Darmkrampen: oorzaken en behandeling krampen in de darm

Darmkrampen is een courante klacht met veel mogelijke oorzaken. Met darmkrampen worden pijnlijke samentrekkingen van de darm bedoeld. Darmkrampen hebben meestal te maken hebben met de passage van voedsel door de darm. Je kunt last krijgen van darmkrampen na bijvoorbeeld het eten van (een maaltijd met veel) darmprikkelende stoffen, zoals uien of bonen. Na het poepen verdwijnen de darmkrampen meestal. De gevoeligheid voor darmkrampen varieert van persoon tot persoon en kan per periode verschillen. Afhankelijk van de oorzaak kunnen darmkrampen gepaard gaan met winderigheid, obstipatie of juist dunne ontlasting, diarree en een opgezette buik. Vaak kun je darmkrampen verhelpen met zelfzorgmaatregelen en soms is het nodig dat de arts een medicijn voorschrijft. Darmkrampen staan ook wel bekend als colonspasmen of darmspasmen.

• Darmkrampen symptomen
• Pijn
• Gasvorming en winderigheid
• Slijm
• Wisselende consistentie van de ontlasting
• Zuurbranden
• Hoofdpijn
• Vaak plassen
• Oorzaken van darmkrampen
• Krampen door prikkelende etenswaren
• Krampen en diarree door voedselvergiftiging
• Darmkrampen door antibiotica
• Darmontsteking
• Lintworminfectie
• Obstipatie
• Prikkelbare-darmsyndroom (PDS)
• Poliep
• Darmkanker
• Darmkrampen door een ileus
• Darmkrampen en diarree door endometriose
• Winderigheid en krampen door lucht in de darmen
• Behandeling van darmkrampen
• Medicatie
• Voedingsvezels
• Leefstijlaanpassingen
• Voeding

Darmkrampen symptomen

Symptomen van darmkrampen duiden op veranderingen in de darmbeweging. Dat is beweging door peristaltiek in de darmen. Darmkrampen kunnen gepaard gaan met diarree of obstipatie. Mensen die last hebben van het prikkelbare darmsyndroom kunnen afwisselend last hebben van zowel diarree als obstipatie. Andere symptomen die kunnen optreden zijn onder meer:

Pijn

Dit komt meestal voor in de onderbuik, vooral aan de linkerkant. De pijn kan op elk moment plaatsvinden, zowel overdag als 's nachts.

Gasvorming en winderigheid

Sommige mensen hebben de hele dag door last van winderigheid.

Slijm

Degenen met het prikkelbare darmsyndroom merken vaak slijm op in hun ontlasting.

Wisselende consistentie van de ontlasting

Hierbij wisselt de consistentie van de ontlasting van zachte ontlasting tot vloeibaar, of zelfs harde keutels met slijm.

Zuurbranden

Sommige mensen ervaren typische tekenen van brandend maagzuur, een klacht waarbij er wat maagzuur omhoog komt in de slokdarm.

Hoofdpijn

Hoofdpijn kan het gevolg zijn van de stress als gevolg van de lichamelijke klachten.

Vaak plassen

Er zijn gevallen waarbij mensen met darmkrampen ook de behoefte hebben om regelmatig te urineren.

Onderzoek suggereert dat veel mensen die last hebben van darmkrampen ook veel stress in hun leven hebben. Vaak zien deze mensen dat hun symptomen minder ernstig zijn wanneer de stress vermindert.

Oorzaken van darmkrampen

Darmkrampen steken de kop op als de darmspieren op een ongecoördineerde manier samentrekken. Wat de precieze oorzaak daarvan is blijft een mysterie, maar het is bekend dat angst en stress de werking van je darmstelsel beïnvloeden. Het is ook bekend dat lichamelijke activiteit, je voeding en bepaalde medicijnen kunnen leiden tot veranderingen in de darmbeweging. Je darmsysteem is een complex mechanisme en de dikke darm speelt hierbij een cruciale rol. Als er iets mis is met de dikke darm, kan het een grote impact hebben op je gezondheid. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van darmkrampen.

Krampen door prikkelende etenswaren

Krampachtige buikpijn of darmkrampen kunnen optreden na het eten van veel uien, een bonenschotel, kruidige spijzen of ander voedsel met darmprikkelende stoffen. Darmkrampen ontstaan vaak na voeding die gasvorming veroorzaakt, zoals koolsoorten (uitgezonderd bloemkool en broccoli), paprika, peulvruchten, prei, ui, bonen, noten, knoflook en pittig gekruid eten. Maar ook producten met veel suiker (zoals snoep en koek) of sorbitol (zoetstof), kan buikkramp veroorzaken. Meestal verdwijnen de darmkrampen na de ontlasting. De gevoeligheid voor darmkrampen als gevolg van darmprikkelende stoffen varieert van persoon tot persoon en de klachten zijn vrij onvoorspelbaar en grillig. Er zijn mensen die jarenlang klachten houden, in de ene periode meer dan in de andere en soms zijn de klachten helemaal verdwenen. Door het vermijden van darmprikkelende stoffen en toch gevarieerd te blijven te eten, kunnen de klachten beperkt blijven.

