Fecaal braken: Oorzaken van overgeven van stoelgang via mond

Fecaal braken duidt op het overgeven van ontlasting via de mond. Dit komt voor bij een abnormale verbinding tussen de maag en de dikke darm en bij een darmverstopping (darmobstructie). Fecaal braken gaat vaak gepaard met een ademgeur die naar ontlasting ruikt en andere gastro-intestinale symptomen, waaronder buikpijn, een opgezette buik, uitdroging en diarree. De behandeling is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de symptomen, maar in veel gevallen is een chirurgische ingreep nodig om de onderliggende oorzaak van het fecale braken aan te pakken.

• Abnormale verbinding tussen maag en dikke darm (fistel) en overgeven van ontlasting
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Darmobstructie en stoelgang braken
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Andere oorzaken van fecaal braken
• Strangulatie van de darm
• Volvulus
• Invaginatie (intussusceptie)
• Darmischemie
• Behandelingen en medicatie
• Chronische pseudo-obstructie
• Behandeling van fecaal braken bij andere oorzaken
• Geassocieerde symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties van fecaal braken
• Preventie van overgeven van ontlasting via de mond

Fecaal braken treedt op wanneer de darm geblokkeerd is en de darminhoud niet normaal kan bewegen. Hierdoor ontstaan er peristaltische golven in een poging om de darm te decomprimeren. Deze sterke samentrekkingen van de darmspieren duwen vervolgens de inhoud via de pylorus (sluitspier) naar achteren in de maag. Wanneer de inhoud in de maag is, wordt deze uiteindelijk via de mond overgegeven. Dit fenomeen, waarbij gedeeltelijk of volledig verteerde materie uit de darmen via de mond wordt verwijderd, wordt vaak veroorzaakt door een abnormale verbinding tussen de maag en de dikke darm (fistel) of een darmobstructie (verstopping in de darm).

Abnormale verbinding tussen maag en dikke darm (fistel) en overgeven van ontlasting

Oorzaken

Als een patiënt een ontstekingsaandoening in het maagdarmstelsel (inflammatoire darmaandoening) heeft, zoals bijvoorbeeld de ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn), kan zich een fistel vormen. Een fistel kan ook ontstaan na een chirurgische ingreep. Deze abnormale verbinding (gastrojejunocolische fistel) is een doorgang tussen de onderste darm of dikke darm en de maag (het bovenste deel van het spijsverteringskanaal).

Symptomen

Patiënten kunnen last krijgen van diarree, chronische buikpijn, maag- en darmbloedingen, gewichtsverlies en een stinkende adem die naar ontlasting ruikt als gevolg van de fecale materie die via de fistel van de dikke darm naar de maag gaat.

Diagnose en onderzoeken

Het diagnostisch onderzoek bestaat uit een bariumklysma (röntgenfoto van de dikke darm en het rectum), een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de maag) en soms een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm) en een CT-scan van de buik om andere aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling

Een operatie is nodig om de abnormale verbinding te repareren.

Darmobstructie en stoelgang braken

Oorzaken

Een darmobstructie is de onderbreking van de normale doorgang van de darminhoud. Een darmobstructie wordt geclassificeerd volgens de locatie (dunne darm of dikke darm) en ook volgens de ernst (gedeeltelijke of volledige obstructie). De meest voorkomende oorzaken zijn postoperatieve darmverklevingen (dunne darm) en kwaadaardige tumoren (dikke darm).

Symptomen

Bekende symptomen omvatten misselijkheid, braken, buikpijn, een opgezette buik, constipatie, uitdroging en elektrolytafwijkingen. De aanwezigheid van ontlasting in braaksel is een laat symptoom van een verstopping in de darmen. De symptomen zijn minder ernstig bij een gedeeltelijke darmobstructie.

Diagnose en onderzoeken

Na het noteren van de medische geschiedenis en de symptomen, volgt een lichamelijk onderzoek. De arts voert een auscultatie uit om de darmgeluiden te beluisteren. Hij gebruikt een stethoscoop en plaatst deze op de buik van de patiënt. In de vroege fase zijn hoog piepende geluiden te horen en in een latere fase afwezige darmgeluiden. De arts bevestigt de diagnose met behulp van beeldvormende onderzoeken zoals een CT-scan en een röntgenfoto van de buik. Verder is een volledig bloedonderzoek nodig voor de beoordeling van infecties, elektrolytenonevenwichtigheden (zoals hypokaliëmie) en metabole onevenwichtigheden (bijvoorbeeld alkalose).

