Overmatig opgezette buik, pijn en verklevingen: peritonitis

Indien de buik dikker wordt, dan kan het door een zwangerschap komen of door andere aandoeningen. Het kan namelijk ook acuut voordoen, doordat het buikvlies ontstoken is geraakt. Dit kan naar aanleiding van een ongeluk zijn, ontstoken of gebarsten organen, een scheur in de darmwand, SOA of maagzweer. Zet uw buik spontaan veel op dan is het van belang om het direct medisch te laten checken. Wat houdt buikvliesontsteking in en waarom is directe behandeling bij peritonitis noodzakelijk?

Buikvliesontsteking, peritonitis

• Kenmerken peritonitis
• Hebben van verklevingen
• Bacteriën en bloed
• Klachten bij buikvliesontsteking
• Behandeling

Kenmerken peritonitis

Een pijnlijke snel opzettende buik kan worden veroorzaakt door peritonitis, oftewel een ontstoken buikvlies. In dit relatief dunne vlies zitten de verteringskanalen, zijnde de dunne en dikke darm, maag, lever, alvleesklier en milt (lit.1). Indien er complicaties aan deze organen ontstaan, kan het tot een ontsteking leiden. Buikvliesontsteking kan potentieel levensgevaarlijk zijn. Praktisch altijd dient men met spoed te worden behandeld. Heeft men een ontsteking dan leidt het tot heftige buikpijn, verhoogde temperatuur, snel opzettende buik mogelijk gepaard gaande met braken. Soms gaat het daarbij om dermate heftige inwendige bloedingen of ernstige ontstekingen, dat men in shock geraakt.

Hebben van verklevingen

Indien men een buikvliesontsteking heeft of heeft gehad, dan kan er bloed in het buikvlies terechtkomen. Normaal zal bindweefsel relatief soepel bewegen, zodat darmen langs de organen kunnen gaan. Indien er bloed in de buikholte zit, dan zorgt dit voor verklevingen. Het bindweefsel heeft daarmee eerder de neiging om te plakken, waardoor de darmen en organen minder goed langs elkaar kunnen gaan. Dit kan op zijn beurt weer leiden tot aanhoudende buikpijn. Ondanks dat men reeds voor buikvliesontsteking is behandeld, kan het nog jaren een pijnlijke buik geven.

Bacteriën en bloed

De primaire veroorzaker van een ontsteking is de binnendringing van bacteriën en/ of bloed. Dit kan door verschillende redenen komen. Er kan een doorbraak van darmweefsel (fistel) van toepassing zijn, waardoor feces en/ of darmbacteriën in de buikholte terechtkomen. Het kan ook voorkomen bij ontstoken organen, waardoor eveneens omringend weefsel ontstoken raak. Aanvullend kan het komen door een SOA, waarbij het virus via de opening tussen het ovarium en de eileider in de buikholte is terechtgekomen (lit.2). Denk aan chlamydia en gonorroe. In dat geval is eveneens de baarmoeder reeds aangetast, waarbij de vruchtbaarheid in het geding komt. Personen die geregeld aan de dialyse moeten, hebben standaard verhoogde kans om dergelijke ontstekingen op te lopen. Verder heeft men hier ook kans op indien men een maagzweer heeft. Daarbij kan maagzuur het buikvlies heftig irriteren. Ook een gebarsten eierstokcyste of buitenbaarmoederlijke zwangerschap kunnen er aanleiding voor zijn.

Klachten bij buikvliesontsteking

Indien er sprake is van peritonitis dan tasten bacteriën de slijmen in de buik aan, waarbij ontstekingen ontstaan. De bacteriën kunnen snel in aantal toenemen, waardoor klachten progressief verergeren. Het gaat daarbij om heftige buikpijn, waarbij de buik snel gaat opzetten. Aanvullend kunnen er abcessen ontstaan, waarbij holtes met pus worden gevuld. Indien deze holten door spanningen kapot gaan, dan kan een veel groter deel van de buikholte worden aangetast. Het kan gepaard gaan met een grieperig gevoel, duizeligheid, misselijkheid en eventueel overgeven. Soms heeft men overmatige dorst, waarbij men praktisch niet plast. Het vocht wordt in de buik gebruikt/ opgeslagen en kan mede de zwelling veroorzaken.

Behandeling

Een snel opzettende buik door toedoen van een buikvliesontsteking dient altijd per direct te worden behandeld. Er is sprake van een potentieel levensbedreigende omstandigheid. Middels een foto en eventueel een kijkoperatie (lit.2) wordt beoordeeld wat de exacte veroorzaker is. Soms wordt de eventuele ontstekingsbron direct verwijderd. Het kan eveneens inhouden dat er iets vocht uit de buikholte voor verder onderzoek wordt genomen. Aanvullend dient men een antibiotica-kuur te nemen, zodat aanwezige bacteriën worden uitgeschakeld. Hierbij geldt altijd des te eerder men wordt behandeld, des te gunstiger het herstel verloopt. Bovendien heeft men bij vroegtijdig ingrijpen minder kans om overheersende verklevingen te krijgen. Indien er sprake is van een ontstoken orgaan of blindedarm dan dient het chirurgisch te worden verwijderd of aanvullend te worden behandeld.

Lees verder

• Opgezette buik, waardoor kan het worden veroorzaakt?
• Buikwandbreuk, navelpijn, uitstulping, zwelling, darmhernia
• Syndroom van Cushing: slank zijn maar wel dikke buik, dijen!