Dacryocystitis: Ontsteking van de traanzak van het oog

Dacryocystitis: Ontsteking van de traanzak van het oog Dacryocystitis is een aandoening waarbij de traanzak van het oog ontstoken raakt. Deze aandoening kan zowel bij zuigelingen als bij volwassenen ouder dan veertig jaar optreden. Dacryocystitis ontstaat meestal door een verstopte traanbuis (de traanafvoergang naar de neus), waardoor bacteriën niet uit het lichaam kunnen worden afgevoerd en zich ophopen in de traanzak, wat leidt tot ontsteking. Hoewel de ontsteking vaak acuut is, kan de aandoening ook chronisch worden met terugkerende infecties. Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar, zoals warmtekompressen, medicatie en in sommige gevallen chirurgie.

Epidemiologie van dacryocystitis

Epidemiologie

Dacryocystitis is een infectie van de traanbuis die meestal optreedt als gevolg van een verstopte traanbuis. De aandoening komt voor bij zowel volwassenen als kinderen, maar de prevalentie verschilt afhankelijk van de leeftijd en onderliggende gezondheidsomstandigheden. In het algemeen is dacryocystitis een veelvoorkomende aandoening, vooral bij oudere volwassenen en pasgeborenen.

Prevalentie bij pasgeborenen

Bij pasgeborenen komt dacryocystitis vaak voor als gevolg van een verstopte traanbuis, wat een normaal verschijnsel is bij de geboorte. De prevalentie is hoog bij zuigelingen van minder dan een jaar oud, en in veel gevallen wordt de aandoening vanzelf beter zonder medische behandeling.

Prevalentie bij volwassenen

Bij volwassenen is dacryocystitis vaker gerelateerd aan een chronische verstopte traanbuis, vaak door verwondingen, infecties of degeneratieve veranderingen in de traanbuis. De prevalentie neemt toe bij ouderen, vooral bij vrouwen.

Geslachtsverschillen

Dacryocystitis komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, vooral bij volwassenen. Dit kan te maken hebben met anatomische verschillen, zoals een smaller kanaal bij vrouwen, die de kans op blokkades verhoogt.

Mechanisme

Het mechanisme van dacryocystitis houdt in dat er een infectie ontstaat in de traanzak of traanbuis door een blokkade die voorkomt dat tranen normaal kunnen afvloeien. Dit zorgt ervoor dat bacteriën zich ophopen en infectie veroorzaken, wat leidt tot ontsteking en pijn in het getroffen gebied.

Blokkade van de traanbuis

De traanbuis kan verstopt raken door een aantal oorzaken, zoals slijm, cellulaire debris of een anatomische afwijking. Wanneer de traanbuis geblokkeerd is, kan dit leiden tot een ophoping van tranen, wat een perfecte omgeving creëert voor bacteriële groei en infectie.

Infectie en ontsteking

Zodra de traanbuis verstopt raakt, kunnen bacteriën zich gaan vermenigvuldigen in de ophopende vloeistof. Dit leidt tot een ontsteking van de traanzak (dacryocystitis), wat vaak gepaard gaat met pijn, roodheid en zwelling rondom het oog.

Oorzaken: Verstopping van de traanbuis

Dacryocystitis ontstaat meestal door een obstructie (verstopping) van de ductus nasolacrimalis (de traanafvoergang naar de neus). Deze obstructie kan ontstaan door een idiopathische inflammatoire stenose (primair verworven obstructie van de ductus nasolacrimalis), waarbij een vernauwing door ontsteking optreedt. Daarnaast kan een traanzakontsteking secundair ontstaan door trauma, infecties, ontstekingen, gezwellen of mechanische obstructies (secundaire verworven obstructie van het traandrainagesysteem). Deze obstructie leidt tot een ophoping van tranen in een afgesloten traandrainagesysteem, wat bacteriële groei en ontsteking veroorzaakt. Mogelijke oorzaken van een verstopping van de traanbuis zijn onder andere:

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van dacryocystitis vergroten. Deze omvatten onder meer veroudering, infecties en anatomische afwijkingen die de normale traanafvoer verstoren.

Ouderen en anatomische veranderingen

Naarmate mensen ouder worden, kunnen de traanbuizen degenereren en de afvoer van tranen belemmeren. Dit maakt ouderen vatbaarder voor het ontwikkelen van dacryocystitis.

Chronische sinusitis

Een andere risicofactor voor het ontwikkelen van dacryocystitis is chronische sinusitis, aangezien dit de normale traanafvoer kan verstoren en het risico op infecties vergroot.

Trauma of operatie aan het oog

Oogtrauma of chirurgische ingrepen rond het oog kunnen leiden tot vernauwing of blokkade van de traanbuizen, wat het risico op het ontwikkelen van dacryocystitis vergroot.

Risicogroepen

Er zijn specifieke risicogroepen die een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van dacryocystitis, zoals ouderen, pasgeborenen en mensen met bepaalde medische aandoeningen die de traanbuizen beïnvloeden.

Ouderen

Ouderen lopen een verhoogd risico op dacryocystitis vanwege veroudering van de traanbuizen en de verhoogde kans op andere onderliggende aandoeningen zoals chronische sinusitis of ontsteking van de traanbuizen.

Pasgeborenen

Pasgeborenen hebben vaak een traanbuis die nog niet volledig open is, wat kan leiden tot verstopte traanbuizen. Dit is meestal een tijdelijk probleem, maar in sommige gevallen kan het tot infectie leiden, wat resulteert in dacryocystitis.

Patiënten met chronische aandoeningen

Mensen met chronische aandoeningen zoals sinusitis of systemische infecties hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van dacryocystitis, vooral wanneer de normale traanbuisfunctie is aangetast.

Symptomen van acute en chronische dacryocystitis

Meestal is slechts één oog getroffen door dacryocystitis. Het is zeldzaam dat beide ogen worden aangetast.

Acute dacryocystitis

Acute dacryocystitis ontstaat plotseling, vaak in het kader van een verkoudheid, en uit zich door pijn, roodheid en zwelling in de omgeving boven de traanzak. Er vormt zich een pijnlijke, rode knobbel tussen de ogen en de neus. Acute dacryocystitis gaat vaak gepaard met een oogbindvliesontsteking (conjunctivitis), wat meestal het gevolg is van de ophoping van toxische afvalstoffen op het oogoppervlak. Soms worden symptomen zoals koorts en vermoeidheid waargenomen. Ernstigere complicaties van acute dacryocystitis kunnen een verspreiding naar de oogkas met de vorming van een abces en orbitale cellulitis omvatten. In dergelijke gevallen zijn de oogleden vaak volledig gesloten en kan het abces spontaan barsten, wat mogelijk leidt tot blindheid.

Chronische dacryocystitis

Chronische dacryocystitis wordt gekenmerkt door de ophoping van etter of slijm in de traanzak, wat leidt tot tranenvloed. Deze vorm van traanzakontsteking gaat vaak gepaard met een oogbindvliesontsteking.

Alarmsymptomen

Dacryocystitis kan zich in verschillende stadia manifesteren, maar er zijn bepaalde alarmsymptomen die wijzen op een acute infectie. Het is belangrijk om deze symptomen snel te herkennen om complicaties te voorkomen.

Roodheid en zwelling rondom het oog

Een van de eerste symptomen van dacryocystitis is roodheid en zwelling in de buurt van de traanbuis, meestal in de binnenste ooghoek. Deze symptomen kunnen verergeren naarmate de infectie vordert.

Pijn en gevoel van druk

Veel patiënten melden pijn of een gevoel van druk in de aangedane ooghoek. Deze pijn kan verergeren bij aanraking of tijdens het knipperen van de ogen.

Purulente afscheiding

Als de infectie ernstiger wordt, kan er een purulente (etterige) afscheiding uit de traanzak komen. Dit wijst op een gevorderde inf

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig en diagnostisch onderzoek

De diagnose wordt meestal klinisch gesteld. De oogarts ontdekt tijdens een uitgebreid oogonderzoek rode zwellingen ter hoogte van de binnenste ooghoeken van de neus. Een bloedonderzoek kan leukocytose aantonen, wat duidt op een verhoogd aantal witte bloedcellen. Dacryocystografie en dacryoscintigrafie kunnen nuttig zijn om anatomische afwijkingen te identificeren. Ook een CT-scan kan waardevolle informatie verschaffen. Verder wordt de traanafscheiding gemeten met de Schirmer-test. Een nasale endoscopie kan worden uitgevoerd om neusafwijkingen uit te sluiten.

Differentiële diagnose

Diverse aandoeningen kunnen symptomen vertonen die lijken op die van dacryocystitis. Deze moeten worden uitgesloten bij de differentiële diagnose:

Behandeling van dacryocystitis

Aangeboren dacryocystitis kan worden behandeld met warmtekompressen, antibiotica en traanzakmassage. Bij acute dacryocystitis met orbitale cellulitis is ziekenhuisopname met intraveneuze (IV) antibiotica noodzakelijk. Warmtecompressen kunnen nuttig zijn bij acute dacryocystitis. Voor de chronische vorm worden vaak steroïde oogdruppels aanbevolen, waarbij de juiste oogdruppelrichtlijnen gevolgd moeten worden. Zowel bij acute als chronische dacryocystitis kan in sommige gevallen een dacryocystorhinostomie (chirurgische ingreep) noodzakelijk zijn.

Prognose

De prognose bij acute dacryocystitis is meestal gunstig, met zeldzame gevallen van ernstige morbiditeit of mortaliteit. Mogelijke complicaties zijn onder andere een traanzakabces en de verspreiding van de infectie. Chronische dacryocystitis leidt ook zelden tot ernstige morbiditeit, tenzij een systemische ziekte de ontsteking veroorzaakt. Complicaties zoals conjunctivitis en infectie kunnen optreden.

Complicaties van dacryocystitis

Aangeboren dacryocystitis kan ernstige gevolgen hebben en vereist snelle behandeling om ernstige complicaties te voorkomen. Zonder adequate behandeling kan dacryocystitis leiden tot hersenabces (opstapeling van pus in de hersenen), meningitis (ontsteking van de hersenvliezen met hoofdpijn, koorts en een stijve nek) en sepsis (bloedvergiftiging door een overmatige reactie van het immuunsysteem op ziektekiemen). Orbitale cellulitis is een zeldzame, maar ernstige complicatie, vaak geassocieerd met acute en congenitale dacryocystitis. Bij deze complicatie kan de patiënt last hebben van een ontstoken en pijnlijk oog (oogpijn), met abnormale oogbewegingen, een afwijkende pupil en verminderde gezichtsscherpte. Massale zwelling en roodheid rond de oogkas kunnen optreden wanneer de ontsteking zich verspreidt. Bij het doorbreken van een abces kan een traanzakfistel ontstaan, een abnormale verbinding tussen de huid en een holte. In sommige gevallen kan dacryocystitis fataal zijn.

Preventie van dacryocystitis

Preventie van dacryocystitis richt zich op het vermijden van factoren die kunnen bijdragen aan de verstopping van de traanbuis en het voorkomen van infecties. Enkele preventieve maatregelen zijn:
  • Goede hygiëne: Zorg voor een goede hygiëne rond de ogen en neus om de kans op infecties te verminderen. Dit omvat regelmatig handen wassen en het vermijden van aanraking van het gezicht met ongewassen handen.
  • Vroegtijdige behandeling van infecties: Behandel eventuele infecties van de neus of sinussen snel en adequaat om te voorkomen dat ze zich uitbreiden naar de traanbuis.
  • Behandeling van chronische aandoeningen: Personen met chronische aandoeningen zoals eczeem of vasomotorische rhinitis moeten deze aandoeningen goed beheren om het risico op dacryocystitis te verminderen.
  • Vermijden van irritatie: Vermijd blootstelling aan irriterende stoffen zoals rook of chemische dampen die de neus en ogen kunnen irriteren en bijdragen aan een verstopping van de traanbuis.
  • Regelmatige oogonderzoeken: Voor mensen met een verhoogd risico (bijvoorbeeld ouderen of mensen met chronische aandoeningen) kunnen regelmatige oogonderzoeken helpen om vroege tekenen van dacryocystitis te detecteren en te behandelen.
  • Preventie van trauma: Bescherm de ogen tegen letsel en trauma dat de traanafvoergang kan beschadigen en mogelijk tot verstopping kan leiden.
  • Behandeling van congenitale afwijkingen: Voor zuigelingen met aangeboren afwijkingen in de traanbuis kan een vroege behandeling helpen bij het voorkomen van dacryocystitis. Dit kan het uitvoeren van traanzakmassage of andere aanbevelingen van een arts omvatten.
  • Vaccinatie: Zorg ervoor dat kinderen de aanbevolen vaccinaties krijgen om ziekten zoals mazelen te voorkomen, die de traanbuis kunnen beïnvloeden.

Deze maatregelen kunnen helpen bij het verminderen van de kans op het ontwikkelen van dacryocystitis en zorgen voor een gezonde oog- en neusholte.
© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Ontstoken traanzak: symptomen, diagnose en behandelingOntstoken traanzak: symptomen, diagnose en behandelingAls de traanzak is ontstoken spreekt men van dacryocystitis. Hierbij is sprake van zwelling van de traanzak. In deze zak…
Dacryostenose: Traanbuisverstopping (geblokkeerde traanbuis)Dacryostenose: Traanbuisverstopping (geblokkeerde traanbuis)Dacryostenose is een aandoening waarbij één of beide traanbuisjes van een patiënt vernauwd of geblokkeerd zijn. De traan…
Traanbuisverstopping: hoe te behandelen?Traanbuisverstopping: hoe te behandelen?De traanbuis zorgt ervoor dat het vocht dat in het oog wordt geproduceerd, wordt afgevoerd. Deze buis loopt vanuit de oo…
Traanbuisverstopping: symptomen/oorzaak verstopte traanbuisTraanbuisverstopping: symptomen/oorzaak verstopte traanbuisBij een traanbuisverstopping is de traanbuis verstopt. De ingang van de traanbuis bevindt zich aan de neuskant van het o…

Fragiele X-syndroom: Lichamelijke en mentale symptomenFragiele X-syndroom: Lichamelijke en mentale symptomenHet fragiele X-syndroom is een X-chromosomaal gebonden erfelijke afwijking. Het is de meest voorkomende vorm van een erf…
Prader-Willi-syndroom: Ziekte door probleem met chromosoomPrader-Willi-syndroom: Ziekte door probleem met chromosoomHet Prader-Willi-syndroom is een aangeboren genetische aandoening die het gevolg is van een probleem met een specifiek g…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Giuliamar, Pixabay
  • Acute Dacryocystitis, http://www.clinicalondon.co.uk/acute-dacryocystitis-2/, geraadpleegd op 17 juli 2016
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/1210688-clinical-presentation#showall, geraadpleegd op 17 juli 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 17 juli 2016
  • Dacryocystistis, http://eyewiki.aao.org/Dacryocystitis, geraadpleegd op 17 juli 2016
  • Dacryocystitis, http://emedicine.medscape.com/article/1210688-treatment#showall, geraadpleegd op 17 juli 2016
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1210688-differential-diagnoses#showall, geraadpleegd op 17juli 2016
  • Ontstoken traanzak: symptomen, diagnose en behandeling, http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/ziekten/116144-ontstoken-traanzak-symptomen-diagnose-en-behandeling.html,g eraadpleegd op 17 juli 2016
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/1210688-overview#showall , geraadpleegd op 17juli 2016
  • Treatment, http://emedicine.medscape.com/article/1210688-treatment#showall, geradpleegd op 17 juli 2016
  • Workup, http://emedicine.medscape.com/article/1210688-workup#showall, geraadpleegd op 17 juli 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 21-11-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.