Behandeling

Af en toe volstaat een conservatieve behandeling met o.a. darmrust en een correctie van de elektrolytenstoornissen, maar soms is een chirurgische ingreep (exploratieve laparotomie) nodig.

Andere oorzaken van fecaal braken

Strangulatie van de darm

Een darmstrangulatie treedt op wanneer een deel van de darm wordt afgekneld, wat de bloedtoevoer naar dat gebied vermindert of afsluit. Dit kan leiden tot fecaal braken als de inhoud van de darm niet verder kan worden getransporteerd en terugvloeit naar de maag.

Volvulus

Een volvulus is een draaing van de darm om zichzelf, wat leidt tot een obstructie. Dit kan voorkomen in zowel de dunne als de dikke darm en kan ernstige symptomen veroorzaken, waaronder fecaal braken.

Invaginatie (intussusceptie)

Invaginatie, ook bekend als intussusceptie, treedt op wanneer een deel van de darm in een aangrenzend deel schuift, wat leidt tot een obstructie. Dit komt vaker voor bij kinderen, maar kan ook bij volwassenen voorkomen.

Darmischemie

Darmischemie ontstaat wanneer er onvoldoende bloedtoevoer naar de darmen is, wat kan leiden tot weefselbeschadiging en een obstructie. Dit kan resulteren in fecaal braken.

Behandelingen en medicatie

Bepaalde behandelingen en medicaties kunnen leiden tot een vertraagde maaglediging en verhoogde kans op darmobstructie. Bijvoorbeeld, opioïden kunnen constipatie en soms een darmobstructie veroorzaken, wat kan leiden tot fecaal braken.

Chronische pseudo-obstructie

Chronische pseudo-obstructie is een zeldzame aandoening waarbij de darmen de normale bewegingen niet kunnen maken om de inhoud te verplaatsen, ondanks dat er geen fysieke blokkade is. Dit kan resulteren in symptomen die lijken op een darmobstructie, inclusief fecaal braken.

Behandeling van fecaal braken bij andere oorzaken

De behandeling van fecaal braken hangt af van de onderliggende oorzaak. Voor sommige aandoeningen kan een niet-chirurgische aanpak voldoende zijn, terwijl andere gevallen een chirurgische ingreep vereisen. Hieronder staan enkele algemene behandelingsopties:

• Medicatie: Voor sommige oorzaken, zoals pseudo-obstructie, kunnen medicijnen worden voorgeschreven om de darmmotiliteit te verbeteren.
• Endoscopische interventie: Bij intussusceptie kan een endoscopische procedure soms helpen om de invaginatie te corrigeren.
• Chirurgie: Bij volvulus, strangulatie of ernstige ischemie is vaak een spoedoperatie noodzakelijk om de obstructie te verhelpen en beschadigd weefsel te verwijderen.
• Onderliggende aandoening behandelen: Als fecaal braken wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening, zoals de ziekte van Crohn, is het essentieel om de onderliggende ziekte adequaat te behandelen om recidieven te voorkomen.

Fecaal braken is een ernstig symptoom dat onmiddellijke medische aandacht vereist om de juiste diagnose te stellen en passende behandeling te starten.

Geassocieerde symptomen

• Herhaaldelijk overgeven: Het overgeven van bruinachtige, vaak stinkende substanties die fecale materie kunnen bevatten. Dit komt door de terugstroom van darminhoud naar de maag.
• Ernstige buikpijn: Intense en aanhoudende pijn in de buik, meestal als gevolg van de obstructie die de darm aantast.
• Buikopblazing: Een opgeblazen gevoel in de buik, veroorzaakt door ophoping van gas en darminhoud.
• Krampen: Pijnlijke samentrekkingen van de buikspieren, vaak als gevolg van de obstructie en de pogingen van de darm om de blokkade te verhelpen.
• Constipatie: Aanhoudende moeilijkheden bij het passeren van ontlasting, wat een veelvoorkomend teken is van darmobstructie.
• Koorts: Verhoogde lichaamstemperatuur kan wijzen op een ontsteking of infectie in de buik, vaak als gevolg van de obstructie.
• Bloed in braaksel: In sommige gevallen kan het braaksel bloed bevatten, wat kan duiden op een ernstige complicatie of beschadiging van de darmwand.
• Dehydratie: Droogte van de huid, slijmvliezen en verminderde urineproductie door verlies van vloeistoffen door overgeven.
• Verminderde eetlust: Een vermindering of verlies van eetlust door de pijn en ongemak veroorzaakt door de obstructie en het braken.
• Verwarring of lethargie: Gevolg van ernstige uitdroging en elektrolytstoornissen veroorzaakt door aanhoudend braken en gebrek aan voedingsstoffen.

