Brandnetel: gezondheidsvoordelen, effecten en dosering

Brandnetel, Urtica, is een plantengeslacht. Brandnetel wordt beschouwd als een onkruid, maar is in feite een geneeskrachtig kruid. De brandnetel heeft een zuiverende en ontgiftende werking omdat het licht diuretisch is en daarom wordt het ook gebruikt als thee voor nierproblemen. Brandnetel verlaagt de bloedsuikerspiegel, remt ontstekingen, bevat enzymen en hormonen die een kankervoorkomend effect hebben en het helpt bij reumatische klachten. Een brandneteltinctuur helpt tegen vet haar en roos. Ook als kunstmest en natuurlijke bescherming tegen ongedierte in de tuin, helpt deze plant.

• Aanraking met brandnetels
• Wat is een brandnetel?
• Ingrediënten, effecten en dosering
• Werkzame stoffen in brandnetel
• Toedieningsvormen
• Brandnetelthee
• Brandnetel in de keuken
• Brandnetels toepassen in de tuin
• Indicaties brandnetel
• Gezondheidsvoordelen
• Recept voor gezonde brandnetelsoep

Aanraking met brandnetels

Een lichte aanraking van brandnetels veroorzaakt een brandend gevoel dat vaak na enkele uren verdwijnt. De reden hiervoor zijn de brandende haren die op de bladeren en stengels van de plant zitten die namelijk stoffen als histamine en diverse zuren bevatten. Het is echter een zeer effectieve medicinale plant.

Wat is een brandnetel?

De brandnetel is afkomstig uit Midden-Europa, maar komt anno 2024 bijna overal op de wereld voor, aangezien het door mensen over bijna alle continenten is verspreid. Meestal groeit de plant in groepen en op goed bemeste, voedzame en vochtige grond. De geelachtige bloemen hangen van de bovenste bladeren in pluimen. De plant kan een hoogte bereiken van een meter en de bladeren hebben een gezaagde bladrand. Deze zijn bedekt met kleine brandharen, wat het gevreesde brandende effect van de brandnetel veroorzaakt. Bij de minste aanraking breken ze af, waardoor de stoffen in de brandharen de huid bereiken. Als de brandnetel echter is bereid, verliest het zijn brandende effect en kan het als een superfood worden beschouwd wat verwerkt kan worden in veel heerlijke gerechten of is het een geweldig geneeskrachtig kruid voor verschillende ziekten en kwalen. De plant wordt beschouwd als een 'onkruid', terwijl het in feite een eetbare en geneeskrachtige plant is.

Ingrediënten, effecten en dosering

Werkzame stoffen in brandnetel

Het medicinale effect van de brandnetel is gebaseerd op de volgende ingrediënten. In de bladeren en stengels van de plant zijn mineralen opgenomen, zoals kalium en calcium, histamine en serotonine, kiezelzuur (silicium), mierenzuur (methaanzuur) en azijnzuur, carotenoïden flavonoïden en vitamine E. De wortel van de brandnetel bevat onder meer lectines, lignanen, fytosterolen en polysachariden. De medisch gebruikte actieve ingrediënten van brandnetels zitten in de bladeren, het kruid en de wortels. De ingrediënten van het kruid en de bladeren van de plant zijn qua samenstelling vergelijkbaar. In de gedroogde vorm bevatten ze met name onverzadigde vetzuren, minerale zouten, kiezelzuur en caffeoylquininezuren. De wortels van brandnetel bevatten voornamelijk lectines, fytosterolen, coumarine, lignanen en polysachariden (suikerverbindingen).

Toedieningsvormen

Brandnetel kan in de vorm van thee worden genomen, bijvoorbeeld los of in theezakjes, of als onderdeel van veel verschillende theemengsels. Verder is brandnetel verkrijgbaar als enkele of gecombineerde preparaten in de vorm van druppels, dragees en capsules. De wortel wordt genomen in de vorm van filmomhulde tabletten of andere bereidingsmethoden. De gemiddelde aanbevolen dagelijkse dosis is ongeveer 10 gram bladeren van brandnetelkruiden en 5 gram brandnetelwortel.

