Buikkrampen: oorzaken en behandeling krampen in de buik

Buikkrampen in de buik (buikkrampen onderbuik, krampen in de bovenbuik of meer in het midden) kunnen worden veroorzaakt door diverse aandoeningen. De meest voorkomende oorzaken van hevige of extreme buikkrampen zijn een ileus (ook wel 'darmafsluiting' of 'darmobstructie' genoemd), diverticulitis, galstenen, gastro-enteritis (buikgriep), inflammatoire darmziekten, prikkelbare darm syndroom (PDS), dysmenorroe (pijnlijke menstruatie) en nierkoliek. Hevige buikkrampen kunnen – afhankelijk van de oorzaak – gepaard gaan met klachten als diarree (al dan niet met bloed en slijm), misselijkheid, overgeven (braken), darmgeluiden, koorts, vermoeidheid, enz. Hevige buikkrampen kunnen wijzen op zowel acute als chronische aandoeningen. Acuut betekent dat het plotseling de kop opsteekt en chronisch betekent dat de klachten aanhoudend of langdurig zijn. Ga bij aanhoudende of verergerende klachten naar je huisarts, zodat onderzocht kan worden wat er aan de hand is en behandeling ingesteld kan worden.

• Krampen in de buik: het verhaal achter die pijnscheuten
• Epidemiologie van buikrampen
• Ontstaansmechanisme van krampen in de buik
• Oorzaken van buikkrampen
• Niet-specifiek
• Afgeleide pijn
• Bijkomende symptomen van buikrampen
• Krampen in de buik door voedselvergiftiging
• Wat is een voedselvergiftiging?
• Symptomen
• Oorzaken
• Symptomen voedselvergiftiging per ziekteverwekker
• Behandeling
• Wanneer de huisarts raadplegen?
• Voedselinfectie door EHEC
• Agressieve variant van de E. Coli bacterie
• Hamburgerziekte
• Risicogroepen
• Behandeling infectie EHEC-bacterie
• Ontlastingsveranderingen
• Diarree
• Obstipatie
• Hevige buikkrampen door ileus
• Buikpijn door inflammatoire darmziekten
• Ziekte van Crohn
• Colitis ulcerosa
• Koliekpijn door galstenen
• Buikkrampen door buikgriep
• Pijn links in de onderbuik door diverticulitis
• Menstruatiekrampen (dysmenorroe)
• Krampen in de buik door prikkelbare darm syndroom
• Heftige krampen bij nierkoliek
• Voedselallergie en voedselintolerantie
• Wat is een voedselallergie?
• Wat is voedselintolerantie?
• Het verschil zien tussen een allergie en voedselintolerantie
• Symptomen van een voedselallergie
• Symptomen van voedselintolerantie
• Coeliakie (glutenintolerantie)
• Klachten met betrekking tot de spijsvertering
• Andere symptomen
• Blindedarmontsteking of appendicitis
• Wat is het?
• Symptomen van een blindedarmontsteking
• Behandeling van een blindedarmontsteking
• Huisarts raadplegen
• Huismiddeltjes voor buikkrampen
• Warmte toepassen
• Massage van de buik
• Kamillethee
• Elektrolyten
• Pijnstillers
• Uitrusten
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek met de arts
• Lichamelijk onderzoek
• Laboratoriumonderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Diagnose en behandelplan
• Behandeling van buikkrampen
• Zelfzorg en thuisbehandelingen
• Medicamenteuze behandeling
• Behandeling van chronische aandoeningen
• Lifestyle en alternatieve behandelingen
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Krampen in de buik: het verhaal achter die pijnscheuten

Daar zit je dan, dubbelgevouwen op de bank, met je handen beschermend om je buik geslagen. Het voelt alsof er een storm in je darmen woedt. Krampen die komen en gaan, je hele lichaam op scherp zetten. Je herinnert je dat feestje van gisteren, met dat net iets te lauwe garnalenhapje. "Zou het daar aan liggen?" vraag je jezelf af, terwijl je probeert te bedenken hoe je deze golf van pijn kunt overleven. Herkenbaar? Je bent zeker niet de enige.

Buikkrampen kunnen allerlei oorzaken hebben, van een onschuldig bordje pittig eten tot een serieuze darmziekte. Soms zijn ze het gevolg van een voedselvergiftiging: een bacterie, virus of parasiet die zich een weg naar binnen heeft gevonden en nu je buik flink in de war schopt. Maar ook ontstekingen, infecties, of zelfs je menstruatiecyclus kunnen een rol spelen in het drama van die samentrekkingen in je buik.

In deze gids duiken we in de wereld van buikkrampen. Wat is voedselvergiftiging precies? Welke symptomen wijzen op een mogelijke darminfectie of een ander probleem? En vooral: wat kun je eraan doen? We gaan het hebben over oorzaken zoals de EHEC-bacterie, buikgriep, de ziekte van Crohn, en zelfs menstruatiekrampen. Van mild ongemak tot pijn die je bijna letterlijk tegen de muur drukt – we bespreken alles wat je moet weten over buikkrampen en hoe je er het beste mee kunt omgaan. Want ja, soms zijn die krampen een subtiele hint van je lichaam dat het iets te verduren heeft gehad, en soms is het een noodsignaal waar je serieus naar moet luisteren.

Laten we eens kijken naar de vele gezichten van buikkrampen, zodat jij gewapend bent met kennis en weet wat je kunt doen als die pijnscheuten weer de kop opsteken.

Epidemiologie van buikrampen

Buikrampen zijn een veelvoorkomende klacht die mensen van alle leeftijden, geslachten en achtergronden treft. De oorzaken zijn divers, variërend van tijdelijke spijsverteringsproblemen tot chronische aandoeningen. Het vóórkomen van buikrampen kan sterk variëren op basis van geslacht, leeftijd, geografische ligging, genetica en zelfs voedingspatronen. Hier volgt een diepgaande blik op de epidemiologie van buikrampen met speciale aandacht voor Nederland, de Nederlandse overzeese gebiedsdelen, België en internationale verschillen.

Geslachts- en leeftijdsverschillen: wie ervaart het meest buikrampen?
Buikrampen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, vooral door de hormonale schommelingen die gepaard gaan met de menstruatiecyclus. Ongeveer 50-80% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd ervaart maandelijkse buikkrampen, met name tijdens hun menstruatie. In Nederland rapporteren vrouwen van 15 tot 45 jaar dat buikkrampen een van de meest voorkomende redenen zijn om een pijnstiller in te nemen. Mannen ervaren buikkrampen minder vaak, en bij hen zijn de oorzaken meestal gerelateerd aan spijsverteringsproblemen zoals voedselintoleranties of gastro-enteritis.

Kinderen en adolescenten hebben ook regelmatig last van buikkrampen, vaak als gevolg van spijsverteringsproblemen, stress of virale infecties. In België, bijvoorbeeld, heeft naar schatting 20% van de kinderen minstens één keer per jaar last van ernstige buikkrampen die medische aandacht vereisen. Voor ouderen boven de 65 jaar kunnen buikkrampen wijzen op meer ernstige aandoeningen zoals diverticulitis of ischemische colitis, wat in 5-10% van de gevallen een oorzaak kan zijn van ziekenhuisopnames met buikklachten.

Klimaat en omgevingsfactoren: invloed van seizoenen en geografie
Het klimaat kan een indirecte rol spelen in de frequentie van buikkrampen. Warme, vochtige klimaten, zoals die in de Nederlandse overzeese gebiedsdelen (bijvoorbeeld Aruba en Curaçao), bevorderen de groei van bacteriën en parasieten, wat kan leiden tot een hoger risico op voedselvergiftiging en darminfecties. Hier is bekend dat ongeveer 30% van de bevolking minstens één keer per jaar kampt met buikkrampen gerelateerd aan gastro-intestinale infecties, vooral tijdens het warme seizoen.

In gematigde klimaten, zoals in Nederland en België, komen buikkrampen vaker voor in de wintermaanden wanneer virale infecties zoals het norovirus en rotavirus meer circuleren. Gedurende deze periodes worden ziekenhuizen geconfronteerd met een toename van 10-20% in het aantal patiënten met buikklachten. De koude maanden kunnen ook leiden tot veranderingen in het voedingspatroon, zoals het consumeren van zwaardere, vetrijke maaltijden, wat kan bijdragen aan spijsverteringsproblemen en buikkrampen.

Genetische factoren en familiaire aanleg
Genetica speelt een belangrijke rol in de kans op het ervaren van buikkrampen, vooral wanneer het gaat om aandoeningen zoals het prikkelbare darmsyndroom (PDS) of inflammatoire darmziekten (zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa). PDS komt voor bij ongeveer 10-15% van de volwassenen in Nederland, met een hogere prevalentie bij vrouwen. De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa treffen samen ongeveer 1-2% van de bevolking, en deze aandoeningen hebben een duidelijke genetische component. Mensen met een familiegeschiedenis van deze ziekten hebben een hoger risico op het ontwikkelen van buikkrampen en andere spijsverteringsklachten.

Voedingspatronen en hun rol in buikkrampen
Het voedingspatroon is een cruciale factor in de epidemiologie van buikkrampen. Een dieet dat rijk is aan vetten, suiker en bewerkte voedingsmiddelen kan leiden tot een verhoogd risico op spijsverteringsproblemen. In Nederland en België, waar traditionele maaltijden vaak een combinatie van vlees, aardappelen en groenten omvatten, zijn veranderingen in voedingsgewoonten merkbaar. De toename van fastfoodconsumptie en kant-en-klaarmaaltijden draagt bij aan een stijging van het aantal mensen dat regelmatig buikkrampen ervaart. Ongeveer 25% van de bevolking rapporteert jaarlijks spijsverteringsklachten die variëren van mild tot ernstig, waarbij buikkrampen een belangrijk symptoom zijn.

