Buikvliesontsteking: snel handelen is van groot belang!

Heftige buikpijn, een opgezette buik, een misselijk gevoel en braken, dit zijn symptomen die kunnen horen bij een ontsteking van het buikvlies, ook wel peritonitis genoemd. Het is zaak om zo spoedig mogelijk medische hulp te zoeken om erger te voorkomen. Er kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen aan een buikvliesontsteking, maar veelal komt het omdat er bacteriën in de buikholte zitten. Hoe wordt de diagnose gesteld en hoe kan een buikvliesontsteking behandeld worden?

Inhoud artikel

• Buikvlies
• Verschillende benamingen voor buikvliesontsteking
• Oorzaken buikvliesontsteking
• Symptomen buikvliesontsteking
• Diagnose buikvliesontsteking
• Behandeling buikvliesontsteking
• Complicaties buikvliesontsteking
• Prognose buikvliesontsteking

Buikvlies

Een ander woord voor buikvlies is peritoneum. Het buikvlies is de binnenbekleding van de buikholte. Het vlies omgeeft ook de meeste organen in de buik (helemaal of voor een deel): lever, milt, baarmoeder, darmen, blaas. De aandoening waardoor het buikvlies het meest wordt getroffen is buikvliesontsteking.

Verschillende benamingen voor buikvliesontsteking

• Peritonitis
• Inflammation of the peritoneum

Oorzaken buikvliesontsteking

Veelal ontstaat een ontsteking van het buikvlies door bacteriën in de buikholte. Ze komen in de buikholte bijvoorbeeld als de darm geperforeerd is door een operatie of door een ziekte van de darm. Een ontstoken orgaan kan ook de oorzaak zijn zoals een ontsteking van de blinde darm of een galblaasontsteking. Bij vrouwen kan bij soa’s zoals gonorroe en chlamydia, de ontsteking zich verbreiden via de baarmoeder en de eileiders naar het buikvlies. Een ontsteking kan ook ontstaan zonder dat er bacteriën bij betrokken zijn, bijvoorbeeld als een maagzweer door de wand van de maag gaat en er maagzuur in de buik komt en zorgt voor irritatie van het buikvlies. Peritoneale dialyse kan ook leiden tot een buikvliesontsteking. Het is een behandeling voor nieren die niet goed werken. Bij dialyse worden de afvalstoffen uit het bloed gehaald, bij peritoneale dialyse gaat dit middels het buikvlies.

Symptomen buikvliesontsteking

De symptomen van een ontsteking van het buikvlies hangen af van hoe ernstig de ontsteking is en wat de oorzaak is. Heftige pijn in de buik is een verschijnsel, de plaats hangt af van welk orgaan er bij betrokken is. Verder: een opgezette buik, een misselijk gevoel, braken, de lichaamstemperatuur is verhoogd, de ontlasting kan stagneren. Er kunnen abcessen ontstaan in de buik, dit zijn holtes gevuld met pus. Bij het openbarsten van de holtes verhevigt de ontsteking.

Diagnose buikvliesontsteking

Lichamelijk onderzoek

Als iemand met bovenstaande klachten bij een arts komt, dan zal er lichamelijk onderzoek worden verricht. De buik voelt vaak hard aan: de buikspieren spannen zich aan om de buik te behoeden tegen invloeden van buiten. De arts kan kijken of er loslaatpijn is: de persoon voelt pijn op het moment dat de arts die een vinger op een bepaalde plaats gedrukt houdt, deze vinger wegtrekt. De arts zal onderzoeken doormiddel van bekloppen van de buik of er sprake is van ascites: vocht in de buikholte.

Laboratoriumonderzoek

Bloedonderzoek kan worden verricht. De bezinkingssnelheid van het bloed zal meestal verhoogd zijn en het CRP-gehalte. CRP is de afkorting voor C-reactieve protein, het is een acute fase eiwit. Het wordt geproduceerd in de lever en een paar uur na het ontstaan van een ontsteking zal het in omloop worden gebracht in de bloedbaan. Verder kan er ook sprake zijn van leukocytose, dan is het aantal witte bloedcellen verhoogd in het bloed. Bij vocht in de buikholte kan er een punctie worden gedaan: het vocht wordt opgezogen en de bacteriën kunnen op kweek worden gezet. Als bekend is om welke bacteriën het gaat dan kan gekeken worden welk antibiotica het beste ingezet kan worden.

Beeldvormend onderzoek

Het gaat bij beeldvormend onderzoek om diverse technieken die ingezet worden om beelden van inwendige organen te verkrijgen. Eventuele afwijkingen kunnen worden opgespoord zoals een darmperforatie of een maagperforatie. Voorbeelden van beeldvormend onderzoek: röntgenonderzoek, echografie, CT-scan, MRI-scan, PET-scan.

Behandeling buikvliesontsteking

Bij een buikvliesontsteking zal iemand direct worden opgenomen in het ziekenhuis. Antibiotica zal worden ingezet en veelal is een operatie noodzakelijk. De oorzaak van de ontsteking van het buikvlies moet worden aangepakt en de buikholte moet worden schoongemaakt.

Complicaties buikvliesontsteking

Als de ontsteking heftig is en als iemand niet behandeld wordt dan kan er uitdroging optreden en de persoon kan in shock raken. Verder kan er na een ontsteking van het buikvlies littekenweefsel ontstaan in de buikholte. Het kan bijvoorbeeld gaan om vernauwingen of verklevingen in de darmen. Dit kan ervoor zorgen dat iemand nog heel lang last van buikpijn kan hebben. Er kan ook een darmafsluiting optreden.

Prognose buikvliesontsteking

Als een ontsteking van het buikvlies niet behandeld wordt kan het leiden tot bloedvergiftiging en zelfs tot de dood. Het is dus van levensbelang dat de diagnose snel gesteld wordt zodat behandeling direct kan worden ingezet.