Diagnose en onderzoeken

• Lichamelijk onderzoek: De arts voert een grondig lichamelijk onderzoek uit, waarbij de buik wordt onderzocht op tekenen van opzetting, gevoeligheid of harde massa's. Dit kan helpen bij het identificeren van de locatie en aard van de obstructie.
• Röntgenfoto van de buik: Een röntgenfoto kan worden gebruikt om lucht- en vloeistofniveaus in de darmen te visualiseren, wat kan wijzen op een obstructie of perforatie. Het kan ook helpen om het niveau van fecaal braken te bevestigen.
• Echografie van de buik: Een echografie biedt een beeld van de darmen en kan helpen bij het identificeren van blokkades, ontstekingen of andere abnormale structuren.
• Computertomografie (CT-scan): Een CT-scan van de buik biedt gedetailleerde beelden van de darmstructuren en kan helpen bij het identificeren van de oorzaak van de obstructie, zoals een tumor, littekenweefsel of een vreemde voorwerp.
• Endoscopie: Met behulp van een endoscoop kan de arts de binnenkant van de maag en darmen visualiseren. Dit kan helpen bij het identificeren van abnormale verbindingen (fistels), tumoren of andere afwijkingen die bijdragen aan de obstructie.
• Laboratoriumtesten: Bloedonderzoek kan helpen bij het beoordelen van de algehele gezondheid, het opsporen van tekenen van infectie, ontsteking of uitdroging. Elektrolyten- en nierfunctietests kunnen ook worden uitgevoerd om te beoordelen of er complicaties zijn door verlies van vloeistoffen of voedingsstoffen.
• Maag- en darmonderzoek: Specifieke tests zoals een contrastmiddelonderzoek kunnen worden uitgevoerd om de doorgankelijkheid van de darmen te evalueren en de aard en locatie van de obstructie vast te stellen.

Behandeling

Medicamenteuze behandeling
Bij fecaal braken kan medicamenteuze behandeling een belangrijke rol spelen in de aanpak van symptomen en het bestrijden van de onderliggende oorzaken. Antibiotica kunnen worden voorgeschreven om eventuele infecties of ontstekingen te behandelen. Antiemetica zijn nuttig voor het verlichten van misselijkheid en braken, wat helpt om de patiënt te stabiliseren. In sommige gevallen kunnen milde laxeermiddelen worden ingezet om de darmontlasting te vergemakkelijken en de obstructie te verlichten, hoewel dit afhangt van de oorzaak van de obstructie.

Vloeistoftherapie
Vloeistoftherapie is cruciaal om uitdroging te voorkomen en de elektrolytenbalans te herstellen. Intravenueuze (IV) vloeistoffen worden toegediend om het verloren vocht aan te vullen. Elektrolytenoplossingen kunnen specifiek worden gegeven om het evenwicht van natrium, kalium en andere belangrijke elektrolyten te herstellen.

Chirurgische ingreep
Wanneer de obstructie ernstig is of niet kan worden verholpen met conservatieve behandelingen, kan een chirurgische ingreep nodig zijn. Dit kan onder andere de verwijdering van de obstructie omvatten, zoals een resectie van beschadigde of niet-functionele delen van de darm, of het verwijderen van vreemde voorwerpen die de obstructie veroorzaken. Bij een abnormale verbinding, zoals een fistel tussen de darmen en de maag, kan een chirurgische ingreep nodig zijn om de verbinding te sluiten en de normale darmfunctie te herstellen.

Endoscopische procedures
In sommige gevallen kan een endoscopische procedure worden gebruikt om de obstructie te verwijderen of te verhelpen zonder een grote operatie. Dit kan nuttig zijn bij bepaalde soorten obstructies of voor het verwijderen van vreemde voorwerpen zonder uitgebreide chirurgische ingreep.

