Rode vlekken onder ogen: eczeem en huiduitslag rond de ogen

Huiduitslag rond de ogen in de vorm van rode vlekken onder de ogen kan wijzen op eczeem. De huid rond je ogen en het gebied eromheen is zeer dun en daardoor kwetsbaar; deze huid kan door allerlei invloeden snel schraal worden. De huid rond je ogen is extra gevoelig en kan door allerlei factoren sneller geïrriteerd raken. Heb je last van rode vlekken onder je ogen of rond je ogen met eventueel wat schilfers? Mogelijk heb je last van eczeem rond je ogen of op je oogleden. Het eczeem kan alleen bij je ogen aanwezig zijn, maar het kan daarnaast ook op andere plaatsen van je lichaam voorkomen. Eczeem rondom de ogen komt voor bij atopisch eczeem, contacteczeem en het wordt soms ook gezien bij seborroïsch eczeem.

• Rode vlekken onder je ogen
• Epidemiologie van rode vlekken rond de ogen
• Anatomie en fysiologie van de huid onder en rond de ogen
• Oorzaken van rode vlekken onder je ogen
• Rode vlekken onder de ogen door eczeem
• Oorzaken voor eczeem rond de ogen
• Atopisch (constitutioneel) eczeem
• Allergisch contacteczeem
• Irritatie-contacteczeem
• Seborroïsch eczeem
• Andere oorzaken van huiduitslag rond de ogen
• Irritatie rond de ogen door hooikoorts
• Rode vlekken rond de ogen door wrijven of krabben
• Huiduitslag door voedselallergie
• Rosacea
• Blefaritis
• Lichtdermatose
• Periorbitale cellulitis
• Virale infecties
• Allergische conjunctivitis
• Dermatomyositis
• Moeheid en stress
• Wanneer huisarts inschakelen?
• Onderzoek en diagnose van huiduislag rond de ogen
• Behandeling eczeem rond de ogen
• Onderliggende oorzaak behandelen
• Hooikoorts behandelen
• Voedselallergie behandelen
• Behandeling van irritatie door cosmetica
• Behandeling van periorbitale cellulitis
• Behandeling van virale infecties rond de ogen
• Behandeling van stressgerelateerde roodheid
• Behandeling van lichtdermatose
• Tips bij jeukende uitslag rond de ogen
• Koude kompressen
• Verzachtende crème
• Antihistaminica
• Corticosteroïden
• Koude komkommer
• Prognose van rode vlekken onder de ogen
• Complicaties
• Preventie van rode vlekken onder ogen
• Ga voorzichtig met je ogen om
• Houd je gezicht, handen en accessoires schoon
• Bescherm de huid rond de ogen
• Gebruik een luchtbevochtiger

Rode vlekken onder je ogen

Het begon allemaal toen ik na een lange dag in de zon thuiskwam en in de spiegel keek. Mijn ogen waren omringd door rode, geïrriteerde vlekken — alsof ik de hele dag gehuild had. Het voelde vreemd, vooral omdat ik me verder prima voelde. Wat kon deze huiduitslag rond mijn ogen veroorzaken?

Rode vlekken onder de ogen en huiduitslag rond de ogen kunnen veel verschillende oorzaken hebben. Dit kan variëren van eczeem en allergieën tot irritaties door cosmetica of zelfs infecties. De huid rond de ogen is dun en kwetsbaar, waardoor deze snel reageert op zowel interne als externe prikkels. In deze tekst bespreken we de meest voorkomende oorzaken van roodheid en huiduitslag rond de ogen, evenals enkele minder bekende boosdoeners.

Als je slechts af en toe last hebt van rode uitslag rondom je ogen, is er meestal geen reden tot bezorgdheid. Als het echter steeds terugkomt, is het verstandig om je huisarts ernaar te laten kijken. Als de roodheid rond je ogen gepaard gaat met andere symptomen, zoals spierpijn, koorts en gewichtsverandering, moet je zeker contact opnemen met de huisdokter. Bij vermoeden van een allergie, kan de huisarts enkele speciale tests uitvoeren. Dit zal helpen bepalen of je al dan niet aan allergie of eczeem lijdt.

Epidemiologie van rode vlekken rond de ogen

De huid rondom de ogen is een van de meest delicate delen van ons lichaam. Het is niet verwonderlijk dat deze regio vatbaar is voor allerlei vormen van huiduitslag, waaronder rode vlekken. Laten we eens dieper ingaan op hoe vaak dit voorkomt, wat de verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, kinderen en volwassenen, en hoe klimaatomstandigheden en andere factoren bijdragen aan de verspreiding van deze huidaandoening — zowel in Nederland, België als wereldwijd.

Leeftijd en geslacht: Wie heeft er last van?
Rode vlekken rond de ogen komen voor bij zowel mannen als vrouwen, maar er zijn enkele belangrijke verschillen. Over het algemeen wordt gerapporteerd dat vrouwen vaker last hebben van huidproblemen rond de ogen. Dit is deels te verklaren door het gebruik van cosmetica, zoals oogmake-up en reinigingsproducten, die de gevoelige huid kunnen irriteren. Studies suggereren dat ongeveer 60% van de mensen met huiduitslag rond de ogen vrouw is. Vrouwen tussen de 30 en 50 jaar lijken het meest vatbaar, vooral omdat in deze leeftijdsgroep het gebruik van huidverzorgingsproducten hoog is en de hormonale schommelingen een rol spelen.

Bij kinderen zijn rode vlekken rond de ogen vaak gerelateerd aan atopisch eczeem, wat vaker voorkomt bij jongens dan bij meisjes tot de puberteit. Atopisch eczeem treft ongeveer 20% van de kinderen in Nederland en België, en in de meeste gevallen is de huid rond de ogen een van de eerste plekken waar symptomen zichtbaar worden. Na de puberteit lijkt het verschil tussen jongens en meisjes kleiner te worden, maar bij volwassenen treedt de aandoening toch vaker op bij vrouwen.

Klimaat en seizoensinvloeden: De rol van het weer
Klimaatomstandigheden hebben een grote invloed op het voorkomen van huiduitslag rond de ogen. In Nederland en België, waar het klimaat gematigd en vochtig is, zien we dat vooral de overgangsseizoenen — lente en herfst — een piek veroorzaken in huidproblemen. In de lente zijn pollen en andere allergenen vaak de boosdoeners, terwijl de droge lucht in de herfst de huid extra gevoelig maakt voor irritatie. Ongeveer 15-20% van de mensen die in de lente last hebben van hooikoorts, ervaart ook roodheid rond de ogen als gevolg van allergische conjunctivitis.

In drogere klimaten, zoals delen van Zuid-Europa en Noord-Afrika, is de prevalentie van rode vlekken rond de ogen lager, maar worden de symptomen vaak ernstiger als ze wel optreden. De droge lucht kan leiden tot uitdroging van de huid en verergering van de symptomen. In gebieden met een hoge luchtvochtigheid, zoals in tropische klimaten, is er daarentegen weer meer sprake van schimmelinfecties en irritaties door overmatig zweten, wat kan bijdragen aan huidproblemen rond de ogen.

Lokale en wereldwijde verschillen: Nederland, België en daarbuiten
In Nederland en België komt huiduitslag rond de ogen relatief vaak voor, met een prevalentie van naar schatting 10-15% van de bevolking die op enig moment in hun leven met deze klachten te maken krijgt. Dit percentage is vergelijkbaar met andere landen in West-Europa, zoals Duitsland en Frankrijk. In Scandinavië ligt dit percentage iets hoger, wat waarschijnlijk te maken heeft met de koude, droge winters en het veelvuldig binnen verblijven in verwarmde ruimtes — omstandigheden die de huid extra belasten.

