstroom onvoldoende is, wat een
ontsteking veroorzaakt in het aangetaste weefsel. De termen ‘mesenterische
ischemie’ en ‘
ischemische colitis’ beschrijven darmischemie. Mesenterische ischemie verwijst naar de mesenterische arteriën die bloed naar de dunne en dikke darm voeren. Ischemische colitis is een ontsteking van de dikke darm als gevolg van beperkte bloedtoevoer.
Epidemiologie
Darmischemie en darminfarct zijn ernstige aandoeningen waarbij de bloedtoevoer naar de darmen wordt verminderd of volledig geblokkeerd, wat kan leiden tot weefselschade en necrose. De epidemiologie van darmischemie en darminfarct varieert sterk op basis van onderliggende oorzaken, zoals arteriële obstructies, vasculaire aandoeningen, en risicofactoren zoals leeftijd, cardiovasculaire gezondheid, en andere comorbiditeiten.
Prevalentie en incidentie
Darmischemie komt vaker voor bij ouderen, met een hogere incidentie in landen waar cardiovasculaire aandoeningen prevaleren. De prevalentie van darminfarct is relatief laag, maar het aantal gevallen neemt toe bij de vergrijzing van de bevolking. Studies hebben aangetoond dat bij patiënten met een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten de incidentie van darminfarct significant toeneemt. Darmischemie komt vaker voor bij ouderen die lijden aan arteriosclerose of andere vasculaire aandoeningen, en bij patiënten met bepaalde risicofactoren zoals hoge bloeddruk en diabetes.
Regionale variatie en risicofactoren
Geografisch gezien is de incidentie van darmischemie en darminfarct hoger in ontwikkelde landen met een vergrijzende bevolking, vooral in gebieden waar cardiovasculaire aandoeningen veel voorkomen. Regionale variaties worden beïnvloed door toegang tot gezondheidszorg, preventieprogramma's, en de prevalentie van risicofactoren zoals roken, slechte voeding en sedentair gedrag. In landen met een minder ontwikkelde zorginfrastructuur is de prognose vaak slechter, gezien de vertraging in diagnose en behandeling.
Mechanisme
Darmischemie ontstaat wanneer de bloedtoevoer naar een of meer delen van de darmen wordt beperkt of gestopt. Dit kan worden veroorzaakt door een blokkade van de mesenteriale arteriën door embolieën, trombose, of atherosclerose. Het gebrek aan bloedtoevoer leidt tot zuurstoftekort en afbraak van darmweefsel, wat kan resulteren in darminfarct, een aandoening waarbij het darmweefsel afsterft door langdurige ischemie.
Arteriële occlusie en darmischemie
Een veelvoorkomende oorzaak van darmischemie is de occlusie van de mesenteriale arterieën door trombose of embolieën. Deze blokkades verhinderen de normale bloedcirculatie naar de darmen, wat leidt tot ischemie. Bij langdurige ischemie kunnen darmcellen schade oplopen, wat resulteert in necrose van het darmweefsel en mogelijk darminfarct. In ernstige gevallen kan dit leiden tot peritonitis en sepsis, die levensbedreigend kunnen zijn.
Vasculaire aandoeningen en darminfarct
Atherosclerose is een veelvoorkomende onderliggende oorzaak van vasculaire aandoeningen die kunnen leiden tot darminfarct. De ophoping van vetachtige stoffen in de vaatwanden leidt tot vernauwing van de bloedvaten, waardoor de bloedstroom naar de darmen wordt verminderd. Dit verhoogt het risico op ischemie en de ontwikkeling van darminfarct, vooral bij ouderen of patiënten met andere cardiovasculaire aandoeningen zoals hoge bloeddruk of hartfalen.
Oorzaken: Onvoldoende bloedtoevoer naar de darmen
De darm heeft een goede bloedtoevoer nodig. Slagaders zorgen voor zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen aan de darmen. Aderen verwijderen zuurstofarm bloed en afvalstoffen. Als de bloedtoevoer onderbroken is, raakt het levend weefsel beschadigd. Bij verminderde bloedtoevoer ontstaat ontsteking, terwijl een volledige verstopping leidt tot afsterven van weefsel.
Adhesies
Na een buikoperatie kan
littekenweefsel (adhesies) ontstaan, waardoor een deel van de darm vast komt te zitten. Adhesies beperken de bloedstroom en veroorzaken darmischemie en een darminfarct.
Cholesterol
Slagaders naar de darm kunnen vernauwd of verstopt raken door
cholesterolopbouw. Dit kan leiden tot darmischemie.
Embolie
Een embolus is een prop die door de bloedstroom wordt meegevoerd en een vat kan verstoppen. Deze proppen kunnen
bloedstolsels, tumorcellen, vetdruppels (
vetembolie) of ziektekiemen zijn. Een embolus kan de bloedstroom volledig blokkeren.
Hernia
Een hernia is een uitstulping van het peritoneum, waarbij de darm betrokken kan zijn. Dit beperkt de bloedtoevoer van buiten het bloedvat.
Lage bloeddruk
Een reeds vernauwde slagader kan bij zeer lage bloeddruk (ernstige
hypotensie) leiden tot darmischemie of een darminfarct. Dit komt vaak voor bij patiënten met andere ernstige medische problemen.
Periarteriitis nodosa
Periarteriitis nodosa is een bloedvatziekte met een gevarieerd ziektebeeld. Het leidt tot vermagering,
vermoeidheid, en maag-darmklachten. Bij deze multisystemische ziekte ontstaan ischemieën en microaneurysmata, wat kan resulteren in een darminfarct.
Trombus
Een trombus is een bloedstolsel dat vastzit aan de binnenzijde van een bloedvat en leidt tot
trombose. Dit kan de bloedstroom in de darm blokkeren.
