Oculaire rosacea: Droge, rode, jeukende ogen en ooginfecties
De huidaandoening rosacea treft voornamelijk de huid van het gezicht, maar tast mogelijk eveneens de ogen aan. De ontstekingsziekte veroorzaakt dan droge, rode, brandende en jeukende ogen in combinatie met ooginfecties en andere ooggerelateerde symptomen. Vele potentiële risicofactoren en uitlokkende factoren leiden tot deze oogziekte, die meestal vrij milde symptomen tot gevolg heeft. Medicijnen en een goede oogzorg verlichten de symptomen.
Epidemiologie
Oogproblemen komen regelmatig voor bij rosacea. De prevalentiepercentages lopen erg uiteen in de geraadpleegde bronnen. Zo’n 6 tot 60% van de patiënten met
acne rosacea lijdt aan ooggerelateerde symptomen. Rosacea zelf treedt bij 1 tot 10% van de bevolking op. Oculaire rosacea tast vooral volwassenen aan tussen de leeftijd van dertig en zeventig jaar. Vooral patiënten die snel
blozen, zijn vaak getroffen door de ziekte. Rosacea komt voorts vaker voor bij vrouwen, maar mannen hebben meer kans op ernstige vormen van de ziekte. Oculaire rosacea kent voorts geen geslachtsvoorliefde. Mensen met een blanke huidskleur zijn vaker getroffen dan mensen met een donkere huidskleur. Maar mogelijk is sprake van een onderrapportage van patiënten met een donkere huidskleur omdat de roodheid door rosacea hierdoor soms gemaskeerd is.
Oorzaken oculaire rosacea
Hoewel de precieze oorzaak van rosacea onbekend is, gaan erfelijke factoren en omgevingsfactoren zoals overmatige blootstelling aan
zon hiermee gepaard. Ook een bacteriële infectie, wimpermijten (demodex) en geblokkeerde klieren in de oogleden veroorzaken mogelijk oculaire rosacea. Een aantal factoren doen oculaire rosacea verergeren. Deze omvatten bijvoorbeeld:
Symptomen aan huid en ogen
De symptomen variëren van patiënt tot patiënt.
Huid
Patiënten met rosacea hebben vaak een "blozende" teint in het begin, zoals een roodachtige neus en wangen. Deze symptomen zijn progressief, en daarom ontwikkelt de patiënt vaak hobbelige rode huidletsels, puistjes, en
teleangiëctasieën (
huidaandoening met verwijde bloedvaten). Deze laatste zijn kleine, kronkelige vaten in de huid. De meest ernstige patiënten met rosacea lijden aan de aandoening
rhinophyma, waarbij de huid samen met het bindweefsel van de neus verdikt door een chronische
ontsteking. Rhinophyma, ook gekend als een knolneus, leidt tot een zekere mate van misvorming.
Ogen
Rode, droge, brandende en jeukende ogen
Huidgerelateerde rosacea treft mogelijk ook de ogen, al zijn de symptomen veelal mild van aard. De ernst van de huidgerelateerde symptomen heeft met andere woorden geen invloed op de ernst van de symptomen aan de ogen. Soms heeft de patiënt zelfs eerst een
oogontsteking en is dat het eerste teken van het uitbarsten van rosacea in het
gezicht. De patiënt heeft gewoonlijk
jeukende ogen die
rood zijn en
branden.
Rode oogleden zijn eveneens mogelijk. Patiënten gediagnosticeerd met oculaire rosacea hebben daarnaast chronisch bloeddoorlopen ogen en
droge ogen. Ook hebben patiënten het gevoel dat er iets in de ogen zit (
zanderig gevoel in de ogen). De patiënt presenteert zich met een verminderde
gezichtsscherpte (
wazig gezichtsvermogen) en een overgevoeligheid aan licht (
fotofobie). Daarnaast komen strontjes (
hordoleum) of een
chalazion voor. De oogleden zijn bovendien rood en gezwollen. Bij ernstige oculaire rosacea, leidt een ontsteking van het hoornvlies tot een
hoornvlieszweer met een infectie. Indien onbehandeld leidt een hoornvlieszweer zelfs tot een oogperforatie. Dit is een ernstige en potentieel blindmakende complicatie.
Terugkerende ooginfecties
Terugkerende
ooginfecties zijn regelmatig te vinden bij patiënten met oculaire rosacea. Voorbeelden hiervan zijn:
Diagnose en onderzoeken
Oogonderzoek
De diagnose van oculaire rosacea is gebaseerd op een combinatie van de aanwezige symptomen, de
medische geschiedenis van de patiënt, en
een onderzoek van de ogen en de oogleden, en de huid van het gezicht.
Differentiële diagnose
Mogelijke (oog)aandoeningen die gelijkaardig zijn aan de symptomenreeks van oculaire rosacea omvatten:
- chalazion
- chlamydia urogenitale infecties
- cicatriciale pemfigoïde
- cornea-erosie
- een hoornvlieszweer
- episcleritis
- het droge ogen syndroom
- keratoconjunctivitis, sicca
- virale conjunctivitis

Het gebruik van (oog)cosmetica voor de behandeling is uit den boze bij een infectie /
Bron: Manuel Marín, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)Behandeling droge, rode, jeukende ogen en ooginfecties
Zelfzorg
Wanneer oculaire rosacea aanwezig is, bestaat de behandeling meestal uit het hygiënische maatregelen. Zo reinigt de patiënt dagelijkse de oogleden. Speciale doekjes verwijderen het afval en de olieachtige
afscheiding. Sommige oogartsen adviseren om de ogen te reinigen met verdunde babyshampoo, maar anderen bevelen gewoon water aan. Het reinigen van de oogleden voert de patiënt minstens twee keer per dag uit. De patiënt gebruikt geen
make-up en oogcosmetica indien zijn ogen ontstoken zijn want dit verergert vaak de infectie. Voorts vermijdt de patiënt uitlokkende factoren die mogelijk leiden tot rosacea, zoals
stress,
roken, kruidig voedsel en
alcohol. Een huisluchtbevochtiger helpt tot slot bij de droge ogen die rosacea veroorzaakt.
Professionele medische zorg
Vaak schrijft de oogarts een antibioticum of een combinatie van
antibiotica-steroïde zalf voor voor kortere of langere tijd, afhankelijk van het herstel. De arts behandelt verder het droge ogen syndroom met
kunsttranen (
oogdruppels) zonder conserveringsmiddelen. Deze past de patiënt viermaal per dag of meer toe, maar hij hanteert hierbij wel correcte
oogdruppelrichtlijnen. Andere behandelingen omvatten intense gepulseerde lichttherapie, ablatieve lasers en elektrochirurgie. Verder is soms hoornvlieschirurgie (keratoplasiek) nodig. Tot slot verwijdert de chirurg mogelijk hordolea.
Complicaties
Het
verlies van het gezichtsvermogen treedt soms op door hoornvliesverzwering, perforatie, secundaire infecties of hoornvliesvertroebeling.
Prognose
De vooruitzichten zijn voorts afhankelijk van de ernst en uitgebreidheid van de symptomen. In de meeste gevallen echter zijn de symptomen mild. Oculaire rosacea keert na de behandeling wel vaak terug.
Lees verder