In de Nederlandse overzeese gebiedsdelen kunnen lokale eetgewoonten die rijk zijn aan pittige en gekruide gerechten ook leiden tot een verhoogd aantal meldingen van buikkrampen. Voedsel dat besmet is met bacteriën of parasieten draagt bij aan een groter risico op maag- en darmklachten, vooral in gebieden met beperkte sanitaire voorzieningen.

Wereldwijde verschillen en socio-economische factoren
Buikrampen komen wereldwijd voor, maar de incidentie en oorzaken kunnen sterk variëren. In ontwikkelingslanden zijn infecties door parasieten en bacteriën een veelvoorkomende oorzaak van buikkrampen. Ongeveer 40-60% van de bevolking in deze gebieden ervaart jaarlijks buikkrampen door infecties, vaak in combinatie met diarree en uitdroging. In contrast, in ontwikkelde landen zoals Nederland en België zijn voedselintoleranties, stress en chronische aandoeningen zoals PDS de belangrijkste oorzaken.

Sociaal-economische status speelt ook een rol. Mensen met een lagere sociaal-economische status hebben vaker te maken met beperkte toegang tot gezondheidszorg en minder mogelijkheden om een uitgebalanceerd dieet te volgen, wat bijdraagt aan een verhoogd risico op spijsverteringsproblemen en buikkrampen.

Ontstaansmechanisme van krampen in de buik

De buik is een fascinerend en complex gebied van het menselijk lichaam, een dynamische regio waar organen, spieren en weefsels samenwerken in een delicate harmonie om essentiële functies te vervullen. Buikkrampen, die bijna iedereen wel eens ervaart, kunnen ons doen beseffen hoe indrukwekkend en kwetsbaar dit deel van ons lichaam is. Laten we eens duiken in de anatomie en fysiologie van de buik en ontdekken hoe deze verband houden met het fenomeen van buikkrampen.

Het anatomische landschap van de buik
De buik, of het abdominale gebied, wordt beschermd door een stevige laag spieren die helpen bij beweging en het ondersteunen van de interne organen. De belangrijkste spiergroep in dit gebied is de rectus abdominis, bekend om de typische “six-pack” structuur, omringd door schuine buikspieren en de transversus abdominis. Deze spieren zijn niet alleen verantwoordelijk voor beweging en houding, maar spelen ook een belangrijke rol bij het stabiliseren van de kern van het lichaam en het beschermen van de ingewanden.

Onder deze spierlagen bevinden zich de intrigerende organen van het spijsverteringskanaal. De maag, lever, galblaas, dunne darm, dikke darm, en alvleesklier zijn de hoofdrolspelers in het verteren van voedsel, het absorberen van voedingsstoffen en het elimineren van afvalstoffen. De buikholte wordt omhuld door het peritoneum, een dun membraan dat de organen smeert en beschermt tegen wrijving.

Hoe buikkrampen ontstaan
Buikkrampen zijn het resultaat van onregelmatige samentrekkingen van de gladde spieren in het spijsverteringskanaal. Dit type spierweefsel is uniek omdat het autonoom werkt, buiten onze bewuste controle om, gestuurd door het autonome zenuwstelsel. Wanneer de spijsverteringsorganen prikkels ontvangen die een reactie uitlokken, zoals voedsel, stress of een infectie, kunnen de gladde spieren zich snel samentrekken, wat leidt tot buikkrampen.

• Een typisch voorbeeld is een persoon die na een zware, gekruide maaltijd met de zeer pittige madame Jeanette pepers, buikkrampen ervaart. De maag en darmen reageren op de prikkels door hun ritmische bewegingen te versnellen of te verstoren, wat pijn veroorzaakt. Deze samentrekkingen kunnen variëren van milde, zeurende pijn tot intense, krampachtige steken die het dagelijkse functioneren verstoren.

Het zenuwstelsel en dee hersen-darm-as
De buik en de hersenen communiceren constant via de zogeheten hersen-darm-as (gut-brain-axis). Dit is een tweerichtingsverkeerssysteem van zenuwbanen en biochemische signalen. Het verklaart waarom emotionele stress vaak direct voelbaar is in de buik en andersom. De nervus vagus, een belangrijke zenuw die van de hersenen naar de buik loopt, speelt hierbij een sleutelrol. Hij helpt bij het reguleren van spijsverteringsprocessen en beïnvloedt de samentrekkingen van de buikspieren.

• Een voorbeeld hiervan is hoe een zenuwachtig gevoel, zoals voor een examen of presentatie, zich kan uiten in plotselinge krampen of een opgeblazen gevoel. Dit komt doordat de nervus vagus het signaal afgeeft dat stress aanwezig is, waardoor het spijsverteringsstelsel tijdelijk wordt beïnvloed.

De rol van bloedtoevoer en zuurstof
De buikorganen zijn ook sterk afhankelijk van een adequate bloedtoevoer. Slagaders zoals de aorta abdominalis en zijn aftakkingen zorgen ervoor dat de organen voldoende zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Wanneer de bloedtoevoer om welke reden dan ook wordt beperkt, zoals bij een scherpe draai van de darm of een verstopping, kan dit leiden tot krampen en pijn. Deze pijn is vaak intens en scherp en vereist soms medische interventie.

Oorzaken van buikkrampen

Niet-specifiek

De term buikkrampen is niet-specifiek en wordt gebruikt om te verwijzen naar een aantal verschillende symptomen of sensaties in de buikstreek. Mensen verwijzen vaak naar een 'buikpijn' of 'buikkrampen' om te verwijzen naar pijn die overal in de buikstreek wordt waargenomen. Als zodanig is de lijst met mogelijke oorzaken uiterst gevarieerd. Organen van de buik omvatten de maag, dunne darm, dikke darm, lever, galblaas en pancreas (alvleesklier), en problemen of ziekten van al deze organen kunnen de bron van pijn zijn. Enkele typische oorzaken van buikpijn en bijbehorende symptomen die voortvloeien uit het maagdarmkanaal zijn:

• Voedselvergiftiging;
• Obstipatie;
• Gasvorming;
• Indigestie;
• Infecties;
• Lactose-intolerantie; en
• Inflammatoire darmaandoeningen (ziekte van Crohn of colitis ulcerosa).

Afgeleide pijn

Af en toe kan pijn in de buik worden gevoeld, zelfs als deze ontstaat door organen die zich dicht bij de buikholte bevinden, maar niet in de buikholte zelf, zoals aandoeningen van het onderste deel van de longen, nieren, baarmoeder of eierstokken. Deze oorzaken kunnen ontstekingsziekte van het bekken, endometriose en aan zwangerschapsgerelateerde complicaties zijn.

Bijkomende symptomen van buikrampen

(Bijkomende) symptomen van buikkrampen zijn:

• pijn in je buik of buikpijn
• een opgeblazen gevoel
• gasvorming of boeren
• winderigheid, scheten laten of zelfs stinkende winden laten
• een branderig gevoel
• stekende pijn
• doffe pijn
• zeurende pijn
• verminderde eetlust
• misselijkheid of misselijkheid na het eten
• braken
• diarree

Krampen in de buik door voedselvergiftiging

Wat is een voedselvergiftiging?

Voedselvergiftiging is een veel voorkomende oorzaak van buikkrampen. Voedselvergiftiging is een plotseling optredende ziekte die vaak wordt veroorzaakt door het nuttigen van voedsel of drank, dat besmet is met pathogene micro-organismen of besmet is met een giftige stof. Het gaat vaak gepaard met symptomen als misselijkheid, braken, buikpijn of buikkrampen, plotselinge diarree of koorts. Vaak blijven de klachten beperkt tot het spijsverteringskanaal. Alom bekend is de salmonellabacterie. De meeste voedselvergiftigingen ontstaan door salmonella, welke vooral voorkomt in rauw vlees, eieren, rauwe melk en melkproducten, vis en garnalen. Kinderen tot 5 jaar, zwangere vrouwen, zieken en bejaarden worden sneller ziek na een besmetting met de salmonellabacterie.

Symptomen

Klachten die kunnen ontstaan bij een infectie zijn onder meer misselijkheid, overgeven (braken), diarree (soms gepaard met slijm en bloed in de ontlasting), buikkrampen, koorts en hoofdpijn. Voedselvergiftiging wordt vaak in verband gebracht met kip. Kip is een risicoproduct voor salmonella, maar door hygiënisch te werken kan een besmetting worden voorkomen. Daarnaast blijkt uit gegevens van het Voedingscentrum en de Voedsel- en Waren Autoriteit (VWA) dat de helft van de Nederlanders het risico op voedselvergiftiging loopt na een barbecue. Dit komt doordat de Nederlander niet kiest voor het veiliger voorgegaard vlees en slecht let op de hygiëne. Grofweg de helft wast niet regelmatig de handen, gebruikt geen gescheiden bestek voor rauw en gaar vlees en bewaart overgebleven vlees dat buiten heeft gestaan voor een volgende dag. Al deze risicovolle handelingen vergroten de kans op voedselvergiftiging.

Vaak blijven de klachten beperkt van een voedselvergiftiging beperkt tot het spijsverteringskanaal, maar een enkele keer kan voedselvergiftiging aanleiding geven tot andere symptomen. Zo kan sporen van de bacterie Clostridium botulinum voorkomen in honing, wat gevaarlijk kan zijn voor kinderen tot 1 jaar. Zij kunnen infantiel botulisme krijgen, waarbij een verminderde eetlust, aanhoudend huilen, sloomheid, verstopping en spierzwakte op de voorgrond treden. Bij baby’s die deze verschijnselen vertonen, is het raadzaam de huisarts te raadplegen. Kinderen ouder dan 1 jaar kunnen wel honing eten.

