VRE-bacterie: klachten, symptomen, besmetting en behandeling

VRE is een afkorting van 'Vancomycine Resistente Enterokok'. Enterokokken zijn bacteriën die in de darmen van gezonde mensen voorkomen. Ze zijn daar ongevaarlijk, maar soms kunnen enterokokken infecties veroorzaken, vooral bij patiënten met een verminderde weerstand. Een infectie kan dan ontstaan in de bloedstroom, urinewegen, hersenen of hartkleppen. VRE kan ook infecties veroorzaken bij open wonden. VRE-infecties komen meestal voor bij mensen die al ziek zijn en in het ziekenhuis liggen. De VRE-bacterie is moeilijk te behandelen omdat de lastpak ongevoelig is voor de gangbare antibiotica, waaronder vancomycine. Sommige VRE-infecties kunnen levensbedreigend zijn.

• Wat is een VRE-bacterie?
• Vancomycine Resistente Enterokok
• Gezonde en ernstig zieke mensen
• Ziekenhuisbacterie
• Symptomen
• Oorzaken
• Welke risico's zijn verbonden aan een uitbraak met de VRE-bacterie?
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling
• Prognose
• Preventie

Wat is een VRE-bacterie?

Vancomycine Resistente Enterokok

VRE is een afkorting wat staat voor 'Vancomycine Resistente Enterokok'. Het betreft een zogenaamde multiresistente enterokok. Multiresistent betekent dat deze bacterie ongevoelig (= resistent) is voor de gangbare antibiotica. Enterokokken zijn bacteriën die voorkomen in het maagdarmstelsel (spijsverteringsstelsel) van mens (en dier), zonder dat je hier iets van merkt. Ze zijn weinig virulent, dat wil zeggen dat ze een laag ziekmakend vermogen hebben. Dit in tegenstelling tot andere micro-organismen.

Gezonde en ernstig zieke mensen

De bacterie is (voor gezonde mensen) weinig ziekmakend. Wel kan deze bacterie bij ernstig zieke mensen soms een ontsteking geven. Vooral in een ziekenhuisomgeving is de kans op infecties in verhoogde mate aanwezig. Dat komt doordat in een dergelijke omgeving een selectie ontstaat van resistente bacteriën als gevolg van gebruik van antibiotica. Daar komt bij dat de afweer van een patiënt is verstoord door ernstig onderliggend lijden of als gevolg van de behandeling; er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een operatiewond.

Ziekenhuisbacterie

De VRE-bacterie wordt ook wel een 'ziekenhuisbacterie' genoemd. Dit is in feite een verzamelnaam voor bacteriën die infecties kunnen geven bij ziekenhuispatiënten. Een meer bekende ziekenhuisbacterie is de MRSA.

Symptomen

Normaal gesproken hebben gezonde mensen die drager zijn van de VRE-bacterie geen klachten. Wel kan deze bacterie bij ernstig zieke en bedlegerige patiënten in het ziekenhuis infecties veroorzaken. Het gebeurt echter zelden dat de bacterie ernstige infecties veroorzaakt. Het probleem schuilt in de resistentie van de bacterie. De VRE-bacterie is ongevoelig voor veel soorten antibiotica, waardoor gangbare antibiotica niet goed werken en deze lastpak dan ook alleen te behandelen is met speciale antibiotica.

Oorzaken

De VRE-bacterie is een darmbacterie die overgedragen kan worden via contact met de ontlasting of besmette voorwerpen, zoals een deurkruk, een toetsenbord, telefoontoestel, afstandsbediening of de toiletbril. De bacterie verplaatst zich niet door de lucht. Door naleving van adequate hygiënemaatregelen kan overdracht van de bacterie voorkomen worden. Het is raadzaam dat je na ieder toiletbezoek grondig je handen wast.

Welke risico's zijn verbonden aan een uitbraak met de VRE-bacterie?

Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn er twee problemen te identificeren:

1. Ernstig zieke ziekenhuispatiënten die deze bacterie krijgen kunnen nog zieker worden. In de praktijk gebeurt dit volgens het RIVM slechts zelden.
2. Er is tevens een kleine kans dat de VRE-bacterie de ongevoeligheid voor het antibioticum vancomycine (het antibioticum dat standaard gegeven wordt) overdraagt op andere bacteriën. Er zijn verschillende ziekenhuisbacteriën die alleen te behandelen zijn met vancomycine, zoals de eerder genoemde MRSA-bacterie. Wanneer deze boosdoener ook ongevoelig wordt voor vancomycine en een ernstig zieke patiënt besmet, dan moet men uitwijken naar middelen die meer bijwerkingen hebben of waar minder klinische ervaring mee is, aldus het RIVM.

Onderzoek en diagnose

De arts neemt een monster van bloed, urine, etter of andere vloeistof uit het geïnfecteerde gebied. Het monster wordt naar een laboratorium gestuurd om op VRE te worden onderzocht.

Behandeling

Actieve VRE-infecties worden behandeld met een antibioticum dat geen vancomycine is. De behandelend arts kan een kweek van de bacteriën nemen en deze in een laboratorium laten testen om te zien welk antibioticum het beste werkt. Onderzoekers werken anno 2024 aan de ontwikkeling van nieuwe soorten antibiotica waarmee VRE behandeld kan worden.

Prognose

Je prognose hangt af ​​van het type infectie dat je hebt en je algehele gezondheid. Het kan een uitdaging zijn om VRE te behandelen omdat het resistent is tegen vancomycine. Andere antibiotica kunnen de infectie echter behandelen.

Preventie

Mensen die in de gezondheidszorg werken kunnen een besmetting met VRE voorkomen door alle oppervlakken en medische apparatuur schoon te houden. Ze moeten hun handen wassen met water en zeep voordat ze met een patiënt aan de slag gaan. Ze dienen ook wegwerphandschoenen te dragen. Ziekenhuizen kunnen speciale voorzorgsmaatregelen nemen om te voorkomen dat de infectie zich naar andere patiënten verspreidt.

Lees verder

• MRSA: symptomen, besmetting en behandeling MRSA-bacterie
• Superbacterie NDM-1: symptomen, besmetting en gevolgen