Wereldwijd zijn er aanzienlijke verschillen in de prevalentie van huidproblemen rond de ogen. In ontwikkelingslanden worden deze aandoeningen minder vaak gerapporteerd, maar dat kan ook komen door een gebrek aan toegang tot dermatologische zorg en minder aandacht voor cosmetische klachten. In stedelijke gebieden in Azië, zoals Tokio en Shanghai, is er juist een toename van meldingen van huiduitslag rond de ogen. Dit wordt in verband gebracht met luchtvervuiling en het gebruik van agressieve huidverzorgingsproducten. Uit een studie in China bleek dat maar liefst 25% van de stedelijke bevolking op enig moment last had van roodheid of irritatie rond de ogen.

Andere factoren: Van luchtvervuiling tot levensstijl
Naast klimaat en geografische verschillen spelen ook andere factoren een rol in het ontstaan van rode vlekken rond de ogen. Luchtvervuiling is een belangrijke factor in stedelijke gebieden. Fijnstof en andere vervuilende stoffen kunnen de gevoelige huid rond de ogen irriteren en bijdragen aan het ontstaan van rode vlekken. In grote steden zoals Amsterdam en Brussel worden huidproblemen rond de ogen vaker gemeld dan in landelijke gebieden, waarschijnlijk door de hogere niveaus van luchtverontreiniging.

Daarnaast spelen levensstijlkeuzes een rol. Mensen die veel gebruikmaken van cosmetica en huidverzorgingsproducten, lopen een groter risico op irritatie en allergische reacties. In Nederland gebruikt bijna 70% van de vrouwen dagelijks huidverzorgingsproducten, terwijl dit percentage in België rond de 65% ligt. Onjuist gebruik of het kiezen van producten met irriterende bestanddelen kan leiden tot huidproblemen. Denk bijvoorbeeld aan agressieve make-upreinigers of crèmes die parfums en conserveermiddelen bevatten.

Ook stress kan bijdragen aan het ontstaan van huiduitslag. Stress verzwakt het immuunsysteem, waardoor de huid vatbaarder wordt voor allergische reacties en eczeem. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 30% van de mensen met chronische huidproblemen rond de ogen aangeeft dat stress een belangrijke trigger is voor hun klachten.

Voorbeelden uit de praktijk
Een goed voorbeeld is een vrouw van 35 uit Amsterdam, die merkte dat haar huid rond de ogen rood werd en begon te schilferen na het overstappen op een nieuwe oogcrème. De crème bevatte parfums en conserveermiddelen, die irritatie veroorzaakten. Na het stoppen met het gebruik van de crème en het aanbrengen van een eenvoudige, ongeparfumeerde hydraterende zalf verdwenen de klachten binnen twee weken.

Een ander voorbeeld is een jongen van 10 jaar uit Brussel, die in de lente telkens last kreeg van rode, gezwollen ogen. Na onderzoek bleek dat hij een pollenallergie had. Met behulp van antihistaminica en het vermijden van parken tijdens de bloeiperiode, werden zijn symptomen aanzienlijk verminderd.

Anatomie en fysiologie van de huid onder en rond de ogen

De huid onder en rond de ogen is een van de meest kwetsbare delen van ons lichaam. Het gebied is bijzonder gevoelig voor invloeden van zowel binnenuit als buitenaf, waardoor rode vlekken en andere huidproblemen gemakkelijk kunnen ontstaan. Om te begrijpen waarom de huid rond de ogen zo gevoelig is voor irritatie en roodheid, is het belangrijk om dieper in te gaan op de anatomie en fysiologie van dit gebied. Laten we eens kijken naar wat deze regio zo bijzonder maakt.

Dunne en kwetsbare huid
De huid rond de ogen is de dunste huid van het hele lichaam — met een dikte van slechts ongeveer 0,5 mm, terwijl de huid op andere delen van het lichaam tot wel 4 mm dik kan zijn. Deze dunheid maakt de huid kwetsbaar en minder goed bestand tegen schadelijke invloeden. Doordat de huid zo dun is, zijn de bloedvaten er direct onder vaak zichtbaar, wat kan bijdragen aan een roodachtige of blauwachtige tint, vooral wanneer er sprake is van irritatie of ontsteking. Daarnaast zijn er onder deze dunne huid weinig talgklieren, wat betekent dat de natuurlijke bescherming tegen uitdroging beperkt is.

De rol van bloedvaten
Het gebied rond de ogen is zeer rijk aan bloedvaten. Deze bloedvaten liggen vlak onder de oppervlakte van de huid, waardoor ze gemakkelijker kunnen verwijden of lekken, vooral bij ontstekingen of allergische reacties. Wanneer de bloedvaten verwijden, bijvoorbeeld als reactie op een allergie of irritatie, kan de huid rood worden — een van de meest voorkomende oorzaken van rode vlekken rond de ogen. Het vaatstelsel in deze regio is ook verantwoordelijk voor het afvoeren van afvalstoffen en overtollig vocht. Wanneer dit proces wordt verstoord, bijvoorbeeld door vermoeidheid of een slechte circulatie, kan dit leiden tot zwelling en verkleuring.

Bindweefsel en ondersteuning
Het bindweefsel rond de ogen is ook uniek. Het bestaat uit een netwerk van collageen en elastine dat zorgt voor de stevigheid en elasticiteit van de huid. Door veroudering, blootstelling aan UV-straling en andere factoren, kan dit bindweefsel verzwakken, waardoor de huid haar stevigheid verliest. Dit kan ervoor zorgen dat bloedvaten meer opvallen en dat roodheid gemakkelijker zichtbaar wordt. Bovendien is de huid rond de ogen vatbaar voor periorbitale oedeem, een ophoping van vocht die kan bijdragen aan zwelling en roodheid, vooral 's ochtends na een slechte nachtrust.

De invloed van spieren
De spieren rond de ogen, zoals de musculus orbicularis oculi, spelen een belangrijke rol in de dynamiek van de huid in dit gebied. Deze spier is verantwoordelijk voor het sluiten van de oogleden en het knipperen. Doordat deze spier constant in beweging is, wordt de huid in dit gebied vaak blootgesteld aan mechanische stress. Dit kan bijdragen aan irritatie, vooral wanneer er sprake is van frequent wrijven of knijpen met de ogen, wat kan resulteren in rode, geïrriteerde vlekken. Denk bijvoorbeeld aan mensen die vaak in hun ogen wrijven door hooikoorts; deze constante mechanische prikkel kan leiden tot chronische roodheid en zelfs tot het grover worden van de huid, ook wel lichenificatie genoemd.

Hormonale invloeden en huidconditie
De huid rond de ogen is ook gevoelig voor hormonale veranderingen. Veranderingen in de hormoonspiegels, zoals tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap of menopauze, kunnen invloed hebben op de huiddoorbloeding en talgproductie, wat de gevoeligheid voor roodheid en irritatie vergroot. Bij vrouwen kan dit bijvoorbeeld leiden tot tijdelijke periodes van roodheid of zwelling rond de ogen. Hormonen hebben daarnaast invloed op de vochtbalans in de huid, en een verstoring hiervan kan bijdragen aan droge plekken en irritatie.

Bescherming tegen omgevingsfactoren
De huid rond de ogen heeft weinig natuurlijke bescherming tegen omgevingsfactoren zoals UV-straling, vervuiling en extreme temperaturen. Omdat er minder talgklieren zijn, is er minder van het beschermende talglaagje dat helpt om de huid gehydrateerd te houden. Hierdoor kan de huid sneller uitdrogen en gevoeliger worden voor externe irriterende stoffen. Blootstelling aan UV-straling zonder adequate bescherming kan ook leiden tot beschadiging van de collageenvezels, waardoor de huid kwetsbaarder wordt voor irritatie en roodheid. Het gebruik van een zonnebril en een zonnebrandcrème speciaal voor het gezicht kan helpen om deze gevoelige huid te beschermen.

