Halitose: Slechte adem (stinkende ademgeur)
Een ademgeur is de geur van de lucht die de patiënt uitademt uit de mond. Een slechte adem is het gevolg van een slechte mondgezondheid (droge mond of tandprobleem) of is een teken van ander gezondheidsprobleem. Daarnaast verergert de geur eveneens door het eten van bepaalde voedingsmiddelen en andere ongezonde leefgewoonten. Een stinkende adem is soms heel ingrijpend voor de patiënt en diens omgeving. Dit beïnvloedt dan ook vaak de kwaliteit van leven in negatieve zin. Een goede mondhygiëne, een regelmatig tandartsbezoek en voldoende water drinken zijn enkele preventieve maatregelen voor het voorkomen van een slechte adem.
Synoniemen slechte adem
Een slechte ademgeur is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- fetor ex ore
- foetor stank
- halitose
- halitosis
- stinkende adem
Omgevingsfactoren van een stinkende adem
Medicatie
Sommige geneesmiddelen, waaronder insuline, triamtereen en paraldehyde zijn ook verantwoordelijk voor een slechte ademgeur.
Objecten in neus
Vastzittende objecten in de neus (gebeurt meestal bij kinderen) met vaak een witte, gele of bloederige afscheiding van het ene neusgat resulteren ook in een stinkende adem.

Een stinkende adem komt voor bij roken /
Bron: Geralt, Pixabay Roken
Roken of op tabak gebaseerde producten kauwen resulteert eveneens in een slechte adem, vlekken op de tanden, een
smaakstoornis, en irritatie aan het tandvlees.
Slechte mondhygiëne
Een slechte adem is meestal gerelateerd aan een slechte
mondhygiëne. Wanneer de patiënt niet dagelijks de tanden poetst en flost, blijven voedseldeeltjes in de blijven mond aanwezig, wat de bacteriegroei tussen de tanden, rond het tandvlees en op de tong bevordert. Dit veroorzaakt een slechte adem. Bovendien veroorzaken bacteriën en voedseldeeltjes een slechte adem als prothesen niet goed schoongemaakt zijn. Door het niet regelmatig poetsen en flossen van de tanden en prothesen geven bacteriën in de mond zwavelverbindingen vrij.
Voedingsmiddelen en vitaminen
Het eten van bepaalde voedingsmiddelen, zoals kool,
knoflook of rauwe
uien en het drinken van koffie, thee of
rode wijn heeft vaak een negatieve invloed op de uitgeademde lucht. Ook het nemen van vitaminesupplementen (vooral in grote doses) veroorzaakt ademgeurproblemen.
Aandoeningen die leiden tot halitose
Een slechte adem is het gevolg van vele mogelijke aandoeningen en omgevingsfactoren
Droge mond
Een droge mond (
xerostomie) is een risicofactor voor een slechte ademgeur.
Speeksel in de mond is eigenlijk nodig om de mond te bevochtigen, en zuren te neutraliseren die geproduceerd zijn door plaque en tevens is vocht nodig om dode cellen weg te spoelen die zich ophopen op de tong, het tandvlees en de wangen. Indien deze niet verwijderd worden, gaan deze cellen zich ontbinden en ontstaat een slechte adem. Een droge mond is soms een bijwerking van verschillende medicijnen, speekselklierproblemen of een voortdurende ademhaling door de mond.
Tanden
Een aanhoudende slechte adem of een
slechte smaak in de mond is mogelijk een waarschuwingssignaal van een tandvlees- en kaakbotontsteking (
parodontitis). Dit is het gevolg van de opbouw van plaque op tanden. Bacteriën veroorzaken de vorming van giftige stoffen, waarbij tandvleesirritatie ontstaat. Als tandvleesaandoeningen onbehandeld blijven, ontstaat schade aan het tandvlees en kaakbot. Andere tandheelkundige oorzaken van een slechte adem zijn onder andere een slecht passend gebit, schimmelinfecties van de mond en
tandbederf (cariës: gaatjes in de tanden).