Brandnetelthee

Om brandnetel​​thee te bereiden, giet je kokend water bij ongeveer twee theelepels van het kruid (fijngemaakt). Na 10 minuten giet je dit door een zeef. Als de thee als een diureticum dient, kan je meerdere keren per dag een kopje brandnetelthee drinken. Voor de bereiding van thee uit de wortel, voeg een royale theelepel van de worteldelen toe aan koud water, kook gedurende een minuut en giet af na ongeveer 10 minuten.

Brandnetel in de keuken

De brandnetel is ook een multitalent in de keuken, omdat het geweldig smaakt in kaas (een van de oudste soorten Goudse kruidenkaas is waarschijnlijk de brandnetelkaas), roomkaas, dips en dressings, in sla, als gestoomde groenten, in smoothies, als risotto, in pasta's, in soep en nog veel meer. De gezonde ingrediënten hebben een positief effect op het lichaam, zoals calcium, ijzer en vitamine C, dat zich in grote hoeveelheden in de brandnetel bevindt en het immuunsysteem versterkt.

Brandnetels toepassen in de tuin

In de tuin helpt de brandnetelgier – een gegist aftreksel van brandnetelbladeren en -stengels – als waardevolle organische meststof en als een natuurlijk bestrijdingsmiddel. Het zorgt voor gezonde grond, sterke planten en geweldige gewassen. Het is ook bijzonder effectief gebleken tegen bladluizen. Als luizenbestrijdingsmiddel kun je brandnetel twee tot drie dagen laten trekken in koud water en vervolgens kun je het brandnetelwater in een plantenspuit doen en over de plant heen spuiten.

Indicaties brandnetel

Brandnetels worden toegepast bij de volgende kwalen:

• blaasontsteking
• nierstenen
• blaasstenen
• reumatische aandoeningen, zoals artrose
• gewrichtsontsteking / artritis
• darmziekten
• diarree
• goedaardige prostaatvergroting
• hooikoorts
• hoge bloeddruk
• bloedsuikerspiegel (diabetes)
• gezondheid van de lever

Gezondheidsvoordelen

De brandnetel heeft verschillende toepassingen: de bladeren worden gebruikt bij urineweginfecties en ter preventie van nier- en blaasstenen. Een ander toepassingsgebied zijn reumatische klachten, inflammatoire gewrichts- en darmziekten, diarree, jicht en hoge bloeddruk.

De brandnetelwortel wordt gebruikt voor milde urinewegklachten, wat het geval kan zijn bij een goedaardige prostaatvergroting. De wortel van de plant draagt ​​bij aan het feit dat niet te veel vocht zich ophoopt in het bindweefsel van de bekkenbodem. Ook in de Ayurveda (een traditionele geneeswijze inheems aan het Indiase subcontinent) en de Indiase geneeskunde wordt de plant gebruikt voor verschillende kwalen. De bladeren en wortels van de brandnetel worden bijvoorbeeld gebruikt voor de behandeling van bronchitis, astma en tegen koorts.

Wortelextracten wordt ook gebruikt voor jeuk, abcessen, brandwonden en herpes. De brandnetel wordt ook gebruikt voor de productie van melk bij vrouwen die borstvoeding geven. Ook tegen haaruitval en als haarherstel is de medicinale plant zeer effectief. Een brandneteltinctuur helpt tegen vet haar en roos.

Recept voor gezonde brandnetelsoep

Ingrediënten:

• 4 kopjes verse brandnetelblaadjes
• 1 grote ui, fijngehakt
• 3 teentjes knoflook, fijngehakt
• 4 kopjes groentebouillon
• 2 aardappelen, geschild en in blokjes gesneden
• 1 kopje melk of room
• 2 eetlepels olijfolie
• Zout en peper naar smaak

Bereidingswijze:

• Was de brandnetelblaadjes grondig en hak ze grof.
• Verhit de olijfolie in een grote soeppan en bak de ui en knoflook tot ze zacht en geurig zijn.
• Voeg de brandnetelblaadjes toe en bak ze kort mee tot ze verwelkt zijn.
• Voeg de groentebouillon en aardappelen toe en breng aan de kook.
• Laat de soep 20-25 minuten sudderen, of tot de aardappelen gaar zijn.
• Haal de pan van het vuur en pureer de soep met een staafmixer tot een gladde massa.
• Roer de melk of room erdoor en breng de soep opnieuw aan de kook.
• Breng op smaak met zout en peper en serveer warm.

Je kunt de soep eventueel garneren met wat verse kruiden, zoals peterselie of bieslook. Eet smakelijk!