Allergieën en huidreacties
Allergische reacties zijn een veelvoorkomende oorzaak van roodheid rond de ogen. Omdat de huid zo dun en gevoelig is, reageren allergenen zoals pollen, huisstofmijt en cosmetica vaak als eerste op deze plek. Het immuunsysteem reageert op deze allergenen door histamine vrij te geven, wat de bloedvaten doet verwijden en de huid rood maakt. Dit fenomeen staat bekend als allergische conjunctivitis, en gaat vaak gepaard met jeuk, tranende ogen en een branderig gevoel. Voorbeelden hiervan zijn mensen die na het gebruik van een nieuwe oogschaduw merken dat hun oogleden rood worden en beginnen te jeuken.

Voorbeelden uit de praktijk
Een vrouw van 40 merkte dat na een stressvolle werkweek de huid onder haar ogen rood en gezwollen was. Dit werd veroorzaakt door een combinatie van verminderde bloedcirculatie, slaapgebrek en een verminderde afvoer van afvalstoffen. Een andere persoon, een man van 28, ontwikkelde rode plekken rond de ogen tijdens het voorjaar vanwege hooikoorts. Zijn bloedvaten verwijdde als reactie op de pollen in de lucht, wat leidde tot opvallende roodheid en zwelling.

Oorzaken van rode vlekken onder je ogen

Rode vlekken onder je ogen kunnen om verschillende redenen ontstaan. Dit gebied is bijzonder gevoelig vanwege de dunne huid en de nabijheid van bloedvaten. Verschillende factoren, zoals allergieën, irritatie door cosmetica, huidziekten zoals eczeem, en zelfs vermoeidheid of stress, kunnen bijdragen aan het ontstaan van deze vlekken. In deze tekst bespreken we de meest voorkomende oorzaken van rode vlekken onder je ogen en wat je eraan kunt doen.

Rode vlekken onder de ogen door eczeem

Eczeem rond de ogen is een courante klacht. Het eczeem komt soms alleen rond de ogen voor, maar je kunt ook elders op het lichaam last hebben van eczeem. Eczeem rondom de ogen komt voor bij atopisch (constitutioneel) eczeem, contact allergisch eczeem, irritatie-eczeem en het wordt soms ook gezien bij seborroïsch eczeem. Eczeem rond de ogen kan als zeer belastend en cosmetisch storend worden ervaren.

Oorzaken voor eczeem rond de ogen

Eczeem rond je ogen kan verschillende oorzaken hebben:

• Atopisch (constitutioneel) eczeem;
• Contacteczeem (ortho-ergisch eczeem), waarbij men twee groepen onderscheidt:
• Ortho-ergisch of irritatief eczeem;
• Allergisch (contact)eczeem.
• Seborroïsch eczeem.

Atopisch (constitutioneel) eczeem

De meeste mensen met atopisch eczeem, ook wel constitutioneel eczeem genoemd, hebben ook last van allergische aandoeningen als astma, hooikoorts of voedselallergieën. Dit komt doordat atopisch eczeem behoort tot het atopiesyndroom, waarbij ontstekingsreacties in het lichaam ontstaan als gevolg van een aanleg om overgevoelig te reageren op stoffen of prikkels uit de omgeving. In de huid uiten deze ontstekingsreacties zich als atopisch eczeem, in de slijmvliezen van de neus en ogen als hooikoorts en in de luchtwegen als astma. Bij atopisch eczeem kun je ook eczeem op of rond je oogleden krijgen. Dit wordt meer gezien bij volwassenen dan bij kinderen (of baby's).

Allergisch contacteczeem

Bij allergisch contacteczeem veroorzaken bepaalde stoffen een allergische reactie van de huid. Je kunt bijvoorbeeld overgevoelig zijn voor chroom en nikkel, metalen die in veel legeringen aanwezig zijn die (vroeger) ook in sieraden gebruikt werden. Vanaf 2001 gelden in Nederland beperkende maatregelen voor de verkoop van sieraden waar nikkel in verwerkt is. Maar ook zalven en crèmes kunnen allergische reacties uitlokken. Er zijn veel allergenen (stoffen waar een allergische reactie op ontwikkeld kan worden) die een reactie kunnen veroorzaken. Je kunt denken aan cosmetica, shampoo's, crèmespoeling en reinigingsproducten, zoals toner, milk en ooglotions. Ook kunnen allergenen per abuis rond de ogen aangebracht worden door bijvoorbeeld met je handen in dat gebied te wrijven. Het allergeen hoeft dan geen allergische reactie aan je handen te veroorzaken, terwijl het dat wèl kan doen bij de kwetsbare en gevoelige huid rond de oogleden. Verder is bekend dat allergenen als huisstofmijt of stuifmeel een reactie kunnen veroorzaken.

Irritatie-contacteczeem

De niet-allergische vorm van contacteczeem wordt veroorzaakt door irriterende stoffen, waarbij agressieve producten die de huid rechtstreeks beschadigen in het spel zijn. In tegenstelling tot allergisch contacteczeem, ontstaat Irritatie-contacteczeem bij iedereen wiens huid langdurig contact heeft met irriterende stoffen. De reactie van de huid hangt af van de duur van de blootstelling en de concentratie van het agressieve product. Een voorbeeld is een agressieve reinigingslotions. Regelmatig in je ogen wrijven kan echter ook een ontsteking van de huid veroorzaken. Bovendien kan er daardoor lichenificatie optreden, dat is het grof worden van het huidoppervlak.

Seborroïsch eczeem

Seborroïsch eczeem is een veel geziene huidaandoening die zich vooral voordoet in het gezicht, in het bijzonder in de wenkbrauwen en in de plooien naast de neus. Je krijgt dan last van schilferende plekjes in de neusplooi, wenkbrauwen, op de haargrens en/of achter de oren. Het kan echter ook voorkomen op de behaarde hoofd, in het gelaat alsook rond de ogen. De huid is ter plaatse vaak wat rood en vettig.

Andere oorzaken van huiduitslag rond de ogen

Naast eczeem zijn er andere mogelijke oorzaken van rode vlekken of huiduitslag rond de ogen.

Irritatie rond de ogen door hooikoorts

Veel mensen die lijden aan hooikoorts kennen maar al te goed het probleem van een rode huid rond de ogen. Hooikoorts is een soort seizoenallergie die wordt veroorzaakt door pollen of stuifmeel in de lucht en het treft meestal mensen in het voorjaar en in de zomer wanneer veel planten en bomen bloeien. Afgezien van jeuk en roodheid rond de ogen, hebben mensen die te kampen hebben met hooikoorts vaak ook last van waterige ogen en een loopneus of juist een verstopte neus. Bij hooikoorts is het relatief gemakkelijk om de bron van de rode uitslag rond je ogen te identificeren.

Rode vlekken rond de ogen door wrijven of krabben

Soms wordt de gevoelige huid om de ogen rood en komt er uitslag in dit gebied door wrijven en krabben, wat vaak gebeurt als een vreemd voorwerp in de ogen komt en je gaat wrijven om het ongemak te verlichten. Ook kunnen vrouwen die oogmake-up verwijderen, te hard wrijven in het gebied als ze niet de juiste techniek gebruiken of de verkeerde producten toepassen.

