Entropion: Naar binnen gedraaid ooglid (oogleden)

Entropion is een oogaandoening waarbij de rand van het ooglid, meestal het onderste ooglid, naar binnen is gedraaid. De wimpers en huid wrijven hierdoor tegen de cornea (hoornvlies), de voorzijde van het oog. Dit gebeurt mogelijk alleen wanneer de patiënt hard knippert of de oogleden dichtknijpt, maar het komt ook voortdurend voor als de patiënt het ooglid draait. De patiënt heeft hierdoor onder andere oogpijn en oogirritatie. De oogaandoening valt te verhelpen met allerlei middelen, maar een operatie corrigeert het probleem volledig. Onbehandeld leidt entropion tot ernstige problemen met het gezichtsvermogen.

• Synoniemen entropion
• Epidemiologie naar binnen gedraaid ooglid
• Oorzaken en soorten: Congenitaal, involutioneel, cicatrieel en spastisch entropion
• Symptomen ogen: Oogirritatie en oogpijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling oogziekte
• Prognose oogafwijking
• Complicaties naar binnen gedraaide oogleden
• Preventie
• Tips voor het leven met / omgaan met entropion
• Ooglidzorg en verlichting van symptomen
• Behandeling en opvolging

Synoniemen entropion

Entropion is eveneens gekend onder deze synoniemen:

• entropie
• entropium

Epidemiologie naar binnen gedraaid ooglid

Entropion kent volgens Emedicine geen seksuele voorkeur, terwijl EyeWiki meldt dat een grootschalige studie onder zestigplussers heeft uitgewezen dat vrouwen net iets vaker zijn getroffen dan mannen. Voorts zijn vooral oudere patiënten (zestigplussers) aangetast, al komt entropion voor op elke leeftijd. Uit een grootschalige studie blijkt dat 2,1% van de zestigplussers lijdt aan entropion. Blanken zijn tot slot vaker dan zwarten getroffen.

Oorzaken en soorten: Congenitaal, involutioneel, cicatrieel en spastisch entropion

Congenitaal entropion

Aangeboren (medische term: congenitale) entropion treedt soms op door een extra huidplooi op het ooglid. Dit veroorzaakt bij baby's zelden problemen, omdat de wimpers erg zacht zijn en niet gemakkelijk schade toebrengen in het oog. Veelal verdwijnt de entropion naarmate de baby groeit.

Involutioneel entropion

De oogaandoening treedt eveneens op bij ouderen (involutioneel ectropion). Zij krijgen dit door een spasme of verzwakking van de spieren (spierzwakte) rond het onderste deel van het oog. Involutioneel entropion is de meest voorkomende oorzaak van entropion.

Cicatrieel entropion

Ook de ooginfectie trachoom resulteert in littekens aan de binnenzijde van het ooglid, wat aldus een risicofactor is voor het ontwikkelen van entropion. Trachoom is wereldwijd één van de belangrijkste oorzaken van blindheid, vooral in armere en tropische landen zoals Afrika, Azië, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten. Een herpesinfectie aan het oog resulteert soms ook in entropion. Tevens resulteren chemische brandwonden mogelijk in cicatrieel entropion (entropion door littekens). Soms krijgt de patiënt een chirurgische ingreep waarbij de vorm van de oogbol verandert. Hierdoor zit het ooglid af en toe los en draait het naar binnen. In deze situatie ontstaat eveneens entropion.

Spastisch entropion

Tot slot knijpt een patiënt die daar aanleg voor heeft mogelijk extra met de oogleden, bijvoorbeeld door oogirritatie. Hierdoor ontstaat spastisch entropion.