Krampen en diarree door voedselvergiftiging

Voedselvergiftiging is een plotseling optredende ziekte die vaak wordt veroorzaakt door het nuttigen van etenswaren die besmet zijn met ziekteverwekkende micro-organismen (bekend is de Salmonellabacterie) of besmet is met een giftige stof, vaak geproduceerd door bacteriën of schimmels. Een voedselvergiftiging geeft vaak klachten als misselijkheid, braken, buikpijn of darmkrampen, plotselinge diarree en/of koorts. Vaak kunnen de symptomen bestreden worden, zonder dat een arts geraadpleegd hoeft te worden. Het is voor een goed herstel belangrijk om uitdroging te voorkomen.

Darmkrampen door antibiotica

Als je antibiotica moet gebruiken om een bacteriële infectie te bestrijden, dan kan dit soms vervelende klachten en bijwerkingen geven. Zo hebben veel mensen last van maag- en darmklachten als ze antibiotica gebruiken. Antibiotica-geassocieerde diarree is een veel voorkomende klacht. Ook buik- en darmkrampen en gasvorming zijn mogelijke klachten. In het ergste geval kan langdurig antibioticagebruik zelfs leiden tot Clostridium difficile infectie, een ernstige infectie die colitis (dikkedarmontsteking) veroorzaakt.

Het probleem is dat wanneer middel je middels een antibioticakuur bacteriën in je bijholten, longen of elders probeert te doden, antibiotica ook bacteriën elimineert die in je darmen leven en die je spijsvertering in evenwicht houden; hierdoor wordt je darmflora aangetast.

Darmontsteking

Bij een chronische darmontsteking, ook wel aangeduid als 'inflammatoire darmziekte', is een deel van de darm chronisch ontstoken. De darmontsteking veroorzaakt langdurig en vaak levenslang klachten, waarbij de ernst varieert van persoon tot persoon. De twee belangrijkste vormen van inflammatoire darmziekten zijn de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Deze twee aandoeningen hebben veel overeenkomsten, maar ook een paar belangrijke verschillen. Bij de ziekte van Crohn kunnen er ontstekingen optreden in het hele spijsverteringskanaal en bij colitis ulcerosa beperkt de ontsteking zich in principe tot de dikke darm en de endeldarm.

Lintworminfectie

Een lintworminfectie is een darmziekte die wordt veroorzaakt door één van de verschillende soorten lintwormen, dat zijn grote platte wormen die in de darm leven. Een lintworm kan wel 3 tot 10 meter lang worden. Een lintworminfectie ontstaat veelal door het eten van rauw of onvoldoende verhit rundvlees, zoals filet americain, rauw gehakt, niet goed doorbakken burgers en biefstuk. Lintwormen in de darm veroorzaken lang niet altijd symptomen. Sommige mensen krijgen last van pijn in de bovenbuik, darmkrampen, diarree en gebrek aan eetlust.

Obstipatie

Men spreekt van obstipatie of verstopping wanneer de ontlasting minder dan 3 keer per week optreedt of wanneer je minder vaker moet ontlasten dan gewoonlijk. Mogelijke klachten die kunnen optreden bij obstipatie zijn buikpijn, buik- en darmkrampen, pijn bij het poepen en harde, droge ontlasting. Veelal wordt obstipatie in de hand gewerkt door te weinig beweging, te weinig drinken en onvoldoende inname van vezels via de voeding.

Prikkelbare-darmsyndroom (PDS)

Prikkelbare-darmsyndroom (PDS) is een chronische darmstoornis, waarbij de beweeglijkheid van het darmstelsel chronisch is ontregeld. De darmperistaltiek gaat te snel of te langzaam, wat gepaard gaat met buikklachten (buikpijn links onder in de buik, hevige krampen en een opgeblazen gevoel), gecombineerd met een afwijkende stoelgang: diarree of juist verstopping. De diagnose prikkelbare-darmsyndroom wordt door een arts gesteld door uitsluiting van andere aandoeningen die het klachtenbeeld kunnen verklaren.

Poliep

Darmpoliepen zijn woekeringen van het slijmvlies van de dikke darm, in de vorm van vlezige, gesteelde, druifvormige gezwellen. Darmpoliepen gaan uit van de binnenbekleding van de dikke darm. De meeste poliepen veroorzaken geen klachten. Het meest voorkomende symptoom is een bloeding vanuit het rectum. Een grote poliep kan krampen of buikpijn veroorzaken. In het ergste geval kan een poliep voor een darmafsluiting zorgen.

Darmkanker

Darmkanker begint meestal als een poliep (zie boven) en darmpoliepen komen vrij veel voor bij mensen die ouder zijn dan 55 jaar. De meeste poliepen zijn en blijven goedaardig, doch sommige poliepen kunnen uitgroeien tot een kwaadaardige tumor. Bij een tumor van de dikke darm zijn er vaak gedurende lange tijd geen symptomen. Bloedarmoede, wat je ervaart als vermoeidheid, als gevolg van niet zichtbaar bloedverlies via de ontlasting is vaak het eerste signaal dat er wat aan de hand is. In een later stadium kunnen darmkrampen en pijn optreden.

