Ooglidaandoeningen: Oorzaken van problemen aan oogleden

De oogleden bieden bescherming aan de ogen en houden het oogoppervlak vochtig. Tal van problemen aan de oogleden ontstaan door bijvoorbeeld een verkeerd positie van de oogleden, of door problemen met betrekking tot knipperen en de traanafvoer. Wanneer een probleem met de oogleden ontstaat, krijgt een patiënt bijgevolg sneller te maken met onder andere oogirritatie, droge ogen en oogpijn. Een goede oogzorg voorkomt een aantal ooglidproblemen, maar niet altijd zijn deze oogaandoeningen vermijdbaar. Rust, een goede oog(lid)hygiëne, medicatie en/of soms een operatie zijn enkele mogelijke behandelingen voor problemen aan het ooglid of de oogleden.

• Blefaritis - Ontsteking van randen van ooglid
• Blefarospasme - Kramp in het ooglid van één of beide ogen
• Dacryocystitis - Ontsteking van traanzak van het oog
• Dermatochalasis - Slappe oogleden door veroudering van de huid
• Ectropion - Naar buiten gedraaide oogleden
• Entropion - Naar binnen gedraaide oogleden
• Lagoftalmie - Niet kunnen sluiten van oogleden
• Ptosis - Hangende oogleden

Blefaritis - Ontsteking van randen van ooglid

Bij blefaritis ontstaat een ontsteking aan de randen van de oogleden. De ontsteking heeft mogelijk betrekking op de wimpers en wimperzakjes, hetgeen leidt tot de ontwikkeling van een hordeolum pijnlijk bultje op het ooglid), of een ontsteking en blokkering van meibomklieren (= talgklieren in het ooglid), leidend tot een chalazion (onschuldig hard (wit) bultje op de ooglidrand). De patiënt moet bij deze ooglidaandoening een correcte ooglidhygiëne toepassen door goed de oogleden te reinigen. Daarna moet hij topische (op de huid aangebrachte) antibiotica toedienen zoals chlooramfenicol of fusidinezuur. Soms treedt hierdoor preseptale of orbitale cellulitis op, en dan zijn breedspectrum orale (via de mond ingenomen) antibiotica vereist. Bij sommige patiënten blijft een bultje aanwezig als de acute ontstekingsfase van het chalazion is verdwenen. Een aantal patiënten vindt de knobbel cosmetisch onaanvaardbaar en heeft een chirurgische ingreep nodig om deze te laten verwijderen.

Blefarospasme - Kramp in het ooglid van één of beide ogen

Overmatig knipperen met de ogen treedt op wanneer een kramp ontstaat in het ooglid van één of beide ogen. Dit gebeurt door een probleem in de hersenen, maar de juiste oorzaak is niet bekend. Deze ooglidaandoening veroorzaakt mogelijk heel wat problemen met het gezichtsvermogen, daar de kramp enkele seconden tot minuten aanhoudt. Lichtschuwheid, oogpijn, geïrriteerde ogen, tranende ogen en vermoeide ogen zijn enkele gevolgen van blefarospasme. Voldoende slapen en de ogen niet overmatig inspannen, zijn enkele tips. Alternatieve behandelingen werken voor sommige patiënten eveneens. Professionele zorgverleners zijn echter eveneens in staat om deze vervelende ooglidaandoening te verhelpen. Dit doen ze door een dosis botox (botulinumtoxine) in te spuiten in het gezicht, zodat de oogspieren zich ontspannen. Verder is nog een operatie voorhanden om een aantal zenuwen en oogspieren te verwijderen.

Dacryocystitis - Ontsteking van traanzak van het oog

Bij dacryocystitis is een traanzak van het oog ontstoken. De traanbuis is namelijk verstopt bij deze ooglidaandoening. De patiënten presenteren zich meestal met een pijnlijke knobbel aan de zijkant van de neus naast het onderste ooglid. De oogarts schrijft hiervoor orale breedspectrumantibiotica in zoals cefalexine. Daarnaast volgt de oogarts de patiënt zorgvuldig op om tijdig tekenen van cellulitis op te sporen, want hiervoor is een ziekenhuisopname vereist. Verder zijn bij een chronische vorm van de aandoening steroïde oogdruppels vereist die de patiënt toedient via correcte oogdruppelrichtlijnen.

