Rosacea: rode vlekken in gezicht, rode vlekken in nek, hals

Rosacea is een frequent voorkomende chronische huidaandoening, met als belangrijkste symptomen: een brandend of tintelend gevoel in het gezicht, een erythemateuze uitslag (rode vlekken) in het gezicht, met blozen (flushes). Dit kan gepaard gaan met puistjes, papels, bulten of pustels op het gezicht. De kleine zichtbare bloedvaten onder de huid noemt men 'couperose' (adertjes op de wangen). Het is een aandoening waarvan niet bekend is hoe deze precies ontstaat. Behandeling is gericht op het onder controle krijgen van de verschijnselen en klachten en de huid een beter aanzien geven. Dit kan onder meer door uitlokkende factoren te vermijden, maar ook door het plaatselijk aanbrengen van een zalf.

• Wat is rosacea?
• Chronische inflammatoire huidaandoening
• Progressief verloop
• Rosacea fulminans
• Oorzaak van rosacea
• Oorzaak is onbekend
• Factoren die rosacea verergeren
• Symptomen van rosacea: rode vlekken in gezicht, nek en hals
• Verschijnselen
• Complicaties aan de ogen
• Bloemkoolneus
• Vaker bij vrouwen
• Behandeling van rosacea
• Vermijden van uitlokkende factoren
• Medicatie
• Prognose

Wat is rosacea?

Chronische inflammatoire huidaandoening

Rosacea is een chronische inflammatoire huidaandoening, die wordt gekenmerkt door rode vlekken in het gezicht, vooral de wangen, neus, kin, voorhoofd of oogleden. Soms kan de huiduitslag zich ook manifesteren op de borst, de oren, in de nek of op de haargrens. Verder kunnen chronisch verwijde vaatjes in het gelaat (teleangiëctasieën), papels en papulopustels (puistjes) te zien zijn. Dit heeft wel wat weg van acne.

Progressief verloop

Rosacea heeft een progressief verloop en onbehandeld wordt het steeds erger, maar ook ondanks behandeling komt het steeds terug. Rosacea kan overslaan op de ogen en ontstekingsreacties veroorzaken.

Rosacea fulminans

Er is ook een zeldzame, ernstige variant van rosacea, genaamd 'rosacea fulminans', welke wordt gekenmerkt door het abrupt ontstaan van bultjes en puistjes (papels en pustels) en roodheid (erytheem) in het gelaat.. De aandoening treft vooral jongvolwassen vrouwen en treedt vaker op tijdens de zwangerschap.

Oorzaak van rosacea

Oorzaak is onbekend

Het is anno 2023 niet duidelijk hoe de aandoening ontstaat. Wel heeft Engels onderzoek in 2007 uitgewezen dat rosacea nauw samenhangt met een te grote concentratie van twee enzymen in de huid. Deze enzymen horen er wél thuis, maar niet in die hoge concentraties die men heeft aangetroffen bij rosacea-patiënten wat aanleiding geeft tot de symptomen.

Factoren die rosacea verergeren

De precieze oorzaak van rosacea is nog niet bekend, maar bepaalde factoren zorgen er voor dat de aandoening verergert. Dit worden wel 'triggers' genoemd. Hete voeding en drank, emoties en sterk gekruid voedsel en alcohol, kunnen aanleiding geven tot flushes. Andere factoren die rosacea mogelijk kunnen verergeren zijn blootstelling aan hoge of lage temperaturen en weersomstandigheden, wind en zonlichtexpositie. Lichamelijke oefeningen of inspanning met een hoge intensiteit kunnen ook tot verergering van de klachten zorgen.

Symptomen van rosacea: rode vlekken in gezicht, nek en hals

Verschijnselen

Rosacea kenmerkt zich door een rode huid, blozen (flushes), teleangiëctasieën (couperose, er zijn dan kleine zichtbare bloedvaten onder de huid zichtbaar) tot papulopustels (puistjes), furunkels (huidabcessen) en cysten. Bij rosacea zijn er geen comedonen (mee-eters), zoals bij acne wel het geval is. De patiënt kan last hebben van een brandend of tintelend gevoel in het gezicht.

Complicaties aan de ogen

Bij ongeveer de helft van de patiënten treden er complicaties aan de ogen op, zoals blefaritis (ontsteking van de ooglidrand), conjunctivitis (bindvliesontsteking), iritis (ontsteking van de iris, regenboogvlies) of keratitis (ontsteking van het hoornvlies).

Bloemkoolneus

Rhinophyma, ook wel 'bloemkoolneus', 'knobbelneus' of het 'rode neussyndroom' genoemd, in feite alleen optredend bij oudere mannen, wordt als variant van rosacea beschouwd.

Vaker bij vrouwen

Rosacea komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Mannen hebben vaak ernstigere symptomen. Vaak hebben mensen met rosacea een lichte huid, de ziekte komt zelden voor bij mensen met een donkere huidskleur. Het treft meestal mensen tussen 30 en 60 jaar oud.

Behandeling van rosacea

Vermijden van uitlokkende factoren

Rosacea kan niet worden genezen, maar wel onder controle kan worden gehouden. Allereerst is het van belang om uitlokkende factoren voor flushes te vermijden, door het vermijden van hete voeding en drank, alcohol en sterk gekruid voedsel. Voorts beschermen of mijden van hete of koude omgevingstemperatuur en blootstelling aan wind of zonlicht.

Medicatie

Afhankelijk van uitgebreidheid en de klachten, kan men overgaan tot het lokaal aanbrengen van zalf (metronidazol in niet-vette basis). Bij ernstige verschijnselen kan een antibioticum worden voorgeschreven. De vaatafwijkingen kunnen behandeld worden met pulsed dye laser, waarbij het huidoppervlak nooit beschadigd wordt. Bij rhinophyma kan overtollig weefsel operatief verwijderd worden, waardoor de neus een beter aanzien krijgt.

Prognose

Rosacea is een onschuldige aandoening, maar het kan voor schaamte, onzekerheid en een laag zelfbeeld zorgen. De aandoening kan niet worden genezen, maar kan worden gecontroleerd met behandeling.

Lees verder

• Rosacea symptomen: rode kleur wangen, neus & vlekken gezicht
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Uitslag in het gezicht: op de wangen, kin, neus en voorhoofd
• Rosacea fulminans: bultjes, puistjes en roodheid in gezicht
• Rode vlekken onder ogen: eczeem en huiduitslag rond de ogen