Pijnlijke darmen, buikpijn, opgeblazen buik en winderigheid
Pijnlijke darmen, opgeblazen buik en winderigheid kunnen onder meer wijzen op een inflammatoire darmziekte (ofwel inflammatory bowel disease, IBD), of het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Naar schatting heeft 5 tot 20 % van de Nederlandse bevolking last van PDS, meer vrouwen dan mannen. Bij PDS heb je regelmatig buikpijn, pijnlijke darmen, een opgeblazen buik en problemen met de ontlasting (verstopping, diarree of een afwisseling van beide). Meer lichaamsbeweging en minder stress kunnen de klachten die gepaard gaan met PDS verminderen. Minder mensen hebben last van de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, welke behoren tot de groep van de inflammatoire darmziekten. Dit betreft een chronische ontsteking van de darm.
Pijnlijke darmen
Buikpijn door een inflammatoire darmziekte /
Bron: Leszek Glasner/Shutterstock.comWat zijn chronische inflammatoire darmziekten?
De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Chronische inflammatoire darmziekten (inflammatory bowel disease, afgekort als IBD) is de verzamelnaam voor colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Chronisch betekent langdurig, de ziekte gaat nooit over. Inflammatoir betekent ontstoken. Deze ziekten worden gekenmerkt door een ontsteking van de darm.
Symptomen en klachten
Chronische inflammatoire darmziekten gaan gepaard met de volgende symptomen:
Verschil tussen de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig. Ook kunnen de symptomen komen en gaan. De klachten kunnen maanden of zelfs jaren afwezig zijn en dan opeens weer de kop opsteken. De meest voorkomende vormen van IBD zijn colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. De ziekten zijn zeer vergelijkbaar. Het belangrijkste verschil tussen deze twee aandoeningen, is het deel van het spijsverteringskanaal dat zij beïnvloeden. Bij Crohn kan het hele maag-darmkanaal, van mond tot
anus, ontstoken raken. Colitis ulcerosa beperkt zich tot de dikke darm.
Verschil tussen IBD en PDS
IBD is niet hetzelfde als het prikkelbare darmsyndroom (PDS), hoewel de symptomen vergelijkbaar kunnen zijn. In tegenstelling tot IBD veroorzaakt PDS geen ontsteking of beschadiging in de
darmen.
Ziekte van Crohn: diarree, buikpijn en pijnlijke darmen
Ontstekingen (zweren) ib het maag-darmkanaal
Bij de
ziekte van Crohn kan het hele maag-darmkanaal ontstoken raken, ofschoon het zich vooral voordoet in de dunne darm en een gedeelte van de dikke darm. De ontstekingen kunnen erg diep zijn; de hele darmwand is ontstoken. De zweren die ontstaan variëren in grootte. Het kan gepaard gaan met vernauwingen en fistels of fistelgangen. De darmwand kan dan ook aan de buitenkant beschadigd raken. De ziekte van Crohn is niet besmettelijk.
De ziekte van Crohn is een chronische (levenslange) aandoening. Crohn heeft flare-ups waarbij je last hebt van klachten en tijden dat het rustig is of zelfs wegblijft. De aandoening is dan in remissie. Met adequate behandeling, kun je gedurende langere tijd klachtenvrij blijven en de ziekte onder controle houden.
Oorzaak ziekte van Crohn
De precieze oorzaak is nog onbekend, maar er wordt verondersteld dat veelvoorkomende variaties in een klein aantal genen en bepaalde omgevingsfactoren bij het ontstaan van de ziekte van Crohn een rol spelen. De ziekte van Crohn ontstaat door een fout in het afweersysteem. Er gaat dan iets mis met de afweer van het lichaam. Om die reden wordt het wel een auto-immuunziekte genoemd.
Symptomen
De symptomen verschillen van persoon tot persoon. Mettertijd kunnen de symptomen erger worden (zogenaamde flare up), maar ze kunnen ook verbeteren. Symptomen van Crohn kunnen bestaan uit:
- buikpijn, soms met hevige buikkrampen of darmkrampen (pijnlijke darmen);
- diarree (losse, waterige poep), die bloed kan bevatten;
- koorts;
- misselijkheid en/of braken;
- verlies van eetlust dat kan leiden tot gewichtsverlies en groeiachterstand bij kinderen; en
- gewrichtspijn.
Behandeling
De behandeling is afhankelijk van de locatie en ernst van de ziekte. Behandeling is gericht op het onder controle krijgen van de klachten. De behandeling kan bestaan uit medicijnen: anti-inflammatoire middelen, zoals milde ontstekingsremmers, of wat krachtiger ontstekingsremmers, zoals corticosteroïden. Soms is een operatie nodig. Het is belangrijk dat mensen met Crohn zo gezond en regelmatig mogelijk leven, eten en drinken.
Colitis ulcerosa: diarree, buikpijn en opgeblazen buik
Ontsteking van de dikke darm met zweren
Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking in de dikke darm en/of de endeldarm. Bij deze aandoening is het slijmvlies, dat de binnenkant van de dikke darm bekleed, ontstoken. Dit gaat met zweervorming (ulcera) gepaard. De zweren zijn meestal oppervlakkig van aard.
Oorzaak colitis ulcerosa
Colitis ulcerosa wordt beschouwd als een auto-immuunziekte. Hierbij ziet het immuunsysteem eigen weefsel voor vreemd aan en in reactie daarop maakt het lichaam antistoffen aan die dit eigen weefsel aanvallen.
Verschijnselen
De belangrijkste beginsymptomen van colitis ulcerosa zijn:
- diarree, met of zonder zichtbaar bloedverlies;
- normaal gevormde ontlasting met bloed, pus en slijm is ook mogelijk;
- loze aandrang (het gevoel dat je moet poepen terwijl er niets komt);
- moeilijk ontlasting kunnen ophouden;
- anale krampen en buikkrampen, darmkrampen of buikpijn voor en tijdens het poepen;
- opgeblazen buik c.q. opgezette buik.
Behandeling
Colitis ulcerosa wordt behandeld met medicijnen (om de klachten onder controle te krijgen) en soms is chirurgie noodzakelijk.
PDS: pijnlijke darmen, opgeblazen buik en winderigheid
Verstoring van de functie van het maag-darmkanaal
Het
prikkelbare darmsyndroom, vaak afgekort als PDS, behoort tot de zogeheten functionele maagdarmklachten. Dit betekent dat er bij onderzoek geen zichtbare afwijkingen worden aangetroffen. Indien de klachten desondanks aanhouden, wordt de diagnose prikkelbare darmsyndroom gesteld.
Oorzaak prikkelbare darmsyndroom
Het is nog niet duidelijk hoe PDS ontstaat. Men vermoedt dat de hersenen direct reageren op prikkels in de darmen, welke extra gevoelig en beweeglijk is. Bij sommige mensen met PDS reageren de darmen te sterk op prikkels, zoals drukte, stress of spanning.
Klachten en symptomen
De belangrijkste klachten van PDS zijn:
- buikpijn;
- problemen met de ontlasting (diarree of juist verstopping of een afwisseling van beide);
- een opgeblazen gevoel;
- opboeren;
- winderigheid; en
- gerommel in de buik.
Behandeling
Behandeling kan bestaan uit medicijnen tegen buikpijn en buikkrampen, medicijnen tegen diarree en/of medicijnen tegen verstopping. Meer lichaamsbeweging en stressreductie kunnen de klachten verminderen, evenals gezond en gevarieerd eten.
Lees verder