Darmobstructie: Verstopping in darm met buikpijn en braken
Bij een darmobstructie is de dunne of dikke darm geheel of gedeeltelijk verstopt. Hierdoor kan vocht en verteerd voedsel niet door de darm passeren. Buikpijn, misselijkheid, braken en een ernstig opgeblazen gevoel zijn enkele symptomen van een darmverstopping. Deze toestand leidt tot een verhoogde druk in de darm, wat gevaarlijk is omdat de darm dan kan scheuren. Een darmobstructie kent tal van oorzaken die de arts zo snel mogelijk moet opsporen en behandelen, want een onbehandelde verstopping van de darmen is veelal fataal.
Oorzaken verstopping in darmen
Een obstructie van de darmen kent een mechanische oorzaak omdat iets de darmen blokkeert. Maar ook een paralytische
ileus is mogelijk, waarbij de darmen niet goed werken hoewel geen structureel darmprobleem aanwezig is.
Mechanische oorzaak
Verschillende mogelijke oorzaken zijn bekend voor een mechanische darmobstructie zoals:
- een darminvaginatie (wanneer een deel van de darm in een ander deel duwt) zoals bijvoorbeeld bij de ziekte van Hirschsprung (ontbrekende zenuwcellen aan darm)
- een divertikelaandoening (een aandoening waarbij kleine, uitpuilende zakjes (divertikels) in het spijsverteringskanaal ontstoken zijn)
- een hernia (uitstulping van de darmen)
- een inflammatoire darmaandoening (ontstekingsaandoening van de darm) zoals de ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn)
- een volvulus (darmknoop: verdraaiing in darm met obstipatie, misselijkheid en pijn)
- fecale impactie (vastzittende droge en harde brok stoelgang)
- galstenen (harde afzettingen in galblaas met galkoliek) (zeldzaam)
- tumoren in de darmen zoals bij dikkedarmkanker
- verklevingen in de buik (vorming van littekenweefsel tussen darmlussen en de binnenbekleding van de buikwand), soms veroorzaakt door een chirurgische ingreep aan het buik- of bekkengebied (komt bij 80% van de volwassenen met een darmobstructie voor
- vreemde voorwerpen (objecten die de patiënt inslikt en die zo de darmen blokkeren)
Paralytische ileus
Soms heeft de patiënt een pseudo-obstructie, bekend als paralytische ileus. Hierbij lijkt de verstopping niet op een fysieke obstructie, maar is de verstopping het gevolg van defecte zenuwen en spieren. Dit is het gevolg van:
Symptomen van buikpijn en braken
De symptomen van een darmobstructie hangen af van de locatie van de verstopping. Overgeven is bijvoorbeeld een teken van een obstructie in de dunne darm.
Diarree wijst vaak op een gedeeltelijke obstructie, terwijl volledige obstructie vaak leidt tot
constipatie. De meest voorkomende symptomen van een darmobstructie omvatten:
Diagnose en onderzoeken van blokkade in darm
Lichamelijk onderzoek
De arts bevraagt de
medische geschiedenis en de symptomen van de patiënt, en betast daarna het buikgebied. Hij bemerkt dat de buik gezwollen en gevoelig is. Daarna beluistert hij met de stethoscoop (
auscultatie) naar de darm en hoort hij verhoogde
darmgeluiden.
Diagnostisch onderzoek
Een
röntgenfoto voert de arts veelal eerst uit, maar niet altijd zijn hierop alle darmobstructies te zien. Daarom maakt de arts vaak een
CT-scan. Bij jonge kinderen is een
echografie ook inzetbaar, wat verdraaide darmen kan onthullen. Tot slot zet de arts een lucht- of
bariumklysma in. Dit beeldvormend onderzoek van de dikke darm biedt informatie over de dikke darm doordat de arts lucht of bariumvloeistof via het rectum plaatst in de dikke darm.
Behandeling van darmobstructie
Een behandeling van een darmobstructie is afhankelijk van de oorzaak. In de meeste gevallen is een hospitalisatie vereist, waarbij de arts de toestand van de patiënt stabiliseert. De patiënt krijgt hier intraveneus (via een ader) vocht (vooral isotone zoutoplossing met kalium) toegediend. Ook plaatst de arts een neussonde door de neus en in de maag want hierdoor zuigt hij lucht en vloeistof uit de buik. Een
blaaskatheter is nodig voor het verzamelen en het verder onderzoeken van de urine. Een stijgende temperatuur, een verhoogde hartslag (
tachycardie), toenemende pijn en een groeiend aantal witte bloedcellen vereist dringend verder onderzoek en mogelijk zelfs een verkennende buikoperatie (
laparotomie).
Volvulus
Een volvulus van het sigmoïd (laatste deel van de dikke darm) is behandelbaar door middel van het plaatsen van een flexibele sigmoïdoscoop of rectale buis in de darm, maar een terugkerende volvulus vereist een resectie (gedeeltelijke chirurgische verwijdering) van het sigmoïd.
Gedeeltelijke obstructie
Bij een gedeeltelijke obstructie verlicht een
vezelarme voeding de symptomen. Werkt dit niet, dan zet de arts een
operatie voor een darmobstructie in.
Volledige obstructie
Een volledige obstructie vereist meestal een operatie om de obstructie en een gedeelte van de afgestorven of beschadigde darm te verwijderen. Hij plaatst mogelijk een zelf uitzetbare
stent in de darm waardoor de dikke darm gedwongen geopend wordt. Heeft de patiënt een darminvaginatie, dan zet de arts veelal een klysma in.
Paralytische ileus
Vaak schrijven artsen medicijnen voor om de spieren te doen samentrekken zodat het voedsel en vocht weer door de darmen kunnen bewegen. Als paralytische ileus veroorzaakt is door een andere medische aandoening, dan behandelt de arts deze ziekte totdat de pseudo-obstructie onder controle is.
Complicaties darmverstopping
Een onbehandelde darmobstructie heeft levensbedreigende gevolgen. Zo snijdt de verstopping de bloedtoevoer naar een deel van de darm af. Een gebrek aan bloedtoevoer doet de darmwand afsterven. Wanneer weefsel afsterft (necrose), ontstaat een scheur in de darm (
darmperforatie) waardoor een infectie tot stand komt. Deze infectie in de buikholte, beter gekend als peritonitis, is een medische noodsituatie die chirurgie vereist.
Uitdroging (dehydratie), een verstoorde elektrolytenbalans en
geelzucht (icterus) zijn tot slot andere complicaties van een darmobstructie.
Lees verder