Voeding en dieet
Aanvankelijk kan de patiënt niets per os (NPO) worden gehouden om de darmen rust te geven en verdere irritatie te voorkomen. Na de initiële behandeling kan een aangepast dieet worden aanbevolen, dat kan bestaan uit vloeibaar of zacht voedsel dat gemakkelijker door het spijsverteringsstelsel kan passeren.

Nazorg en opvolging
Regelmatige controle is belangrijk om een goede genezing te waarborgen en eventuele terugkerende symptomen of complicaties vroegtijdig op te sporen. Daarnaast kunnen aanpassingen in levensstijl, zoals dieet- en bewegingsadviezen, worden gegeven om toekomstige problemen te voorkomen en de algehele darmgezondheid te bevorderen.

Prognose

Algemene prognose
De prognose bij fecaal braken hangt sterk af van de onderliggende oorzaak en de tijdigheid van de behandeling. Wanneer fecaal braken wordt veroorzaakt door een acute darmobstructie, kan de prognose goed zijn, mits de obstructie snel wordt behandeld. Het verwijderen van de blokkade en het verhelpen van de oorzaak leidt vaak tot een aanzienlijke verbetering van de symptomen en herstel van de normale darmfunctie.

Bij tijdige behandeling
Indien fecaal braken tijdig wordt gedetecteerd en behandeld, bijvoorbeeld door chirurgische ingrepen of medicamenteuze therapie, hebben de meeste patiënten een goede prognose. De meeste mensen herstellen volledig met een minimale kans op langdurige complicaties. Het succes van de behandeling hangt echter af van de ernst van de obstructie en de algehele gezondheidstoestand van de patiënt.

Bij vertraagde behandeling
Wanneer de behandeling vertraagd is of als er complicaties optreden, zoals perforatie van de darm of ernstige infecties, kan de prognose minder gunstig zijn. Vertraagde behandeling kan leiden tot ernstige gevolgen zoals sepsis, langdurige darmproblemen of zelfs levensbedreigende situaties. In dergelijke gevallen kan een langere herstelperiode nodig zijn en kunnen er blijvende effecten zijn op de darmfunctie.

Complicaties van fecaal braken

Darmperforatie
Een van de ernstige complicaties van fecaal braken is de perforatie van de darm. Dit gebeurt wanneer de druk binnen de darmen te hoog oploopt door de obstructie, wat kan leiden tot een scheur in de darmwand. Deze perforatie kan leiden tot een buikvliesontsteking (peritonitis) en sepsis, een levensbedreigende infectie die zich door het hele lichaam verspreidt. Tijdige chirurgische ingreep is noodzakelijk om deze complicatie te behandelen en verdere gezondheidsproblemen te voorkomen.

Infecties
Bij fecaal braken kunnen infecties ontstaan als gevolg van de ophoping van fecale materie in de darmen. Deze infecties kunnen zich ontwikkelen door de overgroei van bacteriën die normaal gesproken in de darm aanwezig zijn. In ernstige gevallen kan dit leiden tot buikvliesontsteking (peritonitis) of een abces in de buikholte, wat een medische behandeling vereist.

Sepsis
Sepsis is een ernstige complicatie die kan optreden als gevolg van een infectie die zich verspreidt vanuit de darmen naar de bloedbaan. Dit kan gebeuren bij een perforatie van de darm of bij een ernstige infectie. Sepsis kan leiden tot orgaanfalen en is een medisch noodgeval dat onmiddellijke behandeling vereist.

Darmischemie
Darmischemie verwijst naar een verminderde bloedtoevoer naar een deel van de darm, vaak als gevolg van een obstructie die de bloedvaten die de darm van bloed voorzien, afknelt. Dit kan leiden tot weefselnecrose (dood van darmweefsel) en verdere complicaties zoals perforatie en sepsis.

Adhesies en verklevingen
Na een operatie voor fecaal braken kunnen er adhesies of verklevingen ontstaan in de buikholte. Deze zijn abnormale bindweefsels die de darmen aan elkaar of aan andere organen kunnen vastplakken. Adhesies kunnen leiden tot chronische buikpijn en verdere darmobstructies, en kunnen soms opnieuw chirurgische ingrepen vereisen om te worden behandeld.