Huiduitslag door voedselallergie

Rode uitslag rondom de ogen kan ook een symptoom van een allergische reactie zijn. Voorbeelden van voedselallergie zijn tarwe-, noten-, pinda-, sesam- en melk(eiwit)allergie. Als je merkt dat de roodheid rond de ogen kan worden geassocieerd met bepaalde voedingsmiddelen die je hebt gegeten, bestaat de kans dat je allergie hebt ontwikkeld voor een bepaald product of een groep producten. Neem in dat geval contact op met je huisarts om een speciale allergietest uit te voeren.

Rosacea

Rosacea is een veelvoorkomende huidaandoening die vaak op het gezicht verschijnt, maar niet altijd eindigt bij de wangen. Ongeveer 50% van de mensen met rosacea ontwikkelt ook klachten rond de ogen, bekend als oculaire rosacea. Dit kan leiden tot roodheid, branderigheid en droge ogen. Stel je voor dat de huid rond je ogen aanvoelt alsof je net te lang in de zon hebt gezeten — gevoelig en lichtjes brandend. Rosacea komt vooral voor bij mensen tussen de 30 en 60 jaar, en treft vaker vrouwen dan mannen, hoewel mannen doorgaans ernstigere symptomen hebben. Een studie uit 2018 toonde aan dat wereldwijd ongeveer 5,5% van de volwassen bevolking last heeft van rosacea.

Blefaritis

Blefaritis is een ontsteking van de ooglidranden, wat vaak resulteert in roodheid, zwelling en schilfering rond de ogen. Dit kan zich uiten als rode, gezwollen oogleden die soms pijnlijk aanvoelen en korstjes kunnen vertonen bij het wakker worden. Deze aandoening treft wereldwijd miljoenen mensen en komt het meest voor bij mensen met een gevoelige huid of bij wie reeds sprake is van andere huidaandoeningen zoals seborroïsch eczeem. Blefaritis is meestal chronisch, wat betekent dat het regelmatig kan terugkomen. Het komt vaak voor bij zowel volwassenen als kinderen en kan een aanzienlijke invloed hebben op de kwaliteit van leven vanwege de blijvende irritatie en het cosmetische ongemak.

Lichtdermatose

Sommige mensen hebben een verhoogde gevoeligheid voor zonlicht, wat kan leiden tot huiduitslag rond de ogen. Een voorbeeld hiervan is polymorfe lichtdermatose, een vorm van lichtovergevoeligheid die zich vaak manifesteert als rode vlekken of bultjes wanneer de huid wordt blootgesteld aan zonlicht. Dit wordt soms ook wel een "zonneallergie" genoemd en komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, vooral tijdens de lente en zomer. Ongeveer 10-20% van de bevolking in Noord-Europa heeft wel eens last gehad van een vorm van lichtdermatose. Een voorbeeld hiervan is een persoon die na een middagje in het park merkt dat de huid rond zijn ogen rood en pijnlijk is geworden, zelfs als de rest van het gezicht geen symptomen vertoont.

Periorbitale cellulitis

Periorbitale cellulitis is een bacteriële infectie van de huid rond de ogen. Het kan beginnen met lichte roodheid, maar kan al snel leiden tot zwelling, warmte en pijn in het getroffen gebied. Dit is een ernstige aandoening die medische behandeling vereist om verdere complicaties, zoals verspreiding van de infectie naar het oog, te voorkomen. Hoewel periorbitale cellulitis relatief zeldzaam is, wordt het vaak gezien bij kinderen jonger dan 10 jaar. In Nederland worden er jaarlijks enkele honderden gevallen van periorbitale cellulitis gerapporteerd. Een typisch voorbeeld is een kind dat na een neusverkoudheid plotseling een pijnlijk, gezwollen ooglid ontwikkelt.

Virale infecties

Virussen zoals herpes simplex en varicella-zoster (het virus dat Waterpokken en gordelroos veroorzaakt) kunnen huiduitslag en roodheid rond de ogen veroorzaken. Bij een herpesinfectie kunnen kleine, met vocht gevulde blaasjes rond de ogen ontstaan, die pijnlijk zijn en soms littekens achterlaten. Deze virussen blijven vaak sluimeren in het lichaam en kunnen opnieuw opflakkeren, vooral in tijden van stress of een verzwakt immuunsysteem. Uit gegevens blijkt dat ongeveer 1 op de 3 mensen tijdens hun leven een infectie met varicella-zoster zal ervaren, wat kan leiden tot huidproblemen, waaronder roodheid rond de ogen.

Allergische conjunctivitis

Allergische conjunctivitis is een ontsteking van het oogbindvlies, veroorzaakt door allergenen zoals pollen, stof of huidschilfers van dieren. Het gaat vaak gepaard met jeuk, tranende ogen en roodheid rond de ogen. In Nederland heeft ongeveer 20% van de bevolking last van allergische conjunctivitis, vooral tijdens het voorjaar en de zomer, wanneer pollen in de lucht zijn. Een voorbeeld hiervan is iemand die tijdens het hooikoortsseizoen last heeft van branderige, jeukende ogen en merkt dat de huid eromheen rood en gezwollen wordt.

Dermatomyositis

Dermatomyositis is een zeldzame auto-immuunaandoening die spierzwakte en huiduitslag veroorzaakt. Een kenmerkend symptoom is de heliotroop uitslag — een paarsrode verkleuring rond de ogen, vaak gepaard met zwelling. Deze aandoening komt vooral voor bij vrouwen van middelbare leeftijd en kan ook andere delen van het lichaam aantasten. Het percentage mensen met dermatomyositis is laag, naar schatting 1 op de 100.000, maar de impact op het dagelijks leven kan aanzienlijk zijn vanwege de combinatie van spier- en huidproblemen.

Moeheid en stress

Vermoeidheid en stress kunnen belangrijke oorzaken zijn van rode vlekken onder je ogen. Vermoeidheid leidt vaak tot een verminderde bloedcirculatie en vochtophoping, waardoor de huid onder de ogen rood en gezwollen kan raken. Dit gebeurt vooral wanneer mensen te weinig slapen of een onregelmatig slaappatroon hebben. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 30% van de mensen die last hebben van rode vlekken onder de ogen, vermoeidheid als een belangrijke oorzaak noemt. Een voorbeeld hiervan is iemand die na meerdere nachten van slechte slaap merkt dat de huid onder zijn of haar ogen donkerder en roder wordt.

Stress kan ook bijdragen aan rode vlekken door de aanmaak van cortisol, een stresshormoon dat ontstekingen kan bevorderen en de huid gevoeliger maakt voor irritaties. Tijdens stressvolle periodes, zoals drukke werkweken of persoonlijke spanningen, komt het vaak voor dat mensen merken dat de huid rond hun ogen gevoeliger en roder wordt. Stressgerelateerde huidproblemen zijn niet ongewoon; ongeveer 25% van de mensen die last hebben van roodheid rond de ogen, geeft aan dat stress een belangrijke trigger is.

Wanneer huisarts inschakelen?

Wanneer de rode vlekken onder je ogen aanhouden, verergeren of gepaard gaan met andere symptomen zoals pijn, zwelling, koorts, of problemen met het zicht, is het raadzaam om de huisarts te raadplegen. Rode vlekken rond de ogen kunnen door verschillende oorzaken ontstaan en soms is professionele hulp nodig om de juiste diagnose te stellen en complicaties te voorkomen. Hieronder bespreken we in detail de situaties waarin je het beste contact kunt opnemen met je huisarts:

Aanhoudende of verergerende symptomen
Als de rode vlekken onder je ogen niet binnen een paar dagen verbeteren, ondanks het gebruik van zelfzorgmaatregelen zoals hydraterende crèmes, koude kompressen of het vermijden van cosmetica, is het verstandig om een arts te raadplegen. Aanhoudende roodheid kan wijzen op een onderliggende aandoening, zoals een allergie, eczeem of een andere huidziekte die mogelijk specifieke medicatie vereist.