Darmkrampen door een ileus

Een ileus of darmafsluiting treedt op wanneer de dunne of dikke darm geblokkeerd is. Een volledige darmafsluiting wordt een 'ileus' genoemd en gedeeltelijk afsluiting wordt een 'sub-ileus' genoemd. Door de gedeeltelijke of volledige afsluiting, raakt de normale darmpassage verstoord. Hierbij kan voedsel het lichaam niet als ontlasting verlaten, met als gevolg dat er ernstige klachten ontstaan, bestaande uit buikpijn, misselijkheid, braken en een ernstig opgeblazen gevoel.

Darmkrampen en diarree door endometriose

Endometriose is een chronische ziekte waarbij het baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoederholte bevindt. Het meest voorkomende symptoom van endometriose is (extreme) menstruatiepijn, (chronische) buikpijn en darm- en blaasproblemen, bestaande uit darmkrampen, obstipatie, diarree, branderig gevoel tijdens het plassen. Toch zijn er vele andere symptomen die hier ook bij kunnen horen, verschillend in ernst en hoeveelheid. Als endometriose zich in de darm bevindt, kunnen problemen met de stoelgang ontstaan, zoals moeizame en/of pijnlijke ontlasting, diarree of obstipatie en darmkrampen.

Winderigheid en krampen door lucht in de darmen

Sommige mensen krijgen te maken met darmkrampen wanneer een overmatige hoeveelheid lucht in de darmen aanwezig is. Lucht in de darmen gaat vaak gepaard met een opgeblazen gevoel, winderigheid en borrelende darmen.

Behandeling van darmkrampen

Medicatie

de behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Er zijn anno 2024 nog geen medicijnen die de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa kunnen genezen. Er zijn wel middelen beschikbaar waarmee de klachten onder controle kunnen worden gebracht.. Deze medicijnen remmen enerzijds de ontstekingen die er al zijn en anderzijds gaan ze nieuwe ontstekingen tegen. Bij een obstructie ileus zal de arts een operatie uitvoeren om de obstructie op te heffen. Darmpoliepen worden tijdens een kijkonderzoek direct verwijderd door middel van een poliepectomie. Er zijn verschillende soorten behandelingen mogelijk bij darmkanker. Bij PDS is er sprake van te veel spanning en krampen van de spieren in de darmen. Spasmolytica (krampstillende geneesmiddelen) kunnen deze spanning en krampen verminderen.

Voedingsvezels

Een gezonde leefstijl is ook belangrijk om darmkrampen tegen te gaan. Een veel voorkomende behandeling van darmkrampen is het verhogen van vezels in het dieet. Belangrijke bronnen van voedingsvezels zijn groenten, fruit, aardappelen, brood, ontbijtgranen, peulvruchten en noten. Oplosbare vezels worden in de dikke darm afgebroken, waarbij gassen en stoffen vrijkomen die de ontlasting luchtig en soepel houden. Ook dienen deze vezels als voeding voor de goede bacteriën in je darm. Niet-oplosbare vezels worden niet verteerd en werken als een spons; ze nemen vocht op, waardoor je poep soepeler en smeuïger wordt, en ook volumineuzer. Je kunt ook vlozaad voor je darmflora nemen. Vlozaad zwelt op als het met voldoende vocht wordt gebruikt en verteert niet, zodat een zachtere, volumineuze ontlasting ontstaat. Volzaad staat ook bekend als psylliumzaad.

Leefstijlaanpassingen

Stoppen met roken en alcohol drinken, is verstandig als je darmklachten hebt. Zelfs een geringe hoeveelheid alcohol kan het slijmvlies in de darmen aantasten, en roken prikkelt de darmen. Daarnaast is lichaamsbeweging goed voor je darmperistaltiek. Lichaamsbeweging stimuleert de beweging van je darm. Regelmatig bewegen en sporten is daarom noodzakelijk voor een goede darmwerking. Bewegen en sporten verminderen bovendien angst en stress. Alle soorten beweging zorgen ervoor dat er endorfinen in je bloedbaan komen, waardoor je je veel beter gaat voelen; je ervaart minder stress en je voelt minder pijn.

Voeding

Vermijd voedingsmiddelen die bij jou de klachten uitlokken of verergeren. Sommige personen hebben minder last van diarree als ze minder melk en pittig voedsel eten, terwijl anderen het goed doen na het verwijderen van vlees uit hun dieet. Let daarbij op dat je voeding niet te eenzijdig wordt doordat je steeds meer voedingsmiddelen gaat vermijden. Het is ook opmerkelijk dat pepermuntthee, gemberthee en kamillethee effectief zijn bij het verlichten van darmkrampen.

Lees verder

• Winderigheid: oorzaken, voorkomen en verhelpen flatulentie
• Buikpijn na eten: oorzaken van buikkrampen na het eten
• Pijn in onderbuik: links & rechts, oorzaken en behandeling
• Pijn aan de darmen: oorzaken en symptomen pijnlijke darmen
• Darmklachten en diarree: symptomen, oorzaak en behandeling