Darmischemie en darminfarct: Ernstige buikpijn met koorts

Een infarct kan in diverse vormen voorkomen, zoals een herseninfarct (beroerte) of een myocardinfarct (hartaanval). Een infarct is echter ook mogelijk in de darmen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Klachten van darmischemie of een darminfarct zijn onder andere ernstige buikpijn, koorts, braken en diarree. Snelle behandeling is cruciaal omdat een darminfarct net zo dodelijk kan zijn als een hartaanval. De behandeling bestaat meestal uit een operatie en medicatie voor het onderliggende probleem.

• Terminologie darminfarct en darmischemie
• Oorzaken: Onvoldoende bloedtoevoer naar de darmen
• Symptomen: Ernstige buikpijn en koorts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose aandoening
• Complicaties van beperkte bloedstroom
• Preventie

Terminologie darminfarct en darmischemie

Darminfarct

Een darminfarct betekent dat het weefsel in de darmen afgestorven is (weefselnecrose).

Darmischemie

Ischemie houdt in dat de bloedstroom onvoldoende is, wat een ontsteking veroorzaakt in het aangetaste weefsel. De termen ‘mesenterische ischemie’ en ‘ischemische colitis’ beschrijven darmischemie. Mesenterische ischemie verwijst naar de mesenterische arteriën die bloed naar de dunne en dikke darm voeren. Ischemische colitis is een ontsteking van de dikke darm als gevolg van beperkte bloedtoevoer.

Oorzaken: Onvoldoende bloedtoevoer naar de darmen

De darm heeft een goede bloedtoevoer nodig. Slagaders zorgen voor zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen aan de darmen. Aderen verwijderen zuurstofarm bloed en afvalstoffen. Als de bloedtoevoer onderbroken is, raakt het levend weefsel beschadigd. Bij verminderde bloedtoevoer ontstaat ontsteking, terwijl een volledige verstopping leidt tot afsterven van weefsel.

Adhesies

Na een buikoperatie kan littekenweefsel (adhesies) ontstaan, waardoor een deel van de darm vast komt te zitten. Adhesies beperken de bloedstroom en veroorzaken darmischemie en een darminfarct.

Cholesterol

Slagaders naar de darm kunnen vernauwd of verstopt raken door cholesterolopbouw. Dit kan leiden tot darmischemie.

Embolie

Een embolus is een prop die door de bloedstroom wordt meegevoerd en een vat kan verstoppen. Deze proppen kunnen bloedstolsels, tumorcellen, vetdruppels (vetembolie) of ziektekiemen zijn. Een embolus kan de bloedstroom volledig blokkeren.

Hernia

Een hernia is een uitstulping van het peritoneum, waarbij de darm betrokken kan zijn. Dit beperkt de bloedtoevoer van buiten het bloedvat.

Lage bloeddruk

Een reeds vernauwde slagader kan bij zeer lage bloeddruk (ernstige hypotensie) leiden tot darmischemie of een darminfarct. Dit komt vaak voor bij patiënten met andere ernstige medische problemen.

Periarteriitis nodosa

Periarteriitis nodosa is een bloedvatziekte met een gevarieerd ziektebeeld. Het leidt tot vermagering, vermoeidheid, en maag-darmklachten. Bij deze multisystemische ziekte ontstaan ischemieën en microaneurysmata, wat kan resulteren in een darminfarct.

Trombus

Een trombus is een bloedstolsel dat vastzit aan de binnenzijde van een bloedvat en leidt tot trombose. Dit kan de bloedstroom in de darm blokkeren.

Symptomen: Ernstige buikpijn en koorts

Symptomen van een darminfarct kunnen langzaam of plotseling optreden:

• bloed in de ontlasting
• braken
• diarree
• ernstige buikpijn zonder gevoeligheid bij aanraking (acute buik)
• koorts

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Een bloedonderzoek toont vaak een hoog aantal witte bloedcellen, wat op een infectie wijst. Verder worden diverse beeldvormende onderzoeken ingezet om de schade te bepalen:

• een angiografie (radiografisch beeld van de bloedvaten)
• een CT-scan van de buik
• een Doppler-echografie van de buik

In sommige gevallen is een chirurgische ingreep nodig om de diagnose te bevestigen.

Differentiële diagnose

De symptomen van darmischemie zijn vaak niet specifiek, wat beeldvormende onderzoeken noodzakelijk maakt om andere aandoeningen uit te sluiten, zoals:

• acute buik en zwangerschap
• acute intermitterende porfyrie
• acute pancreatitis
• acute pyelonefritis
• aortadissectie
• appendicitis
• bacteriële sepsis
• Boerhaave-syndroom
• buikabces
• buikslagaderaneurysma
• cholangitis
• cholecystitis
• colonobstructie
• darmobstructie
• diverticulitis
• ectopische zwangerschap
• bacteriële longontsteking
• galblaasziekte
• galstenen
• gastrische volvulus
• gastro-intestinale perforatie
• hartaanval
• Helicobacter pylori-infectie
• hypovolemische shock
• ileus
• meervoudig orgaandisfunctie syndroom bij sepsis
• melkzuuracidose
• nierstenen
• obstructie van de galblaas
• oesofageale breuk
• pneumothorax
• septische shock
• testikeltorsie

Behandeling

Operatie

Een operatie is vaak noodzakelijk. De arts verwijdert het afgestorven darmgedeelte en verbindt de gezonde uiteinden van de darm. Soms is een colostomie of ileostomie nodig. De arts probeert tevens de verstopte slagaders naar de darm te corrigeren.

Medicijnen
Medicijnen kunnen nodig zijn om de bloedvaten te verwijden en de bloedstroom te verbeteren (vasodilatoren). Trombolytica kunnen bloedstolsels oplossen. Anticoagulantia zoals heparine voorkomen nieuwe bloedstolsels.

Prognose aandoening

Darmischemie of een darminfarct is een ernstige aandoening die zonder snelle behandeling fataal kan zijn. De prognose hangt af van de oorzaak en de snelheid van de behandeling. Vooral oudere patiënten met andere aandoeningen hebben een slechtere prognose.

Complicaties van beperkte bloedstroom

Een colostomie of ileostomie kan tijdelijk of permanent zijn. Peritonitis is een mogelijke complicatie na de operatie. Patiënten met veel afgestorven weefsel hebben moeite met het absorberen van voedingsstoffen, waardoor intraveneuze voeding nodig kan zijn. Ernstig zieke patiënten kunnen koorts en een bloedinfectie (sepsis) krijgen.

Preventie

Preventieve maatregelen om een darminfarct te voorkomen zijn onder andere:

• een gezonde en evenwichtige voeding
• snelle behandeling van een hernia
• behandeling en controle van risicofactoren zoals onregelmatige hartslag, hoge bloeddruk en hoog cholesterolgehalte
• stoppen met roken

Lees verder

• Ischemie: Tekort aan zuurstof en voedingsstoffen in bloedvat
• Buikpijn: Veelvoorkomende oorzaken van pijn in buikstreek