Pijn en zwelling
Wanneer de roodheid gepaard gaat met pijn en zwelling, kan dit wijzen op een ontsteking of infectie. Periorbitale cellulitis, een bacteriële infectie van de huid rond de ogen, kan zich bijvoorbeeld snel ontwikkelen en medische behandeling vereisen. Symptomen zoals zwelling, warmte, hevige roodheid en pijn rond het oog zijn alarmsignalen die onmiddellijke medische aandacht vereisen om complicaties, zoals verspreiding van de infectie naar het oog, te voorkomen.

Koorts of algemeen ziek zijn
Koorts in combinatie met rode vlekken rond de ogen kan duiden op een systemische infectie of een ernstige huidinfectie die zich verder in het lichaam verspreidt. Als je je algemeen ziek voelt, moe bent, of koorts hebt terwijl je last hebt van rode vlekken, is dit een reden om meteen de huisarts te bellen. Infecties zoals cellulitis kunnen zich uitbreiden en vereisen vaak behandeling met antibiotica.

Problemen met het zicht
Als je naast de rode vlekken problemen hebt met je zicht, zoals wazig zien, dubbel zien, of pijn bij oogbewegingen, is dit een serieuze indicatie dat er iets mis is. Het kan wijzen op een ooginfectie of zelfs op complicaties van een huidinfectie die het oog bedreigen. In dergelijke gevallen is snelle medische interventie nodig om blijvende schade aan het oog te voorkomen.

Mogelijke allergische reacties
Rode vlekken die gepaard gaan met jeuk, tranende ogen, en zwelling kunnen wijzen op een allergische reactie. Als je merkt dat de symptomen niet verbeteren na het vermijden van mogelijke allergenen of het gebruik van antihistaminica, kan de huisarts je helpen om andere oorzaken te identificeren of sterkere medicatie voor te schrijven. Allergische reacties rond de ogen moeten serieus worden genomen, omdat de huid hier zeer gevoelig is en chronische irritatie kan leiden tot blijvende huidveranderingen.

Infecties en wondjes
Wanneer de huid rond de ogen beschadigd is, bijvoorbeeld door krabben, kan dit leiden tot wondjes die vatbaar zijn voor infectie. Virale infecties, zoals herpes simplex, kunnen ook roodheid en blaasjes veroorzaken. Deze infecties kunnen zonder behandeling verergeren en leiden tot complicaties. Bij blaasjes, korstjes, of een branderig gevoel rond de ogen is het raadzaam om de huisarts te raadplegen voor een goede diagnose en passende antivirale behandeling.

Verandering in huidskleur of structuur
Als je merkt dat de huid onder je ogen verandert van kleur, bijvoorbeeld donkerrood of paars wordt, of als er sprake is van een verandering in de huidstructuur (zoals verdikking of schilfering), kan dit wijzen op een chronische huidaandoening, zoals eczeem of rosacea. De huisarts kan je doorverwijzen naar een dermatoloog voor verdere evaluatie en behandeling.

Stressgerelateerde roodheid die niet afneemt
Roodheid door stress kan vaak verminderen met ontspanning en stressverminderingstechnieken. Als je echter merkt dat de roodheid blijft bestaan ondanks het toepassen van deze technieken, kan een arts helpen door bijvoorbeeld een milde corticosteroïdcrème voor te schrijven om de ontsteking te verminderen. Stress kan ook onderliggende aandoeningen verergeren, dus het is belangrijk om dit in de gaten te houden.

Onzekerheid over de oorzaak
Als je niet zeker weet waardoor de rode vlekken worden veroorzaakt, is het altijd verstandig om de huisarts te raadplegen. De huisarts kan een juiste diagnose stellen op basis van je medische geschiedenis, een lichamelijk onderzoek, en zo nodig verdere tests. Bijvoorbeeld, een allergietest kan helpen om te bepalen of de roodheid wordt veroorzaakt door een bepaalde stof.

Begeleiding bij zelfzorgmaatregelen
Ook als je al bent begonnen met zelfzorgmaatregelen, zoals het vermijden van allergenen of het aanbrengen van koude kompressen, kan de huisarts je begeleiden om ervoor te zorgen dat je de juiste aanpak kiest. Soms is er professionele begeleiding nodig om de meest effectieve behandelingen te vinden, vooral als eerdere pogingen geen verlichting hebben geboden.

Onderzoek en diagnose van huiduislag rond de ogen

Het diagnosticeren van rode vlekken onder de ogen kan een ingewikkelde zaak zijn. Dit komt omdat de oorzaken uiteenlopend zijn en variëren van milde irritaties tot ernstige medische aandoeningen. Om de juiste behandeling te kunnen geven, is het essentieel om een nauwkeurige diagnose te stellen. Dit omvat een combinatie van klinisch onderzoek, medische geschiedenis en indien nodig, verdere diagnostische tests. Hieronder bespreken we de meest gangbare en minder vaak voorkomende onderzoeken die worden gebruikt om de oorzaken van rode vlekken rond de ogen vast te stellen, inclusief enkele voorbeelden en cijfers om een beter beeld te krijgen van de processen die hiermee gepaard gaan.

Anamnese en lichamelijk onderzoek
De eerste stap bij het vaststellen van de oorzaak van rode vlekken rond de ogen is altijd de anamnese, gevolgd door een grondig lichamelijk onderzoek. De arts zal vragen stellen over de symptomen — bijvoorbeeld wanneer deze zijn begonnen, hoe lang ze duren en of er specifieke triggers zijn zoals het gebruik van cosmetica of blootstelling aan allergenen. In deze fase worden vaak verbanden gevonden met mogelijke allergieën, eczeem of andere irritaties. De arts zal ook de huid rond de ogen zorgvuldig inspecteren. Bij bijvoorbeeld atopisch eczeem zien we vaak een rode, schilferige huid, terwijl bij een infectie als periorbitale cellulitis de huid gezwollen, rood en warm aanvoelt.

Uit statistieken blijkt dat bij ongeveer 70% van de patiënten met rode vlekken rond de ogen een diagnose kan worden gesteld op basis van deze eerste klinische stappen. In veel gevallen kan de arts op basis van visuele inspectie en gerichte vragen al vaststellen of er sprake is van een allergische reactie, irritatie of een infectie.

Allergietesten
Wanneer allergie als mogelijke oorzaak wordt vermoed, kan de arts besluiten om een allergietest uit te voeren. Dit kan bestaan uit een huidpriktest of bloedonderzoek. Bij een huidpriktest wordt een kleine hoeveelheid allergeen op de huid aangebracht en vervolgens geprikt om te zien of er een reactie optreedt, zoals roodheid of zwelling. Uit onderzoek blijkt dat tot wel 30% van de mensen met chronische roodheid rond de ogen last heeft van allergieën, zoals hooikoorts of contactallergie voor cosmetica.

• Een voorbeeld hiervan is een patiënt die last heeft van aanhoudende roodheid, vooral in de lente. Een huidpriktest kan dan uitwijzen dat deze roodheid wordt veroorzaakt door pollen. In dat geval kan de behandeling worden aangepast, bijvoorbeeld door het gebruik van antihistaminica of door het vermijden van contact met het allergeen.