Ook alcoholisme vormt een risicofactor voor een stinkende ademgeur /
Bron: Jarmoluk, PixabayVele andere ziekten en aandoeningen veroorzaken een slechte adem zoals:
Verschillende ademgeuren
Ammoniak
Een ammoniakgeur (urineachtige of visachtige geur) komt voor bij patiënten chronisch nierfalen en bij bepaalde urineweginfecties.
Fruitig / Zoet
Een
fruitige ademgeur is een teken van ketoacidose, wat optreedt bij
diabetes mellitus. Dit is een potentieel levensbedreigende aandoening waarbij de patiënt
toegenomen dorst heeft en meer moet plassen (
polyurie). Ook komt een muffe zoete uitademingslucht vrij bij lijders aan leverinsufficiëntie en acute gele leveratrofie. Daarnaast veroorzaakt een inname van aceton, alcohol, fenol of salicylaat deze zoete geur.
Paard
Fenylketonurie is een aandoening waarbij schade aan de
hersenen waardoor tal van lichamelijke en neurologische symptomen ontstaan. Deze ziekte veroorzaakt een paardengeur, soms ook beschreven als een muffe of muisachtige ademgeur.
Uitwerpselen
Een adem die ruikt naar uitwerpselen treedt op bij langdurig braken, vooral wanneer de patiënt lijdt aan een verstopping van de darmen (darmobstructie). Een uitwerpselgeur is ook een teken van een tijdelijke buis die via de neus of mond in de maag geplaatst is om deze te ledigen.
Versgebakken brood
Buiktyfus (bacteriële infectie met koorts en buikpijn) veroorzaakt een ademgeur die lijkt op versgebakken brood.
Viooltjes
Een
vergiftiging met
terpentijnolie veroorzaakt en ademgeur die lijkt op viooltjes.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts bevraagt de patiënt over de specifieke geur, de recente geschiedenis van maaltijden, het gebruik van vitaminesupplementen, het rookgedrag, de gebruikte mondhygiënemaatregelen en de mogelijke andere symptomen. Bij het lichamelijk onderzoek volgt een grondige inspectie van de mond en neus. Een keelkweek is nodig bij
keelpijn of de aanwezigheid van zweertjes in de mond.
Diagnostisch onderzoek
In zeldzame gevallen voert de arts een
bloedonderzoek uit, wat mogelijk diabetes of nierfalen onthult. Ook een
endoscopie (inwendig kijkonderzoek van de binnenkant van het lichaam) en een
röntgenfoto van de buik en
borstkas (
thoraxfoto) zijn nuttige diagnostische instrumenten voor een onderliggend medisch probleem.
Behandeling

Het gebruik van een tongschraper is nuttig /
Bron: Niro5, Wikimedia Commons (Publiek domein) Zelfzorg
Een goede mondhygiëne is van essentieel belang voor het verkrijgen van een gezonde ademgeur. Vooral flossen is belangrijk.
Mondwater is niet effectief bij het behandelen van het onderliggende probleem. Ook het gebruik van een
tongschraper is aanbevolen. Verse
peterselie of sterke munt is vaak wel een effectieve manier om te vechten tegen een tijdelijke slechte adem. Roken moet de patiënt zeker vermijden. Blijft het probleem aanwezig, dan is medische hulp door een tandarts zeker aangewezen.
Professionele medische zorg
In sommige gevallen is een
antibioticakuur nodig. Heeft de patiënt een object in de neus, dan gebruikt de arts een instrument om dit object uit de neus te verwijderen.
Preventie via een goede mondhygiëne
Dagboek
Het is voor sommige patiënten met een hardnekkige slechte ademgeur aanbevolen om een dagboek bij te houden met het voedsel wat hij eet en de medicatie die hij neemt. Dit bezorgt de patiënt aan de tandarts tijdens een tweejaarlijks controlebezoek.
Roken
Stoppen met roken en stoppen met het kauwen op tabak gebaseerde producten is een ander advies.

Dagelijks de tanden poetsen is nodig /
Bron: Photo Mix, Pixabay Tand- en mondzorg
De tanden tweemaal per dag poetsen met fluoride
tandpasta is nodig om voedselresten en plaque te verwijderen. Dit gebeurt best na het eten. Ook de tong poetsen is belangrijk. Verder is het nodig om de
tandenborstel om de twee à drie maanden te vervangen en zeker na een ziekte. Flossen is bovendien éénmaal per dag nodig om etensresten en tandplak tussen de tanden te verwijderen. De mond wordt verder tweemaal per dag met antibacterieel mondwater gespoeld. Het is tevens belangrijk om het
kunstgebit ’s nachts te verwijderen en grondig te reinigen alvorens dit de dag nadien in de mond te plaatsen.
Tandarts
Een regelmatig (tweemaal per jaar) tandartsbezoek is noodzakelijk. Hij bekijkt de mond en voert een professionele gebitsreiniging uit. Tevens is hij in staat om mond- en tandaandoeningen op te sporen en behandelen hetgeen een slechte mondgeur voorkomt.
Water
Water drinken houdt de mond vochtig. Kauwgom (bij voorkeur suikervrije kauwgom) of zuigen op snoep (bij voorkeur suikervrije snoep) stimuleert ook de productie van speeksel, wat nodig is om etensresten en bacteriën weg te spoelen.
Prognose halitose
De vooruitzichten voor een frisse adem zijn meestal uitstekend als de patiënt zich aan het behandelplan van de tandarts of arts houdt en zorgt voor een goede mondhygiëne.
Lees verder