Naast bovengenoemde typische symptomen van voedselvergiftiging die binnen 48 uur na het nuttigen van besmet voedsel of drinken optreden, kan iemand — afhankelijk van de ernst van de vergiftiging — tevens last krijgen van koorts en rillingen, bloederige ontlasting en uitdroging. Ook het zenuwstelsel kan schade oplopen. Deze symptomen kunnen een enkel persoon, maar ook een groep mensen, die hetzelfde eten of drinken hebben gehad, treffen. Dit noemt men een uitbraak. Zo liepen in 2012 ruim zevenhonderd mensen in Mexico tegelijk voedselvergiftiging op, nadat zij een bezoek hadden gebracht aan een campagnebijeenkomst van een politieke partij.

Soms wordt er wel een onderscheid gemaakt tussen voedselvergiftiging en voedselinfecties. Voedselinfecties worden veroorzaakt door eten met een ziekmakende hoeveelheid bacteriën, schimmels en virussen en voedselvergiftiging wordt veroorzaakt door de opname van een giftige stof in voedsel, die wordt geproduceerd door bacteriën of schimmels (bron: voedingscentrum).

Oorzaken

De bekende oorzaken van voedselvergiftiging kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën:

• ziekteverwekkers; en
• giftige stoffen.

Meestal wordt een voedselvergiftiging veroorzaakt door met bacteriën, virussen en soms parasitaire protozoën (ééncellige, dierlijke parasieten) besmet water of voedsel. Deze ziekteverwekkers zijn te vinden op vele plaatsen, ook in menselijke en dierlijke uitwerpselen. Wanneer deze potentieel schadelijke pathogenen in het voedsel of drinken terecht komen door slechte hygiëne of het slechts bereiden of bewaren van voedsel, kan iemand die ervan eet of drinkt plotseling ziek worden.

Infectieuze agentia zijn onder meer virussen, bacteriën en parasieten. Giftige stoffen zijn bijvoorbeeld giftige paddenstoelen of bestrijdingsmiddelen op groenten en fruit. Door slechte hygiëne kan voedsel worden besmet. Voedselvergiftiging kan worden voorkomen door adequate voedselhygiëne toe te passen: door voedsel zorgvuldig te bewaren, te bereiden en te koken. Vooral twee dingen zijn belangrijk: verhit rauw voedsel goed en zorg voor goede hygiëne.

Symptomen voedselvergiftiging per ziekteverwekker

De symptomen en klachten zijn afhankelijk van het soort voedselvergiftiging en de ernst. Meestal veroorzaakt voedselvergiftiging diarree, braken, misselijkheid, buikpijn (buikkrampen) en koorts. Deze klachten ontstaan meestal binnen 24 uur na de besmetting.

Virussen
Virussen zijn verantwoordelijk voor de meeste gevallen van voedselvergiftiging. Het virus kan worden overgedragen door verontreinigd drinkwater en voedsel.

Norovirussen zijn een groep van virussen die zeer besmettelijk is en die wat men in de volksmond 'buikgriep' heet veroorzaakt. Een met deze boosdoener besmet persoon kan last krijgen van misselijkheid, braken, diarree, hoofdpijn en lichte koorts. Het virus wordt meestal overgedragen van mens op mens, maar het kan ook in voedsel aanwezig zijn. Rauwe schaal- en schelpdieren, zoals rauwe oesters en mosselen, zijn volgens het Voedingscentrum een beruchte bron van besmetting. De symptomen verdwijnen gewoonlijk in twee tot drie dagen. Het is de meest voorkomende virale oorzaak van voedselvergiftiging bij volwassenen.

Het rotavirus veroorzaakt vooral bij jonge kinderen overgeven, ernstige, aanhoudende diarree veroorzaakt en koorts.

Hepatitis A kan van persoon op persoon worden overgedragen, maar ook indirect via besmet water, voedsel of oppervlakten. Een besmetting met dit virus veroorzaakt het plotseling ontstaan van koorts, verlies van eetlust, buikpijn, en het gevoel van vermoeidheid, gevolgd door geelzucht, een gele verkleuring van de ogen en de huid. De symptomen duren meestal minder dan twee maanden, maar een herstelperiode van soms enkele maanden is geen uitzondering. Bij baby's, peuters en kleuters verloopt de infectie meestal ongemerkt.

Bacteriën
Bacteriën kunnen op twee verschillende manieren tot voedselvergiftiging leiden. Men kan ziek worden van de bacteriën zelf of van de giftige stoffen die kunnen worden geproduceerd door bacteriën.

Salmonella is een bacterie die voedselvergiftiging kan veroorzaken; de ziekte zelf wordt vaak aangeduid als salmonella of salmonella infectie. De boosdoener kan in de darmen van dieren voorkomen en soms zitten ze dan ook op rauwe eieren en in vlees. Ook kan de bacterie via de ontlasting van die dieren terechtkomen op het land of in het water en van daaruit weer op eten terechtkomen. Risicoproducten zijn kip en ander vlees, groente en fruit, maar door hygiënisch te werken kan een besmetting worden voorkomen. Kenmerkende symptomen zijn braken, lichte koorts en ernstige diarree, waarbij er bloed bij de ontlasting aanwezig kan zijn. Normaal gesproken openbaren de eerste klachten zich 12 tot 72 uur na het eten van het besmette voedsel. De klachten houden vaak één tot drie dagen aan.

Campylobacter spp is een bacterie die in voedsel en dan vooral in rauwe kip voorkomt. Het veroorzaakt algehele malaise met koorts, waterige diarree, hoofdpijn en spierpijn. Deze symptomen ontwikkelen zich twee tot vijf dagen na het nuttigen van besmet voedsel.
Staphylococcus aureus veroorzaakt matige tot ernstige klachten met snel optredende misselijkheid, ernstig braken, duizeligheid en buikkrampen. De bacterie kan de oorzaak zijn van voedselvergiftiging doordat de bacterie via huidschilfers of niezen in het eten belandt. Als het gerecht vervolgens niet beneden de 7°C of boven de 55°C wordt bewaard, kan de bacterie gaan groeien en giftig worden.

Van de E. colibacterie bestaan veel varianten en de meeste varianten van deze bacterie zijn onschadelijk. Specifieke varianten van E. coli, zoals de EHEC en de STEC kunnen daarentegen wél ernstige ziekte veroorzaken. Deze typen kunnen voedsel en water besmetten met een variërende mate van giftigheid produceren.

Paddenstoelen en pesticiden
Het eten van giftige paddenstoelen (zoals de vliegenzwam met de kenmerkende donkerrode hoed met witte stippen) of groente en fruit met een hoge concentratie pesticiden, kan ook voedselvergiftiging veroorzaken. Dit gaat onder meer gepaard met braken en diarree.

Behandeling

Normaal gesproken gaan de klachten vanzelf over. Desgewenst kunnen de klachten verlicht worden met zelfhulpmaatregelen. Het belangrijkste is om ervoor te zorgen dat men niet uitdroogt, als gevolg van braken en diarree. Rehydratie kan worden toegepast met een orale rehydratie-oplossing (ORS). Hierdoor kan het lichaam het vocht beter opnemen en vasthouden. ORS is een poeder dat aangemaakt moet worden met schoon leidingwater of mineraalwater zonder koolzuur. Hierdoor krijgt iemand de benodigde hoeveelheid glucose en mineralen naar binnen, waardoor de darmen het vochtgehalte in het lichaam op peil kan houden. ORS is verkrijgbaar bij de drogist en apotheek.

Hier zijn een aantal andere tips om het herstel te bevorderen:

• Eet frequent kleinere maaltijden, want dit is gemakkelijker te verteren dan drie grote maaltijden per dag.
• Eet bij voorkeur licht verteerbaar voedsel, zoals toast, crackers, bananen en rijst totdat herstel intreedt.
• Vermijd alcohol, sigaretten, cafeïne en kruidige en vette voedingsmiddelen.

Wanneer de huisarts raadplegen?

• Bij tekenen van ernstige uitdroging, zoals ingevallen ogen en niet of nauwelijks meer plassen. Bij ernstige gevallen van uitdroging kan in het ziekenhuis intraveneus vocht en zout worden ingediend.
• Als de klachten ernstig zijn of langer aanhouden dan een week, maar waarschuw de huisarts sneller bij een oudere, een kind of een anderszins kwetsbaar persoon.
• Als de besmetting afkomstig is van gifstoffen, zoals bij giftige paddenstoelen. Hierbij kan directe behandeling nodig zijn om de gifstoffen direct uit het lichaam te verwijderen.

Antibiotica wordt alleen voorgeschreven als bepaalde bacteriën met zekerheid zijn geïdentificeerd.

Voedselinfectie door EHEC

Agressieve variant van de E. Coli bacterie

Enterohemorragische E. coli (EHEC; met name serotype O157: H7) is een hoogpathogene en agressieve variant van de E. Coli bacterie, die levensbedreigend kan zijn. EHEC kan een voedselinfectie veroorzaken. Besmetting kan via de consumptie van besmet voedsel, zoals rauwe of onvoldoende verhitte (rund)vleesproducten en ongewassen rauwe groenten.

EHEC is goed bestand tegen maagzuur. Daardoor kan de bacterie schier ongehinderd de darmen bereiken. De gemiddelde incubatietijd is 3 tot 4 dagen. Een klein aantal bacteriën kan al aanleiding geven tot klachten.