Patch-test
Voor contactallergieën kan ook een patch-test worden uitgevoerd. Hierbij worden verschillende stoffen op de huid aangebracht met behulp van kleine pleisters die 48 uur blijven zitten. Deze test kan helpen vaststellen of rode vlekken worden veroorzaakt door een contactallergie voor bijvoorbeeld nikkel, geurstoffen of conserveermiddelen. Bij een positieve test ontstaat er een roodheid of bultje op de plek waar het allergeen is aangebracht. De patch-test heeft een sensitiviteit van ongeveer 80%, wat betekent dat het in de meeste gevallen effectief is bij het opsporen van contactallergieën.

Bloedonderzoek
Soms kan bloedonderzoek nodig zijn om onderliggende oorzaken van de rode vlekken op te sporen. Bijvoorbeeld, bij vermoeden van een auto-immuunaandoening zoals dermatomyositis, kan een bloedtest helpen om ontstekingswaarden en specifieke antistoffen te identificeren. Dermatomyositis is een zeldzame oorzaak van roodheid rond de ogen, met een prevalentie van slechts 1 op de 100.000 mensen, maar kan ernstige gevolgen hebben als het niet wordt behandeld.

• Een voorbeeld is een patiënt die naast roodheid ook spierzwakte ervaart. In zo'n geval kan de arts besluiten om bloedonderzoek te laten doen om te kijken naar verhoogde ontstekingsmarkers en specifieke auto-antistoffen die wijzen op dermatomyositis.

Huidbiopsie
In sommige gevallen kan een huidbiopsie noodzakelijk zijn om een definitieve diagnose te stellen. Dit geldt vooral wanneer de oorzaak van de rode vlekken onduidelijk blijft na de standaardonderzoeken. Bij een huidbiopsie wordt een klein stukje huid verwijderd en onder de microscoop onderzocht. Dit kan helpen bij het diagnosticeren van zeldzamere aandoeningen zoals lupus of andere inflammatoire huidaandoeningen. Hoewel een huidbiopsie invasiever is dan andere testen, geeft het waardevolle informatie over de structuur en de aard van de ontsteking.

Differentiële diagnose (DD)
Het vaststellen van de juiste diagnose van rode vlekken rond de ogen vereist vaak het opstellen van een differentiële diagnose (DD). Hierbij wordt een lijst gemaakt van alle mogelijke oorzaken, waarna deze één voor één worden uitgesloten op basis van onderzoek en testresultaten. De DD kan bijvoorbeeld bestaan uit eczeem, allergische conjunctivitis, contactallergie, periorbitale cellulitis, rosacea, en zelfs zeldzame aandoeningen zoals dermatomyositis en lupus. Dit proces helpt om stap voor stap de meest waarschijnlijke oorzaak te vinden.

• Een voorbeeld van een DD is een patiënt die aanvankelijk wordt gediagnosticeerd met allergische conjunctivitis, maar waarbij de klachten niet afnemen na behandeling met antihistaminica. In dat geval zal de arts verder kijken en mogelijk andere oorzaken onderzoeken, zoals een contactallergie of een infectie, om tot de juiste diagnose te komen.

Minder vaak voorkomende onderzoeken
Naast de meer gebruikelijke onderzoeken zijn er ook minder vaak voorkomende tests die soms nodig zijn om een diagnose te stellen. Bijvoorbeeld, wanneer wordt vermoed dat er sprake is van een hormonale oorzaak voor de roodheid, zoals een schildklierafwijking, kan een hormoonbepaling worden uitgevoerd. Een disfunctie van de schildklier kan leiden tot veranderingen in de huid, waaronder roodheid en zwelling rond de ogen.

Ook kan in sommige gevallen een fluoresceïnetest worden uitgevoerd om te kijken of er sprake is van schade aan het hoornvlies. Dit is vooral relevant bij patiënten die veel in hun ogen wrijven en mogelijk mechanische schade hebben veroorzaakt. Hierbij wordt een fluorescerende kleurstof in het oog gedruppeld, waardoor eventuele beschadigingen zichtbaar worden onder blauw licht.

Tot slot kan ook een oogheelkundig consult nodig zijn als de rode vlekken samengaan met problemen met het zicht. Een oogarts kan bijvoorbeeld een spleetlamponderzoek uitvoeren om de ogen en de omliggende huid nauwkeurig te bekijken.

Behandeling eczeem rond de ogen

Onderliggende oorzaak behandelen

De behandeling van eczeem rond de ogen is afhankelijk van de oorzaak. Bij een oorzaak die weggenomen of vermeden kan worden, dus bij een allergie of een irriterende, agressieve stof, zullen de klachten verminderen als je deze stoffen achterwege laat. De huid rond de ogen is gevoelig en kwetsbaar. Bij eczeem rond je ogen, kan dus niet zomaar een therapie worden toegepast voor eczeem elders op de huid. Voorzichtigheid is geboden. De huisarts kan bij alle vormen van eczeem een corticosteroïdcrème of -zalf voorschrijven van geringe sterkte. Door het langdurig of overmatig gebruik van een dergelijke zalf kan verdunning van de huid optreden. Dat moet voorkomen worden. Breng de zalf daarom dun aan en gebruik het niet te lang. De huisarts zal je hierover adviseren. Verder is het zo dat bij langdurig en overmatig gebruik van corticosteroïden rond de ogen er een verhoogde kans bestaat op het ontstaan van glaucoom en mogelijk ook van staar. Een dermatoloog kan een calcineurine-remmende zalf of crème voorschrijven. Calcineurineremmers worden ook wel 'topicale immunomodulatoren' genoemd omdat het van invloed is op het immuunsysteem van de huid. Voorts is het verstandig om indifferente smeersels aan te brengen; een onderhoudszalf waar geen medicijn in is verwerkt.

Hooikoorts behandelen

Behandeling van allergie bestaat uit drie verschillende onderdelen, te weten:

• Saneren oftewel het vermijden van allergenen;
• Symptoombestrijding in de vorm van medicatie (antihistaminica en corticosteroïden, welke verkrijgbaar zijn in tabletten, neussprays en oogdruppels);
• Allergie immunotherapie, waarbij het immuunsysteem allengs gewend raakt aan het allergeen en op ene gegeven ogenblik niet meer reageert op het allergeen.

Voedselallergie behandelen

Behandeling van een voedselallergie bestaat uit:

• Een eliminatie dieet waarbij voedingsmiddelen waarop gereageerd is, uit het dieet weggelaten worden;
• Medicatie: antihistaminica verminderen de klachten die het gevolg zijn van het vrijgekomen histamine.

Behandeling van irritatie door cosmetica

Wanneer rode vlekken onder de ogen worden veroorzaakt door irritatie door cosmetica, is de eerste stap om het gebruik van de verdachte producten onmiddellijk te stoppen. Probeer over te schakelen naar hypoallergene producten die speciaal zijn ontwikkeld voor de gevoelige huid rond de ogen. Het is belangrijk om te kiezen voor producten zonder parfum, conserveermiddelen en andere potentieel irriterende stoffen. In sommige gevallen kan een arts een milde corticosteroïdcrème voorschrijven om de ontsteking te verminderen, maar dit moet altijd voorzichtig worden gebruikt en slechts voor een korte periode.

Behandeling van periorbitale cellulitis

Periorbitale cellulitis is een ernstige bacteriële infectie die onmiddellijke medische behandeling vereist. De behandeling bestaat meestal uit orale antibiotica om de infectie onder controle te krijgen. In ernstigere gevallen kan het nodig zijn om antibiotica intraveneus toe te dienen in het ziekenhuis. Het is belangrijk om deze aandoening niet te onderschatten, omdat onbehandelde cellulitis kan leiden tot complicaties, zoals de verspreiding van de infectie naar het oog. Symptomen zoals ernstige roodheid, zwelling, pijn en koorts vereisen directe aandacht van een arts.