Symptomen ogen: Oogirritatie en oogpijn

De symptomen presenteren zich vooral op het onderste ooglid. Entropion komt drie keer vaker voor aan beide ogen (bilateraal) dan aan één oog. Ongemak aan het oog, oogirritatie en oogpijn komen regelmatig voor. De patiënt heeft hierbij het gevoel dat er iets in zijn oog zit. Hij moet tevens overmatig tranen (tranende ogen, waterige ogen) waarbij de ogen er rood uitzien. De patiënt verliest bovendien een afscheiding uit de ogen, en op de oogleden ontstaan korstjes. Daarnaast is de patiënt gevoelig voor licht (fotofobie) en voor wind. Door deze symptomen ervaart hij mogelijk een verminderd gezichtsvermogen als het hoornvlies beschadigd is.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De patiënt zoekt best zo snel mogelijk de arts op indien hij pijn heeft en gevoelig is voor licht. Dit geldt tevens wanneer de ogen snel rood worden en het gezichtsvermogen achteruitgaat. Een snelle diagnose en behandeling voorkomt namelijk onherstelbare schade. De arts bekijkt grondig de oogleden en het omliggende weefsel tijdens een uitgebreid oogonderzoek. De arts trekt hierbij aan de oogleden. Ook knippert de patiënt op vraag van de oogarts enkele keren met de oogleden. Hij beoordeelt op deze manier de positie van het ooglid op het oog, de spierspanning en de strakheid. Daarnaast voert de oogarts een onderzoek uit met fluoresceïne dat hij aanbrengt op de cornea (hoornvlies) van de patiënt. Hiermee is hij in staat om eventuele schade aan het hoornvlies op te sporen.

Differentiële diagnose

Epiblefaron, trichiasis, distichiasis en ooglidretractie lijken op entropion maar zijn het niet.

Behandeling oogziekte

Een zachte contactlens, speciale transparante huidplakband, kunsttranen (te nemen volgens correcte oogdruppelrichtlijnen), speciale oogzalven en botoxinjecties houden het oog droog wat de kwaliteit van leven verhoogt. Meestal is chirurgie echter vereist. Een chirurg corrigeert hierbij de positie van de oogleden.

Prognose oogafwijking

De vooruitzichten van entropion zijn meestal goed als de behandeling van de aandoening gestart is voordat de patiënt oogletsels heeft. Bij een ontsteking of infectie keert het ooglid vaak terug naar de normale positie. Het is evenwel mogelijk dat entropion aanwezig blijft, zelfs met een tijdige behandeling.

Complicaties naar binnen gedraaide oogleden

Door de droge ogen en irritatie ontstaan sneller schaafwonden op het hoornvlies, hoornvlieszweren en ooginfecties. Een patiënt die geen tijdige behandeling krijgt, verliest door entropion mogelijk permanent zijn gezichtsvermogen.

Preventie

Preventie van entropion kan door de volgende richtlijnen in acht te nemen:

• Vroegtijdige detectie en behandeling van symptomen van entropion kan voorkomen dat de aandoening verergert.
• Regelmatige controles bij een oogarts zijn cruciaal, vooral voor ouderen of mensen met een verhoogd risico, zoals degenen met een geschiedenis van ooginfecties of littekens.
• Bescherming van de ogen tegen irritatie en letsel kan het risico op het ontwikkelen van entropion verminderen. Het dragen van een oogbescherming bij activiteiten die risico’s voor de ogen met zich meebrengen, kan nuttig zijn.
• Behandeling van onderliggende oorzaken zoals infecties of chemische brandwonden kan het ontstaan van entropion voorkomen.
• Oefeningen en therapieën om de spierspanning rondom de ogen te verbeteren kunnen nuttig zijn, vooral voor oudere patiënten.

Tips voor het leven met / omgaan met entropion

Ooglidzorg en verlichting van symptomen

Entropion kan ongemakkelijk zijn, vooral als de wimpers tegen het ooglid aan wrijven. Het is belangrijk om te proberen de ogen zo min mogelijk te wrijven of te irriteren. Indien er een droge of geïrriteerde ogen zijn, kan kunsttranen of een oogzalf verlichting bieden. Vermijd ook het dragen van make-up rondom de ogen, omdat dit de symptomen kan verergeren. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn met het kiezen van een geschikt ooglidreinigingsproduct om verdere irritatie te voorkomen.

Behandeling en opvolging

In sommige gevallen is een chirurgische ingreep nodig om het ooglid terug in de juiste positie te brengen. Het is belangrijk om bij de oogarts te blijven voor de juiste evaluatie en aanbevelingen voor behandeling, of dit nu door therapieën of een operatie is. Bij een operatie kan de arts het ooglid corrigeren en voorkomen dat de wimpers tegen het oog aan blijven wrijven, wat het risico op oogbeschadiging vermindert. Regelmatige opvolging is nodig om de effectiviteit van de behandeling te waarborgen.

Lees verder

• Ooglidaandoeningen: Oorzaken van problemen aan oogleden