Hamburgerziekte

Eén van de bekendste soorten EHEC die ernstige klachten geeft is E. coli O157:H7 oftewel STEC O157. STEC is de afkorting voor de Shigatoxine producerende Escherichia coli bacterie. Deze gifstof kan een voedselinfectie veroorzaken. Voedselinfectie door STEC O157 staat bekend onder de naam 'hamburgerziekte', omdat in de Verenigde Staten slecht doorbakken hamburgers de oorzaak waren voor vele besmettingen met deze bacterie. Een infectie met STEC kan zonder ziekteverschijnselen verlopen, zich beperken tot milde diarree of hemorragische colitis veroorzaken. Bij hemorragische colitis treden plotseling heftige buikkrampen op, wat soms gepaard gaat met braken en zelden koorts. Na 24 uur volgt waterige diarree en na 1 tot 3 dagen wordt de diarree bloederig. De klachten houden gemiddeld 4 dagen aan, maar korter of langer kan ook. Over het algemeen gaan de klachten vanzelf over. 10 tot 20 procent van alle infecties verloopt ernstig en 5 tot 10 procent leidt tot complicaties, zoals acuut nierfalen, bloedstollingsproblemen en vernietiging van rode bloedcellen. Een infectie met deze boosdoener is de belangrijkste oorzaak van nierfalen bij kinderen. Het wordt veroorzaakt door de verspreiding van de bacteriën en de giftige stoffen in de bloedbaan. Ook andere organen kunnen worden aangetast, maar de nieren zijn het meest kwetsbaar.

Risicogroepen

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (of RIVM) verdeelt de mensen die meer risico lopen op een infectie met STEC in 4 groepen in:

1. kinderen onder de 5 jaar en 60-plussers;
2. personen die zelf geen goede hygiëne kunnen handhaven;
3. personen met verminderde afweer;
4. mensen werkzaam in de zorg en/of werkzaam met kleine kinderen en/of werkzaam op een boerderij.

Vooral runderen zijn (asymptomatische) dragers van deze darmbacterie. De bacterie wordt soms ook wel aangetroffen bij schapen en geiten en sporadisch bij andere landbouwhuisdieren en wilde fauna. De bacterie kan maanden in de bodem overleven.

Mensen kunnen besmet raken wanneer ze in contact komen met de ontlasting van een besmet dier of persoon, hetzij direct, hetzij indirect. Door de consumptie van onvoldoende verhitte of rauw rundvlees vinden de meeste infecties plaats. Ook de consumptie van ongepasteuriseerde melk wordt geassocieerd met STEC-infecties. Ook loopt men risico’s bij andere producten die met mest in aanraking geweest kunnen zijn, zoals (rauwe ongewassen) groente. Het drinken van of zwemmen in besmet water is een andere mogelijke besmettingsbron. Verder kan mens-op-mensbesmetting plaatsvinden, vaak indirect door de fecale-orale route. Zo is de bacterie bijvoorbeeld overdraagbaar via het toilet; de diarree is uiterst besmettelijk. Tevens is dier-op-mensbesmetting op boerderijen of kinderboerderijen mogelijk, bijvoorbeeld door contact met vee dat de infectie met zich meedraagt.

Behandeling infectie EHEC-bacterie

Zonder complicaties is de ziekte zelflimiterend. De meeste patiënten herstellen volledig na ongeveer 10 dagen. Antibiotica zijn contrageïndiceerd, omdat ze geen effectieve bijdrage leveren in de bestrijding van de ziekte en zelfs het verloop van de ziekte kan verergeren. Patiënten met HUS moeten vaak in het ziekenhuis behandeld worden met bloedtransfusies en nierdialyse. Bijna 40% van de patiënten die HUS overleven, houdt blijvend schade aan de nieren, het zenuwstelsel of andere organen, zoals hart, longen en alvleesklier. Een vroege diagnose is van essentieel belang voor een effectieve behandeling.

Ontlastingsveranderingen

Obstipatie (verstopping) en diarree gaan vaak gepaard met buikkrampen.

Diarree

Men spreekt van diarree bij waterdunne ontlasting, die veel vaker komt dan normaal. Als je last hebt van diarree, heb drie of meer keer per dag last van hele dunne ontlasting. Bij ontlasting die enigszins minder vast is dan normaal, spreekt men niet direct van diarree. Diarree is dunne, waterige ontlasting. Acute diarree is een courante klacht en duurt meestal 1 of 2 dagen, waarna de ontlasting weer normaal is. Men spreekt van chronische diarree wanneer de klachten langer dan 2 weken aanhouden. De tijdsgrens is in feite arbitrair.

Acute diarree wordt meestal veroorzaakt door een darminfectie. Bij diarree bestaat altijd de kans op uitdroging. Drink daarom extra veel om uitdroging te voorkomen. Risicogroepen voor uitdroging zijn baby's, kinderen en ouderen. Bel je huisarts bij koorts en/of tekenen van uitdroging.

Hoe ontstaat diarree?
Acute diarree wordt meestal veroorzaakt door een bacteriële, virale of parasitaire infectie. Deze boosdoeners komen via de mond in de darmen terecht, als gevolg waarvan de darmwand geïrriteerd en ontstoken raakt. De darmen kunnen onder deze omstandigheden minder vocht opnemen uit de voedselbrij, waardoor de ontlasting dunner blijft. Als je een darminfectie hebt, kan je de ziekteverwekker via de ontlasting en het speeksel op een ander overdragen. Dit kan bijvoorbeeld via het toilet, de vingers, deurknoppen, of het keukengerei. Een courante vorm van acute diarree is de zogenaamde 'buikgriep', waar iedereen wel eens last van heeft gehad. Buikgriep ontstaat als gevolg van een virus. Er kan ook sprake zijn van een voedselvergiftiging, welke je oploopt door het eten van bedorven voedsel of het drinken van besmet water. Hierdoor kun je bacteriën binnenkrijgen die een darminfectie kunnen veroorzaken.

Diarree kan ook een bijwerking zijn van sommige medicijnen, zoals antibiotica, bepaalde pijnstillers en maagzuurremmers. Een hoge consumptie van zoetstoffen, cafeïnehoudende dranken (koffie, energydrinks of energiedranken, frisdrank) en suiker kan ook een dunne ontlasting veroorzaken. Zelden is een voedselallergie bij volwassenen een oorzaak van diarree. Het komt vaker voor dat voedingsintolerantie zoals lactose-intolerantie of coeliakie (glutenintolerantie), voor diarree zorgen. Aandoeningen van de galblaas, lever of alvleesklier kunnen – naast andere klachten – aanleiding geven tot diarree

Chronische diarree is meestal gerelateerd aan een functiestoornis zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS), of een chronische darmontsteking zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of proctitis (endeldarmontsteking)..

Met welke symptomen kan een darminfectie gepaard gaan?
Diarree als gevolg van een darminfectie kan gepaard gaan met buikkrampen, buikpijn, misselijkheid en overgeven, moe en slap voelen. Sommige infecties die diarree veroorzaken kunnen ook leiden tot koorts en rillingen of bloederige ontlasting. Je kan ook moeite hebben om je ontlasting op te houden en moet je steeds snel naar het toilet.

Diarree kan voorts leiden tot uitdroging. Uitdroging is vooral gevaarlijk bij kinderen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. Uitdroging moet onmiddellijk worden behandeld om ernstige gezondheidsproblemen, zoals schade aan organen, shock of coma te vermijden. Tekenen die op uitdroging bij volwassenen wijzen, zijn:

• dorst
• minder frequent urineren dan normaal
• donkergekleurde urine/plas
• droge huid
• vermoeidheid
• duizeligheid
• licht gevoel in het hoofd

Tekenen van uitdroging bij zuigelingen en jonge kinderen zijn:

• droge mond en tong, droge lippen
• geen tranen als hij huilt
• geen natte luiers gedurende 3 uur of meer
• ingevallen ogen ingevallen fontanel (inzakking tussen schedelbeenderen)
• hoge koorts
• lusteloosheid of prikkelbaarheid

Raadpleeg je huisarts of ga naar de huisartsenpost indien er ondanks het innemen van ORS (voor kinderen bestaat er ORS-junior) tekenen van uitdroging ontstaan, zeker bij kleine kinderen en oudere personen. ORS is een afkorting van het Engelse 'oral rehydration salts'. ORS is een mengsel van suikers en zouten die het lichaam nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden. Bij tekenen van ernstige uitdroging zal de huisarts je verwijzen naar het ziekenhuis.

Wanneer contact opnemen met de huisarts bij diarree?
Neem bij diarree in de volgende gevallen contact op met je huisarts:

• als je voortdurend buikpijn hebt
  Flauwvallen / Bron: Andrey_Popov/Shutterstock.com
• als de diarree na een week niet nog minder is geworden
• als je diarree hebt en elk slokje water weer uitbraakt
• als er bloed of slijm bij de ontlasting aanwezig is
• als je suf of verward bent of denkt dat je gaat flauwvallen
• als je een dag niet meer hebt geplast

Bij een kind met diarree dat jonger is dan twee jaar, moet je in de volgende gevallen direct contact met de huisarts opnemen:

• als het kind aldoor blijft huilen of jammeren
• als het kind langer dan twaalf uur waterdunne diarree heeft
• als het niet wil drinken als het suf of verward wordt
• als het een dag niet meer heeft geplast
• als het steeds moet overgeven

Mensen boven de 70 jaar met diarree moeten direct contact met de huisarts opnemen:

• als ze langer dan 24 uur waterdunne diarree hebben
• als de diarree gepaard gaat met koorts
• als ze voortdurend last van buikpijn hebben
• als ze geen vocht binnen kunnen houden (en elk slokje water uitbraken)
• als er bloed of slijm bij de ontlasting aanwezig is
• als ze suf of verward zijn of de neiging hebben tot flauwvallen
• als ze een dag niet meer hebben geplast als ze plaspillen gebruiken

Obstipatie

Obstipatie wijst op het niet goed kunnen poepen; de ontlasting komt minder dan drie keer per week.