Behandeling van virale infecties rond de ogen

Virale infecties zoals herpes simplex of gordelroos vereisen een specifieke behandeling. Bij een herpesinfectie kan een arts antivirale medicatie voorschrijven, zoals aciclovir, om de ernst en duur van de uitbraak te verminderen. Het is belangrijk om contact met de ogen zoveel mogelijk te vermijden om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Koude kompressen kunnen helpen bij het verminderen van pijn en zwelling. Bij gordelroos kan ook antivirale therapie worden voorgeschreven, en soms pijnstillers om het ongemak te verlichten.

Behandeling van stressgerelateerde roodheid

Als rode vlekken rond de ogen worden veroorzaakt door stress, kan het helpen om technieken te gebruiken die stress verminderen, zoals ademhalingsoefeningen. Het verminderen van stress kan helpen om de aanmaak van cortisol te verlagen, waardoor de huid minder gevoelig wordt voor ontstekingen en roodheid. Daarnaast kan het aanbrengen van een hydraterende crème helpen om de huidbarrière te versterken en irritatie te verminderen. In sommige gevallen kan een dermatoloog adviseren om een milde corticosteroïdcrème te gebruiken om de ontsteking onder controle te krijgen, maar dit moet altijd in combinatie met stressmanagement worden toegepast.

Behandeling van lichtdermatose

Bij lichtdermatose, oftewel zonneallergie, is de belangrijkste behandeling preventie. Dit betekent dat blootstelling aan direct zonlicht zoveel mogelijk vermeden moet worden, vooral tijdens de uren met de meest intense straling. Het gebruik van een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor (SPF 50+) is essentieel, evenals het dragen van een zonnebril en een hoed om de gevoelige huid rond de ogen te beschermen. In ernstige gevallen kan een arts fototherapie aanbevelen, waarbij de huid langzaam gewend raakt aan blootstelling aan ultraviolet licht, of medicatie voorschrijven om de gevoeligheid te verminderen.

Tips bij jeukende uitslag rond de ogen

De behandeling van rode vlekken of huiduitslag rond de ogen hangt af van wat de aandoening veroorzaakt heeft. Zodra je de oorzaak van de huiduitslag hebt geïdentificeerd, kun je de juiste oplossing kiezen. Hieronder volgen enkele tips.

Koude kompressen

Kortdurende toepassing van koude kompressen op het gesloten ooglid vermindert de roodheid, oppervlakte-temperatuur en oogklachten en oogirritatie. Ook is een koud kompres nuttig bij branderige ogen.

Verzachtende crème

Zeer vaak wordt de gevoelige huid om de ogen droog en daarmee vatbaarder voor irritatie. Daarom is het erg belangrijk dat je wat extra vochtinbrengende middelen op het getroffen gebied aanbrengt. Zorg ervoor dat de crème die je rond je ogen gebruikt, daadwerkelijk is ontwikkeld voor het gebied rond de ogen en dat het vochtinbrengende eigenschappen heeft. Je kunt ook ook wat zachte oliën gebruiken die het vocht vasthouden. De beste zijn arganolie en olijfolie.

Antihistaminica

Als de uitslag rondom je ogen wordt veroorzaakt door een allergische reactie, moet je eerst het allergeen verwijderen. Als een voedselallergie de boosdoener is, vermijd dan het gebruik van het product dat de allergische reactie veroorzaakte (mits je weet wat het is). Als het om hooikoorts gaat, houd de ramen overdag zoveel mogelijk gesloten. Leid een regelmatig leven in het pollenseizoen. Eet gezond, beweeg voldoende en rook niet. Vermijd voedingsmiddelen die je immuunsysteem verzwakken. Het nemen van antihistaminica kan de allergieklachten tegengaan. Deze kunnen in elke apotheek zonder recept worden gekocht. Zodra je ze inneemt, ervaar je bijna direct een vermindering van de symptomen. De ogen worden minder waterig en de ademhaling wordt veel makkelijker.

Corticosteroïden

Om verlichting van de klachten te krijgen bij een rode uitslag veroorzaakt door atopisch eczeem, kun je crèmes en zalven gebruiken die corticosteroïden bevatten. Ze zijn op recept verkrijgbaar en helpen de jeuk en roodheid om de ogen aanzienlijk te verminderen. Zorg ervoor dat je deze crème gebruikt volgens voorschrift, aangezien ze bijwerkingen kunnen veroorzaken indien deze onjuist gebruikt worden.

Koude komkommer

Komkommer heeft sterke vochtinbrengende eigenschappen en kan de pijn, zwelling en rode uitslag rondom de ogen helpen verlichten. Snijd acht plakjes komkommer en doe ze gedurende 20 minuten in de koelkast. Haal er twee plakken uit en leg ze over het geïrriteerde gebied rond de ogen. Zodra ze warm worden, ruil ze in voor nog een paar koude komkommerschijfjes. Herhaal het proces vier keer. Komkommer voedt en hydrateert de huid, heeft antibacteriële eigenschappen en de lage temperatuur zorgt voor onmiddellijke verlichting van pijn en irritatie, en vermindert de zwelling. Als het te behandelen gebied te groot is om het met slechts een of twee plakjes te bedekken, maak je grotere plakjes door de komkommer over de lengte door de helft te snijden. Herhaal de komkommerbehandeling drie tot vier keer per dag voor de beste resultaten.

Prognose van rode vlekken onder de ogen

De prognose van rode vlekken onder de ogen hangt sterk af van de onderliggende oorzaak, de snelheid van behandeling en de naleving van zelfzorgmaatregelen. Over het algemeen geldt dat wanneer de oorzaak van de roodheid goed wordt vastgesteld en een gerichte behandeling wordt ingezet, de vooruitzichten gunstig zijn. Bij milde oorzaken zoals allergieën of irritatie door cosmetica kunnen de rode vlekken vaak binnen enkele dagen tot weken verdwijnen zodra de irriterende factor wordt vermeden en de huid de kans krijgt om te herstellen.

Voor aandoeningen zoals atopisch eczeem of contactallergieën kan de prognose variëren. Deze aandoeningen hebben de neiging om chronisch te zijn, maar met de juiste behandeling en goede huidverzorging is het vaak mogelijk om de symptomen onder controle te houden en terugkerende roodheid te minimaliseren. In sommige gevallen kunnen perioden van verbetering worden afgewisseld met periodes van opvlamming, maar door het vermijden van triggers en het gebruiken van onderhoudsbehandelingen kunnen de klachten effectief worden gemanaged.

Bij meer complexe oorzaken, zoals periorbitale cellulitis of auto-immuunaandoeningen, is een snelle medische interventie essentieel voor een goede prognose. Met tijdige behandeling, bijvoorbeeld met antibiotica of andere gerichte medicatie, kan de roodheid volledig verdwijnen zonder restschade. Het niet tijdig behandelen van dergelijke aandoeningen kan echter leiden tot complicaties die de prognose minder gunstig maken, zoals verspreiding van de infectie naar het oog of omliggende weefsels.

De emotionele impact van rode vlekken rond de ogen mag ook niet worden onderschat. Het hebben van zichtbare roodheid op een prominente plek kan leiden tot onzekerheid of een negatief zelfbeeld. Het is daarom belangrijk om niet alleen de fysieke symptomen aan te pakken, maar ook aandacht te hebben voor het welzijn van de persoon. Met de juiste zorg en ondersteuning is de prognose niet alleen gericht op lichamelijk herstel, maar ook op het herstellen van zelfvertrouwen en comfort in het dagelijks leven.