Dermatochalasis - Slappe oogleden door veroudering van de huid

Bij de veroudering van de huid ontstaat vaak overtollige, verslapte huid aan de bovenste oogleden, hetgeen in medische termen gekend is als 'dermatochaslasis'. Naast het feit dat deze ooglidaandoening cosmetisch storend is, komen vaak problemen met het gezichtsvermogen en andere ooggerelateerde symptomen tot stand. Het bovenste deel van het gezichtsveld en het perifere gezichtsvermogen (zicht aan de zijkant) is namelijk vaak aangetast door de hangende oogleden. Lezen en autorijden gaan hierdoor lastiger. De arts behandelt dermatochalasis met een chirurgische ingreep.

Ectropion - Naar buiten gedraaide oogleden

De ooglidrand is bij de ooglidaandoening ectropion naar buiten gedraaid. Als gevolg daarvan bevindt de traanpunt zich niet in de juiste anatomische positie om tranen af te voeren. Patiënten met ectropion hebben gewoonlijk een waterig oog. Meestal is een operatie vereist voor de behandeling van ectropion. Onderliggende etiologische factoren zijn onder andere een oudere leeftijd, VII-zenuwverlamming in de hersenen en huidaandoeningen.

Entropion - Naar binnen gedraaide oogleden

De ooglidaandoening entropion kenmerkt zich doordat de ooglidrand naar binnen draait zodat de wimpers zich tegen de oogbol bevinden. Het lichaam aanziet de wimpers vervolgens als een vreemd lichaam en hierdoor ontstaat oogirritatie, wat leidt tot een rood oog hetgeen doet denken aan de tekenen van conjunctivitis (ontsteking van het oogbindvlies). Af en toe veroorzaakt het constant wrijven van wimpers tegen het hoornvlies hoornvlieslittekens. De meest voorkomende oorzaak is veroudering van het oog. Meestal is een operatie vereist om de ooglidranden weer juist te positioneren zodat de klachten verdwijnen.

Lagoftalmie - Niet kunnen sluiten van oogleden

Een aantal mensen zijn niet in staat om de ogen helemaal te sluiten, hetgeen bekend staat als 'lagoftalmie'. Hierdoor droogt het hoornvlies uit, waardoor de patiënt slechter gaat zien, en last krijgt van droge ogen, rode ogen en brandende ogen. Dit symptoom ontstaat door schade aan de gezichtszenuw, hetgeen optreedt bij diverse mogelijke ziekten en medische behandelingen, zoals een aangezichtsverlamming, een coma, een huidaandoening, een infectieziekte, een oogkasontsteking, een ooglidcorrectie, een schildklierziekte, een trauma, een tumor, ... De arts voert een symptomatische behandeling uit waarbij hij droge ogen behandelt via kunsttranen. Eventueel behandelt hij de complicaties van de droge ogen, zoals hoornvlieszweren.

Ptosis - Hangende oogleden

Ptosis (blefaroptosis) is een aandoening waarbij de bovenste oogleden hangen door een litteken na verlamming, spierzwakte, ouderdom of het syndroom van Horner (neurologische aandoening). Bij de ooglidaandoening werken de oogpezen, de oogspieren en/of de oogzenuwen niet meer goed.

Lees verder

• Blefaritis: Ontsteking van de ooglidranden
• Blefarospasme: Kramp in het ooglid van één of beide ogen
• Dacryocystitis: Ontsteking van de traanzak van het oog
• Ectropion en behandeling: Naar buiten gedraaid ooglid
• Entropion: Naar binnen gedraaid ooglid (oogleden)