Blefaritis: Ontsteking van de ooglidranden
Blefaritis is een ontsteking van de ooglidranden die leidt tot gezwollen, pijnlijke en geïrriteerde ogen. De symptomen lijken vaak op die van het droge-ogen-syndroom, waarbij de patiënt een zanderig, pijnlijk gevoel ervaart en de ogen zowel droog als waterig kunnen aanvoelen. Blefaritis kan door dagelijkse reiniging van de ooglidranden in combinatie met medicatie worden beheerst. Ondanks de behandeling kan de aandoening hardnekkig zijn en regelmatig terugkomen. Meestal is blefaritis niet ernstig en heeft het geen invloed op het gezichtsvermogen, maar het kan wel aanzienlijk ongemak en irritatie veroorzaken.- Synoniemen van blefaritis
- Epidemiologie van ontsteking van de ooglidranden
- Mechanisme
- Oorzaken van blefaritis
- Risicofactoren voor blefaritis
- Risicogroepen
- Soorten blefaritis
- Symptomen van blefaritis: Gezwollen, ontstoken en rode oogleden
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling van ooglidrandontsteking
- Prognose van ontsteking van de ooglidranden
- Complicaties van blefaritis
- Preventie: Reiniging van de oogleden
- Praktische tips voor het leven met blefaritis
- Verzorg je oogleden goed
- Reinig je oogleden regelmatig
- Vermijd wrijven of krabben aan je ogen
- Gebruik kunsttranen om droogheid te verlichten
- Volg het voorgeschreven behandelschema voor medicatie
- Vermijd irriterende stoffen in de ogen
- Pas je oogmake-upgebruik aan
- Zorg voor een gezond voedingspatroon
- Overweeg een droge-ogenbehandeling
- Wees geduldig met het herstelproces
- Houd rekening met risicofactoren voor verergering
- Raadpleeg een specialist indien nodig
- Misvattingen rond blefaritis
- Blefaritis is altijd een infectie
- Blefaritis is zeer ernstig en leidt altijd tot blindheid
- Blefaritis kan alleen bij ouderen voorkomen
- Oogdruppels kunnen altijd blefaritis genezen
- Blefaritis is besmettelijk
- Blefaritis is te genezen, maar het keert altijd terug
- Blefaritis komt altijd samen met andere oogproblemen
- Het gebruik van make-up veroorzaakt altijd blefaritis
- Blefaritis is altijd gemakkelijk te behandelen met een oogzalf
- Blefaritis kan geen invloed hebben op je gezichtsvermogen
Synoniemen van blefaritis
Blefaritis is ook bekend onder de volgende synoniemen:- blepharitis
- ooglidontsteking
- Meibomklierdisfunctie
Epidemiologie van ontsteking van de ooglidranden
Blefaritis is een veelvoorkomende aandoening die wereldwijd patiënten treft. Het wordt vaak geassocieerd met ontstekingen aan de ooglidranden, wat resulteert in symptomen zoals jeuk, roodheid, en schilfering van de huid. Hoewel blefaritis op elke leeftijd kan voorkomen, komt het het vaakst voor bij volwassenen, met een hogere incidentie bij ouderen. De prevalentie van deze aandoening varieert afhankelijk van verschillende factoren, zoals geografische locatie, omgevingsomstandigheden en de aanwezigheid van onderliggende oogaandoeningen.Prevalentie bij volwassenen
Bij volwassenen is de prevalentie van blefaritis vastgesteld op ongeveer 37%, hoewel sommige schattingen zelfs hoger uitvallen. Het komt vaker voor bij mensen met een droge ogen syndroom of andere oogziekten zoals conjunctivitis of keratitis. Het kan zowel acuut als chronisch zijn en heeft vaak terugkerende episodes.
Prevalentie bij kinderen
Hoewel blefaritis meer voorkomt bij volwassenen, kan het ook bij kinderen worden gediagnosticeerd. Het wordt vaak gezien in combinatie met andere huidaandoeningen zoals eczeem of rosacea. In deze gevallen wordt blefaritis vaak als secundaire aandoening beschouwd. De prevalentie in de pediatrische populatie is lager, maar het blijft een belangrijke oorzaak van oogklachten in deze groep.
Mechanisme
Het mechanisme van blefaritis is complex en kan variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen wordt het veroorzaakt door een verstoring in de normale werking van de olieklieren in de oogleden, wat leidt tot een verstoorde afscheiding van lipiden die de traanfilm stabiliseren. Dit kan bijdragen aan het ontstaan van een ontstekingsreactie in de ooglidranden.Verstoring van de talgklieren
Een van de belangrijkste mechanismen bij blefaritis is de verstoring van de meibomklieren, die verantwoordelijk zijn voor de productie van olie in de oogleden. Wanneer deze klieren niet goed functioneren, kan de olieproductie afnemen, wat leidt tot een onstabiele traanfilm en droge ogen. Dit kan resulteren in irritatie van het ooglid en ontsteking.
Infecties en bacteriën
Bacteriële infecties, zoals die veroorzaakt door Staphylococcus aureus, spelen ook een belangrijke rol bij het mechanisme van blefaritis. Deze bacteriën kunnen zich ophopen langs de ooglidranden, wat leidt tot ontstekingen, zwelling en roodheid. Deze infecties kunnen zowel acuut als chronisch zijn.
Oorzaken van blefaritis
De precieze oorzaak van blefaritis is vaak onbekend. Bij deze aandoening produceren de haarzakjes en Meibomklieren (talgklieren) nabij de ooglidranden vaak te veel olie. Deze ophoping kan leiden tot verstopping en ontsteking van de ooglidranden. Blefaritis is niet besmettelijk.Risicofactoren voor blefaritis
Patiënten met seborroïsch eczeem (huidziekte met hoofdroos, schilfering en rode huid) hebben een verhoogd risico op blefaritis. Ook rosacea (inclusief oculaire rosacea), die leidt tot een rode huiduitslag op het gezicht, kan bijdragen aan het risico. Bacteriën zoals stafylokokken, die normaal op de huid aanwezig zijn, kunnen in sommige gevallen overmatig groeien en blefaritis veroorzaken. Allergieën, zoals die door bepaalde medicijnen, contactlensoplossingen of oogmake-up, kunnen ook bijdragen aan de aandoening, hoewel dit minder vaak voorkomt. Daarnaast kunnen wimpermijten of -luizen een rol spelen bij de ontwikkeling van blefaritis.Risicogroepen
Bepaalde patiëntengroepen lopen een groter risico op het ontwikkelen van blefaritis. Deze groepen omvatten mensen met andere oogziekten, huidaandoeningen en aandoeningen die de traanproductie beïnvloeden.Ouderen
Ouderen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van blefaritis, vooral vanwege verminderde traanproductie en de verhoogde prevalentie van oogaandoeningen zoals droge ogen en conjunctivitis. Bij deze groep patiënten kunnen de symptomen ernstiger zijn en kan de aandoening vaker terugkeren.
Patiënten met rosacea
Rosacea is een huidaandoening die zich vaak uit in roodheid en ontsteking van de huid, vooral op het gezicht. Patiënten met rosacea hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van blefaritis, omdat de ontsteking die kenmerkend is voor rosacea zich vaak uitstrekt naar de ooglidranden.
Soorten blefaritis
De belangrijkste vormen van blefaritis zijn vaak ook in combinatie aanwezig bij de patiënt:Stafylokokken blefaritis
Stafylokokkenbacteriën, die normaal in lage aantallen op de huid leven zonder schade te veroorzaken, kunnen om onbekende redenen een ontsteking van de ooglidranden veroorzaken.
Seborroïsche blefaritis
Deze vorm van blefaritis gaat vaak gepaard met seborroïsche dermatitis, een aandoening die gekenmerkt wordt door vette, schilferige huid. De symptomen kunnen voorkomen op de hoofdhuid, wenkbrauwen, oogleden, huid achter de oren en de neusvouwen. De onderliggende oorzaak van seborroïsch eczeem is niet volledig begrepen, maar de gist Malassezia furfur speelt een rol bij de ontsteking van de talgklieren, wat kan leiden tot blefaritis.
Meibom blefaritis
Meibom blefaritis, ook wel Meibomklierdisfunctie of meibomitis genoemd, betreft een ontsteking van de Meibomklieren in de oogleden. Deze klieren produceren olie die de traanfilm op het oog smeert. Een probleem met deze klieren kan leiden tot een tekort aan olie en daardoor droge ogen en een ontsteking van de ooglidranden.
Symptomen van blefaritis: Gezwollen, ontstoken en rode oogleden
De symptomen van blefaritis omvatten vaak oogirritatie, met symptomen die chronisch kunnen zijn en lijken op die van het droge-ogen-syndroom. Meestal zijn beide ogen aangedaan. De patiënt kan een zanderig gevoel in de ogen ervaren bij het knipperen, evenals oogpijn. Er kan ook sprake zijn van wimpersverlies (madarose), rode ogen, rode oogleden en geïrriteerde ogen die branderig of stekend aanvoelen. De oogleden kunnen ontstoken of vettig lijken, en er kan een droge huid rond de ogen zijn. Korstvorming, jeuk en zwelling van de oogleden komen ook vaak voor. Wimpers kunnen “vastgeroest” zijn bij het ontwaken en langdurige ontsteking kan leiden tot littekens op de oogleden. Oogpijn bij het knipperen en droge of tranende ogen zijn ook mogelijke symptomen. Een huiduitslag rond de ogen kan ook optreden.Alarmsymptomen
Blefaritis gaat vaak gepaard met een aantal duidelijke symptomen die het belangrijk maken om medische aandacht te zoeken. Het herkennen van deze symptomen kan helpen bij het stellen van een tijdige diagnose en het voorkomen van complicaties.Jeuk en branderigheid
Jeuk en branderigheid van de oogleden zijn veel voorkomende symptomen van blefaritis. Patiënten ervaren vaak een gevoel van irritatie of een branderig gevoel, vooral in de ochtend.
Roodheid en zwelling
Een ander alarmteken is de roodheid en zwelling van de ooglidranden. Dit is meestal het gevolg van ontsteking van de talgklieren of een bacteriële infectie.
Diagnose en onderzoeken
Oogheelkundig onderzoekDe oogarts voert een grondig oogheelkundig onderzoek uit en stelt de diagnose blefaritis op basis van de zichtbare symptomen. Meestal zijn verdere onderzoeken niet noodzakelijk.
Diagnostisch onderzoek
In sommige gevallen neemt de oogarts een monster van de olie of korstjes die zich op het ooglid hebben verzameld voor laboratoriumonderzoek, om de precieze oorzaak van blefaritis te identificeren.
Differentiële diagnose
Andere aandoeningen die lijken op blefaritis maar geen blefaritis zijn, zijn onder andere:
- allergische contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk)
- atopische keratoconjunctivitis
- bacteriële keratitis
- bacteriële of virale conjunctivitis
- basaalcelcarcinoom aan de oogleden
- chalazion
- het droge-ogen-syndroom
- epidemische keratoconjunctivitis
- hordeolum
- keratoconjunctivitis sicca
- contactlenscomplicaties
- oogmelanoom
- talgklierhypoplasie
- oculaire rosacea
- preseptale cellulitis
- trichiasis
Oogproblemen die lijken op blefaritis kunnen ook voorkomen bij:
- psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
- ichthyosis vulgaris (huidziekte gekenmerkt door een droge, schilferige huid)
- exfoliatieve dermatitis
- erytrodermie
Behandeling van ooglidrandontsteking
ZelfzorgHet is belangrijk om de ooglidranden gedurende twee weken dagelijks te reinigen. Dit helpt bij het verwijderen van overtollige bacteriën en olie. Gebruik babyshampoo of speciale reinigingsmiddelen. Visoliesupplementen met omega-3-vetzuren kunnen nuttig zijn. Warmtekompressen, minstens twee keer per dag gedurende vijf minuten, kunnen ook helpen. Na het aanbrengen van de warmtekompressen, reinigt u de ooglidranden voorzichtig met een wattenstaafje en een verdunde oplossing van warm water met babyshampoo. Gekoeld afgekookt water kan soms even effectief zijn als de verdunde shampoo-oplossing.
Professionele medische zorg
Bij ernstigere gevallen kan de arts een antibiotische zalf voorschrijven die op het ooglid moet worden aangebracht. Orale antibiotica kunnen ook nodig zijn. Kunsttranen kunnen helpen bij de symptomen van droge ogen. De arts kan ook onderliggende huidaandoeningen behandelen om de symptomen te verlichten.
Prognose van ontsteking van de ooglidranden
De prognose voor patiënten met blefaritis is over het algemeen goed, maar het is een aandoening die vaak terugkeert. In veel gevallen kunnen de symptomen onder controle worden gehouden met geschikte behandeling en dagelijkse ooghygiëne, hoewel chronische gevallen een levenslange behandeling vereisen.Chronische aard van de aandoening
Blefaritis wordt vaak als een chronische aandoening beschouwd, wat betekent dat de symptomen regelmatig kunnen terugkeren. Dit kan leiden tot langdurige ongemakken voor patiënten, hoewel het meestal geen bedreiging vormt voor het gezichtsvermogen.
Behandeling en controle
De prognose kan aanzienlijk worden verbeterd met een vroege diagnose en regelmatige controle. Behandelingen kunnen bestaan uit ooghygiëne, antibiotische zalven, of ontstekingsremmende middelen. In sommige gevallen kan chirurgische ingreep nodig zijn als er complicaties optreden.
Complicaties van blefaritis
Als blefaritis niet wordt behandeld, kunnen er complicaties optreden zoals verminderde gezichtsscherpte (meestal door aantasting van het hoornvlies) en veranderingen aan de ooglidranden. Mogelijke complicaties zijn onder andere chalazion (strontjes), ongemak bij het dragen van contactlenzen, keratitis (hoornvliesontsteking) en zweren aan de oogleden. Wimperproblemen zoals trichiasis (naar binnen gekeerde wimpers), madarose (verlies van wimpers en/of wenkbrauwen) en poliose (verlies van de kleur van de wimpers) kunnen ook voorkomen.Preventie: Reiniging van de oogleden
Preventie van blefaritis is voornamelijk gericht op het handhaven van een goede ooghygiëne en het verminderen van risicofactoren die bijdragen aan de aandoening.Ooghygiëne en reiniging
Het regelmatig reinigen van de oogleden met een milde oplossing kan helpen om de opbouw van bacteriën en olieklierverstoppingen te voorkomen. Dit kan het risico op ontstekingen verminderen en de algehele gezondheid van de ogen bevorderen.
Behandeling van onderliggende aandoeningen
Het effectief behandelen van onderliggende huidaandoeningen zoals rosacea of acne kan ook helpen om het risico op het ontwikkelen van blefaritis te verkleinen. Dit kan onder meer het gebruik van medicatie of het aanbrengen van topische behandelingen omvatten.