Complicaties

Ofschoon rode vlekken onder de ogen in veel gevallen relatief onschuldig zijn, kunnen er toch complicaties optreden, vooral wanneer de onderliggende oorzaak niet adequaat wordt behandeld of wanneer er sprake is van een ernstige aandoening. Laten we eens kijken naar de mogelijke complicaties die kunnen ontstaan en waarom tijdige behandeling zo belangrijk is.

Verspreiding van infecties
Een van de meest zorgwekkende complicaties is de verspreiding van infecties. Bij een aandoening zoals periorbitale cellulitis, waarbij een bacteriële infectie van de huid rond de ogen optreedt, kan de infectie zich uitbreiden naar het oog zelf of zelfs naar de dieperliggende weefsels in de oogkas. Dit staat bekend als orbitale cellulitis, een ernstige aandoening die ziekenhuisopname en intraveneuze antibiotica vereist. Indien onbehandeld, kan dit leiden tot permanente schade aan het oog en zelfs tot verlies van het gezichtsvermogen. De kans op deze complicatie is klein, maar wanneer het voorkomt, is het risico op blijvende gevolgen groot.

Chronische huidproblemen
Bij huidaandoeningen zoals atopisch eczeem of contactallergieën kan het niet behandelen van de oorzaak leiden tot chronische huidproblemen. De huid rond de ogen kan verdikken, rood blijven en schilferig worden, wat kan resulteren in een fenomeen dat bekendstaat als lichenificatie. Dit is een reactie van de huid op aanhoudende irritatie of krabben, waarbij de huid dikker en ruwer wordt. Dit kan niet alleen cosmetisch storend zijn, maar ook leiden tot blijvende gevoeligheid en ongemak.

Veranderingen in de huidpigmentatie
Langdurige ontsteking van de huid rond de ogen kan ook leiden tot veranderingen in de pigmentatie. Dit kan zowel hyperpigmentatie (donkere verkleuring) als hypopigmentatie (lichtere verkleuring) veroorzaken. Vooral bij mensen met een donkere huidskleur is er een verhoogd risico op postinflammatoire hyperpigmentatie. Deze verkleuringen kunnen maanden tot zelfs jaren zichtbaar blijven, zelfs nadat de roodheid en de ontsteking zijn verdwenen. Dit kan een grote impact hebben op het zelfvertrouwen van de patiënt, vooral omdat de huid rond de ogen een prominente plek is.

Oogproblemen door irritatie
Rode vlekken rond de ogen die veroorzaakt worden door allergieën of irritaties kunnen ook effect hebben op de ogen zelf. Door bijvoorbeeld veelvuldig wrijven kunnen de ogen geïrriteerd raken en kan er sprake zijn van allergische conjunctivitis. Dit is een ontsteking van het slijmvlies van de ogen, wat leidt tot jeuk, tranende ogen en een branderig gevoel. Dit kan uiteindelijk ook de huid rond de ogen verder irriteren, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat van irritatie en ontsteking.

Secundaire infecties
Een andere complicatie van rode vlekken rond de ogen is het ontstaan van secundaire infecties. Door krabben of wrijven kunnen kleine wondjes ontstaan, die een toegangspoort vormen voor bacteriën. Hierdoor kan een mild huidprobleem zoals eczeem zich ontwikkelen tot een ernstigere bacteriële infectie. Secundaire infecties kunnen verdere medische behandeling vereisen, zoals het gebruik van antibiotica, en kunnen leiden tot littekens als ze niet tijdig worden behandeld.

Psychologische impact
De psychologische impact van aanhoudende huidproblemen rond de ogen mag niet worden onderschat. De ogen zijn een opvallend deel van het gezicht, en roodheid in dit gebied kan leiden tot gevoelens van schaamte en onzekerheid. Mensen met chronische roodheid of zichtbare complicaties zoals lichenificatie of pigmentveranderingen kunnen sociale situaties gaan vermijden of zich terugtrekken, wat kan leiden tot isolatie en zelfs depressie. Het is belangrijk om bij de behandeling van rode vlekken niet alleen aandacht te besteden aan de fysieke symptomen, maar ook aan de psychologische effecten die deze aandoening kan hebben.

Preventie van rode vlekken onder ogen

Ga voorzichtig met je ogen om

Als je ogen jeuken, wrijf er dan niet in. Het is belangrijk de oorzaak van de jeuk te achterhalen en daar iets aan te doen. Als je iets in het oog hebt, moet je het met koud water uitspoelen, in plaats van te proberen om het te verwijderen door te wrijven. Dit helpt meestal niet en het kan je uiteindelijk een rode uitslag of zwelling opleveren die twee tot drie dagen duurt. Onthoud ook dat je voorzichtig te werk moet gaan wanneer je oogmake-up verwijdert. Ga voorzichtig te werk en zorg ervoor dat er geen restjes mascara of oogschaduw blijven zitten. Hoe schoner je ogen, hoe kleiner de kans op irritaties rond je ogen. Zorg er verder voor dat het product dat je gebruikt om oogmake-up te verwijderen voor dit doel is ontworpen en geschikt is voor het gevoelige en kwetsbare gebied rond de ogen. Voor het reinigen van de huid kun je ook babyshampoo gebruiken wat gedrenkt is in een schone katoenen doek.

Houd je gezicht, handen en accessoires schoon

Bescherm je ogen tegen bacteriën en vuildeeltjes door je handen en gezicht regelmatig te wassen. Veel mensen raken onderbewust hun gezicht en hun ogen aan en kunnen daardoor via hun vingers bacteriën naar dit kwetsbare gebied brengen. Ook als je make-up draagt, moet je deze dagelijks verwijderen en je gezicht goed schoonhouden. Was je gezicht met lauw water en door middel van een goede reiniger kan je al het vuil en make-up van je gezicht verwijderen, waarbij natuurlijke oliën en gezonde cellen zo veel mogelijk gespaard blijven. Wrijf daarna je gezicht niet droog, maar dep met een handdoek om je gezicht te drogen.

Bescherm de huid rond de ogen

De gevoelige huid rond de ogen is zeer gevoelig voor irritatie en vereist daarom extra bescherming. Breng dagelijks op het gebied rondom je ogen een crème aan met met bescherming tegen de zon met een SPF boven factor 15. Dit zorgt voor een barrière tegen onzuiverheden uit de lucht en tegen de schadelijke UV-straling. Als je je huid blootstelt aan zeer lage temperaturen, kun je vaseline toepassen onder je ogen in plaats van een crème. Dit geeft je dunne huid rond de ogen wat extra bescherming tegen de kou.

Gebruik een luchtbevochtiger

Een luchtbevochtiger is vooral nuttig in het winterseizoen, als je huid droog en schraal wordt door de verschillende temperaturen (binnen warm en buiten koud). In de winter wordt de huid meerdere malen per dag blootgesteld aan koude of droge, verwarmde lucht binnenshuis of op je werk, wat de huid kan uitdrogen. Droge huid rond de ogen is zeer vatbaar voor irritatie en de ontwikkeling van atopisch eczeem. Als je deze problemen wilt vermijden,plaats dan een luchtbevochtiger in huis en zet deze in de kamer waar je de meeste tijd doorbrengt. Dit beschermt je tegen huidproblemen in de wintermaanden en vermindert de kans op infecties van de luchtwegen, typisch voor het winterseizoen.

Lees verder

• Blefaritis of ooglidontsteking: symptomen en behandeling
• Rode branderige huid gezicht: prikkende huid en rode vlekken
• Rode kleine bultjes mond, kin en ogen: periorale dermatitis
• Uitslag in het gezicht: op de wangen, kin, neus en voorhoofd
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling