Conjunctivitis (pink eye), een ontsteking van de conjunctiva

Conjunctivitis is een ontsteking van de conjunctiva, dit is de slijmvlieslaag die de binnenkant van de oogleden en de buitenlaag van het oog vormt. De klachten bij conjunctivitis kunnen bestaan uit jeuk, branderigheid, roodheid, tranen, afscheiding uit het oog en het gevoel dat er iets in het oog zit. Conjunctivitis kan vele oorzaken hebben en kent dan ook verschillende behandelingen. Meestal geneest een conjunctivitis echter vanzelf. In dit artikel leest u alles over deze oogaandoening.

Indeling

• Wat is conjunctivitis?
• Wat zijn de klachten/symptomen bij conjunctivitis?
• Hoe ontstaat conjunctivitis?
• Wat is de behandeling van conjunctivitis?

Wat is conjunctivitis?

Conjunctivitis is een ontsteking van de conjunctiva, dit is de slijmvlieslaag die de binnenkant van de oogleden en de buitenlaag van het oog vormt. De conjunctiva bevat bloedvaatjes, normaal gesproken vallen deze bloedvaatjes (bijna) niet op. Bij een ontsteking van de conjunctiva zetten deze echter op, dit leidt tot roodheid. Conjunctivitis is dan ook de meest voorkomende oorzaak van een rood oog. Conjunctivitis wordt ook wel pink eye genoemd.

Wat zijn de klachten/symptomen bij conjunctivitis?

De klachten bij conjunctivitis kunnen bestaan uit jeuk, branderigheid, roodheid, tranen, afscheiding uit het oog en het gevoel dat er iets in het oog zit.

Hoe ontstaat conjunctivitis?

Conjunctivitis kan vele oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaken zijn een bacteriële en virale infecties. Hieronder worden de verschillende oorzaken van een conjunctivitis benoemd en kort toegelicht.

Bacteriële conjunctivitis: De oorzaak bij bacteriële conjunctivitis is een infectie met een bacterie. Deze vorm van conjunctivitis wordt meestal veroorzaakt door een streptokok; Streptococcus pneumoniae. Andere veroorzakers zijn Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus en Staphylococcus epidermidis. Bacteriële conjunctivitis kan ook worden veroorzaakt door Chlamydia trachomatis en Neisseria gonococcus die de seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) chlamydia en gonorroe veroorzaken. Een bacteriële conjunctivitis betreft vaak één oog. Hierbij is er vaak ook sprake van gele afscheiding uit het oog. Bij een bacteriële conjunctivitis heeft men vaak last van jeuk en roodheid van het oog, maar meestal niet van pijnklachten.

Virale conjunctivitis: Virale conjunctivitis wordt veroorzaakt door een virusinfectie. Er zijn veel virussen die een conjunctivitis kunnen veroorzaken. Het adenovirus is een beruchte veroorzaker die kan leiden tot een kleine epidemie op bijvoorbeeld een school. Het adenovirus is namelijk zeer besmettelijk. Ook bepaalde vormen van het herpesvirus kunnen een conjunctivitis veroorzaken. Een virale conjunctivitis komt vaak voor aan beide ogen tegelijkertijd. Hierbij is er ook sprake van jeuk en roodheid. Soms komt er een waterige en/of slijmerige afscheiding uit het oog, maar ook hierbij heeft men meestal geen last van pijn.

Allergische conjunctivitis: Een allergische conjunctivitis ontstaat als een reactie op stoffen waar de patiënt allergisch voor is (allergenen). Bekende veroorzakers zijn pollen, huisstofmijt, katten- en hondenhaar. Jeuk staat centraal bij de allergische conjunctivitis. Allergische conjunctivitis komt eigenlijk altijd voor aan beide ogen tegelijkertijd tenzij het een contactallergische reactie betreft (bijvoorbeeld een contactallergie voor oogdruppels die slechts in één oog worden gebruikt).

Conjunctivitis door irritatie: Er zijn veel manieren waarop de conjunctiva geïrriteerd kan raken. Dit kan gebeuren door mechanische prikkeling, bijvoorbeeld door stofdeeltjes of door wimperharen die over het oog krassen bij een naar binnen gedraaid ooglid (entropion). Een conjunctivitis kan ook worden veroorzaakt door chemische prikkeling (chloorwater in een zwembad) en een overmaat aan UV-licht (wintersporten zonder zonnebril of lassen zonder beschermbril).

Wat is de behandeling van conjunctivitis?

De behandeling is uiteraard afhankelijk van de oorzaak.

Bacteriële of virale conjunctivitis: Het is vaak moeilijk om onderscheid te maken tussen een bacteriële en een virale conjunctivitis. Een bacteriële of virale conjunctivitis geneest meestal spontaan. Toch wordt vaak voor de zekerheid een antibioticum voorgeschreven, meestal fusidinezuur. Dit beleid is echter zeer twijfelachtig. Een virale conjunctivitis geneest niet door antibiotica en 80% van de veroorzakers van een bacteriële conjunctivitis zijn resistent tegen fusidinezuur, dat wil zeggen dat zij niet reageren op het medicijn. Kortom, het voorschrijven van een antibioticum helpt vaak niet om de conjunctivitis te bestrijden maar zorgt wel voor nog meer resistentie onder de bacteriële verwekkers.

Allergische conjunctivitis: Deze vorm van conjunctivitis is zeer moeilijk te behandelen. Er zijn wel een aantal middelen die in sommige gevallen verlichting kunnen geven, maar de oorzaak is moeilijk weg te nemen. Behandeling met corticosteroïdbevattende oogdruppels is vaak de enige manier om deze vorm van conjunctivitis goed aan te pakken, maar dit kan (zeker bij langdurig gebruik) het risico op glaucoom en cataract verhogen.

Conjunctivitis door irritatie: Als er iets in het oog zit dat het oog irriteert dient dit uiteraard verwijderd te worden. Verder wordt een conjunctivitis door irritatie vaak behandeld met oogzalf, een zalfverband en het niet-dragen van contactlenzen.

Lees verder

• Cataract (staar), een veel voorkomende oogaandoening
• Scheelzien (strabismus) en een lui oog (amblyopie)
• Glaucoom (groene staar), een aandoening van het oog