Wat veroorzaakt obstipatie?
Obstipatie wordt meestal veroorzaakt door onvoldoende vezels in het dieet of een verstoring van het normale dieet of routine. Chronische obstipatie kan het gevolg zijn van een slecht dieet, uitdroging, bepaalde medicijnen (zoals antidepressiva of sterke pijnstillers), stress of de druk van andere activiteiten die je dwingen om de aandrang om de darm te legen negeert. Je gaat dan niet poepen terwijl je wel de aandrang hebt; je houdt je ontlasting op.

Tevens kunnen verschillende medische aandoeningen obstipatie veroorzaken of verergeren. Enkele van de meest voorkomende medische aandoeningen die obstipatie veroorzaken, zijn endocriene problemen, zoals verminderde functie van de schildklier of diabetes. Darmkanker is een andere medische aandoening die obstipatie kan veroorzaken, maar het gaat meestal ook gepaard met andere symptomen, waaronder bloed in de ontlasting en gewichtsverlies. Veel voorkomende oorzaken van constipatie zijn onder meer:

• een vezelarm dieet
• niet genoeg water drinken
• gebrek aan lichaamsbeweging
• reizen of een andere verandering in routine
• grote hoeveelheden melk of kaas eten
• stress of weerstand bieden aan de drang om te poepen
• medicijnen:
  Sommige medicijnen veroorzaken verstopping en buikkrampen / Bron: Stevepb, Pixabay
• sterke pijnstillers zoals verdovende middelen
• antidepressiva (middelen tegen depressie)
• antacida of zuurremmers die calcium of aluminium bevatten
• ijzertabletten
• allergiemedicijnen zoals antihistaminica
• bepaalde bloeddrukmedicijnen
• medicijnen voor psychiatrische problematiek
• kruidensupplementen
• prikkelbare darm syndroom (PDS)
• zwangerschap
• neurologische aandoeningen zoals ruggenmergletsel en multiple sclerose (MS)
• langzame doorgang van de dikke darm (trage darmwerking)

Hoe wordt obstipatie behandeld?
Neem de volgende maatregelen in geval van verstopping:

• Drink twee tot vier extra glazen water per dag.
• Probeer warme vloeistoffen, vooral in de ochtend.
• Voeg fruit en groenten toe aan je dieet.
• Eet pruimen
• Ee vezelrijke voeding.
• Gebruik indien nodig een zeer mild laxeermiddel (en gebruik ze niet te lang).

Hevige buikkrampen door ileus

Een ileus, ook wel een 'darmafsluiting' of 'darmobstructie' genoemd, is een acute verstoring in de voedselpassage door de dunne of dikke darm vanwege een belemmering of obstructie van de doorgang. Wanneer de ontlasting je lichaam niet kan verlaten, kun je last krijgen van ernstige klachten. Er kan zelfs een levensbedreigende situatie ontstaan. Een volledige darmafsluiting wordt 'ileus' genoemd en die gevallen waarbij er nog in enige mate passage mogelijk is, wordt een 'sub-ileus' genoemd. Eén van de meest voorkomende symptomen zijn aanvallen van hevige buikpijn of hevige buikkrampen (kolieken).

Buikpijn door inflammatoire darmziekten

Inflammatoire darmziekten (IBD) is een verzamelnaam voor de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Deze aandoeningen zijn chronische ontstekingen van het maag-darmkanaal en gaan gepaard met terugkerende klachten, zoals diarree, buikpijn en vermoeidheid.

Ziekte van Crohn

De ziekte van Crohn is een darmontsteking in het hele spijsverteringskanaal. De ziekte van Crohn treft meestal het onderste deel van de dunne darm (ileum), hoewel het kan voorkomen in elk deel van de dikke of dunne darm, maag, slokdarm of zelfs de mond. Het kan op elke leeftijd voorkomen, maar het komt het meest voor tussen de 15 en 30 jaar. De ziekte van Crohn kan op verschillende manieren de normale functie van de darm verstoren. Het darmweefsel kan:

• Zwellen, verdikken of littekenweefsel vormen, wat kan leiden tot verstopping van de doorgang in de darm.
• Zweren ontwikkelen die betrekking kunnen hebben op de diepe lagen van de darmwand.
• Het vermogen verliezen om voedingsstoffen uit verteerde voedingsmiddelen te absorberen (malabsorptie).
• Abnormale doorgangen (fistels) ontwikkelen van het ene deel van de darm naar een ander deel van de darm, of van de darm naar nabijgelegen weefsels zoals de blaas of vagina, of zelfs de huid.

Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa is een chronische ontstekingsziekte die de bekleding van de dikke darm en het rectum aantast. Mensen met deze aandoening hebben kleine zweren en kleine abcessen in hun dikke darm en rectum die periodiek oplaaien en bloederige ontlasting en diarree veroorzaken. Colitis ulcerosa wordt gekenmerkt door afwisselende periodes van opflakkeringen en remissie waarin de ziekte lijkt te zijn verdwenen. De remissieperioden kunnen weken tot jaren duren.

De ontsteking begint meestal in het rectum en verspreidt zich vervolgens naar andere segmenten van de dikke darm. Hoeveel van de dikke darm wordt beïnvloed, verschilt van persoon tot persoon. Als de ontsteking beperkt is tot het rectum, kan de ziekte ulceratieve proctitis worden genoemd. Colitis ulcerosa treft, in tegenstelling tot de ziekte van Crohn, niet de slokdarm, maag of dunne darm.

Koliekpijn door galstenen

Galstenen komen relatief vaak voor: bij maar liefst 10 procent van de volwassenen. Galstenen worden gevormd uit bestanddelen van de gal, maar er is (nog) weinig bekend over de precieze oorzaak van het ontstaan van galstenen. Galstenen veroorzaken meestal geen klachten, tenzij bijvoorbeeld de galgang naar de darm verstopt raakt. In dat geval kun je last krijgen van koliekpijnen: heftige pijnen in de bovenbuik, welke soms kan uitstralen naar de schouder.

Buikkrampen door buikgriep

Wat in de volksmond 'buikgriep' heet, is vaak een maagdarminfectie, ook wel 'gastro-enteritis' genoemd. Buikgriep kent velerlei oorzaken, maar de meest voorkomende oorzaak is een infectie met een bacterie of virus. Wanneer deze lastpakken een ontsteking aan het slijmvlies van maag en darmen veroorzaken, kun je last krijgen van één van de volgende klachten: (hevige) buikkrampen, maagpijn, misselijkheid en braken, borrelingen in de darmen, diarree (al dan niet met bloed en slijm) en gewichtsverlies.

Pijn links in de onderbuik door diverticulitis

Diverticulitis is een aandoening waarbij er divertikels —uitstulpingen aan de buitenzijde van de darm— optreden, welke ontstoken zijn. Deze uitstulpingen ontstaan doordat het slijmvlies, wat de binnenzijde van de darm bedekt, door de spierlagen van de darm heen puilt. Divertikels treden vooral op in de dikke darm, met name in het laatste gedeelte, de endeldarm. Divertikels ontstaan door vezelarme voeding, te weinig lichaamsbeweging en andere factoren waardoor de ontlasting te veel indikt. als gevolg waarvan de druk in de darm om de hoeveelheid ontlasting voort te masseren oploopt. Hierdoor kan de binnenzijde plaatselijk door de buitenwand van de darm puilen. Divertikels hoeven geen klachten te geven. Een courante klacht is lokale pijn, wat gepaard kan gaan met koorts. Veelal zal je (hevige) buikkrampen in de linker onderbuik voelen, aangezien op deze plek de endeldarm zich bevindt.

Menstruatiekrampen (dysmenorroe)

Dysmenorroe (menstruatiekrampen) is een pijnlijke menstruatie die je flink in je normale, dagelijkse activiteiten kan belemmeren. Een vrouw met dysmenorroe heeft tijdens haar maandstonden last heeft van een krampende pijn in de onderbuik, een scherpe pijn die komt en gaat, of een zeurende pijn, die eventueel gepaard gaat met rugpijn.

Krampen in de buik door prikkelbare darm syndroom

Prikkelbare darm syndroom (PDS) is een veelvoorkomende aandoening, waar de oorzaak nog niet van bekend is. PDS valt onder de zogeheten 'functionele buikklachten'. Dat zijn klachten die ontstaan als gevolg van een abnormale darmbeweging. Deze klachten kunnen de levenskwaliteit behoorlijk belemmeren. PDS is de meest voorkomende chronische darmstoornis. Ten minste 8% van de Nederlandse bevolking heeft PDS, en de meerderheid hunner is vrouw. Ook kinderen kunnen PDS krijgen. PDS uit zich in klachten als buikpijn, vaak links onder in de buik, al dan niet hevige buikkrampen, een opgeblazen gevoel en afwisselend obstipatie (verstopping) en diarree. De buikpijn vermindert na ontlasten of het laten van windjes.

Heftige krampen bij nierkoliek

Bij een nierkoliek heb je acuut last van een hevige krampachtige pijn in de nierstreek. Vaak gaat dit gepaard met bewegingsdrang; je kan dan niet stilzitten van de pijn. Je moet rondlopen of kruipen. Vaak is er ook neiging tot overgeven. Bij een nierkoliek is sprake van nierstenen die de urinewegen verstoppen. De urineleider raakt hierdoor verkrampt en de nier reageert hierop door actiever te worden en meer urine te produceren. De urine kan door de blokkade echter niet goed weg en hoopt zich daardoor op in de nieren, wat weer extra druk op de nierstenen kan geven. De plotselinge afsluiting van de afvoer van de nier is een zeer pijnlijke en vervelende aangelegenheid.

Voedselallergie en voedselintolerantie

Wat is een voedselallergie?

