Conjunctivitis: Ontsteking van het oogbindvlies

Conjunctivitis, ook wel bekend als oogbindvliesontsteking, is een veelvoorkomende aandoening waarbij het bindvlies van het oog ontstoken raakt. Dit leidt tot symptomen zoals rode en gezwollen ogen, overvloedige tranen, oogpijn en lichtschuwheid. Conjunctivitis kan verschillende oorzaken hebben, waaronder bacteriën, virussen, allergieën, chemische stoffen en trauma. Hoewel de aandoening vaak met huismiddeltjes kan worden verlicht, kan een oogarts oogdruppels voorschrijven voor behandeling. Over het algemeen is de prognose voor conjunctivitis zeer goed, vooral bij een goede ooghygiëne en preventieve maatregelen.

• Synoniemen conjunctivitis
• Epidemiologie van oogbindvliesontsteking
• Oorzaken van conjunctivitis
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van conjunctivitis
• Prognose van oogbindvliesontsteking
• Complicaties van conjunctivitis
• Preventie: Goede ooghygiëne

Synoniemen conjunctivitis

Conjunctivitis staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• bindvliesontsteking
• oogbindvliesontsteking
• rood oog
• roze oog

Epidemiologie van oogbindvliesontsteking

Ongeveer 1,3% van de wereldbevolking lijdt aan conjunctivitis. De jaarlijkse incidentie wordt geschat op 13 tot 40 per 1.000 mensen. De prevalentie van conjunctivitis varieert afhankelijk van de oorzaak. Zo komt virale conjunctivitis (virale ooginfectie) vooral voor bij kinderen en is deze vaak seizoensgebonden, met een piek tussen april en december. Allergische conjunctivitis is de meest voorkomende vorm en treft tussen 15% en 40% van de bevolking, vooral tijdens het lente- en zomerseizoen. Conjunctivitis kan op elke leeftijd voorkomen en komt zowel bij mannen als vrouwen gelijkmatig voor.

Oorzaken van conjunctivitis

De conjunctiva, het dunne membraan dat de binnenkant van de oogleden en het oogwit bedekt, kan ontstoken raken door verschillende oorzaken. Deze ontsteking leidt tot de karakteristieke roodheid en zwelling van de ogen. De belangrijkste oorzaken zijn:

Virale conjunctivitis

Virale conjunctivitis is vaak het gevolg van een virusinfectie. Deze vorm komt veel voor bij kinderen en verspreidt zich gemakkelijk. Symptomen verdwijnen meestal vanzelf binnen 1 tot 2 weken.

Allergische conjunctivitis

Allergische conjunctivitis wordt veroorzaakt door allergische reacties, bijvoorbeeld door stuifmeel, huidschilfers of haren van huisdieren (huidschilfers van honden). Kenmerkende symptomen zijn jeuk, tranenvloed en roodheid. Hooikoortsmedicijnen zijn vaak effectief in het verminderen van de symptomen.

Bacteriële conjunctivitis

Bacteriële conjunctivitis kan veroorzaakt worden door verschillende bacteriën. Een ernstige vorm, trachoom, veroorzaakt door Chlamydia trachomatis, komt vooral voor in ontwikkelingslanden en kan leiden tot blindheid. Neonatale conjunctivitis, veroorzaakt door bacteriële infecties tijdens de geboorte, vereist onmiddellijke behandeling om gezichtsverlies te voorkomen. Bacteriële conjunctivitis komt vaak voor na virale conjunctivitis en kan leiden tot meer afscheiding en pijn.

Andere oorzaken

Andere oorzaken van conjunctivitis zijn onder andere chemische irritatie, schimmelinfecties, het gebruik van contactlenzen en zeldzame parasitaire infecties. Ziekten zoals de ziekte van Reiter en psoriasis kunnen ook conjunctivitis veroorzaken.

Symptomen

De symptomen van conjunctivitis kunnen variëren en omvatten vaak:

• een zanderig gevoel in de ogen
• jeukende ogen
• rode ogen
• brandende ogen
• oogpijn, inclusief oogpijn bij het knipperen
• glazige ogen
• gezwollen oogleden
• wallen onder de ogen
• korstvorming op het ooglid tijdens de nacht
• verhoogde traanproductie (tranenvloed) of waterige ogen bij baby's en kinderen
• oogafscheiding van slijm of etter
• overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• wazig gezichtsvermogen of verminderde gezichtsscherpte
• huiduitslag rond de ogen
• frontale hoofdpijn

Diagnose en onderzoeken

Consult met een oogarts

Een oogarts moet geraadpleegd worden als de symptomen langer dan 3 tot 4 dagen aanhouden of als het gezichtsvermogen is aangetast.

Oogheelkundig onderzoek

De oogarts voert een grondig oogonderzoek uit. Vaak is de diagnose gebaseerd op de zichtbare symptomen en de medische geschiedenis van de patiënt.

Diagnostisch onderzoek

Indien nodig neemt de oogarts een monster van het oogbindvlies met een wattenstaafje. Dit monster wordt naar een laboratorium gestuurd voor verder onderzoek om de oorzaak van de conjunctivitis vast te stellen.

Differentiële diagnose

Bacteriële conjunctivitis moet onderscheiden worden van andere oogaandoeningen zoals:

• allergische conjunctivitis
• blefaritis
• chemische brandwonden
• contactlenscomplicaties
• droge ogen
• plaveiselcelcarcinoom in de conjunctiva
• subconjunctivaal hematoom
• episcleritis
• faryngoconjunctivale koorts
• glaucoom
• iritis
• keratoconjunctivitis
• scleritis
• uveitis anterior
• virale conjunctivitis

Differentiële diagnose van bacteriële conjunctivitis

Bacteriële conjunctivitis kan verward worden met andere aandoeningen zoals:

• acute conjunctivitis (bacterieel of virale)
• contactlenscomplicaties
• herpes simplex keratitis
• keratoconjunctivitis sicca

Behandeling van conjunctivitis

Zelfzorg

Bij allergische conjunctivitis kunnen de symptomen vaak verbeteren door blootstelling aan allergenen te vermijden. Koude kompressen kunnen verlichting bieden. Voor virale of bacteriële conjunctivitis kunnen warme kompressen op gesloten ogen de pijn verlichten. Een schoon doekje dat in warm of lauw water is gedrenkt kan hierbij nuttig zijn.

Professionele medische zorg

De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak:

• Allergische conjunctivitis wordt behandeld door de allergische reacties aan te pakken, vaak met antihistaminica.
• Bacteriële conjunctivitis wordt behandeld met antibiotische oogdruppels.
• Virale conjunctivitis verdwijnt meestal vanzelf; milde steroïde oogdruppels kunnen het ongemak verlichten.

Oogdruppelrichtlijnen

Volg altijd de richtlijnen voor het aanbrengen van oogdruppels om een effectieve behandeling te waarborgen.

Prognose van oogbindvliesontsteking

De meeste patiënten herstellen volledig met een passende behandeling. Conjunctivitis heeft over het algemeen een goede prognose, mits de behandeling correct wordt gevolgd en de onderliggende oorzaak adequaat wordt aangepakt.

Complicaties van conjunctivitis

Indien niet behandeld of bij een slechte hygiëne kunnen de symptomen terugkeren of verergeren. Een goede opvolging en preventieve maatregelen zijn cruciaal om verdere complicaties te voorkomen.

Preventie: Goede ooghygiëne

Om de verspreiding van conjunctivitis te voorkomen, is een goede ooghygiëne essentieel. Gebruik handdoeken en zakdoeken alleen voor persoonlijk gebruik en houd contactlenzen schoon met contactlenshygiëne. Vermijd het aanraken van de ogen met ongewassen handen en deel geen oogmake-up. Vervang make-up en kussenslopen regelmatig om besmetting te voorkomen. Goede handhygiëne speelt een belangrijke rol in het voorkomen van conjunctivitis.

Lees verder

• Trachoom: Ernstige oogbindvliesontsteking (conjunctivitis)
• Allergische conjunctivitis (oogbindvliesontsteking): Soorten
• Neonatale conjunctivitis: Oogbindvliesontsteking bij baby's
• Bacteriële conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)
• Virale conjunctivitis: Oogbindvliesontsteking door virus