Risicofactoren
De risicofactoren voor darmischemie en darminfarct zijn vergelijkbaar met die voor andere vasculaire aandoeningen. Leeftijd, het bestaan van chronische ziekten zoals diabetes, roken, en een ongezond voedingspatroon verhogen de kans op deze aandoeningen. Daarnaast spelen genetische factoren ook een rol in de vatbaarheid voor arteriële aandoeningen die kunnen leiden tot darmischemie.
Cardiovasculaire risicofactoren
Patiënten met een geschiedenis van hart- en vaatziekten, zoals arteriosclerose, hoge bloeddruk, en hartfalen, hebben een verhoogd risico op darmischemie. Deze aandoeningen veroorzaken veranderingen in de bloedvaten die de circulatie naar de darmen belemmeren, wat kan leiden tot ischemie en darminfarct. Het goed beheren van deze risicofactoren kan helpen het risico te verlagen.
Leeftijd en geslacht
Ouderen, vooral mensen boven de 60 jaar, lopen een groter risico op darmischemie en darminfarct. De veroudering van de bloedvaten verhoogt de kans op atherosclerose en andere vasculaire problemen die kunnen bijdragen aan ischemie van de darmen. Mannen lijken iets vaker getroffen te worden door deze aandoeningen dan vrouwen, vooral op jongere leeftijd, maar de verschillen nemen af naarmate de leeftijd vordert.
Risicogroepen
Bepaalde groepen patiënten lopen een hoger risico op het ontwikkelen van darmischemie en darminfarct. Dit zijn voornamelijk ouderen, patiënten met een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten, en mensen die bepaalde leefstijlfactoren zoals roken en slechte voeding hebben.
Ouderen
Ouderen vormen een van de grootste risicogroepen voor darmischemie en darminfarct, vooral als ze ook andere risicofactoren zoals hoge bloeddruk, diabetes, of atherosclerose hebben. De afname van de bloedstroom naar de darmen door veroudering van de bloedvaten verhoogt de kans op ischemie en beschadiging van het darmweefsel.
Patiënten met vasculaire aandoeningen
Patiënten met vasculaire aandoeningen zoals arteriosclerose, hartfalen, of eerdere beroertes lopen een verhoogd risico op darmischemie. Deze aandoeningen veroorzaken veranderingen in de bloedcirculatie die de bloedtoevoer naar de darmen kunnen verstoren, wat leidt tot een verhoogd risico op ischemie en darminfarct.
Symptomen: Ernstige buikpijn en koorts
Symptomen van een darminfarct kunnen langzaam of plotseling optreden:
Alarmsymptomen
Darmischemie en darminfarct vertonen een reeks alarmsymptomen die snel kunnen leiden tot ernstige complicaties als ze niet tijdig worden behandeld. Symptomen kunnen variëren van milde buikpijn tot ernstige gastro-intestinale bloedingen en shock.
Buikpijn en ongemak
Een van de meest voorkomende symptomen van darmischemie is plotselinge, intense buikpijn, die vaak gepaard gaat met ongemak of een gevoel van volheid. De pijn is meestal acuut van aard en kan komen en gaan, afhankelijk van de ernst van de ischemie en de mate van beschadiging van het darmweefsel.
Gastro-intestinale bloedingen
Bloedingen zijn een ander belangrijk alarmsymptoom bij darminfarct. Dit kan zich manifesteren als zwarte ontlasting of zichtbare bloeding uit het rectum. Bloedingen wijzen op necrose van het darmweefsel en kunnen leiden tot levensbedreigende complicaties zoals shock of sepsis.
Een bloedonderzoek wijst op een infectie /
Bron: Frolicsomepl, PixabayDiagnose en onderzoeken
Diagnostisch onderzoek
Een
bloedonderzoek toont vaak een hoog aantal witte bloedcellen, wat op een infectie wijst. Verder worden diverse
beeldvormende onderzoeken ingezet om de schade te bepalen:
In sommige gevallen is een chirurgische ingreep nodig om de diagnose te bevestigen.
Differentiële diagnose
De symptomen van darmischemie zijn vaak niet specifiek, wat beeldvormende onderzoeken noodzakelijk maakt om andere aandoeningen uit te sluiten, zoals:
Behandeling
Operatie
Een operatie is vaak noodzakelijk. De arts verwijdert het afgestorven darmgedeelte en verbindt de gezonde uiteinden van de darm. Soms is een
colostomie of ileostomie nodig. De arts probeert tevens de verstopte slagaders naar de darm te corrigeren.
Medicijnen zijn beschikbaar /
Bron: Stevepb, Pixabay Medicijnen
Medicijnen kunnen nodig zijn om de bloedvaten te verwijden en de bloedstroom te verbeteren (vasodilatoren).
Trombolytica kunnen bloedstolsels oplossen. Anticoagulantia zoals heparine voorkomen nieuwe bloedstolsels.
Prognose aandoening
Darmischemie of een darminfarct is een ernstige aandoening die zonder snelle behandeling fataal kan zijn. De prognose hangt af van de oorzaak en de snelheid van de behandeling. Vooral oudere patiënten met andere aandoeningen hebben een slechtere prognose.
Complicaties van beperkte bloedstroom
Een colostomie of ileostomie kan tijdelijk of permanent zijn.
Peritonitis is een mogelijke complicatie na de operatie. Patiënten met veel afgestorven weefsel hebben moeite met het absorberen van voedingsstoffen, waardoor intraveneuze voeding nodig kan zijn. Ernstig zieke patiënten kunnen koorts en een
bloedinfectie (sepsis) krijgen.
Een gezonde voeding is nodig /
Bron: Jill111, PixabayPreventie
Preventieve maatregelen om een darminfarct te voorkomen zijn onder andere:
Lees verder