Een voedselallergie is een reactie van het immuunsysteem. Het wordt veroorzaakt wanneer het lichaam een ​​ingrediënt in voedsel – meestal een eiwit – als schadelijk beschouwt en een afweersysteem (antilichamen) aanmaakt om het te bestrijden. Een allergische reactie treedt op wanneer de antilichamen vechten tegen een 'binnendringend' voedseleiwit. De meest voorkomende voedselallergieën zijn voor schaal- en schelpdieren, noten, vis, eieren, pinda’s (pinda-allergie) en melk.

Wat is voedselintolerantie?

Voedselintolerantie is een reactie van het spijsverteringsstelsel in plaats van een reactie van het immuunsysteem. Het komt voor wanneer iets in voedsel het spijsverteringssysteem van een persoon irriteert of wanneer een persoon het voedsel niet goed kan verteren of afbreken. De intolerantie voor lactose, die voorkomt in melk en andere zuivelproducten, is de meest voorkomende voedselintolerantie.

Het verschil zien tussen een allergie en voedselintolerantie

Voedselallergieën kunnen worden veroorzaakt door zelfs een kleine hoeveelheid voedsel en treden op telkens wanneer het voedsel wordt geconsumeerd. Mensen met voedselallergieën worden over het algemeen geadviseerd om het uitlokkende voedsel volledig te vermijden. Anderzijds zijn voedselintoleranties vaak dosisafhankelijk; mensen met voedselintolerantie hebben mogelijk geen symptomen tenzij ze er veel van eten of het voedsel vaak eten. Een persoon met lactose-intolerantie kan bijvoorbeeld melk in koffie of een enkel glas melk drinken, maar wordt ziek als hij of zij meerdere glazen melk drinkt. Voedselallergieën en -intoleranties verschillen ook van voedselvergiftiging, die in het algemeen het gevolg is van bedorven of besmet voedsel en meer dan één persoon treft die het voedsel eet.

Symptomen van een voedselallergie

Symptomen van een voedselallergie kunnen variëren van mild tot ernstig, en de hoeveelheid voedsel die nodig is om een ​​reactie uit te lokken varieert van persoon tot persoon. Symptomen van een voedselallergie kunnen zijn:

• huiduitslag of netelroos
• misselijkheid
• buikrampen
• diarree
• Jeukende huid
• kortademigheid
• pijn op de borst
• zwelling van de luchtwegen naar de longen

Anafylaxie is een zeer ernstige en mogelijk fatale allergische reactie die gepaard gaat met een plotselinge bloeddrukdaling, bewustzijnsverlies en falen van het lichaamssysteem.

Symptomen van voedselintolerantie

Symptomen van voedselintolerantie zijn onder meer:

• misselijkheid
• buikpijn
• gasvorming, buikkrampen of een opgeblazen gevoel
• braken
• maagzuur
• diarree
• hoofdpijn
• prikkelbaarheid of nervositeit

Blindedarmontsteking of appendicitis

Wat is het?

Blindedarmontsteking of appendicitis is een aandoening waarbij de appendix ontstoken raakt. Deze aandoening kan hevige buikpijn veroorzaken. Meestal begint de pijn rond je navel, waarna het verschuift naar de rechter onderbuik. De klachten ontwikkelen zich vaak binnen enkele uren tot een paar dagen en nemen in ernst toe. Iedereen kan blindedarmontsteking krijgen, maar het treedt meestal op bij mensen variërend in de leeftijd van 10 tot 30 jaar en dan vooral bij pubers. De standaard behandeling is chirurgische verwijdering van de appendix.

De blindedarm of appendix is een wormvormig aanhangsel van de darm. De blindedarm bevindt zich rechtsonder in de buik, daar waar de dunne darm overgaat in de dikke darm. Lange tijd nam men aan dat de blindedarm een evolutionair overblijfsel is zonder functie. Dat is lariekoek gebleken. Men is erachter gekomen dat het orgaantje een heuse voorraadkast vormt voor goede darmbacteriën van waaruit de darm opnieuw voorzien kan worden van goede bacteriën als deze uit de darm verdwenen zijn, bijvoorbeeld na een langdurige aanval van diarree. De goede hygiëne en gezondheidszorg in de westerse wereld heeft de blindedarm wel minder belangrijk gemaakt.[1]

Symptomen van een blindedarmontsteking

De klachten variëren van persoon tot persoon en ontwikkelen zich normaal gesproken binnen enkele uren tot een paar dagen. De symptomen van appendicitis kunnen bestaan uit:

• zeurende pijn die begint rond je navel en vaak verschuift naar de rechter onderbuik
• de pijn wordt heviger na een aantal uren
• de rechter onderbuik is gevoelig voor aanraking
• de pijn wordt erger als je hoest of loopt
• misselijkheid en braken
• verlies van eetlust
• lichte koorts
• obstipatie (verstopping)
• diarree
• zwelling van de buik (opgezwollen buik)
• frequent moeten plassen

De locatie van de pijn kan variëren, afhankelijk van je leeftijd en de positie van je appendix. In het bijzonder jonge kinderen en zwangere vrouwen kunnen bij appendicitis op verschillende plaatsen pijn ervaren.

De oorzaak van een blindedarmontsteking is niet altijd duidelijk. Soms is appendicitis het gevolg van een obstructie, bijvoorbeeld doordat er een stukje harde ontlasting vastzit in het aanhangsel wat de opening blokkeert. Hierdoor kan het doodlopende stukje besmet raken met bacteriën, waarna het ontstoken raakt.

Wanneer behandeling te lang uitblijft, dan kan de blindedarm scheuren. Hierdoor kan de darminhoud met een hoge concentratie bacteriën in de buikholte terechtkomen en een buikvliesontsteking veroorzaken. Een gescheurde blindedarm wordt in de gehele buik gevoeld.

Behandeling van een blindedarmontsteking

Behandeling bestaat normaal gesproken uit verwijdering van de appendix door middel van een operatie (appendectomie), welke onder algehele narcose wordt uitgevoerd. Herstel duurt drie tot vier dagen. Een operatie zal snel uitgevoerd worden, omdat het gevaar bestaat dat de darm openspringt (geperforeerde blindedarm) en de geïnfecteerde inhoud in de buikholte terechtkomt en een buikvliesontsteking veroorzaakt.

Huisarts raadplegen

De meeste buikkrampen zijn onschadelijk en verdwijnen zonder verdere behandeling. Als je buikkrampen pijnlijk zijn of vaak voorkomen, kunnen ze een teken zijn van een ernstiger medisch probleem. Raadpleeg je huisarts als je naast buikkrampen een van deze symptomen hebt:

• braken
• bloed in de stoelgang
• ernstige pijn, vooral pijn op de borst
• langdurige of terugkerende krampen in de buik
• koorts
• kortademigheid

Raadpleeg bij twijfel altijd de huisarts.

Huismiddeltjes voor buikkrampen

Er zijn verschillende manieren waarop je onmiddellijk verlichting kunt krijgen van buikkrampen door middel van zelfzorg en huismiddeltjes. Sommige zelfzorgmaatregelen behandelen de onderliggende oorzaak van spierspasmen, terwijl anderen de buikspieren ontspannen zodat ze stoppen met krampen.

Warmte toepassen

Warmte in de vorm van een warm bad of een warmwaterkruik kan helpen om je buikspieren te ontspannen. Dit is vooral handig als spierspanning, overbelasting of menstruatie de krampen veroorzaakt.

Massage van de buik

Masseren van je buikspieren kan helpen om ze te ontspannen en de krampen verminderen.

Kamillethee

Kamille kan worden gebruikt om een ​​maagklachten te kalmeren en kan helpen bij het beheersen van spasmen. Het wordt ook beschouwd als een huismiddeltje tegen gasvorming.

Elektrolyten

Als de buikkrampen worden veroorzaakt door uitdroging, kan het aanvullen van elektrolyten helpen. Probeer een sportdrank te drinken of gebruik ORS, een mengsel van zouten en glucose (druivensuiker) om op te lossen in water. Wees echter voorzichtig als je in het verleden nierfalen hebt gehad, omdat sommige elektrolyten, met name kalium, tot gevaarlijke niveaus kunnen stijgen met supplementen.

Pijnstillers

Als je last hebt van heftige buikkrampen, kan een vrij verkrijgbare pijnstiller zoals ibuprofen of paracetamol helpen om de pijn te verlichten.

Uitrusten

Als de krampen worden veroorzaakt door spierspanning, zal het laten rusten van je buikspieren helpen om de spasmen te stoppen.

Onderzoek en diagnose

Buikkrampen kunnen je flink in de tang houden. Ze kunnen je overvallen op de meest ongelegen momenten en zijn vaak zo'n mysterie dat je alleen maar kunt gissen naar de oorzaak. Maar geen zorgen, dat speurwerk laat je gelukkig niet alleen aan jezelf over! Artsen hebben allerlei manieren om de bron van je buikpijn op te sporen en een passende diagnose te stellen. Het proces lijkt misschien spannend, maar elke stap brengt je dichter bij antwoorden én een mogelijke oplossing voor die pijnscheuten.

Vraaggesprek met de arts

Alles begint met een goed gesprek met je arts. Dit is het moment om je verhaal te delen en echt niets achter te houden. Wanneer begonnen de krampen? Zijn er specifieke momenten waarop ze erger worden? Heb je last van andere symptomen, zoals diarree, misselijkheid, of koorts? De arts zal je ook vragen wat je hebt gegeten, of je op reis bent geweest, en of je andere gezondheidsproblemen hebt. Dit lijkt misschien een lange ondervraging, maar elk detail kan een belangrijk puzzelstukje zijn.

• Anja klaagt over hevige, krampende buikpijn, vooral na het eten van zuivelproducten. Door deze informatie kan de arts al een vermoeden krijgen van een mogelijke lactose-intolerantie en gericht verder onderzoeken. Het zijn die kleine details die vaak de weg wijzen.

Tip: Houd een dagboekje bij waarin je noteert wanneer de krampen optreden, wat je hebt gegeten, en welke andere symptomen je ervaart. Dit kan het gesprek met de arts enorm helpen om tot een diagnose te komen.

Lichamelijk onderzoek

Na het gesprek volgt een lichamelijk onderzoek. De arts zal je buik onderzoeken door er zachtjes op te drukken en te voelen waar de pijn het hevigst is. Dit klinkt misschien wat spannend, maar het geeft de arts belangrijke informatie over waar in je buik de krampen vandaan komen.

Wat onderzoekt de arts? De arts kijkt naar de locatie van de pijn – zit het links, rechts, boven of onder in je buik? Hij of zij zal ook letten op eventuele zwellingen, gevoeligheid, en spierspanning. Deze aanwijzingen kunnen helpen om in te schatten of er sprake is van bijvoorbeeld een ontsteking, zoals bij appendicitis, of een probleem met de darmen zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS).

Weetje: De aard van de pijn kan ook veel zeggen. Een scherpe, plotselinge pijn kan wijzen op een probleem met de galblaas, zoals galstenen, terwijl een constante, zeurende pijn eerder duidt op ontstekingen zoals bij de ziekte van Crohn.

Laboratoriumonderzoek

Als de arts denkt dat er meer aan de hand is, is het tijd voor laboratoriumonderzoek. Er zijn verschillende tests die kunnen helpen om de oorzaak van je buikkrampen op te sporen.

• bloedonderzoek: Hiermee wordt gekeken naar ontstekingswaarden, bloedarmoede, en het functioneren van je organen zoals je lever en nieren. Een verhoogd aantal witte bloedcellen kan bijvoorbeeld wijzen op een infectie of ontsteking in het lichaam, terwijl afwijkingen in de leverwaarden kunnen duiden op galstenen of leverproblemen.
• Ontlastingonderzoek: Als er een vermoeden is van een infectie, zoals bij een voedselvergiftiging of darmparasiet, kan een ontlastingsonderzoek de oorzaak onthullen. Hierin wordt gekeken naar de aanwezigheid van bacteriën, parasieten, en bloedsporen. Zo kan bijvoorbeeld een infectie met de EHEC-bacterie worden opgespoord.

• Bij Mark werden aanhoudende buikkrampen onderzocht met een ontlastingsonderzoek. Daaruit bleek dat hij een infectie had opgelopen met de E. coli-bacterie, waarschijnlijk door het eten van besmet vlees. Met deze informatie kon de arts een gerichte behandeling starten.

Beeldvormend onderzoek

Als de oorzaak nog steeds niet duidelijk is, kan de arts besluiten om beeldvormend onderzoek te doen. Dit klinkt misschien indrukwekkend, maar het is een pijnloze manier om een kijkje te nemen in je buik en te zien wat er zich vanbinnen afspeelt.

• Echografie: Een van de meest gebruikte onderzoeken bij buikpijn. Met geluidsgolven worden beelden gemaakt van je organen, zoals de galblaas, nieren, en darmen. Dit helpt om te zien of er bijvoorbeeld galstenen of ontstekingen zijn.
• CT-scan: Bij een CT-scan wordt een gedetailleerder beeld van je buikholte gemaakt. Hiermee kan de arts afwijkingen opsporen zoals darmblokkades (ileus), tumoren, of abcessen.
• Endoscopie: Als er een vermoeden is van een probleem in de maag of darmen, zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn, kan de arts een endoscopie voorstellen. Met een dunne, flexibele camera worden je maag en darmen van binnenuit bekeken.

Weetje: Wist je dat bij een endoscopie ook direct kleine ingrepen kunnen worden gedaan, zoals het nemen van biopten (weefselmonsters)? Dit kan helpen om ontstekingen of afwijkende cellen op te sporen.

Diagnose en behandelplan

Na alle onderzoeken komt de arts tot een diagnose. Of het nu gaat om een onschuldige voedselvergiftiging, prikkelbare darm syndroom, of een meer complexe aandoening zoals de ziekte van Crohn – de juiste diagnose is de eerste stap naar verlichting. Vervolgens stelt de arts een behandelplan op, dat kan bestaan uit dieetveranderingen, medicatie, of in zeldzame gevallen een operatie.

• Na diverse onderzoeken bleek Lisa last te hebben van diverticulitis, een ontsteking van kleine uitstulpingen in de dikke darm. Met een gericht behandelplan van antibiotica en een aangepast dieet kon ze haar klachten snel onder controle krijgen.

Behandeling van buikkrampen

Buikkrampen kunnen je dag flink verpesten, of ze nu worden veroorzaakt door een simpele indigestie of door een meer serieuze aandoening. Het goede nieuws? Er zijn tal van behandelingen die verlichting kunnen bieden, afhankelijk van de oorzaak van de krampen. Soms kun je de klachten zelf thuis aanpakken, maar in andere gevallen is een bezoek aan de huisarts of zelfs een specialist onvermijdelijk. De sleutel is om te achterhalen waar die vervelende krampen vandaan komen, zodat je gericht kunt behandelen. Laten we eens kijken naar de verschillende manieren om buikkrampen te bestrijden, van huis-tuin-en-keukenmiddelen tot medicatie en doktersadvies.

Zelfzorg en thuisbehandelingen

Als je buikkrampen worden veroorzaakt door dingen als gasvorming, uitdroging, of zelfs spierpijn na een intensieve work-out, kun je vaak al veel doen vanuit je eigen huis om de klachten te verminderen.

• Hydratatie: Een van de simpelste en meest effectieve manieren om milde buikkrampen te verlichten, vooral bij uitdroging of buikgriep, is door voldoende te drinken. Kies voor water, kruidenthee, of bouillon om je lichaam van vocht en mineralen te voorzien. Tip: Voeg een schijfje gember of citroen toe aan je warme water; dit kan de spijsvertering kalmeren en de gasvorming verminderen.
• Warmte: Een warmwaterkruik of een verwarmingskussen op je buik kan wonderen doen bij krampen veroorzaakt door gasvorming of menstruatie. De warmte helpt om je spieren te ontspannen en de bloedsomloop te bevorderen, waardoor de pijn geleidelijk afneemt.
• Dieet aanpassingen: Eet kleine, licht verteerbare maaltijden en vermijd voedingsmiddelen die gasvorming bevorderen, zoals kool, bonen, frisdrank en vetrijke producten. Heb je vaak last van krampen na het eten van bepaalde producten? Probeer een tijdje een voedingsdagboek bij te houden om te zien welke voedingsmiddelen de boosdoeners zijn.

Weetje: pepermuntolie en venkelthee staan bekend om hun krampstillende eigenschappen. Drink een kopje van deze thee of neem pepermuntoliecapsules om je spijsverteringsstelsel te helpen ontspannen.

Medicamenteuze behandeling

Als je buikkrampen niet verdwijnen met eenvoudige zelfzorg of als ze veroorzaakt worden door een onderliggende aandoening, is het tijd om de huisarts in te schakelen. De arts zal proberen de oorzaak van de krampen te achterhalen en vervolgens een passende behandeling inzetten.

• Antibiotica: Heb je een buikgriep of maagdarminfectie veroorzaakt door bacteriën? Dan kan de arts een antibioticakuur voorschrijven. Antibiotica bestrijden bacteriële infecties en kunnen helpen om de symptomen snel onder controle te krijgen. Voorbeeld: Als blijkt dat je last hebt van een besmetting met de EHEC-bacterie, kan een antibioticakuur de verspreiding van de bacterie stoppen en de krampen verminderen.
• Krampstillers: Bij hevige spasmen, zoals bij het prikkelbare darm syndroom (PDS) of menstruatiekrampen, kan de arts krampstillende medicijnen voorschrijven zoals butylscopolamine of mebeverine. Deze medicijnen werken direct in op de darmspieren en helpen om de verkramping en daarmee de pijn te verminderen. Ze kunnen zowel kortdurend als langdurig worden ingezet, afhankelijk van de ernst van je klachten.
• Laxeermiddelen of anti-diarrheamiddelen: Bij constipatiegerelateerde krampen kan een zacht laxeermiddel verlichting bieden, terwijl medicijnen zoals loperamide kunnen helpen bij diarree-gerelateerde krampen. Deze middelen zorgen ervoor dat je darmen beter in balans komen en je krampen afnemen.

Behandeling van chronische aandoeningen

Bij chronische aandoeningen zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn, die gepaard kunnen gaan met ernstige buikkrampen, is een uitgebreide medicamenteuze behandeling vaak noodzakelijk. Deze ontstekingsziekten van de darm vereisen een langdurige aanpak gericht op het verminderen van ontstekingen en het voorkomen van opvlammingen.

• Aminosalicylaten (5-ASA): Deze medicijnen, zoals mesalazine, worden vaak voorgeschreven om de ontsteking in de darmen te verminderen. Ze kunnen effectief zijn bij milde tot matige vormen van colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Door de ontsteking te verminderen, nemen ook de krampen en buikpijn af.
• Corticosteroïden: Bij acute opvlammingen kan de arts corticosteroïden zoals prednison voorschrijven. Deze krachtige ontstekingsremmers werken snel om de zwelling en ontsteking in de darmen te verminderen, waardoor de krampen afnemen.
• Immunomodulatoren en biologische medicijnen: In ernstige gevallen kunnen medicijnen zoals thiopurinen, ciclosporine, en infliximab worden voorgeschreven. Deze medicijnen onderdrukken het overactieve immuunsysteem dat de ontsteking veroorzaakt, en kunnen op de lange termijn de ziekte onder controle houden en krampen verminderen.

• Janneke, die al jaren met de ziekte van Crohn leeft, gebruikte een combinatie van aminosalicylaten en immunomodulatoren. Dankzij deze medicatie blijven haar symptomen grotendeels onder controle, en heeft ze minder last van de hevige buikkrampen die haar eerder in hun greep hielden.