Chronische darmproblemen
Bij sommige patiënten kunnen langdurige darmproblemen optreden, zoals chronische obstructies of problemen met de darmmotiliteit (beweging). Deze kunnen leiden tot aanhoudende buikpijn, ongemak en het risico op herhaalde episodes van fecaal braken.

Voedingsproblemen
Darmobstructies en fecaal braken kunnen de opname van voedingsstoffen beïnvloeden, wat leidt tot tekorten aan essentiële voedingsstoffen en elektrolyten. Dit kan gevolgen hebben voor de algehele gezondheid en kan voedingssupplementen of dieetveranderingen vereisen om de tekorten aan te vullen.

Psychologische impact
De ervaring van ernstige darmproblemen en fecaal braken kan ook een aanzienlijke psychologische impact hebben. Patiënten kunnen last krijgen van angst, depressie of andere emotionele problemen als gevolg van de noodzaak voor herhaalde medische behandelingen en de effecten van chronische symptomen op hun dagelijks leven.

Preventie van overgeven van ontlasting via de mond

Vroegtijdige diagnostiek en behandeling
Een belangrijke preventieve maatregel tegen fecaal braken is het vroegtijdig diagnosticeren en behandelen van darmobstructies en andere gerelateerde aandoeningen. Regelmatige medische controles en het monitoren van symptomen zoals chronische buikpijn, obstipatie en ongewone veranderingen in stoelgang kunnen helpen om problemen in een vroeg stadium op te sporen en te behandelen voordat ze tot ernstige complicaties leiden.

Behandelen van chronische darmziekten
Voor patiënten met chronische darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa is het cruciaal om de aandoening goed te beheren met behulp van medicatie en dieetadvies. Het volgen van een voorgeschreven behandelplan en het vermijden van triggers die de symptomen kunnen verergeren, kan helpen om de kans op darmobstructies en fecaal braken te verminderen.

Vezelrijke voeding
Een voeding die rijk is aan vezels kan helpen bij het bevorderen van een gezonde spijsvertering en het voorkomen van constipatie, een veelvoorkomende oorzaak van darmobstructies. Vezel helpt de ontlasting te verzachten en bevordert regelmatige stoelgang, wat de kans op het ontwikkelen van fecale impactie en blokkades vermindert.

Hydratatie
Voldoende hydratatie is essentieel voor het behoud van een gezonde darmfunctie. Het drinken van voldoende water helpt de ontlasting zacht te houden en bevordert een goede darmmotiliteit. Dit kan helpen bij het voorkomen van obstipatie en de daaropvolgende risico’s van fecaal braken.

Voorkomen van buiktrauma
Trauma aan de buik kan leiden tot darmobstructies en andere spijsverteringsproblemen. Het nemen van voorzorgsmaatregelen om buiktrauma te voorkomen, zoals het dragen van beschermende uitrusting bij risicovolle activiteiten, kan helpen om de kans op dergelijke problemen te verminderen.

Behandeling van infecties
Het tijdig behandelen van buik- of darminfecties is cruciaal om complicaties te voorkomen die kunnen leiden tot fecaal braken. Als symptomen van een infectie optreden, zoals koorts, buikpijn of veranderingen in de stoelgang, moet medische hulp worden ingeroepen om de infectie adequaat te behandelen en verdere complicaties te voorkomen.

Regelmatige medische opvolging
Patiënten met een voorgeschiedenis van darmobstructies of andere risicofactoren moeten regelmatige medische controles ondergaan om hun toestand te monitoren en tijdig in te grijpen als problemen ontstaan. Dit kan helpen om het risico op terugkerende obstructies en fecaal braken te minimaliseren.

Educatie en bewustwording
Het vergroten van de bewustwording over de symptomen en risico's van fecaal braken en darmobstructies kan bijdragen aan vroegtijdige herkenning en behandeling. Educatie van patiënten en zorgverleners over de noodzaak van een gezonde levensstijl en het herkennen van waarschuwingssignalen kan helpen bij het voorkomen van ernstige complicaties.

Lees verder

• Braken (overgeven): Oorzaken, behandeling en preventie
• Darmobstructie: Operatie in buik na verstopping in darmen
• Darmobstructie: Verstopping in darm met buikpijn en braken
• Halitose: Slechte adem (stinkende ademgeur)