Lifestyle en alternatieve behandelingen

Naast medicijnen en zelfzorg zijn er ook andere manieren om buikkrampen aan te pakken en je darmen in balans te houden.

• Voedingsadvies: Vooral bij PDS of darmontstekingen kan een aangepast dieet verlichting bieden. Een diëtist kan je helpen om een persoonlijk voedingsplan op te stellen, bijvoorbeeld door het FODMAP-dieet te volgen, dat gericht is op het vermijden van bepaalde koolhydraten die gasvorming en krampen kunnen veroorzaken.
• Stressvermindering: Stress kan buikkrampen verergeren, vooral bij het prikkelbare darm syndroom. Ontspannings- en ademhalingsoefeningen kunnen helpen om de spanning in je lichaam te verminderen en daarmee ook de krampen in je buik.
• Probiotica: Het gebruik van probiotica, zoals lactobacillen en bifidobacteriën, kan de darmflora in balans brengen en klachten verminderen. Hoewel niet alle buikkrampen hierdoor worden opgelost, melden veel mensen verlichting bij milde tot matige symptomen.

Prognose

Buikkrampen kunnen soms gewoon normale spierbewegingen zijn en worden vaak veroorzaakt door aandoeningen die jezelf thuis kunt behandelen. Soms kunnen de krampen echter een teken zijn van een probleem dat de aandacht van een arts vereist. Als je buikkrampen ernstig zijn, aanhouden of langer dan een paar dagen duren, of als het gepaard gaat met koorts, bloed in de ontlasting of braaksel (bloedbraken) of aanhoudende misselijkheid, braken of diarree, dan moet je medische hulp inschakelen.

Complicaties

Buikkrampen kunnen op zichzelf al een enorme uitdaging zijn, maar ze kunnen ook een signaal zijn van iets ernstigers dat aan de hand is. Soms zijn de krampen een symptoom van onderliggende gezondheidsproblemen die, als ze niet goed worden behandeld, kunnen leiden tot complicaties. Denk aan infecties, uitdroging, en zelfs ernstige darmproblemen. Laten we eens kijken naar mogelijke complicaties van buikkrampen en wat je moet weten om ze te herkennen en te voorkomen.

Uitdroging: het verborgen gevaar van diarree en braken
Buikkrampen gaan vaak hand in hand met symptomen zoals diarree en braken, vooral als ze worden veroorzaakt door een voedselvergiftiging, buikgriep of darminfectie. Deze symptomen zorgen ervoor dat je lichaam veel vocht verliest, en daarmee ook belangrijke elektrolyten zoals kalium en natrium. Uitdroging ligt dan snel op de loer.

Hoe herken je het? Droge mond, duizeligheid, donkere urine, en een gevoel van zwakte zijn veelvoorkomende signalen van uitdroging. Vooral kinderen en ouderen zijn extra kwetsbaar. Uitdroging kan ernstige gevolgen hebben, waaronder nierproblemen en een gevaarlijke daling van de bloeddruk.

Weetje: Wist je dat je bij ernstige diarree tot wel 10 liter vocht per dag kunt verliezen? Geen wonder dat uitdroging een groot risico vormt bij aanhoudende buikkrampen.

Tip: Bij tekenen van uitdroging is het essentieel om ORS (Oral Rehydration Salts) in te nemen. Dit mengsel van zout en suiker helpt om vocht en elektrolyten snel aan te vullen. Blijf daarnaast kleine slokjes water, bouillon, of kruidenthee drinken om gehydrateerd te blijven.

Darmobstructie: als de krampen heftiger worden
Hevige buikkrampen, vooral als ze gepaard gaan met braken en een opgeblazen gevoel, kunnen een teken zijn van een ileus of darmobstructie. Dit betekent dat er een blokkade in de darmen zit waardoor voedsel en vloeistoffen niet goed kunnen passeren. Dit kan gebeuren door verschillende oorzaken, zoals verklevingen na een operatie, tumoren, of een verstopping door harde ontlasting.

Hoe herken je het? Bij een darmobstructie ervaar je vaak krampende pijn, een opgezette buik, en kan je last krijgen van misselijkheid en braken. In ernstige gevallen komt er helemaal geen ontlasting meer door. Dit is een medische noodsituatie die snel moet worden aangepakt.

Cijfers: Uit onderzoek blijkt dat tot wel 15% van de mensen die een buikoperatie hebben ondergaan, later te maken krijgen met darmverklevingen die een obstructie kunnen veroorzaken.

• Jan werd na weken van aanhoudende buikkrampen opgenomen in het ziekenhuis met een opgezwollen buik. Een CT-scan onthulde een darmobstructie veroorzaakt door verklevingen, en hij moest direct geopereerd worden om de blokkade op te heffen.

Tip: Heb je al enkele dagen geen ontlasting gehad en merk je dat de pijn en het opgeblazen gevoel verergeren? Neem direct contact op met je huisarts of de spoedeisende hulp, vooral als je ook misselijk bent en moet braken.

Infecties en ontstekingen: van maag tot darmen
Soms zijn buikkrampen een teken van een onderliggende infectie, zoals een maagdarminfectie, galblaasontsteking, of zelfs een urineweginfectie. Zonder behandeling kunnen deze infecties zich verspreiden en ernstiger worden, wat kan leiden tot complicaties zoals abcessen of sepsis (bloedvergiftiging).

Symptomen om op te letten: Aanhoudende koorts, hevige buikpijn, koude rillingen, en een versnelde hartslag kunnen wijzen op een infectie die zich verder in je lichaam verspreidt. Dit vraagt om directe medische aandacht.

Weetje: Wist je dat jaarlijks wereldwijd ongeveer 10% van de mensen te maken krijgt met een darminfectie, vaak door voedselvergiftiging? Hoewel de meeste gevallen vanzelf overgaan, kan het bij sommige mensen tot ernstige complicaties leiden, zoals uitdroging of abcessen.

Chronische complicaties: de nasleep van langdurige buikklachten
Als buikkrampen verband houden met chronische aandoeningen zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, kan dit op de lange termijn leiden tot complicaties in de darmen. Denk aan littekenvorming, fistels (abnormale verbindingen tussen organen), of darmvernauwingen die verdere gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken.

Cijfers: Mensen met de ziekte van Crohn hebben ongeveer 50% kans om binnen 10 jaar na diagnose een operatie nodig te hebben vanwege complicaties zoals darmvernauwingen of abcessen. Dit benadrukt hoe belangrijk het is om deze aandoeningen serieus te nemen en goed te behandelen.

• Lisa, die jarenlang last had van buikkrampen en diarree door de ziekte van Crohn, kreeg uiteindelijk te maken met een darmvernauwing die operatief moest worden hersteld. Dankzij haar regelmatige controles en medicatie kon ze verdere complicaties voorkomen en haar klachten beter beheersen.

Tip: Heb je een chronische darmaandoening en merk je een verandering in je klachten, zoals toegenomen pijn of bloed bij de ontlasting? Neem dan direct contact op met je arts. Tijdige interventie kan verdere schade en complicaties voorkomen.

Bloedarmoede: een stille complicatie bij darmproblemen
Aanhoudende buikkrampen en problemen zoals maagzweren of darmaandoeningen kunnen leiden tot inwendige bloedingen en daardoor bloedarmoede. Dit komt doordat je darmen mogelijk onvoldoende voedingsstoffen opnemen of doordat je last hebt van bloedverlies in de ontlasting.

Symptomen: Vermoeidheid, bleekheid, kortademigheid, en duizeligheid zijn typische tekenen van bloedarmoede. In ernstige gevallen kan een bloedtransfusie nodig zijn.

Weetje: Bij mensen met chronische darmaandoeningen zoals colitis ulcerosa komt bloedarmoede voor bij 20-30% van de patiënten, vaak veroorzaakt door chronisch bloedverlies en slechte opname van ijzer.

Preventie

Als je buikkrampen worden veroorzaakt door een aandoening zoals inflammatoire darmaandoeningen of PDS, dan is de behandeling van die aandoeningen de beste methode om buikkrampen te voorkomen. Voor darmkrampen veroorzaakt door spierspanning, gasvorming of uitdroging, zijn er enkele manieren waarop je kunt voorkomen dat deze zich voordoen:

• Beweeg correct. Hard aan je spieren werken kan goed zijn voor je gezondheid, maar te hard of verkeerd bewegen kan tot verwondingen leiden.
• Blijf gehydrateerd. Een verlies van elektrolyten door uitdroging kan buikkrampen veroorzaken. Als je ervoor zorgt dat je gehydrateerd blijft door voldoende (water) te drinken, kan je krampen verminderen.
• Het wijzigen van je dieet kan maag- en buikkrampen helpen voorkomen die worden veroorzaakt door gasvorming, PDS en inflammatoire darmaandoeningen.
• Het eten van voldoende vezels kan mensen met obstipatie goed doen.
• Beperk je alcoholgebruik.
• Beperk kruidig ​​voedsel, dat je maag en darmen kan irriteren en krampen erger kan maken.
• De inname van vet voedsel moet worden beperkt.

Noot:

1. Bollinger, R. R., A. S. Barbas, E. L. Bush, S. S. Lin, and W. Parker. 2007. Biofilms in the large bowel suggest an apparent function of the human vermiform appendix. Journal of Theoretical Biology 249: 826-831.

Lees verder

• Buikpijn en diarree, geen eetlust, overgeven, moe, hoofdpijn
• Pijn aan de darmen: oorzaken en symptomen pijnlijke darmen
• Buikpijn onderbuik: links/rechts, oorzaken bij man en vrouw
• Blindedarmontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling
• Pijn in onderbuik: links & rechts, oorzaken en behandeling